Όταν η κατάσχεση είς χείρας τρίτων λειτουργεί σαν χαριστική βολή

Από πληροφορία των ΜΜΕ δέκα εργαζόμενοι του Casino του Ρίου για απαιτήσεις τους από φιλοδωρήματα ποσού 89.000 ευρώ κατέσχεσαν το ταμείο της επιχείρησης, που περιείχε και το εγγυοδοτικό κεφάλαιο, δηλαδή το απαραίτητο κατά νόμο ποσό, που πρέπει να υπάρχει στο ταμείο των καζίνων για την πληρωμή των κερδών των παικτών. Ως εκ τούτου αφαιρέθηκε προσωρινά η άδεια λειτουργίας του λόγω αφερεγγυότητος με αποτέλεσμα να κινδυνεύσει να κλείσει η επιχείρηση του Casino και 250 εργαζόμενοι σ’ αυτό να βρεθούν άνεργοι. Σαφώς οι εργαζόμενοι, που έκαναν την κατάσχεση, άσκησαν νόμιμο δικαίωμα μολονότι η πράξη τους πλήττει κυρίως τους υπόλοιπους εργαζομένους ως παράπλευρη απώλεια.

Η χώρα βιώνει τη μεγαλύτερη οικονομική κρίση μεταπολεμικώς με όσες επιχειρήσεις δεν έχουν ακόμη κλείσει να έχουν εξαντλήσει κάθε οικονομική ικμάδα, προσπαθώντας να κρατηθούν στη ζωή με τεχνητή αναπνοή που παρέχουν νομοθετικές και τραπεζικές ρυθμίσεις και δικαστικές αποφάσεις με υπαγωγή στο άρθρο 99. 

Χαριστική βολή για τα φιλανθρωπικά ιδρύματα

Το ίδιο συμβαίνει σε χειρότερη όμως κλίμακα με τα μεγάλα φιλανθρωπικά ιδρύματα και σωματεία που παρέχουν κοινωφελές έργο, με τις ανιδιοτελείς μέχρι προσωπικής αναλώσεως προσπάθειες των διοικήσεων να επιβιώσουν εκ των ενόντων με τις ελάχιστες εισφορές των τροφίμων, συνδρομές, δωρεές και παροχές του δημοσίου και δήμων, τα ελάχιστα μισθώματα, που εισπράττουν. 

Και αυτό διότι πολλοί μισθωτές αποφεύγουν να πληρώσουν και δεν μπορούν να αξιοποιήσουν την τεράστια ακίνητη περιουσία τους λόγω της μειωμένης ζητήσεως, αλλά και γιατί στερούνται φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας λόγω των τεραστίων χρεών τους προς το Δημόσιο και τους ασφαλιστικούς οργανισμούς.

Ακόμη όμως και αυτά τα γλίστρα εισοδήματά τους, που λειτουργούν ως τεχνητή αναπνοή των ιδρυμάτων υπόκεινται σε κατασχέσεις εις χείρας τρίτων μισθωτών ή τραπεζών, που επιβάλλονται μεν νομίμως, αλλά μπορεί να προκαλέσουν ασφυξία σ’αυτά με κίνδυνο να μην μπορούν να εκτελέσουν το κοινωφελές έργο τους με μεγάλες κοινωνικές επιπτώσεις. 

Πρέπει να σημειωθεί, ότι τα παραπάνω ιδρύματα δεν είναι έμποροι, ώστε να υπαχθούν στη προστασία των άρθρων 99 του πτωχευτικού κώδικα ή στο νόμο Κατσέλη για υπερχρεωμένα νοικοκυριά. 

Νομοθετική προστασία

Για τις παραπάνω περιπτώσεις θα μπορούσε νομοθετικά να παρασχεθεί προστασία ανάλογης αυτής που παρέχεται στους ιδιώτες με το άρθρο 953 παρ.3 Κ.Πολ,Δ. δηλαδή να καθορισθεί:

α] για τις επιχειρήσεις το ακατάσχετο ορισμένων περιουσιακών στοιχείων, που αποτελούν εργαλεία για τη λειτουργία τους, όπως π.χ. το εγγυητικό κεφάλαιο για τα καζίνο, εγγυητικές που παρέχονται για την εκτέλεση έργων κ.λ.π. που θα μπορούσαν να καθορισθούν δικαστικά

β] για τα κοινωφελή ιδρύματα ορισμένο ακατάσχετο ποσό στις τράπεζες ανάλογο με τον αριθμό των τροφίμων κ.λ.π., ώστε να μη διακόπτεται η τεχνική αναπνοή ,που τα συντηρεί. Με τη ρύθμιση αυτή δεν φαλκιδεύονται οι απαιτήσεις των δανειστών, που μπορούν να ικανοποιηθούν από την υπόλοιπή περιουσία των επιχειρήσεων και ιδρυμάτων.

Τέλος εις χείρας τρίτων κυρίως τραπεζών κατάσχονται χρηματικές απαιτήσεις εκείνου κατά του οποίου στρέφεται η εκτέλεση κατά τρίτων. Εάν επιβληθούν περισσότερες κατασχέσεις επί της ιδίας απαιτήσεως συντάσσεται κατά το άρθρο 988 Κ..Πολ.Δ. πίνακας. Συνήθως οι δανειστές δεν λαμβάνουν γνώση της εις χείρας τρίτου απαιτήσεως για να επιβάλλουν κατάσχεση και έτσι το πιο γρήγορο πιστόλι από εσωτερική πληροφόρηση κάνει κατάσχεση και παίρνει όλα τα λεφτά. 

Θα πρέπει λοιπόν με νομοθετική ρύθμιση η κατάσχεση εις χείρας τρίτου να γνωστοποιείται δημοσίως, ώστε εντός ορισμένης προθεσμίας οι λοιποί δανειστές να ασκήσουν τις απαιτήσεις τους για να καταρτισθεί πίνακας κατατάξεως των απαιτήσεων των δανειστών.

Του Λέανδρου Ρακιντζή

* Ο κ. Λέανδρος Ρακιντζής είναι Αρεοπαγίτης Ε.Τ., πρώην Γενικός Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης

capital.gr