Ομιλία του Α. Ξανθού για την Αξιολόγηση Τεχνολογιών Υγείας (HΤA - Health Technology Assessment)

Η ομιλία του Υπουργού Υγείας στην Επιστημονική Συνάντηση στο αμφιθέατρο της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας από την Ελληνική Επιστημονική Εταιρεία Οικονομίας και Πολιτικής της Υγείας (ΕΕΕΟΠΥ).


Όλοι πλέον διαπιστώνουμε και συμφωνούμε ότι η φαρμακευτική πολιτική, η οποία ασκήθηκε στην περίοδο της κρίσης, στην μνημονιακή φάση και στο πλαίσιο των προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής ήταν αδιέξοδη, παρήγαγε πολλαπλές στρεβλώσεις στο σύστημα και εκτός από τη συγκράτηση της δαπάνης με οριζόντια μέτρα, επί της ουσίας, δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει τις βαθύτερες διαρθρωτικές αδυναμίες και τα ελλείμματα του συστήματος υγείας και του συστήματος της φαρμακευτικής πολιτικής.

Αυτά τα έχουμε συζητήσει κατ’ επανάληψη και με τη βιομηχανία και με τους άλλους εμπλεκόμενους και με τους συλλόγους των ασθενών. Νομίζω ότι αν πραγματικά θέλουμε με σοβαρότητα και ωριμότητα να αντιμετωπίσουμε τη νέα περίοδο, την περίοδο δηλαδή μετά το τέλος του προγράμματος, οφείλουμε ως πολιτεία αλλά και ως εμπλεκόμενοι φορείς, ως κοινωνικοί εταίροι από κοινού να σχεδιάσουμε μία παρέμβαση σοβαρή, τεκμηριωμένη επιστημονικά με αποτελεσματικότητα και προοπτική βιωσιμότητας για τις παρεμβάσεις που θα ακολουθήσουν.

Τα τρία μεγάλα ελλείμματα είναι πρώτον: η έλλειψη ενός μηχανισμού HΤA (Health Technology Assessment), δεύτερον η έλλειψη ενός σοβαρού μηχανισμού διαπραγμάτευσης προσιτών τιμών αποζημίωσης και το τρίτο ήταν η έλλειψη ενός μηχανισμού γρήγορης ενσωμάτωσης αξιόπιστων θεραπευτικών πρωτοκόλλων στο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης.

Αυτά είναι τα κομβικά ελλείμματα τα οποία τώρα σιγά-σιγά αρχίζουμε να αντιμετωπίζουμε.

Και στα τρία επίπεδα έχουν γίνει βήματα. Όχι αυτά που θα θέλαμε και όχι αυτά που απαιτούν οι συνθήκες και τα αδιέξοδα τα οποία έχουν δημιουργηθεί.

Έχουμε ένα νόμο για το ΗΤΑ με την τεχνική υποστήριξη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, πήραμε υπόψη μας καλές διεθνείς πρακτικές, μοντέλα άλλων ευρωπαϊκών χωρών, έχουμε βάλει ορισμένα κριτήρια τα οποία, κατά την άποψή μου, διασφαλίζουν ότι η συζήτηση θα γίνεται πλέον για τη θεραπευτική αξία ενός σύγχρονου και καινοτόμου φαρμάκου και όχι μόνο το κόστος.

Εκκρεμεί η συγκρότηση της επιτροπής, της πρώτης επιτροπής για το ΗΤΑ. Νομίζω αύριο λήγει η προθεσμία υποβολής αιτήσεων.

Έχουμε ήδη αρκετές αιτήσεις από αξιόλογους επιστήμονες, νομίζω ότι θα πάμε σε μία επιτροπή υψηλής εγκυρότητας και υψηλού επιστημονικού κύρους που θα διασφαλίσει ότι θα υπάρξει ένας μηχανισμός αξιολόγησης που θα διασφαλίζει και την πρόσβαση των ασθενών της χώρας μας στην καινοτομία, αυτή είναι μια πολύ κρίσιμη προϋπόθεση, είναι απαίτηση των πολιτών, είναι απαίτηση μίας κοινωνίας που θέλει να συμβαδίζει με τα ευρωπαϊκά δρώμενα, αλλά ταυτόχρονα να διασφαλίζει και τη βιωσιμότητα του συστήματος υγείας.

Αυτό είναι μία δύσκολη εξίσωση. Αυτή η συζήτηση γίνεται διεθνώς, δεν είναι ένα ελληνικό πρόβλημα, παντού η φαρμακευτική καινοτομία, η οποία παράγεται από τη βιομηχανία, προσφέρει νέες θεραπευτικές δυνατότητες και επιλογές αλλά ταυτόχρονα επιβαρύνει πάρα πολύ τους προϋπολογισμούς των συστημάτων υγείας και της κοινωνικής ασφάλισης, υπάρχει μία μεγάλη συζήτηση για τη βιωσιμότητα των συστημάτων αυτών με δεδομένες τις πολύ ακριβές τιμές των νέων φαρμάκων.

Άρα υπάρχει μία ατζέντα, που συζητείται σε όλα τα διεθνή φόρα, η οποία επικεντρώνεται στο πως ακριβώς θα συνδυαστεί η πρόσβαση με την οικονομική βιωσιμότητα.

​Έχουμε λοιπόν το πρώτο βήμα, που είναι η Επιτροπή HΤA Νομίζω η σημερινή ημερίδα θα συνεισφέρει στον προβληματισμό, στο περιεχόμενο και στα κριτήρια.

​Έχουμε μια πολυκριτηριακή αξιολόγηση που θα δίνει έμφαση κυρίως στην προστιθεμένη θεραπευτική αξία, στο μετρήσιμο κλινικό όφελος, προφανώς στην προσθήκη νέων θεραπευτικών προσεγγίσεων που καλύπτουν μη προϋπάρχουσες θεραπείες και βεβαίως σε τελευταία ανάλυση και στο κριτήριο κόστους αποτελεσματικότητας.

​Η ιδέα της συγκρότησης της Επιτροπής είναι η εξής. Η Επιτροπή έχει γνωμοδοτική ισχύ. Γνωμοδοτικό ρόλο. Αυτό το μοντέλο επιλέξαμε, τουλάχιστον σε αυτή τη φάση για τη χώρα.

​Αξιολογεί τους φακέλους, αξιολογεί τα κλινικά δεδομένα, τις κλινικές μελέτες, τις ενδείξεις, τη βιβλιογραφία, συνεκτιμά το αποτέλεσμα της Επιτροπής Διαπραγμάτευσης, η οποία λειτουργεί σε διασύνδεση με την Επιτροπή HΤA.

​Δεν θα εγκρίνεται φάρμακο για να αποζημιωθεί στη χώρα εάν δεν έχει προηγηθεί διαπραγμάτευση από τη νέα Επιτροπή που θα συγκροτήσουμε στο αμέσως επόμενο διάστημα.

​Συνεκτιμώντας και το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης, άρα και της επίπτωσης στη δαπάνη και του λόγου, της σχέσης κόστους – αποτελεσματικότητας, η Επιτροπή εισηγείται στον Υπουργό την έγκριση ή μη αποζημίωσης ενός νέου φαρμάκου. Ταυτόχρονα, δε, διασυνδέεται με την ομάδα του Υπουργείου Υγείας, η οποία ενσωματώνει θεραπευτικά πρωτόκολλα στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση.

​Άρα, το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης και της αξιολόγησης, ενσωματώνεται στην λογική των θεραπευτικών πρωτοκόλλων, των μητρώων των ασθενών κτλ.

​Νομίζω λοιπόν ότι έχει μια ολιστική λογική αυτή η παρέμβαση και έχει νομίζω μεγάλη αξία αυτό το πρώτο βήμα, να γίνει με σοβαρό τρόπο, με επιστημονική εγκυρότητα και με αξιοπιστία και των προσώπων, τα οποία θα επιλεγούν για να αναλάβουν αυτόν τον πολύ σημαντικό ρόλο.

​Πραγματικά πιστεύω ότι το να διασφαλίζουμε σήμερα μέσα από το μηχανισμό του ΗΤΑ την ισότιμη πρόσβαση των πολιτών της χώρας μας στη φαρμακευτή καινοτομία, είναι μία παρέμβαση που ενισχύει την ισότητα και την κοινωνική δικαιοσύνη στον πολύ ζωτικό και ευαίσθητο θέμα της υγείας. ​Το χρειάζεται αυτό η κοινωνία.

Και επειδή η περιρρέουσα ατμόσφαιρα αυτόν τον καιρό είναι λίγο δύσκολη, οφείλουμε όλοι μας να αποδεικνύουμε ότι όχι απλώς διερευνούμε το παρελθόν και νομίζω ότι το αίσθημα δικαίου της κοινωνίας αυτό απαιτεί, να γίνει με σοβαρό και συγκροτημένο τρόπο και με θεσμικό τρόπο, να διερευνηθούν οι εστίες ανομίας και διαφθοράς, να αποδοθούν ευθύνες, είτε σε πολιτικά πρόσωπα, είτε σε υπηρεσιακά στελέχη, είτε σε κρατικούς λειτουργούς, αν υπάρχουν, αλλά κυρίως να συνεισφέρουμε όλοι έτσι ώστε να θωρακιστεί το σύστημα. Να βάλουμε δικλείδες ασφαλείας για να μη διαιωνίζονται αυτά τα φαινόμενα στο μέλλον και για να έχει την αίσθηση ο πολίτης, ότι η χώρα δεν είναι ξέφραγο αμπέλι, αλλά ότι είναι μία σοβαρή οργανωμένη χώρα που μπορεί να έχει μηχανισμούς ελέγχου, αξιολόγηση της ποιότητας και κυρίως εγγυημένης κάλυψης των αναγκών υγείας των ανθρώπων.

​Αυτό νομίζω ότι είναι το στίγμα. Θεωρώ ότι είναι πολύ κρίσιμη και σοβαρή αυτή η προσπάθεια και νομίζω με τη συνεισφορά όλων μας τα πρώτα βήματα θα είναι πετυχημένα.

​Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.