Κανναβινοειδή, Φαρμακολογικές Ιδιότητες και Θεραπευτικές Εφαρμογές

Με την όγδοη και τελευταία διάλεξη ολοκληρώθηκε πρόσφατα ο Γ’ Κύκλος Διαλέξεων του Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας, κατά τον οποίο διακεκριμένοι επιστήμονες και ακαδημαϊκοί παρουσίασαν στο κοινό ορισμένα από τα τρέχοντα θέματα Δημόσιας Υγείας που απασχολούν την επικαιρότητα αλλά και την καθημερινότητα όλων. Η διάλεξη με τίτλο «Κανναβινοειδή: Φαρμακολογικές Ιδιότητες και Θεραπευτικές Εφαρμογές» πραγματοποιήθηκε από την Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Φαρμακολογίας και Πρόεδρο του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ), κα Κατερίνα Αντωνίου. 

Η κα Αντωνίου αναφέρθηκε εκτενώς στις φαρμακολογικές επιδράσεις των κανναβινοειδών στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα. Περιέγραψε αναλυτικά την λειτουργία του «κανναβινοειδούς συστήματος» του εγκεφάλου και ανέπτυξε τους φυσιολογικούς μηχανισμούς των νευρομεταβιβαστών που ρυθμίζουν την λειτουργία του. Αναφέρθηκε σε μεγάλη σειρά νοσημάτων στα οποία έχει χορηγηθεί η κανναβινόλη, κυρίως ερευνητικά μέχρι σήμερα, σε φαρμακευτική μορφή. Οι ενδείξεις αφορούν κυρίως αντιεμετική δράση στη χημειοθεραπεία, ορεξιογόνο δράση για την αντιμετώπιση της καχεξίας που συνοδεύει διάφορα νοσήματα και αναλγησία, με βασικότερη την αντιμετώπιση του νευροπαθητικού πόνου και του πόνου στους καρκινοπαθείς.

Οι κύριες επιδράσεις που έχουν καταγραφεί περιλαμβάνουν:

• Αναλγησία

• Υποκινητικότητα/ μειωμένη εγρήγορση

• Διαταραχή στην ισορροπία και στον συντονισμό των κινήσεων

• Δυσκολία στη προσοχή και τη μνήμη

• Διέγερση της όρεξης

• Αγγειοδιαστολή

• Υπόταση

• Ταχυκαρδία

• Μείωση ενδοφθάλμιας πίεσης

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η Πρόεδρος του ΕΟΦ, οι φαρμακευτικές επιδράσεις της κανναβινόλης είναι εντονότερες στους εφήβους, ιδίως όσον αφορά στις διαταραχές του χωρικού και χρονικού προσδιορισμού και στο θυμικό, ενώ υπογράμμισε ότι η χρήση κατά την περίοδο της εφηβείας έχει συνδυαστεί με την ανάπτυξη επεισοδίων ψυχωσικού τύπου κατά την ενηλικίωση.Έγινε, επίσης, εκτενής αναφορά στις αλληλεπιδράσεις με τυχόν ταυτόχρονη λήψη άλλων φαρμάκων, κυρίως ψυχοφαρμάκων, αντι-υπερτασικών και άλλων. Ιδιαίτερα τονίστηκε η αναγκαιότητα για εκπαίδευση και πιστοποίηση των ιατρών στη χορήγηση και συνταγογράφηση φαρμακευτικών σκευασμάτων κανναβινόλης.

Επιβεβαιώνοντας την εξάρτηση από τα κανναβινοειδή, διευκρίνισε ότι από μελέτες σε πειραματόζωα φαίνεται ότι βασίζεται σε ένα «μοντέλο» διαφορετικό από εκείνο των οπιοειδών ή του αλκόολ.

Στη συζήτηση που ακολούθησε ο Καθηγητής κος Παναγιώτης Μπεχράκης, δήλωσε τα εξής: «Είναι σωστό και σκόπιμο να επιτραπεί η ιατρική χρήση των κανναβινοειδών, δεδομένου ότι άλλα πολύ ισχυρότερα φάρμακα που επιδρούν στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα, όπως η μορφίνη, η πεθιδίνη, η κωδεΐνη, τα βαρβιτουρικά κ.α. χρησιμοποιούνται ευρύτατα και βοηθούν τους ασθενείς επί πολλά χρόνια. Η δοσολογία, οι ενδείξεις, οι αντενδείξεις και οι παρενέργειες των φαρμάκων αυτών, περιγράφονται σαφώς στη σύγχρονη φαρμακολογία και το ίδιο αναμένεται ότι θα συμβεί και με τα κανναβινοειδή. Οπωσδήποτε βέβαια, η ιατρική χρήση των κανναβινοειδών δεν πρέπει ποτέ να αποτελέσει την κερκόπορτα για την ελεύθερη χρήση των προϊόντων αυτών για οποιοδήποτε άλλο λόγο. Η ιατρική κοινότητα αντιμετωπίζει θετικά και με αυξημένο αίσθημα ευθύνης την ιατρική χρήση των κανναβινοειδών, η οποία όμως προϋποθέτει αυστηρά ελεγχόμενη συνταγογράφηση, στο πρότυπο χορήγησης οπιοειδών, βαρβιτουρικών και άλλων ναρκωτικών αναλγητικών φαρμάκων.»