Η ελευθερία του Τύπου. Το Αυτόφωρο δεν θα κρύψει τις ευθύνες για το προσφυγικό!

του Γρηγόρη Σαμπάνη, medlabnews.gr

Αν σημαίνει κάτι η ελευθερία του Τύπου, είναι η ελευθερία να επικρίνεις και να εναντιώνεσαι, έχει γράψει ο Τζορτζ Όργουελ. Στην Ελλάδα του 2018, όμως, ο δημοσιογράφος που επικρίνει και εναντιώνεται σε κυβερνητικές πρακτικές είναι πιθανό να καταλήξει στο Αυτόφωρο, επειδή το ζήτησε ένας υπουργός.
Δεν χρειάζονται πολλές εξηγήσεις για να καταλάβει ένας πολίτης πόσο σοβαρό ολίσθημα είναι σε μια Δημοκρατία η ποινική δίωξη δημοσιογράφων, με πρωτοβουλία ενός υπουργού, επειδή τόλμησαν να δημοσιεύσουν ένα επικριτικό άρθρο για τα πεπραγμένα της κυβέρνησης σε ένα σημαντικό πεδίο των καθηκόντων της.

Όσο και αν ο Τύπος έχει απαξιωθεί στη συνείδηση των Ελλήνων πολιτών, η ελευθερία του Τύπου δεν παύει να αποτελεί τη μοναδική εγγύηση που έχουμε ως πολίτες, για να θυμηθούμε έναν από τους θεμελιωτές της Αμερικανικής Δημοκρατίας, τον Τόμας Τζέφερσον.

Από αυτή την άποψη, η δίωξη δημοσιογράφων της εφημερίδας «Φιλελεύθερος» με την αυτόφωρη διαδικασία αποτελεί μια άκρως ανησυχητική εξέλιξη για τη Δημοκρατία που κατέκτησε με τόσες δυσκολίες και θυσίες ο ελληνικός λαός μετά το 1974. Σηματοδοτεί τη δραματική επιτάχυνση μιας πορείας αυτής της κυβέρνησης στην κατηφόρα του αυταρχισμού και αποτελεί μια ωμή προσπάθεια φίμωσης της κριτικής για την πολιτική που έχει ασκηθεί στη διαχείριση του προσφυγικού, όπου είναι ορατή δια γυμνού οφθαλμού η μνημειώδης αποτυχία των σημερινών κυβερνώντων.
Ανεξάρτητα από το αν συμμερίζεται κανείς το ύφος των επίμαχων (και ήδη επίδικων) δημοσιευμάτων της εφημερίδας «Φιλελεύθερος», ή ακόμη και από αν υπάρχουν ανακρίβειες ή προσβλητικές αναφορές στο πρόσωπο ενός υπουργού, αυτά τα δημοσιεύματα ανταποκρίνονται στο ρόλο που έχει ο Τύπος στο δημοκρατικό πολίτευμα: ζητούν από την εξουσία εξηγήσεις και απαντήσεις για ένα μείζον θέμα, για το οποίο η κυβέρνηση συστηματικά επιδιώκει (γιατί, άραγε;) τη συσκότιση.

Στη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης, η κυβέρνηση έχει «καταφέρει» κάτι αδιανόητο: διαχειρίστηκε μυθικού ύψους κονδύλια (1,6 δισ. ευρώ, σε τρία χρόνια) για να δημιουργήσει κολαστήρια, όπως αυτό στην Μόρια Λέσβου. Η δε διαχείριση των κονδυλίων, με το πρόσχημα των επειγουσών αναγκών, έγινε σε συνθήκες απόλυτης αδιαφάνειας, που αφήνει εύλογα την υποψία ότι πόροι, που προορίζονταν να απαλύνουν τον ανθρώπινο πόνο και να αξιοποιηθούν στη διαχείριση μιας κρίσης που επηρεάζει ολόκληρη την Ευρώπη, ενδεχομένως κατέληξαν σε τσέπες επιτηδείων.

Η κυβέρνηση έχει όλες τις δυνατότητες να απαντήσει στις επικρίσεις, να παρουσιάσει στοιχεία και να αποδείξει ότι σφάλλουν όσοι την κατηγορούν για τη διαχείριση της προσφυγικής/μεταναστευτικής κρίσης. Χρωστάει εξηγήσεις για την αποτυχία της και οφείλει να αποδώσει λογαριασμό στους πολίτες -και στην Ευρωπαϊκή Ένωση- για τη διαχείριση των πόρων που διατέθηκαν για την αντιμετώπιση αυτής της κρίσης.
Δυστυχώς, η πρωτοβουλία ενός υπουργού να στείλει «ενοχλητικούς» δημοσιογράφους στο Αυτόφωρο, μια πρωτοβουλία που δεν έχει αποδοκιμασθεί από την κυβέρνηση, προδίδει όχι μόνο αντιδημοκρατικά, αυταρχικά αντανακλαστικά, αλλά και ένα φόβο απέναντι στο δημόσιο έλεγχο, που δημιουργεί την υποψία ότι μπορεί να αληθεύουν όσα έχουν αποκαλυφθεί και ίσως περισσότερα και χειρότερα.

Σε αυτή την υπόθεση, η κυβέρνηση δεν οφείλει μόνο να αναγνωρίσει ότι έχει υποπέσει σε ένα σοβαρό, αντιδημοκρατικό ολίσθημα και να αλλάξει αμέσως την πορεία της. Οφείλει και να εξηγήσει πώς δαπανήθηκαν τόσο μεγάλα ποσά για ένα τόσο απογοητευτικό αποτέλεσμα στη διαχείριση μιας τόσο σοβαρής κρίσης, διεθνών διαστάσεων. Όσοι δημοσιογράφοι και αν καταλήξουν στο Αυτόφωρο, η συζήτηση γι’ αυτή τη δραματική αποτυχία και την ενδεχόμενη διασπάθιση χρήματος από επιτήδειους δεν πρόκειται να κλείσει.


«Η μοναδική ασφάλεια που έχουμε [ως πολίτες] είναι η ελευθερία του Τύπου»
«Η ελευθερία του Τύπου, αν σημαίνει κάτι, σημαίνει ελευθερία να επικρίνεις και να αντιτίθεσαι».
Τζορτζ Όργουελ