Η κρίση γερνάει και αρρωσταίνει - Αποκαλυπτικά στοιχεία από την Α. Μαστοράκου

Τα τελευταία χρόνια καταγράφεται σημαντική αύξηση των ατόμων που αναφέρουν ότι η υγεία τους είναι «κακή» ή «πολύ κακή».


Κι αυτό οφείλεται στον συνδυασμό : οικονομική κρίση, δημογραφική γήρανση του πληθυσμού, έξαρση χρόνιων νοσημάτων, υπογεννητικότητα και αδύναμη Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ), ο οποίος δημιουργεί μεγάλη πίεση στο σύστημα υγείας.

Παρά τη μεγάλη αναλογία ιατρών ανά πληθυσμό, η Ελλάδα είναι η τρίτη χώρα σε εμπόδια πρόσβασης (χρόνου, απόστασης, χρήματος) των ασθενών σε υπηρεσίες υγείας.

Αυτή είναι μία από τις σοβαρές επισημάνσεις που έκανε η πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Πατρών Αννα Μαστοράκου, μιλώντας προχθές από το βήμα της Διακιδείου Σχολής Λαού. «Ολα τα παραπάνω ασκούν μεγάλη πίεση στο σύστημα υγείας με ανυπολόγιστες συνέπειες σε επίπεδο νοσηρότητας και σπατάλης δημόσιων πόρων» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε η ίδια, ο επιπολασμός της μείζονος κατάθλιψης στη χώρα μας το 2011 ήταν 8.2% - 2.6 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα αναφοράς μείζονος κατάθλιψης συγκριτικά με το 2008. Επίσης, καταγράφηκε αύξηση κατά 40% των αυτοκτονιών μεταξύ Ιανουαρίου και Μαϊου το 2011, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010. «Η οικονομική κρίση και τα μέτρα λιτότητας στην Ελλάδα έχουν επηρεάσει σημαντικά την ψυχική υγεία του πληθυσμού. Η απώλεια της θέσης εργασίας και η ανεργία μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ψυχική υγεία. Κύριες αιτίες αυτοκτονικών σκέψεων ήταν οι οικονομικές δυσκολίες και η αδυναμία εξόφλησης προσωπικών χρεών».

Υπό τις συνθήκες αυτές, υπογράμμισε ότι κατά προτεραιότητα η Πρωτοβάθμια Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) θα πρέπει να εστιάσει στην ψυχική υγεία. Η εικόνα που επικρατεί σήμερα είναι αποκαρδιωτική, αν αναλογιστεί κανείς ότι στο ΠΕΔΥ Αγίου Αλεξίου υπάρχει ένας ψυχίατρος μία φορά την εβδομάδα. Επίσης, ανάμεσα στις προτεραιότητες της ΠΦΥ η κ. Μαστοράκου επεσήμανε τις συμπεριφορές υγείας που αφορούν στο κάπνισμα, στο αλκοόλ και στη φυσική άσκηση (βλέπε σχετικούς πίνακες).

Η αδύναμη ΠΦΥ έπνιξε τα Νοσοκομεία

> Στη χώρα μας, το 41% αφορά τη νοσοκομειακή δαπάνη, ενώ στην ΕΕ το 30%.
> Η Ελλάδα, με ποσοστό 195 εξιτηρίων/1.000 κατοίκους για το έτος 2012, κατατάσσεται 6η μεταξύ των 24 χωρών, που συμμετέχουν στον ΟΟΣΑ.

> Κατά την περίοδο 2000-2012 παρατηρείται αύξηση κατά 21% του αριθμού των εξιτηρίων, που καταγράφηκαν στα ελληνικά νοσοκομεία.

> Παρά την ύπαρξη δραστικών μέτρων, παραμένουν: αυξημένος ο όγκος συνταγογράφησης και η υπέρογκη φαρμακευτική δαπάνη ως ποσοστό του ΑΕΠ.

«Στην Ελλάδα καταγράφεται επίσης η τρίτη μικρότερη δαπάνη εξωνοσοκομειακής περίθαλψης (22%), έναντι 30% μέσου όρου στις χώρες της ΕΕ και 49% στην Πορτογαλία. Για την εξωνοσοκομειακή προμήθεια φαρμάκων η Ελλάδα διαθέτει το 25% του συνόλου των δαπανών υγείας, έναντι μέσου όρου 17% στις χώρες της ΕΕ. Για όλα τα ιατρικά προϊόντα (medical goods) το εξωνοσοκομειακό κόστος στην Ελλάδα ανέρχεται στο 31% των δαπανών υγείας, έναντι μέσου όρου 20% στις Χώρες της ΕΕ και 19% στην Πορτογαλία. Τέλος, η υστέρηση της Ελλάδας, όσον αφορά τη δαπάνη της μακροχρόνιας φροντίδας υγείας είναι χαρακτηριστική. Η χώρα μας κατέχει την τελευταία θέση μεταξύ όλων των χωρών της Ε.Ε. (2016), με ποσοστό 0,2% επί του συνόλου των δαπανών υγείας.

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΣ ΓΙΑΤΡΟΣ

Μιλώντας για τον θεσμό του οικογενειακού ιατρού, η κ. Μστοράκου ανέφερε ότι είναι διαδεδομένος στην Ευρώπη. «Είναι η πρώτη επαφή του πολίτη με το σύστημα υγείας και εισάγει μία αλλαγή στην κουλτούρα της θέσης του ιατρού σε σχέση με τον ασθενή. Από θεατής της νοσηρότητας των πολιτών, ο οικογενειακός ιατρός αναλαμβάνει την ευθύνη του πληθυσμού αναφοράς, γίνεται ενεργός ρυθμιστής της ατομικής υγείας των ασθενών και συνδιαμορφωτής των κανόνων δημόσιας υγείας, συνυπολογίζοντας το κοινωνικο-οικονομικό περιβάλλον και εξετάζοντας τους προσδιοριστές της υγείας του πληθυσμού».

Ωστόσο, μιλώντας για την Ελλάδα, είπε ότι «ο θεσμός εισήχθηκε υπό τη δημοσιονομική πίεση, με πρόχειρο και άναρχο τρόπο, επιφορτίζοντας τους οικογενειακούς ιατρούς με ένα τεράστιο έργο και τη μεγαλύτερη αναλογία πληθυσμού ανά ιατρό στην Ευρώπη και τη χειρότερη αμοιβή σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Στην Ελλάδα δεσμεύονται μόνο 22% των δημόσιων πόρων για την ΠΦΥ, ενώ ο μέσος όρος της Ευρώπης είναι 30%».

1/3 του ενήλικου πληθυσμού είναι καπνιστές - 3,5 εκ. θανάτους ετησίως - περισσότεροι από όπλα, ναρκωτικά, αυτοκτονίες, AIDS και ατυχήματα

Το κάπνισμα προκαλεί > 25 απειλητικές ασθένειες για τη ζωή - μείζων παράγων κινδύνου σε 8 από 16 κύριες αιτίες θανάτου > 65 ετών.

Το κόστος θεραπείας νοσημάτων λόγω καπνίσματος προκαλεί αύξηση στον προϋπολογισμό της υγείας, παγκοσμίως

H κατανάλωση αλκοόλ για την Ελλάδα είναι 7,9 λίτρα ανά κάτοικο, ανά έτος και την κατατάσσει 9η μεταξύ των 28 χωρών του ΟΟΣΑ.

• Στον ελληνικό πληθυσμό, το 2015 παρατηρήθηκε μείωση συγκριτικά με το 2006 στην κατανάλωση αλκοολούχων ποτών δύο έως και τουλάχιστον τεσσάρων μερίδων με αύξηση των ατόμων που αρκούνται στην κατανάλωση του ενός ποτού εβδομαδιαίως.

• Διαχρονικά (2003-2011), τόσο η κατανάλωση αλκοόλ τουλάχιστον μία φορά το μήνα όσο και η κατανάλωση τουλάχιστον 10 φορές το μήνα για το έτος 2011 έχει αυξηθεί στους μαθητές 15-19 ετών συγκριτικά με το 2007.

Η φυσική άσκηση στον ενήλικο ελληνικό πληθυσμό καταγράφεται από άλλες μελέτες σε υψηλότερα επίπεδα σε σύγκριση με τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης και σε άλλες σε χαμηλότερα, προφανώς λόγω διαφορετικής ερευνητικής μεθοδολογίας.

• Οι γυναίκες στην Ελλάδα γυμνάζονται περισσότερο από τους άντρες.

• Παρατηρούνται μεγάλες κοινωνικό-οικονομικές ανισότητες στα επίπεδα φυσικής άσκησης, με τα χαμηλότερα στρώματα να ασκούνται λιγότερο.
• Το 38,1% των Ελλήνων εμφανίζονται ως σωματικά αδρανείς, το 61,9% ως επαρκώς σωματικά δραστήριοι και το 48,5% ως έντονα σωματικά δραστήριοι.
• Η φυσική άσκηση στα παιδιά ηλικίας 11-15 ετών είναι μειωμένη σε σύγκριση με τα παιδιά της ίδιας ηλικίας σε άλλες χώρες του ΟΟΣΑ.
• Τα αγόρια γυμνάζονται περισσότερο από τα κορίτσια, ενώ το ποσοστό των εφήβων που γυμνάζεται μειώνεται με την ηλικία.

Της Μαρίνας Ριζογιάννη - rizogianni@pelop.gr
medispin