Πώς αναπτύσσονται ανθεκτικά μικρόβια στα αντιβιοτικά;

H κυριότερη αιτία ανάπτυξης ανθεκτικών μικροβίων θεωρείται η μη ορθολογική χρήση αντιβιοτικών. Και επειδή η πρόληψη της ανάπτυξης και της μετάδοσης της μικροβιακής αντοχής είναι υπόθεση όλων, ειδικοί επιστήμονες θα επιχειρήσουν να δώσουν απαντήσεις σε ερωτήματα σχετικά με τους μηχανισμούς ανάπτυξης ανθεκτικών μικροβίων και θα εξηγήσουν τις πρακτικές πρόληψης, στη διάρκεια του Συνεδρίου «Παιδιατρικές Ημέρες 2019», με θέμα «Λοιμώξεις». Το συνέδριο συνδιοργανώνουν στις 20-21 Σεπτεμβρίου, στο Ολυμπιακό Μουσείο, η Γ' Παιδιατρική Κλινική του Τμήματος Ιατρικής της Σχολής Επιστημών Υγείας του ΑΠΘ και η Παιδιατρική Εταιρεία Βορείου Ελλάδος.  

   Ποιοι όμως είναι οι πιθανοί μηχανισμοί ανάπτυξης της μικροβιακής αντοχής; Την απάντηση στο ερώτημα αυτό δίνει ο παθολόγος -λοιμωξιολόγος Ιορδάνης Ρωμιόπουλος σε ομιλία του στις "Παιδιατρικές Ημέρες 2019" επισημαίνοντας ότι "οι πιθανοί μηχανισμοί μικροβιακής αντοχής είναι: 

α. Η παραγωγή ενζύμων που αδρανοποιούν το αντιβιοτικό, 

β. Η τροποποίηση του στόχου δράσης του αντιβιοτικού που αδυνατεί να συνδεθεί στο συγκεκριμένο στόχο του βακτηρίου, 

γ. Η παρεμπόδιση εισόδου του αντιβιοτικού εντός του βακτηρίου και 

δ. η δημιουργία διαύλων άμεσης εξόδου του αντιβιοτικού από το βακτήριο όπου είχε προηγουμένως εισέλθει.

    Στη διάρκεια του συνεδρίου ο παιδίατρος λοιμωξιολόγος, Ηλίας Ιωσηφίδης, θα αναφερθεί στο θέμα της πρόληψης της ανάπτυξης/μετάδοσης ανθεκτικών μικροβίων και θα παρουσιάσει απλές πρακτικές τις οποίες μπορεί να εφαρμόσει ο παιδίατρος στο νοσοκομείο ή στην κοινότητα για την πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση των λοιμώξεων, την υπεύθυνη χρήση των αντιβιοτικών, αλλά και για την πρόληψη της μετάδοσης μικροβίων από ασθενή σε ασθενή.

   Στην ενότητα του συνεδρίου που θα είναι αφιερωμένη στις λοιμώξεις και τους παιδικούς σταθμούς και η οποία θα είναι διαδραστική, θα συζητηθούν και θα δοθούν απαντήσεις στα ερωτήματα που θέτουν δάσκαλοι και αγχωμένοι γονείς. Τα πιο συχνά από αυτά τα ερωτήματα είναι τα εξής: Σε ποια ηλικία είναι καλό να πάει το παιδί στον παιδικό σταθμό; Γιατί είναι όλο το χειμώνα άρρωστο; Μας πήραν τηλέφωνο να πάμε να το πάρουμε γιατί ανέβασε πυρετό (ή έκανε εμετό ή διάρροια ή έβγαλε κάποιο εξάνθημα), τι να κάνουμε; Μετά από πόσες μέρες μπορεί να γυρίσει στο σχολείο του; Μήπως να του δώσουμε ένα σιρόπι για τον βήχα; Μήπως να του δώσουμε ένα αντιβιοτικό για να μη χειροτερέψει; Τι μπορούμε να κάνουμε για να τονώσουμε το ανοσοποιητικό του; Χρειάζεται να κάνουμε εξετάσεις; Χρειάζεται να κάνουμε αντιγριπικό εμβόλιο; Θα γεννηθεί το αδερφάκι τον Νοέμβριο, να συνεχίσουμε ή να διακόψουμε τον παιδικό που του αρέσει τόσο;  

   Τι νεότερο υπάρχει σχετικά με τα εμβόλια;

   Τα εμβόλια και η πρόληψη αποτελούν μία άλλη ενότητα του συνεδρίου όπου μεταξύ άλλων θα συζητηθούν οι προοπτικές εξάλειψης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, το θέμα του εμβολιασμού κατά της γρίπης, καθώς και το θέμα των νεότερων εμβολίων κατά της φυματίωσης της φυματίωσης

   "Η πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας σήμερα, με βάση τις εντυπωσιακές εξελίξεις των τελευταίων ετών, δηλαδή την εφαρμογή του εμβολιασμού όλων των γυναικών εννέα έως 45 ετών εναντίον της μόλυνσης από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV), που αποτελεί την γενεσιουργό αιτία της νόσου, καθώς και τη διενέργεια ανά πενταετία-δεκαετία του λεγόμενου HPV DNA test, που θα αντικαταστήσει το γνωστό τεστ Παπανικολάου στον προληπτικό έλεγχο των γυναικών, μπορεί πλέον να οδηγήσει σε εξάλειψη της νόσου σε σχετικά προβλεπόμενο χρονικό διάστημα π.χ. για τις προηγμένες χώρες του δυτικού κόσμου εντός των επόμενων 20-40 ετών" επισημαίνει ο καθηγητής Μαιευτικής-Γυναικολογίας στο ΑΠΘ, Θεόδωρος Αγοραστός.

   Σε ό,τι αφορά την εποχική γρίπη η παθολόγος-λοιμωξιολόγος Αθηνά Πυρπασοπούλου, επισημαίνει ότι πρόκειται για την πιο συχνή επιδημική νόσο, η οποία προσβάλλει κάθε χρόνο 10%-30% του πληθυσμού της Ευρώπης, ευθύνεται για εκατοντάδες χιλιάδες νοσηλείες και για περίπου 40.000 πρόωρους θανάτους ετησίως. Όπως αναφέρει η κ. Πυρπασοπούλου, παρότι οι ακραίες ηλικίες όπως και οι ασθενείς με χρόνια νοσήματα κινδυνεύουν περισσότερο, όλοι μπορούν να εκδηλώσουν επικίνδυνες για τη ζωή επιπλοκές. Παράλληλα συνιστά τον ετήσιο εμβολιασμό κατά της γρίπης, καθώς αυτός αποτελεί τον πιο αποτελεσματικό τρόπο πρόληψης και μετάδοσης της νόσου.

   Θα χρειαστεί μεγάλο χρονικό διάστημα για την ανάπτυξη νέου αποτελεσματικού εμβολίου κατά της φυματίωσης, αναφέρει η καθηγήτρια Παιδιατρικής και Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας στο ΕΚΠΑ, Μαρία Τσολιά. "Το εμβόλιο BCG έχει χρησιμοποιηθεί για περίπου 100 χρόνια και έχει προσφέρει πολλά σώζοντας εκατομμύρια ζωές. Τα τελευταία χρόνια έχουν προκύψει πολλά νεότερα δεδομένα σχετικά με τα οφέλη του εμβολιασμού τα οποία είναι περισσότερα και ευρύτερα απ' ό,τι ήταν παλαιότερα γνωστό.

   "Παρόλα αυτά, το εμβόλιο BCG δεν έχει καταφέρει να επηρεάσει σημαντικά την επιδημιολογία της φυματίωσης και να επιτύχει έλεγχο της νόσου. Σήμερα, καταβάλλεται μεγάλη ερευνητική προσπάθεια για την ανάπτυξη ενός νέου πιο αποτελεσματικού εμβολίου. Έχουν πρόσφατα πραγματοποιηθεί σημαντικά βήματα με την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και αντιγόνων καθώς και με την καλύτερη κατανόηση των ανοσολογικών μηχανισμών. Παρόλα αυτά, η πρόοδος των κλινικών μελετών είναι αργή και φαίνεται ότι θα απαιτηθεί μεγάλο χρονικό διάστημα για την ανάπτυξη νέου αποτελεσματικού εμβολίου" σημειώνει η κ. Τσολιά.