Αυστηροποίηση ποινών και μετατροπές σε κακουργήματα οι αλλαγές στον ποινικό κώδικα

Νέες τροποποιήσεις στον Ποινικό Κώδικα που τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουλίου, επιχειρεί να φέρει το υπουργείο Δικαιοσύνης, το οποίο προχωρά σε αυστηροποίηση ποινών, μετατροπή αδικημάτων από πλημμελήματα σε κακουργήματα, αλλά και στην επαναφορά του άρθρου περί κοινής ησυχίας, το οποίο με τις πρόσφατες αλλαγές είχε καταργηθεί.

Στο Σχέδιο Νόμου με τίτλο «Τροποποιήσεις Ποινικού Κώδικα, Κώδικα Ποινικής Δικονομίας και συναφείς διατάξεις», το οποίο βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση, καταγράφονται οι αλλαγές τις οποίες είχε εξαγγείλει η νέα κυβέρνηση. Μεταξύ άλλων, τροποποιείται το άρθρο 405 που αφορά στην κακουργηματική απιστία, κίνηση η οποία προκάλεσε την αντίδραση της Ένωσης Εισαγγελέων Ελλάδος.

Συγκεκριμένα, αναφέρεται στο Σχέδιο Νόμου ότι «τροποποιείται η 1η παράγραφος του άρθρου 405, διότι, κατά την άποψη που επικράτησε, όλες οι μορφές απιστίας, εκτός εκείνων που στρέφονται κατά του Δημοσίου ή νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, πρέπει να διώκονται κατ’ έγκληση. H ρύθμιση αυτή εναρμονίζεται με την κατ’ έγκληση δίωξη του πυρήνα των περιουσιακών εγκλημάτων (απάτη, υπεξαίρεση, καταδολίευση κ.λπ.) στον ιδιωτικό τομέα και έχει την αυτή δικαιολογία, δηλαδή τον ατομικό χαρακτήρα των προσβαλλόμενων εννόμων αγαθών. Κατά την μειοψηφήσασα άποψη, η κατ ́ έγκληση δίωξη δεν αρμόζει σε πράξεις κακουργηματικού χαρακτήρα και εμφανίζεται κατ’ εξοχήν προβληματική όταν εγκλήματα όπως η απάτη, η υπεξαίρεση ή η απιστία στρέφονται κατά νομικών προσώπων».

Το ζήτημα της αξιόποινης πράξης της κακουργηματικής απιστίας στον ιδιωτικό τομέα, η οποία θα διώκεται πλέον κατ’ έγκληση και όχι αυτεπαγγέλτως, απασχόλησε την εισαγγελική ένωση, που σε ανακοίνωσή της επισημαίνει «τον κίνδυνο ατιμωρησίας αλλά και διεθνούς έκθεσης της Χώρας, καθώς δεκάδες υποθέσεις που βρίσκονται στο στάδιο της προκαταρκτικής εξέτασης, της ανάκρισης αλλά και στην ακροαματική διαδικασία, κινδυνεύουν, να ριφθούν στον κάλαθο των αχρήστων, ως ποινικά μη αξιόλογες και η Χώρα να εκτεθεί διεθνώς ως αναποτελεσματική στην δίωξη σοβαρότατων εγκλημάτων και ιδίως της διαφθοράς και του ξεπλύματος μαύρου χρήματος».

Διατάραξη κοινής ησυχίας

Στο Σχέδιο Νόμου προβλέπεται και μία ειδική διάταξη, με την οποία επαναφέρεται το αδίκημα της διατάραξης κοινής ησυχίας. Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση: «μετά την κατάργηση των πταισμάτων με την διάταξη του άρθρου 468 παρ.1 ΠΚ, επιβάλλεται για την άμεση και αδιάκοπη προστασία του ευαίσθητου ζητήματος της κοινής ησυχίας, η αναγωγή τους σε ελαφρά πλημμελήματα, ώστε να εξασφαλίζεται η βεβαίωση αυτών των ποινικών παραβάσεων από τα αρμόδια αστυνομικά όργανα».

Παράλληλα, στο Σχέδιο Νόμου -όπως έχει δημοσιευθεί στη δημόσια διαβούλευση- προβλέπονται ανάμεσα σε άλλα, τα εξής:

- Για την υφ’ όρων απόλυση για λόγους υγείας (110Α ΠΚ), το άρθρο που απασχόλησε την υπόθεση του Αρ. Φλώρου και την ολιγοήμερη αποφυλάκισή του: αυξάνεται ο ελάχιστος χρόνος παραμονής στη φυλακή προκειμένου να απολυθεί ο καταδικασθείς υπό τον όρο της κατ’ οίκον έκτισης της ποινής με ηλεκτρονική επιτήρηση. Αντί των αρχικά προβλεπόμενων δεκαεπτά ετών, το όριο αυτό αυξάνεται στα είκοσι δύο έτη στην παράγραφο 2 εδ β ́, ενώ σε περίπτωση ευεργετικού υπολογισμού το όριο αυξάνεται από τα δεκαέξι στα είκοσι έτη στην παράγραφο 4 εδ. τελευταίο.

- Για τη δωροληψία πολιτικών αξιωματούχων (159 και 159Α ΠΚ): η διατύπωση εναρμονίζεται, προκειμένου οι διατάξεις περί δωροληψίας και δωροδοκίας πολιτικών προσώπων να εφαρμόζονται κατ’αντίστοιχο τρόπο και στους βουλευτές, στο σύνολο των καθηκόντων τους και όχι μόνο κατά το μέτρο που αυτά συνδέονται με τη συμμετοχή σε εκλογή ή ψηφοφορία. Περαιτέρω, καλύπτεται το κενό ως προς τους Υφυπουργούς που δεν αποτελούν μέλη της Κυβέρνησης με αποτέλεσμα να μην καταλαμβάνονται από την προϋφιστάμενη διατύπωση, χωρίς να συντρέχει προς τούτο επαρκής δικαιολογητική βάση.

- Για την ενεργητική δωροδοκία υπαλλήλου (236 ΠΚ): αυξάνεται η προβλεπόμενη ποινή για την ενεργητική δωροδοκία χάριν πράξεων αντιτιθέμενων στα καθήκοντα του υπαλλήλου, η οποία από πλημμέλημα μετατρέπεται σε κακούργημα, με απειλούμενη ποινή κάθειρξης έως οκτώ έτη.

- Για τις παραβάσεις σχετικά με τις εκρηκτικές ύλες (272 ΠΚ): Προστίθεται παράγραφος 2, στην οποία προβλέπεται κακουργηματική μορφή του αδικήματος όταν αυτό τελείται από δράστη ο οποίος συμμετέχει σε πλήθος που διαπράττει βιαιοπραγίες εναντίον προσώπων ή πραγμάτων ή εισβάλλει παράνομα σε ξένα σπίτια ή άλλα ακίνητα (άρθρο 189 παρ. 1-3 ΠΚ). Η απειλή κάθειρξης έως δέκα έτη δικαιολογείται στην περίπτωση αυτή λόγω της αμεσότητας του κινδύνου που ενέχει η κατοχή εκρηκτικών υπό αυτές τις περιστάσεις.

- Για τις διακεκριμένες κλοπές: Επανέρχεται η κακουργηματική μορφή κλοπής, όταν αυτή τελείται με διάρρηξη από δύο ή περισσότερα μέλη συμμορίας (άρθρο 187 παρ. 3 ΠΚ) που έχουν οργανωθεί για την διάπραξη κλοπών αυτού του είδους. Η απειλή κάθειρξης έως δέκα έτη δικαιολογείται από τον συνδυασμό των χαρακτηριστικών της πράξης με την επικινδυνότητα της συμμορίας.