Αποδοτικότητα και υπηρεσίες υγείας. Η αμοιβή γιατρών και νοσηλευτών

Ο καθηγητής Πολιτικής της Υγείας στο London School of Economics και εκπρόσωπος της Ελληνικής Κυβέρνησης στους διεθνείς οργανισμούς o κ. Ηλίας Μόσιαλος, αναλύει την αποδοτικότητα στις υπηρεσίες υγείας.

Στο σύστημα υγείας, οι υπηρεσίες και οι διαδικασίες δεν έχουν αξία από μόνες τους. Αποκτούν αξία μόνον στο βαθμό που ανταποκρίνονται με αποτελεσματικό τρόπο στα προβλήματα και τις ανάγκες του ασθενούς. Έχει λοιπόν σημασία οι γιατροί και οι νοσηλευτές να είναι ικανοί, δραστήριοι και παραγωγικοί ενώ ο τρόπος με τον οποίο αμείβονται θα πρέπει να ενισχύει την ανάπτυξη αυτών των ιδιοτήτων. Είναι όμως επίσης αληθές ότι μερικές φορές οι ιατρικές επεμβάσεις μπορεί να αποδειχθούν άχρηστες η ακόμη και επιζήμιες, ανεξάρτητα από την τεχνική τους αρτιότητα η αποδοτικότητα.

Το να ‘κανείς το σωστό’ είναι εξίσου σημαντικό με το ‘να το κανείς σωστά’ και ορισμένες φορές το σωστό - δηλαδή η καλύτερη δυνατή φροντίδα - είναι να μην κάνεις πολλά.

Σε τελική ανάλυση, ‘απόδοση’ σημαίνει επίτευξη βελτιωμένων αποτελεσμάτων στην υγεία και όχι απλώς δημιουργία μεγάλου αριθμού υπηρεσιών και διαδικαστικών ρυθμίσεων. Οι ασθενείς εκλαμβάνουν αβίαστα τα υψηλά επίπεδα ιατρικής επέμβασης (όπως οι πολλαπλές διαγνωστικές εξετάσεις) ως τεκμήρια υψηλής ποιότητας και αποτελεσματικής φροντίδας. Αδιάφορα όμως από την τεχνολογική τους πολυπλοκότητα, οι ιατρικές ενέργειες που δεν έχουν ορατό θετικό αποτέλεσμα για την υγεία του ασθενούς θα πρέπει να αποφεύγονται.

Ένα πρόβλημα με τις αμοιβές με κριτήριο την απόδοση είναι ότι πολλές φορές τείνουν εν τέλει να επιβραβεύουν όχι την ποιότητα αλλά την ποσότητα των προσφερομένων υπηρεσιών.

Περισσότερες υπηρεσίες δεν σημαίνει πάντοτε και καλύτερες υπηρεσίες, αν και συνεπάγονται πάντοτε περισσότερες δαπάνες.

Η πιο πολύτιμη όμως και αποτελεσματική ενέργεια του γιατρού είναι να συνομιλεί με τον ασθενή του και να σκέφτεται για να επέμβει με ακρίβεια.

Η σκέψη όμως είναι δραστηριότητα που δύσκολα παρατηρείται η προσμετράται.

Αντιθέτως, είναι πολύ ευκολότερη η μέτρηση και η αμοιβή τυποποιημένων ενεργειών, αδιάφορα από το αν τελικά κάνουν καλό στον ασθενή.