Αθηνά Λινού: Υπάρχει θωράκιση χωρίς γενικευμένο lockdown;

Η πρόσφατη αύξηση των κρουσμάτων του κορωνοϊού στη χώρα μας, παράλληλα με προβλέψεις του ECDC για 1.000 κρούσματα την ημέρα στα μέσα Οκτωβρίου, θέτει εύλογα το ερώτημα για το κατά πόσον η καλύτερη λύση (ή μάλλον η αναπόφευκτη λύση) είναι ένα γενικευμένο lockdown.

Πριν όμως ληφθεί οποιαδήποτε τέτοια απόφαση, είναι απαραίτητη η σύγκριση των συνεπειών του lockdown με άλλες λύσεις, τόσο σε επίπεδο οικονομίας, όσο και σε επίπεδο ψυχικής και σωματικής υγείας, αλλά και κοινωνικών αντιδράσεων και κοινωνικής συνοχής. Αν και τα κρούσματα και οι εισαγωγές στις ΜΕΘ αυξάνονται επικίνδυνα, υπάρχουν πολλά μέτρα που μπορούν να προηγηθούν ενός γενικευμένου lockdown με την ελπίδα ότι θα καταφέρουμε να το αποφύγουμε. Για παράδειγμα:

• Αποφυγή συνωστισμού στις συγκοινωνίες με άμεση αύξηση δρομολογίων και χρηματοδότηση για αξιοποίηση ιδιωτικών μέσων (π.χ. τουριστικά λεωφορεία, ταξί κ.ά.).

• Υποχρεωτική χρήση τηλεργασίας σε 100% των περιπτώσεων που το είδος δουλειάς το επιτρέπει.

• Καθολική χρήση της μάσκας σε όλους τους δημόσιους χώρους, ανοιχτούς και κλειστούς.

• Καθολική αμνηστία σε όλους τους μετανάστες χωρίς νόμιμα χαρτιά σε κάθε επαφή τους με χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας και μάλιστα σε χώρους διάγνωσης και θεραπείας κορωνοϊού. Με τον τρόπο αυτό θα διευκολυνθεί η ιχνηλάτηση και θα ελαχιστοποιηθεί η διασπορά μέσω μεταναστών.

• Κάλυψη του εισοδήματος ημερομίσθιου εργατικού προσωπικού σε περίπτωση θετικού τεστ για το δεκαπενθήμερο που θα ακολουθήσει τη διάγνωση. Με τον τρόπο αυτό θα αποφευχθεί η διασπορά για λόγους οικονομικούς.

• Διατήρηση της λειτουργίας όλων των δομών εκπαίδευσης με ταυτόχρονη αξιοποίηση υπαίθριων χώρων για διδασκαλία και αυξημένη άσκηση, καθώς και κλειστών μη χρησιμοποιούμενων μεγάλων δημοσίων και ιδιωτικών χώρων (όπου είναι δυνατόν να αντικαταστήσουν μικρές για τον αριθμό των μαθητών αίθουσες). Με τον τρόπο αυτό θα γίνει εφικτή η τήρηση αποστάσεων μεταξύ μαθητών αλλά και η μείωση της πιθανότητας διασποράς του ιού μέσω εκπαιδευτικών δομών.

• Αξιοποίηση κοινωνικών λειτουργών, εθελοντών, και πιθανά κατάλληλα εκπαιδευμένων μεταναστών για ενθάρρυνση της τήρησης μέτρων ατομικής προστασίας.

Είναι προφανές ότι τα προτεινόμενα μέτρα κοστίζουν και το κόστος αυτό μπορεί να αποτελέσει αιτία ακύρωσής τους. Είναι συχνό λάθος στη σύγκριση λήψης ή μη λήψης μέτρων να δηλώνουμε ότι το κόστος για το προτεινόμενο μέτρο είναι μεγάλο, χωρίς όμως να συγκρίνουμε το κόστος ενός μέτρου με εκείνο της απουσίας του. Η μη λήψη μέτρων δεν σημαίνει απουσία κόστους. Το κόστος των προτεινόμενων μέτρων πρέπει να συγκριθεί με τα κόστη εκατοντάδων επιπλέον θανάτων, τα κόστη της νοσηλείας για χιλιάδες άτομα, απώλειες σε εργατοημέρες και παραγωγικότητα και βεβαίως σε σύγκριση με τις τεράστιες οικονομικές, εργασιακές, κοινωνικές, ιατρικές και ψυχολογικές επιπτώσεις ενός lockdown.
 
* Η κ. Αθηνά Λινού είναι καθηγήτρια Επιδημιολογίας στο ΕΚΠΑ και πρόεδρος του Ινστιτούτου Προληπτικής, Περιβαλλοντολογικής και Εργασιακής Ιατρικής Prolepsis.