Οι νεότερες εξελίξεις στην Ογκολογία. Παρουσιάστηκαν σε Webinar του ΕΚΠΑ

medlabnews.gr iatrikanea

Την Παρασκευή 4 Φεβρουαρίου 2022, πραγματοποιήθηκε το 4o webinar του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών από τη σειρά  Webinars - Επίκαιρα Θέματα Δημόσιας Υγείας με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου. Έγκριτοι Καθηγητές του ΕΚΠΑ ανέπτυξαν σύγχρονα θέματα και νεότερες εξελίξεις στην Ογκολογία.

O Υπουργός Υγείας κος Θάνος Πλεύρης απεύθυνε σύντομο χαιρετισμό και σημείωσε την ιδιαίτερη αξία της κλινικής έρευνας για την πρόοδο στη θεραπεία του καρκίνου.

Η πρώτη συνεδρία αφορούσε νεότερες εξελίξεις σε συμπαγή νεοπλάσματα με προεδρείο τον Πρύτανη και Καθηγητή Θεραπευτικής-Αιματολογίας-Ογκολογίας, Θεραπευτική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Μ.Α. Δημόπουλο και την Αν. Καθηγήτρια Θεραπευτικής – Ογκολογίας, Θεραπευτική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Φ. Ζαγουρή.

Η Καθηγήτρια Παθολογίας-Ογκολογίας Α. Ψυρρή, Β ́ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ ανέλυσε τα νεότερα δεδομένα για τον καρκίνο κεφαλής-τραχήλου. Η αντιμετώπιση του καρκίνου κεφαλής-τραχήλου απαιτεί διεπιστημονική προσέγγιση σε εξειδικευμένα κέντρα αναφοράς με τη συμμετοχή τόσο πολλών ιατρικών ειδικοτήτων (παθολόγων ογκολόγων, ακτινοθεραπευτών, χειρουργών) όσο και συμμετοχή νοσηλευτών, διατροφολόγων, ψυχολόγων. Το κάπνισμα, το αλκοόλ και η λοίμωξη με τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) αποτελεί έναν εδραιωμένο παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη αυτής της κακοήθειας. Γι’ αυτό ο εμβολιασμός έναντι του HPV είναι ουσιώδους σημασίας για την πρόληψη. Η ανοσοθεραπεία έχει εγκριθεί για τον καρκίνο κεφαλής-τραχήλου και έχει αλλάξει το τοπίο και την πρόγνωση των ασθενών.

Η Καθηγήτρια Παθολογίας-Ογκολογίας Ε. Γκόγκα, Α ́ Παθολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, ανέλυσε τα νεότερα δεδομένα για το μελάνωμα. Η επανάσταση στη θεραπεία του μελανώματος πραγματοποιήθηκε με την ένταξη της στοχεύουσας θεραπείας και της ανοσοθεραπείας στη θεραπευτική του μελανώματος. Χαρακτηριστικό είναι ότι πριν από την εφαρμογή αυτών των θεραπειών η 5ετής ολική επιβίωση των ασθενών με προχωρημένο μελάνωμα ήταν κάτω από 10%. Οι μοριακοί στόχοι BRAF και MEK είναι πολύ σημαντικοί καθώς πλέον υπάρχουν εγκεκριμένοι συνδυασμοί θεραπειών που στοχεύουν ειδικά αυτούς τους στόχους. Η ανοσοθεραπεία με παράγοντες έναντι του PD1 και του CTLA4 έχουν δείξει θεαματικά αποτελέσματα, ενώ υπάρχει και η δυνατότητα συνδυασμού τους με στοχεύουσες θεραπείες.

Ο Καθηγητής Παθολογίας-Ογκολογίας Α. Μπάμιας, Β ́ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, ανέλυσε τα νεότερα δεδομένα για τον καρκίνο του ουροποιητικού συστήματος. Συγκεκριμένα, ο κος Μπάμιας ανέπτυξε τα δεδομένα για τον καρκίνο του προστάτη, καθώς αποτελεί μια από τις συχνότερες κακοήθειες στον άνθρωπο. Κεντρικό ρόλο στον καρκίνο του προστάτη έχουν οι θεραπείες ανδρογονικού αποκλεισμού πιθανώς σε συνδυασμό με τοπική ακτινοβολία. Νεότερες θεραπείες ανδρογονικού αποκλεισμού προσφέρουν επιπλέον όφελος ακόμα και στους ασθενείς με προχωρημένη νόσο. Η θεραπεία με ραδιονουκλεοτίδια (Lutetium-177) είναι επίσης αποτελεσματικά σε προθεραπευμένους ασθενείς. Η γονιδιωματική ανάλυση στο μεταστατικό καρκίνο του προστάτη μπορεί να αναδείξει νέους μοριακούς στόχους σε κάθε ασθενή ξεχωριστά έτσι ώστε να βελτιστοποιηθεί η θεραπευτική προσέγγιση.

Ο Καθηγητής Παθολογίας-Ογκολογίας Κ. Συρίγος, Γ ́ Παθολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, ανέλυσε τα νεότερα δεδομένα για τον καρκίνο του πνεύμονα. Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι ο συχνότερος καρκίνος παγκοσμίως. Παρόλο που το κάπνισμα αποτελεί ιδιαίτερα επιβαρυντικό παράγοντα για την ανάπτυξη καρκίνου του πνεύμονα, άλλοι παράγοντες όπως η διατροφή και η έκθεση σε εισπνεόμενα καρκινογόνα σχετίζονται με αυξημένη πιθανότητα καρκίνου του πνεύμονα. Σημαντική είναι η έγκαιρη διάγνωση σε πρώιμο στάδιο, καθώς όσο πρωιμότερο είναι το στάδιο κατά τη διάγνωση τόσο καλύτερη είναι η επιβίωση και η πρόγνωση του ασθενούς. Η ικανή λήψη βιοψίας πνεύμονα είναι ζωτικής σημασίας τόσο για την ακριβή ιστολογική ταυτοποίηση όσο και για τον ανοσοιστοχημικό και μοριακό έλεγχο του νεοπλάσματος. Σήμερα υπάρχουν πολλές θεραπευτικές επιλογές για τους ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα και περιλαμβάνουν συνδυασμούς ανοσοθεραπείας με χημειοθεραπεία, ανοσοθεραπείας με στοχεύουσες θεραπείες, ανοσοθεραπείας με παράγοντες έναντι του VEGF και συνδυασμό ανοσοθεραπειών μεταξύ τους. Το μέλλον για τον καρκίνο του πνεύμονα περιλαμβάνει την αποτελεσματική πρωτογενή και δευτερογενή πρόληψη, την ενδελεχή ταυτοποίηση, την ολοκληρωμένη ενημέρωση του ασθενή και την εξατομικευμένη προσέγγιση.

Ο Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας-Ογκολογίας Η. Κοττέας, Γ ́ Παθολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, ανέλυσε τα νεότερα δεδομένα για τον καρκίνο του μαστού. Ο κος Κοττέας ανέλυσε τη σύγχρονη θεραπευτική προσέγγιση του καρκίνου του μαστού ανάλογα με το στάδιο της νόσου κατά τη διάγνωση. Η γονιδιωματική ανάλυση προσφέρει σημαντικές πληροφορίες που μπορεί να καθορίσουν τη θεραπευτική αγωγή και την απόφαση για χορήγηση χημειοθεραπείας σε ασθενείς με πρώιμο καρκίνο του μαστού. Οι αναστολείς των κινασών που εξαρτώνται από την κυκλίνη (CDK) σε συνδυασμό με την ορμονοθεραπεία έχουν προσφέρει ουσιαστικό όφελος στους ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο μαστού με θετικούς οιστρογονικούς υποδοχείς και αρνητική έκφραση του HER2. Τα μονοκλωνικά αντισώματα έναντι του HER2 υποδοχέα έχουν αλλάξει την πορεία της νόσου σε ασθενείς με έκφραση του HER2. Πρόσφατα, η σύζευξη ενός τέτοιου αντισώματος με μια τοξίνη αύξησε σημαντικά την πιθανότητα να μην εμφανιστεί πρόοδος νόσου στους 12 μήνες από την έναρξη της θεραπείας σε ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο μαστού. Σε ασθενείς με μεταλλάξεις BRCA οι αναστολείς του PARP οδηγούν στην απόπτωση των καρκινικών κυττάρων και προσφέρουν κλινικό όφελος στους ασθενείς.

Ο Καθηγητής Παθολογίας-Ογκολογίας Χ. Παπαδημητρίου, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, ανέλυσε τα νεότερα δεδομένα για το γυναικολογικό καρκίνο. Η έγκαιρη διάγνωση του γυναικολογικού καρκίνου είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς δεν εκδηλώνεται πάντα κλινικά σε πρώιμο στάδιο. Οι θεραπευτικές εξελίξεις αφορούν την παρέμβαση στους επιδιορθωτικούς μηχανισμούς των βλαβών του DNA στα κακοήθη κύτταρα και στην αντι-αγγειογένεση, δηλαδή σε παράγοντες που αναστέλλουν τη δημιουργία νέων αγγείων στον όγκο. Αυτοί οι παράγοντες μπορούν να συνδυαστούν με κλασική χημειοθεραπεία και να προσδώσουν σημαντικό κλινικό όφελος για τους ασθενείς. Επιπλέον, η ανοσοθεραπεία τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει σημαντικά την κλινική πρακτική και αποτελεί το μέλλον στη θεραπευτική του γυναικολογικού καρκίνου. Ιδιαίτερα σημαντική και αποτελεσματική είναι η πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας με τον εμβολιασμό έναντι του HPV.

Ο Καθηγητής Βιοχημικής Ογκολογίας Μ. Καραμούζης, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, ανέλυσε τα νεότερα δεδομένα για τον καρκίνο του γαστρεντερικού συστήματος. Η ανάλυση του μοριακού προφίλ μπορεί να καθοδηγήσει την εξατομίκευση της θεραπείας για τους ασθενείς με καρκίνο του γαστρεντερικού συστήματος. Ο έλεγχος για μεταλλάξεις των γονιδίων KRAS, NRAS, BRAF και MSI έχει ενταχθεί ήδη στην κλινική πρακτική. Ανάλογα με το μοριακό προφίλ κάθε ασθενή αποφασίζεται η αλληλούχιση των θεραπευτικών επιλογών, που συμπεριλαμβάνουν στοχεύουσες θεραπείες σε συνδυασμό με κλασική χημειοθεραπεία. Η ανοσοθεραπεία έχει βελτιώσει την επιβίωση των ασθενών με νεοπλάσματα που έχουν πτωχή πρόγνωση, όπως ο καρκίνος  του οισοφάγου και ο γαστρικός καρκίνος.

Ακολούθησε η δεύτερη συνεδρία που αφορούσε διαλέξεις σε ειδικά θέματα με προεδρείο τον Πρύτανη και Καθηγητή Θεραπευτικής-Αιματολογίας-Ογκολογίας ΕΚΠΑ Μ.Α. Δημόπουλο.

Ο Αναπληρωτής Καθηγητής Εφαρμοσμένης Ηθικής Ε. Πρωτοπαπαδάκης, Τμήμα Φιλοσοφίας, Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ ανέλυσε τα ηθικά διλήμματα σε ογκολογικούς ασθενείς. Η αυτονομία του ασθενούς αποτελεί έδαφος θεμελίωσης της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Σε αυτή τη βασική αρχή πρέπει να στηρίζεται η διαμόρφωση του σχεδίου ενημέρωσης του ασθενή σχετικά με την κατάσταση της υγείας του. Η ενημέρωση θα πρέπει να γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε ο ασθενής να μπορεί απρόσκοπτα να επιλέξει και να συναποφασίσει μαζί με το θεράποντα ιατρό το θεραπευτικό πλάνο, που ειδικά στην ογκολογία συμπεριλαμβάνει και αποφάσεις κοντά στο τέλος της ζωής.

Ο Επίκουρος Καθηγητής Αστικού Δικαίου Θ. Λύτρας, Νομική Σχολή ΕΚΠΑ, ανέλυσε το θέμα της αστικής ευθύνης σε ογκολογικούς ασθενείς. Η ποινική ευθύνη αφορά την πιθανή ευθύνη του ιατρού προς τον ασθενή σε περίπτωση σωματικής βλάβης ή/και θανάτου λόγω τεκμηριωμένης ιατρικής αμελείας. Η αστική ευθύνη αναφέρεται στην υποχρέωση του ιατρού για αποζημίωση του ασθενούς λόγω σωματικής ή/και ψυχικής βλάβης του τελευταίου με υπαιτιότητα του πρώτου. Ο ιατρός έχει καθήκον αλήθειας προς τον ασθενή. Βέβαια ο τρόπος παρουσίασης της αλήθειας ποικίλλει και έγκειται στην ιδιαίτερη σχέση ιατρού-ασθενούς, λαμβάνοντας υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας κάθε ασθενούς ξεχωριστά.

Η τρίτη συνεδρία του Webinar αφορούσε τις νεότερες εξελίξεις στις αιματολογικές κακοήθειες με προεδρείο τον Καθηγητή Θεραπευτικής-Αιματολογίας Ε. Τέρπο, Θεραπευτική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, και την Καθηγήτρια Αιματολογίας, Α ́ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Μ.Χ. Κυρτσώνη.

Η Καθηγήτρια Αιματολογίας Μ. Αγγελοπούλου, Αιματολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, ανέλυσε τα νεότερα δεδομένα για το Non Hodgkin λεμφώματα από Β-κύτταρα. Μέχρι πριν λίγα χρόνια, το βασικό όπλο καταπολέμησης των λεμφωμάτων ήταν η χημειοθεραπεία, η οποία είχε σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες με μέτρια έως ικανοποιητική αποτελεσματικότητα. Τα τελευταία χρόνια έχουν ενταχθεί στη θεραπευτική των λεμφωμάτων νεότερες στοχεύουσες θεραπείες οι οποίες στοχεύουν με μεγάλη ειδικότητα τα κακοήθη κύτταρα, έχουν σημαντική αποτελεσματικότητα και αυξάνουν την επιβίωση των ασθενών, ενώ παράλληλα αποφεύγονται οι παρενέργειες της χημειοθεραπείας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι στερούνται πλήρως παρενεργειών. Οι αναστολείς κινασών (BTK, PI3K), οι αναστολείς της πρωτεΐνης bcl2 και τα μονοκλωνικά αντισώματα με ιδιαίτερη έμφαση στα αμφι-ειδικά αντισώματα έχουν ενταχθεί στη θεραπευτική φαρέτρα και έχουν βελτιώσει σημαντικά την πρόγνωση των ασθενών. Η ανοσοθεραπεία με CAR T-λεμφοκύτταρα είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική σε ασθενείς με ανθεκτική νόσο.

Η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παθολογίας-Αιματολογίας Σ. Γιαννούλη, Β ́ Παθολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, ανέλυσε τα νεότερα δεδομένα για τα Non Hodgkin λεμφώματα από Τ-κύτταρα. Τα Τ-λεμφώματα είναι πολύ σπανιότερα από τα Β-λεμφώματα και είναι ιδιαίτερα ετερογενή ως προς τα χαρακτηριστικά τους και τη βιολογική τους συμπεριφορά. Πέρα από την κλασική χημειοθεραπεία, τα τελευταία χρόνια στοχεύουσες θεραπείες έχουν προστεθεί στα χημειοθεραπευτικά σχήματα και έχουν βελτιώσει την πρόγνωση των ασθενών. Η ανοσοθεραπεία έχει δείξει ενθαρρυντικά αποτελέσματα και κλινικό όφελος για τους ασθενείς.

Η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παθολογίας-Αιματολογίας Μ. Σιακαντάρη, Αιματολογική Σχολή Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, ανέλυσε τα νεότερα δεδομένα για τα δερματικά λεμφώματα. Τα δερματικά λεμφώματα είναι σπάνια νοσήματα και εντοπίζονται στο δέρμα. Σημαντικό σημείο είναι η διάγνωση του δερματικού λεμφώματος ώστε να μην υπάρχει σύγχυση με άλλα νοσήματα του δέρματος. Συχνά απαιτούνται επαναληπτικές βιοψίες και στενή συνεργασία μεταξύ κλινικού ιατρού και παθολογοανατόμου.

Ο Καθηγητής Αιματολογίας Θ. Βασιλακόπουλος, Αιματολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, ανέλυσε τα νεότερα δεδομένα για το λέμφωμα Hodgkin. Το λέμφωμα Hodgkin αποτελεί συνήθως ένα ιάσιμο νόσημα. Ο κος Βασιλακόπουλος ανέλυσε τον σύγχρονο θεραπευτικό αλγόριθμο για το λέμφωμα Hodgkin ανάλογα με το στάδιο της νόσου, που μπορεί να περιλαμβάνει συνδυασμό χημειοθεραπείας με ακτινοθεραπεία ή/και συνδυασμό χημειοθεραπείας με στοχεύουσες θεραπείες. Ιδιαίτερη σημασία για την ανταπόκριση στη θεραπευτική αγωγή και τον καθορισμό του θεραπευτικού πλάνου έχει η εξέταση της τομογραφίας εκπομπής ποζιτρονίων (PET). Η ανοσοθεραπεία (αναστολείς PD-1) έχει δείξει ιδιαίτερα ενθαρρυντικά αποτελέσματα και προσφέρει μακροπρόθεσμο έλεγχο της νόσου σε ασθενείς με νόσο σε υποτροπή.

Ο Καθηγητής Αιματολογίας Π. Παναγιωτίδης, Αιματολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, ανέλυσε τα νεότερα δεδομένα για τη χρόνια μυελογενή λευχαιμία. Οι αναστολείς της τυροσινικής κινάσης έχουν φέρει την επανάσταση στη διαχείριση των ασθενών με χρόνια μυελογενή λευχαιμία με ποσοστά επιβίωσης που ξεπερνούν το 80% και αγγίζουν έως και το 100% με τους νεότερους παράγοντες. Ο κος Παναγιωτίδης παρουσίασε τα δεδομένα της μελέτης EURO-SKI, στην οποία συμμετέχει και η χώρα μας, και έδειξε ότι η πιθανότητα παραμονής σε μοριακή ύφεση μετά τη διακοπή του αναστολέα τυροσινικής κινάσης στα 5 έτη είναι 60%. Σύμφωνα με πρόσφατα δεδομένα, η επιβίωση των ασθενών με χρόνια μυελογενή λευχαιμία είναι πλέον εφάμιλλη με την επιβίωση του γενικού πληθυσμού. Ιδιαίτερη σημασία έχει η ύπαρξη και η συνεχής ανανέωση του μητρώου των ασθενών με χρόνια μυελογενή λευχαιμία.

Η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αιματολογίας Φ. Κοντοπίδου, Β ́ Παθολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, ανέλυσε τα νεότερα δεδομένα για το οξείες λευχαιμίες. Οι οξείες λευχαιμίες αποτελούν επείγουσα αιματολογική κατάσταση, καθώς χωρίς θεραπεία μπορεί να επιφέρουν το θάνατο σε διάστημα λίγων ημερών ή εβδομάδων. Αλλά ακόμα και με τη θεραπεία υπάρχει υψηλό ποσοστό θνητότητας που οφείλεται τόσο στη νόσο όσο και στις επιπλοκές της θεραπείας. Η αιτιολογία της νόσου είναι πολυπαραγοντική και έχουν συσχετιστεί τόσο ιδιοσυστασιακοί όσο και περιβαλλοντικοί παράγοντες. Ιδιαίτερα σημαντικό για τον καθορισμό της θεραπευτικής προσέγγισης είναι η ορθή ταξινόμηση της οξείας λευχαιμίας στη διάγνωση. Η επιλογή της θεραπείας εξαρτάται επίσης από την ηλικία, τους παράγοντες κινδύνου και τον στόχο (ίαση ή παρηγορητική θεραπεία). Στις θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνονται η χημειοθεραπεία, η ανοσοθεραπεία, η ακτινοθεραπεία, η στοχευμένη θεραπεία και η μεταμόσχευση μυελού των οστών. Η αντιμετώπιση της οξείας λευχαιμίας απαιτεί συνδυασμό γνώσης, εμπειρίας, συνεργασίας, ταχύτητας, επαγρύπνησης και στενής παρακολούθησης των ασθενών.

Ο Καθηγητής Αιματολογίας-Παθολογικής Φυσιολογίας Μ. Βουλγαρέλης, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, ανέλυσε τα νεότερα δεδομένα για τα χρόνια μυελοϋπερπλαστικά νεοπλάσματα. Σε αυτή την κατηγορία νοσημάτων περιλαμβάνονται κυρίως η χρόνια μυελογενής λευχαιμία, η αληθής πολυκυτταραιμία, η πρωτοπαθής μυελοίνωση και η ιδιοπαθής θρομβοκυττάρωση. Ο κος Βουλγαρέλης ανέλυσε λεπτομερώς το παθοφυσιολογικό υπόβαθρο αυτής της κατηγορίας νοσημάτων και τον τρόπο με τον οποίο η γνώση της παθοφυσιολογίας οδηγεί σε αποτελεσματικές θεραπευτικές προσεγγίσεις για τους ασθενείς. Η πρωτεΐνη JAK2 διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στην παθογένεια των μυελοϋπερπλαστικών νεοπλασμάτων και στοχευμένοι αναστολείς αυτής της πρωτεΐνης έχουν ενταχθεί στη θεραπευτική φαρέτρα για την αντιμετώπιση των ασθενών αυτών.

Η Καθηγήτρια Αιματολογίας Β. Παππά, Β ́ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, ανέλυσε τα νεότερα δεδομένα για τα μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα. Η μελέτη των κυτταρογενετικών διαταραχών έχει ουσιαστική σημασία για τη διάγνωση, την ταξινόμηση και την πρόγνωση των ασθενών με μυελοδυσπλαστικά νοσήματα. Η αναιμία αποτελεί τη συχνότερη κλινική εκδήλωση αυτών των νεοπλασμάτων. Η θεραπευτική προσέγγιση ποικίλλει ανάλογα με την ταξινόμηση του ασθενούς σε χαμηλού ή υψηλού κινδύνου μυελοδυσπλαστικό σύνδρομο. Οι υπομεθυλιωτικοί παράγοντες είναι ιδιαίτερα σημαντικοί για την αντιμετώπιση των ασθενών αυτών, ωστόσο η ανάπτυξη αντοχής σε αυτή την κατηγορία φαρμάκων αποτελεί πρόκληση για τον κλινικό ιατρό. Σε αυτή την περίπτωση, ο συνδυασμός των υπομεθυλιωτικών παραγόντων με άλλα φάρμακα, οι ανοσοτροποποιητικοί παράγοντες και οι σύγχρονες ανοσοθεραπείες μπορεί να προσφέρουν κλινικό όφελος για τον ασθενή.

Ο Καθηγητής Θεραπευτικής-Παθολογίας-Ογκολογίας Ε. Καστρίτης, Θεραπευτική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, ανέλυσε τα νεότερα δεδομένα για τις πλασματοκυτταρικές δυσκρασίες. Η παρουσία μονοκλωνικής ανοσοσφαιρίνης μπορεί να είναι ασυμπτωματική αλλά μπορεί να συνδέεται με ένα ευρύ φάσμα νοσημάτων όπως το πολλαπλό μυέλωμα και άλλες σπανιότερες πλασματοκυτταρικές δυσκρασίες. Οι θεραπευτικές επιλογές έχουν αυξηθεί εντυπωσιακά και έχουν βελτιώσει την πρόγνωση των ασθενών με πολλαπλό μυέλωμα και άλλες πλασματοκυτταρικές δυσκρασίες όπως η μακροσφαιριναιμία Waldenstrom και η AL αμυλοείδωση. Οι νεότερες θεραπείες είναι πολύ αποτελεσματικές, πολύ καλά ανεκτές με λιγότερη τοξικότητα συγκριτικά με το παρελθόν και έχουν βελτιώσει τη μακροπρόθεσμη πρόγνωση των ασθενών. Οι αναστολείς πρωτεασώματος, οι ανοσοτροποποιητικοί παράγοντες και τα μονοκλωνικά αντισώματα αποτελούν τους τρεις πυλώνες της σύγχρονης θεραπευτικής αντιμετώπισης του πολλαπλού μυελώματος. Η ανοσοθεραπεία με τα CAR Τ-λεμφοκύτταρα και τα αμφι-ειδικά αντισώματα έχουν δείξει ιδιαίτερα ενθαρρυντικά αποτελέσματα τα τελευταία χρόνια και αποτελούν το μέλλον στη θεραπευτική του νοσήματος. Η έγκαιρη διάγνωση είναι το κλειδί για την έγκαιρη έναρξη θεραπείας και την αποφυγή των επιπλοκών.

Ο Αναπληρωτής Καθηγητής Αιματολογίας Π. Τσιριγώτης, Β ́ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, ανέλυσε τα νεότερα δεδομένα για τη θεραπεία με CAR-T Cells στην αιματολογία. Οι νεότερες ανοσοθεραπείες όπως τα Τ-λεμφοκύτταρα που φέρουν χιμαιρικό αντιγονικό υποδοχέα (chimeric antigen receptor – CAR) έχουν αξιολογηθεί τα τελευταία χρόνια σε ασθενείς με κακοήθειες προχωρημένου σταδίου, μετά από πολλαπλές προηγούμενες γραμμές θεραπείας. Παρόλο που υπάρχουν περιπτώσεις ασθενών με προχωρημένες κακοήθειες συμπαγών οργάνων που έχουν ανταποκριθεί στη θεραπεία με CAR T-λεμφοκύτταρα, η συγκεκριμένη θεραπευτική προσέγγιση έχει λάβει έγκριση για χορήγηση από τις ρυθμιστικές αρχές μόνο για αιματολογικές κακοήθειες (υποτροπιάζον ή ανθεκτικό λέμφωμα από μεγάλα Β κύτταρα, υποτροπιάζουσα ή ανθεκτική οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία, υποτροπιάζον/ανθεκτικό λέμφωμα μανδύα, υποτροπιάζον και ανθεκτικό πολλαπλό μυέλωμα). Η διαδικασία παραγωγής και χορήγησης των CAR T-λεμφοκυττάρων είναι σύνθετη, απαιτεί εξειδικευμένα κέντρα αναφοράς και διεπιστημονική προσέγγιση ιδιαίτερα για τη διαχείριση των παρενεργειών της θεραπείας, οι οποίες μπορεί να είναι σοβαρές αλλά είναι αντιμετωπίσιμες.

Συμπερασματικά, τα τελευταία χρόνια έχει συντελεστεί πραγματικά τεράστια πρόοδος στον τομέα της Ογκολογίας – Αιματολογίας και η πρόγνωση των ασθενών με κακοήθη νοσήματα έχει βελτιωθεί ουσιαστικά. Η πρόληψη, η έγκαιρη διάγνωση και η χορήγηση εξατομικευμένης θεραπείας σε εξειδικευμένα κέντρα αναφοράς νοσημάτων αποτελούν τους πυλώνες της σύγχρονης ιατρικής φροντίδας. Η διεπιστημονική προσέγγιση των ασθενών αποτελεί το θεμέλιο λίθο της σύγχρονης ογκολογίας. Η ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης γύρω από τον καρκίνο και η ενεργός συμμετοχή των πολιτών στα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου και πρόληψης αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ριζική αντιμετώπιση του καρκίνου.