Γιατί οι ελέφαντες ΔΕΝ παθαίνουν καρκίνο; Πώς η απάντηση μπορεί να βοηθήσει την έρευνα για θεραπεία;

επιμέλεια medlabnews.gr iatrikanea

Οι ελέφαντες χρησιμοποιούν 20 αντίγραφα ενός βασικού γονιδίου για την καταπολέμηση του καρκίνου και οι άνθρωποι έχουν μόνο ένα, σημειώνει έρευνα που δημοσίευσε το Scientific American.

Ο καρκίνος προκαλείται από γονιδιακές μεταλλάξεις που συσσωρεύονται στα κύτταρα με την πάροδο του χρόνου, ωστόσο τα μακρόβια ζώα που έχουν πολλά κύτταρα, όπως οι ελέφαντες και οι φάλαινες, σχεδόν ποτέ δεν τον παθαίνουν. Η τελευταία έρευνα επιχειρεί να δώσει απάντηση στο ερώτημα γιατί οι ελέφαντες δεν παθαίνουν καρκίνο, σε μια προσπάθεια να διερευνηθούν νέες θεραπείες και να ανοίξουν νέοι επιστημονικοί δρόμοι στην αντιμετώπιση της επάρατης νόσου

Το γονίδιο p53

Για τους ελέφαντες τουλάχιστον, μέρος της απάντησης αναφέρει το σχετικό δημοσίευμα μπορεί να είναι το γονίδιο που είναι κοινώς γνωστό ως p53, το οποίο βοηθά επίσης τους ανθρώπους και πολλά άλλα ζώα να επιδιορθώσουν το DNA που έχει καταστραφεί κατά την αντιγραφή. Οι ελέφαντες έχουν έναν εκπληκτικό, για τα ανθρώπινα δεδομένα αριθμό 20 αντίγραφων αυτού του γονιδίου. Αυτά τα αντίγραφα, το καθένα με δύο παραλλαγές που ονομάζονται αλληλόμορφα, παράγουν συνολικά 40 πρωτεΐνες, σε σύγκριση με το μοναδικό αντίγραφο του ανθρώπου (και των περισσότερων ζώων) που παράγει δύο πρωτεΐνες.

Η έρευνα «ανοίγει πολλές νέες δυνατότητες»

Νέα έρευνα στη Μοριακή Βιολογία και την Εξέλιξη διερευνά πώς τα πολλά αντίγραφα των ελεφάντων προσφέρουν πλεονεκτήματα στην καταπολέμηση του καρκίνου. Η εργασία «ανοίγει πολλές νέες δυνατότητες για τη μελέτη του πώς τα κύτταρα προστατεύονται από ένα κατεστραμμένο γονιδίωμα, τόσο στους ελέφαντες όσο και στους ανθρώπους», λέει ο συν-συγγραφέας της μελέτης Robin Fåhraeus, μοριακός ογκολόγος στο Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας και Ιατρικής Έρευνας της Γαλλίας.

Στα θηλαστικά, η ρ53 παίζει καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη της μετατροπής των μεταλλαγμένων κυττάρων σε όγκους. Λειτουργεί με παύση της αναπαραγωγής και στη συνέχεια είτε ξεκινώντας την επισκευή είτε προκαλώντας την αυτοκαταστροφή των κυττάρων εάν η βλάβη είναι πολύ εκτεταμένη. Χωρίς δράση από το p53, ο καρκίνος μπορεί εύκολα να επικρατήσει: σε περισσότερους από τους μισούς ανθρώπινους καρκίνους, η λειτουργία του γονιδίου έχει χαθεί μέσω τυχαίων μεταλλάξεων.

Οι επιστήμονες ουσιαστικά μοντελοποίησαν και εξέτασαν τις 40 πρωτεΐνες p53 των ελεφάντων, βρίσκοντας δύο τρόπους με τους οποίους το γονίδιο θα μπορούσε να βοηθήσει τους ελέφαντες να αποφύγουν τον καρκίνο. Πρώτον, το γεγονός ότι οι ελέφαντες διαθέτουν πολλαπλά αντίγραφα μειώνει την πιθανότητα το p53 να μην λειτουργεί πλέον λόγω μεταλλάξεων. Επιπλέον, τα αντίγραφα p53 των ελεφάντων ενεργοποιούνται ως απόκριση σε ποικίλους μοριακούς ερεθισμούς και έτσι ανταποκρίνονται διαφορετικά στα κατεστραμμένα κύτταρα, κάτι που πιθανότατα δίνει ένα πλεονέκτημα κατά την ανίχνευση και την εξάλειψη μεταλλάξεων.

«Συναρπαστικές δυνατότητες» στην προσέγγιση του καρκίνου

Αυτά τα «αξιοπρόσεκτα» αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι οι ελέφαντες έχουν ένα φάσμα μέσων μέσω των οποίων μπορεί να λειτουργήσει το p53, λέει η Sue Haupt, κυτταρική βιολόγος στο Κέντρο Καρκίνου Peter MacCallum στην Αυστραλία, η οποία δεν συμμετείχε στην εργασία. Αυτό δείχνει «συναρπαστικές δυνατότητες για τη διερεύνηση ισχυρών νέων προσεγγίσεων για την προστασία από τον καρκίνο στους ανθρώπους», προσθέτει.

Ο Fåhraeus και οι συνεργάτες του παρακολουθούν τώρα αυτά τα αποτελέσματα χρησιμοποιώντας δείγματα αίματος από έναν αφρικανικό ελέφαντα στον ζωολογικό κήπο της Βιέννης. Διερευνούν πώς οι πρωτεΐνες p53 του αλληλεπιδρούν με κατεστραμμένα κύτταρα και άλλα βασικά μόρια και σχεδιάζουν να συγκρίνουν αυτά τα ευρήματα με αποτελέσματα από ανθρώπινα κύτταρα.

«Οι ελέφαντες, με τη χαμηλή συχνότητα εμφάνισης καρκίνου, έχουν αναδειχθεί ως μια εκπληκτική πηγή στην έρευνα για τον καρκίνο στον άνθρωπο για την κατανόηση της εγγενούς κυτταρικής απόκρισης στη βλάβη του DNA», λέει η ιολόγος του Κέντρου Καρκίνου του Fox Chase, Virginia Pearson, η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη. «Αυτή είναι μια σημαντική δημοσίευση».

Διαβάστε επίσης

Γιατί ΔΕΝ παθαίνει, σχεδόν ποτέ, καρκίνο η καρδιά;