Ο στρεπτόκοκκος θερίζει. Έχουν πεθάνει 22 τα 10 παιδιά

 medlabnews.gr iatrikanea

Ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων διεισδυτικού στρεπτόκοκκου ομάδας Α καταγράφεται το τελευταίο διάστημα στην Ευρώπη αλλά και στη χώρα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία μέχρι στιγμής έχουν καταγραφεί κρούσματα αλλά και θάνατοι από τον διεισδυτικό στρεπτόκοκκο, μέχρι και σε παιδιά ηλικίας κάτω των δέκα ετών, ιδιαίτερα από τον Σεπτέμβριο του 2022 και έπειτα. Παρότι στην Ελλάδα οι λοιμώδεις από στρεπτόκοκκο δεν περιλαμβάνοντας στο σύστημα υποχρεωτικής δήλωσης νοσημάτων, λόγω της αύξησης των κρουσμάτων ο ΕΟΔΥ ζήτησε τη δήλωσή τους.

Με βάση τα στοιχεία που καταγράφηκαν, από την αρχή του 2023 και μέχρι τις 11 Ιανουαρίου του 2024 δηλώθηκαν 89 περιστατικά, εκ των οποίων τα 40 σε ενήλικες και τα 49 σε παιδιά ηλικίας κάτω των δέκα ετών. Παράλληλα σημειώθηκαν 22 θάνατοι, εκ των οποίων οι 10 παιδιών ηλικίας δώδεκα μηνών ως οκτώ ετών και 12 σε ενήλικες στην πλειοψηφία τους με υποκείμενα νοσήματα.

Ο ΕΟΔΥ επισημαίνει πως οι γονείς και το προσωπικό των σχολικών μονάδων πρέπει να είναι ενήμεροι για τα ύποπτα συμπτώματα του στρεπτόκοκκου αλλά και τη σημασία της έγκαιρης αναζήτησης ιατρικής συμβουλής από το πρώτο εικοσιτετράωρο έναρξης των συμπτωμάτων. Η λοίμωξη από στρεπτόκοκκου ομάδας Α θα πρέπει να συμπεριλαμβάνεται στη διαφορική διάγνωση παιδιών με σοβαρή αναπνευστική λοίμωξη, προηγηθείσα ιογενή συνδρομή (συμπεριλαμβανομένης της γρίπης και της ανεμευλογιάς), αλλά και σε άτομα που είναι στενές επαφές κρούσματος στρεπτοκοκκικής αμυγδαλίτιδας ή οστρακιάς.

Σε τι οφείλεται η αύξηση των κρουσμάτων του στρεπτόκοκκου

Σε ό,τι αφορά τα παιδιά, η αύξηση των κρουσμάτων πιθανότατα να σχετίζεται με την πρόσφατη αυξημένη κυκλοφορία των αναπνευστικών ιών, όπως του ιού της εποχικής γρίπης και του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού. Παράλληλα σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ και η συλλοίμωξη με ιό και στρεπτόκοκκο ομάδας Α μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο.

Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α είναι η συνηθέστερη αιτία βακτηριακής φαρυγγίτιδας σε παιδιά σχολικής ηλικίας, με συμπτώματα όπως πόνο στο λαιμό, πυρετό, κεφαλαλγία και σε ορισμένες περιπτώσεις συρρέον ερυθηματώδες εξάνθημα, το οποίο οφείλεται σε μία ή περισσότερες από τις ερυθρογόνες τοξίνες (οστρακιά). Η φαρυγγίτιδα που οφείλεται σε στρεπτόκοκκο ανιχνεύεται με strep test και καλλιέργεια φαρυγγικού επιχρίσματος, ενώ αντιμετωπίζεται με χορήγηση αντιβιοτικών.

Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να εκδηλωθεί ως διεισδυτική λοίμωξη, αρχικά με μη ειδικά συμπτώματα όπως πυρετό, γενική κόπωση, απώλεια όρεξης και ειδικά στα παιδιά, μπορεί να έχει ταχεία εξέλιξη σε σοβαρή και απειλητική για τη ζωή. Η κλινική εικόνα ενός κρούσματος μπορεί να προβάλει ως βακτηριαιμία, πνευμονία, μόλυνση του δέρματος και των οστών, μηνιγγίτιδα, κυτταρίτιδα, οστεομυελίτιδα, νεκρωτική απονευρωσίτιδα, στρεπτοκοκκικό τοξικό shock κλπ.

Τι είναι ο στρεπτόκοκκος;

Τι είναι ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α, γιατί ακούγεται τόσο συχνά το τελευταίο διάστημα, ιδιαίτερα μετά από τα περιστατικά θανάτων σε παιδιά, και τι προκαλεί στον άνθρωπο; 

 Τα βακτήρια, όπως ο στρεπτόκοκκος, είναι ανάμεσα στις πρώτες μορφές ζωής στη γη, υπάρχουν παντού και αποτελούν μέρος του μικροβιώματος του ανθρώπινου σώματος. Κατά την πανδημία COVID-19, οι σοβαρές λοιμώξεις από διεισδυτικό στρεπτόκοκκο της ομάδας Α (iGAS) μειώθηκαν, ιδίως στα παιδιά, λόγω των επιβληθέντων μέτρων.

Ωστόσο, τα πιο πρόσφατα δεδομένα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) και το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) δείχνουν αύξηση των λοιμώξεων από iGAS σε παιδιά κάτω των δέκα ετών και ενήλικες άνω των 65 ετών, συνδεόμενη με την ευρεία επιδημιολογική εμφάνιση του βακτηρίου στην κοινότητα και των αναπνευστικών λοιμώξεων. 

Επίσης, έχουν καταγραφεί θάνατοι από iGAS σε παιδιά σε αρκετές Ευρωπαϊκές χώρες μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Ωστόσο, τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι η αύξηση των κρουσμάτων δεν σχετίζεται με νέο στέλεχος, ούτε με αύξηση της αντοχής του βακτηρίου στα αντιβιοτικά. 

 Γενικά, κατά την επικράτηση μίας ιογενούς λοίμωξης, το ανοσοποιητικό σύστημα επικεντρώνεται στην καταπολέμηση του ιού, καθιστώντας «προσωρινά αποδυναμωμένη» την άμυνα κατά των βακτηριακών λοιμώξεων. 

Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α είναι υψηλά μεταδοτικός, αλλά κατά κανόνα δεν απειλεί τη ζωή. Περίπου το 5% των ανθρώπων φέρουν αυτό το βακτήριο στο φάρυγγα χωρίς να παρουσιάζουν συμπτώματα (υγιείς φορείς). Συνήθως προκαλεί ήπια συμπτώματα, όπως πυρετό, πονόλαιμο, διόγκωση των αμυγδαλών και των τραχηλικών λεμφαδένων, πονοκέφαλο και εξάνθημα, και οι περισσότεροι αναρρώνουν χωρίς επιπλοκές. Ωστόσο, όταν το βακτήριο προσβάλλει μέρη του σώματος που δεν «φιλοξενείται» φυσιολογικά, μπορεί να προκαλέσει σοβαρή νόσο που, χωρίς την κατάλληλη θεραπεία, μπορεί να αποβεί θανατηφόρα. 

 Πώς μεταδίδεται και πώς τίθεται η διάγνωση μίας στρεπτοκοκκικής λοίμωξης στο λαιμό; 

 Η μετάδοση γίνεται μέσω σταγονιδίων, με τα περισσότερα κρούσματα να εντοπίζονται σε δομές μαζικής διαβίωσης ή χώρους συνάθροισης ατόμων, καθώς και σε ασθενείς με χρόνια νοσήματα ή ανοσοκατεσταλμένους. Μεταδίδεται πολύ πιο εύκολα από άτομα που είναι συμπτωματικά και νοσούν, παρά από τους υγιείς φορείς του βακτηρίου. Επειδή τα συμπτώματα της στρεπτοκοκκικής λοίμωξης μοιάζουν με άλλες αναπνευστικές λοιμώξεις, η οριστική διάγνωση γίνεται από τον παιδίατρο ή τον ωτορινολαρυγγολόγο με βάση την κλινική εξέταση και τα εργαστηριακά ευρήματα. 

Για τη γρήγορη ανίχνευση του στρεπτόκοκκου χρησιμοποιείται το Strep test, το οποίο όταν είναι θετικό, καθορίζει τη διάγνωση και επιτρέπει την άμεση έναρξη της θεραπείας. Ωστόσο, ένα αρνητικό αποτέλεσμα δεν αποκλείει την παρουσία του βακτηρίου. Επί ισχυρής υποψίας, απαιτείται επιβεβαίωση με καλλιέργεια. Η πιο αξιόπιστη μέθοδος είναι η καλλιέργεια φαρυγγικού επιχρίσματος, αλλά απαιτεί 2-3 ημέρες για το αποτέλεσμα. 

 Πώς αντιμετωπίζεται και πώς μπορούμε να περιορίσουμε τη μετάδοση του βακτηρίου ιδιαίτερα μεταξύ των παιδιών; 

 Για την αντιμετώπιση της λοίμωξης απαιτείται έγκαιρη έναρξη θεραπείας με το κατάλληλο αντιβιοτικό. Επίσης, είναι εξίσου σημαντικό να τηρούνται τα μέτρα ατομικής προστασίας, όπως η σωστή υγιεινή των χεριών. Ο αερισμός των κλειστών χώρων και ο επιμελής καθαρισμός των επιφανειών και των παιχνιδιών βοηθούν, καθώς το βακτήριο μπορεί να επιβιώσει σε διάφορα αντικείμενα. Επιπλέον, είναι σημαίνον να επικαιροποιούμε τα εμβόλια των παιδιών. Μέσω παιχνιδιού, μπορούμε να διδάξουμε στα παιδιά τη σωστή τεχνική πλύσης των χεριών με σαπούνι και νερό, τη χρήση χαρτομάντηλου ή του αγκώνα για το βήχα και το φτέρνισμα, καθώς και την αποφυγή στενών επαφών όταν αισθάνονται άρρωστα. Τα παιδιά, όπως φάνηκε από την πανδημία, ήταν πιο υπάκουα από πολλούς ενήλικες! 

 Τελικά, πρέπει οι γονείς να ανησυχούν τόσο πολύ; Τι συμβουλές πρέπει να ακολουθήσουν σε περίπτωση νόσησης του παιδιού; 

 Η λοίμωξη από στρεπτόκοκκο συνήθως προκαλεί ενοχλητικό πονόλαιμο και οδηγεί σε ολιγοήμερη αποχή από το σχολείο. Μάλιστα, 24 ώρες μετά την έναρξη της αντιβιοτικής αγωγής, παρατηρείται σταδιακή ύφεση των συμπτωμάτων, ενώ η κλινική κατάσταση του παιδιού βελτιώνεται και μειώνεται ο κίνδυνος μετάδοσης της λοίμωξης. Είναι ζωτικής σημασίας να απευθυνθείτε έγκαιρα σε γιατρό και να ακολουθήσετε πιστά τις οδηγίες του ως προς την ολοκλήρωση της θεραπείας, καθώς η πρόωρη διακοπή του αντιβιοτικού μπορεί να προκαλέσει υποτροπή της λοίμωξης και ανάπτυξη αντοχής στα αντιβιοτικά μελλοντικά. Με ψυχραιμία, επαγρύπνηση, συνέπεια στη θεραπεία και εμπιστοσύνη στο γιατρό, μπορούμε να ξεπεράσουμε με επιτυχία και αυτήν την πρόκληση!

Διαβάστε επίσης

Ένας πονόλαιμος μπορεί να οφείλεται σε αμυγδαλίτιδα. Πώς θα το καταλάβουμε και πώς αντιμετωπίζεται;

Με πληροφορίες από ΑΠΕ - ΜΠΕ, medlabnews.gr