Βραβεία Μποδοσάκη 2024 στον Καθηγητή Μοριακής Βιολογίας Νεκτάριο Ταβερναράκη και στην Καθηγήτρια Αστροφυσικής Χρύσα Κουβελιώτου

medlabnews.gr iatrikanea 

Το Αριστείο Μποδοσάκη 2024 στο πεδίο των Ιατροβιολογικών Επιστημών απονέμεται στον Νεκτάριο Ταβερναράκη, καθηγητή Μοριακής Βιολογίας Συστημάτων στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης, πρόεδρο του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, και πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Καινοτομίας και Τεχνολογίας (EIT).

Ο Νεκτάριος Ταβερναράκης βρίσκεται στην αιχμή της σύγχρονης βιοϊατρικής έρευνας στους τομείς της γήρανσης, του κυτταρικού θανάτου και του νευροεκφυλισμού. Μεταξύ των σημαντικών επιστημονικών του ανακαλύψεων περιλαμβάνονται ειδικές κατηγορίες ενζύμων που εμπλέκονται στον νεκρωτικό κυτταρικό θάνατο, η αποκάλυψη του ρόλου βασικών ρυθμιστών της πρωτεϊνοσύνθεσης στη γήρανση, και η καθοριστική συμβολή στην ανακάλυψη των μηχανισμών ελέγχου της ποιότητας των μιτοχονδρίων που σχετίζονται με τη ρύθμιση της κυτταρικής ενεργειακής ομοιόστασης και της γήρανσης. Μεταξύ άλλων, ο Νεκτάριος Ταβερναράκης ανέδειξε επίσης τον ρόλο της αυτοφαγίας σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου, στη ρύθμιση της συναπτικής πλαστικότητας και της συμπεριφοράς υπό συνθήκες στρες, και εντόπισε νέους μοριακούς μηχανισμούς που προστατεύουν κύτταρα και οργανισμούς από νεκρωτικές προσβολές.

Στη μακρά πορεία του στο Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας και στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, ίδρυσε την πρώτη εγκατάσταση πολυφωτονικής βιοϊατρικής απεικόνισης στην Ελλάδα, και το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στη Βιοπληροφορική, ενώ έχει δημιουργήσει τις προϋποθέσεις διασύνδεσης του ΙΤΕ και του ερευνητικού ιστού της Χώρας με την ευρωπαϊκή και τη διεθνή ερευνητική κοινότητα, ώστε η Ελλάδα να συμμετέχει και να συνδιαμορφώνει τις εξελίξεις και τις πολιτικές έρευνας στην Ευρώπη. Συμμετέχει ενεργά στον Εθνικό Οδικό Χάρτη Ερευνητικών Υποδομών συντονίζοντας την Εθνική Υποδομή Βιοαπεικόνισης, ενώ είναι επίσης συντονιστής του Εθνικού Δικτύου Εξατομικευμένης Ιατρικής για τις Νευροεκφυλιστικές Διαταραχές, στηρίζοντας την ανάπτυξη της επιστημονικής έρευνας στην ελληνική επικράτεια. Παράλληλα, ηγείται του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Καινοτομίας και Τεχνολογίας (EIT) ως ο μοναδικός μέχρι σήμερα Έλληνας Πρόεδρος, θέση στην οποία εξελέγη ως αναγνώριση της λαμπρής ερευνητικής και διοικητικής του πορείας στην επιστημονική έρευνα αιχμής. Ο Νεκτάριος Ταβερναράκης μεταξύ άλλων είναι μέλος του Αμερικανικού Οργανισμού για την Προώθηση της Επιστήμης (AAAS), του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Μοριακής Βιολογίας (ΕΜΒΟ), της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών της Γερμανίας, της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών, και αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Στη μακρά επιστημονική του πορεία έχει λάβει το βραβείο Νέου Ερευνητή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Μοριακής Βιολογίας (EMBO), το βραβείο Έρευνας Friedrich Wilhelm Bessel του ιδρύματος Alexander von Humboldt, το βραβείο Helmholtz International Fellow Award, το βραβείο Galien Scientific Research Award, το Αρεταίειο Βραβείο Ιατροβιολογικών Επιστημών της Ακαδημίας Αθηνών, καθώς και το Επιστημονικό Βραβείο του Ιδρύματος Μποδοσάκη το 2005 στον τομέα των Βιοεπιστημών.

Η καθηγήτρια Αστροφυσικής με μακρά πορεία στη NASA, Χρύσα Κουβελιώτου, και ο καθηγητής Μοριακής Βιολογίας Συστημάτων και πρόεδρος του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, Νεκτάριος Ταβερναράκης, τιμώνται φέτος με το Αριστείο του Ιδρύματος Μποδοσάκη για το πρωτοποριακό έργο ζωής τους.

Το Αριστείο Μποδοσάκη 2024 στο πεδίο των Θετικών Επιστημών απονέμεται στη Χρύσα Κουβελιώτου, καθηγήτρια Αστροφυσικής στο Τμήμα Φυσικής του Columbian College of Arts and Sciences στο George Washington University, η οποία με θητεία άνω των 25 ετών στη NASA έχει συνεισφέρει ουσιαστικά στη βαθύτερη κατανόηση των παροδικών ουράνιων φαινομένων, μέσα από τη μελέτη φαινομένων που σχετίζονται με τις μαύρες τρύπες, τους αστέρες νετρονίων και τις εκλάμψεις ακτίνων γάμμα.

Με πλούσια ερευνητική δράση, έχει συμπεριληφθεί στη λίστα του Time Magazine με τους 25 πιο επιδραστικούς ανθρώπους στον χώρο του Διαστήματος, καθώς και στη λίστα με τους 250 ερευνητές με τις περισσότερες αναφορές παγκοσμίως στην επιστήμη του Διαστήματος με 493 δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά μετά από κρίση.

Είναι μέλος των ακαδημιών US National Academy of Science και US Academy of Arts and Sciences, μέλος της Royal Dutch Academy of Sciences και αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

Στη μακρά πορεία της έχει λάβει πλήθος κορυφαίων διακρίσεων, όπως τα βραβεία Descartes (2002), Rossi (2003) και D. Heineman (2012), το βραβείο Shaw στην Αστροφυσική (2021), ενώ η Ελληνική Κυβέρνηση την τίμησε με τον Σταυρό του Ταξιάρχη του Τάγματος της Τιμής για την αριστεία στην Επιστήμη (2015).

Τα δύο Αριστεία Μποδοσάκη θα απονείμει η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, σε τελετή που θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 25 Ιουνίου στο Ζάππειο Μέγαρο.

Ο θεσμός του Αριστείου Μποδοσάκη ξεκίνησε το 2002 και επανέρχεται 13 χρόνια μετά τις τελευταίες βραβεύσεις, με μια νέα επιτροπή Αριστείου, αποτελούμενη από οκτώ ξένους επιστήμονες διεθνούς κύρους. Συμπρόεδροι της επιτροπής είναι ο επίτιμος καθηγητής Φυσικής του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, Ντάαν Φρένκελ, και ο καθηγητής Μοριακής Βιολογίας του Πανεπιστημιακού Ιατρικού Κέντρου Erasmus της Ολλανδίας, Φρανκ Γκρόσβελντ.

Κάθε διετία θα απονέμονται δύο Αριστεία σε δύο επιστημονικά πεδία, συνοδευόμενα από χρηματικό έπαθλο 100.000 ευρώ το κάθε ένα. «Το Αριστείο Μποδοσάκη έχει ως στόχο να αναγνωρίσει και να τιμήσει το σύνολο της επιστημονικής πορείας και προσφοράς Ελληνίδων και Ελλήνων επιστημόνων που διαδραμάτισαν καταλυτικό ρόλο στην εξέλιξη της επιστήμης τους, με συνειδητή δέσμευση και πάθος για την επιστημονική έρευνα, την προαγωγή και την εξέλιξη της γνώσης», επισημαίνει η πρόεδρος του ΔΣ του Ιδρύματος Μποδοσάκη, Αθηνά Δεσύπρη.

Έως σήμερα άλλες επτά προσωπικότητες της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας έχουν βραβευθεί με το Αριστείο Μποδοσάκη για το εξαιρετικά σημαντικό έργο τους και συγκεκριμένα οι καθηγητές Γεώργιος Χρούσος (2011), Χαράλαμπος Μουτσόπουλος (2011), Ευάγγελος Μουδριανάκης (2009), Δημήτρης Χριστοδούλου (2006), Αθανάσιος Φωκάς (2006), Κυριάκος Νικολάου (2004) και Ιωάννης Ηλιόπουλος (2002).

Διαβάστε επίσης

Γιατί γερνάμε και πως μπορούμε να καθυστερήσουμε το γήρας;