Όλες τις εποχές είναι απαραίτητο το αντηλιακό. Προστατευόμαστε από τον καρκίνο του δέρματος και τον χειμώνα.

του Aλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr

Η κλιματική αλλαγή έχει αλλάξει αρκετά από τα πράγματα που γνωρίζαμε. Τα τελευταία χρόνια διαπιστώνουμε ότι έρχεται ο χειμώνας και ακόμα τα ρούχα μας είναι φθινοπωρινά. Τα βαριά παλτά ή τα πουπουλένια μπουφάν σπάνια χρειάζεται να βγουν από τις ντουλάπες. Οι συννεφιασμένες ημέρες είναι λίγες και οι βροχερές ακόμα λιγότερες. Ο ήλιος πια είναι δυνατός και επικίνδυνος και τον χειμώνα. Έτσι χρειάζεται να βάζουμε αντηλιακό και το χειμώνα.  Σε όλα τα ακάλυπτα σημεία του σώματος, πρόσωπο, χέρια, ντεκολτέ, φαλάκρα είναι απαραίτητη η χρήση του αντηλιακού εφόσον έχετε να περπατήσετε εκτεθειμένοι στον ήλιο.

Για τους περισσότερους το αντηλιακό έχει συνδυαστεί μόνο με την θάλασσα και την ηλιοθεραπεία στην παραλία.  Και στο κέντρο της πόλης να είμαστε, εφόσον είμαστε εκτεθειμένοι στον ήλιο, ο ήλιος κάνει ζημιά στο δέρμα μας. Έτσι δεν σημαίνει ότι το αντηλιακό χρησιμοποιείται μόνο στην θάλασσα και μόνο το καλοκαίρι. Δυστυχώς και τον χειμώνα είναι απαραίτητη η προστασία από τον ήλιο.

Ο καθένας θα πρέπει να χρησιμοποιεί τα αντηλιακά το χειμώνα για τον απλούστατο λόγο ότι ο ήλιος λάμπει όλο το χρόνο. Δεν έχει σημασία αν η θερμοκρασία είναι πιο χαμηλή ή υπάρχουν  συννεφιασμένες μέρες. Το γεγονός είναι ότι οι υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου βομβαρδίζουν τη γη όλο το χρόνο και μπορούν να διεισδύσουν μέσα από τα πολλά σύννεφα, που την καλύπτουν. Αυτό σημαίνει ότι το δέρμα είναι συνεχώς εκτεθειμένο στις ακτίνες του ήλιου.
 
Δεν καλύπτουν τα ρούχα πλήρως όλο το σώμα. Τα σημεία λοιπόν που μένουν ακάλυπτα θα πρέπει να τα προστατεύουμε από την ηλιακή ακτινοβολία.

Η φθορά της επιδερμίδας από την έκθεση στον ήλιο, γίνεται σταδιακά, ανεξάρτητα από το αν προκαλείται ηλιακό έγκαυμα. Εκτός από τον καρκίνο του δέρματος και τα εγκαύματα, υπάρχουν και άλλες επιπτώσεις, όπως η πρόκληση ρυτίδων, η πρόωρη γήρανση και η "τραχιά" εμφάνιση του δέρματος. Μελέτες, επίσης, δείχνουν πως η διαρκής έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου επηρεάζει το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού.

Τα ηλιακά εγκαύματα σχετίζονται με τα μικρότερα μήκη κύματος της υπεριώδους ακτινοβολίας, που είναι γνωστά και ως ακτίνες UVB. Τα μεγαλύτερα μήκη κύματος της υπεριώδους ακτινοβολίας, γνωστά και ως UVA μπορούν να διαπεράσουν το δέρμα και να βλάψουν τους συνδετικούς ιστούς, σε μεγαλύτερα επίπεδα, ακόμα και όταν η επιφάνεια του δέρματος είναι δροσερή. Είναι σημαντικό να περιορίσουμε την έκθεσή μας στις ακτίνες UVA και UVB.

Τα πιο ευάλωτα σημεία του σώματός σας κατά τη διάρκεια του χειμώνα είναι το πρόσωπο και τα χέρια. Το χειμώνα, η θερμότητα του ήλιου είναι λιγότερη λόγω της γωνίας του ηλιακού φωτός, αλλά οι υπεριώδεις Α και Β ακτίνες εξακολουθούν να είναι αρκετά ισχυρές ώστε να προκαλέσουν βλάβες στο δέρμα.

Η χρήση αντηλιακών καλλυντικών το χειμώνα είναι σημαντική για πολλούς λόγους. Ακόμα κι αν δεν αναπτύξετε καρκίνο του δέρματος, υπάρχει μια σειρά από άλλα προβλήματα που σχετίζονται με το δέρμα και που ο ήλιος μπορεί να προκαλέσει. Ο ήλιος ξηραίνει το δέρμα και μπορεί να προκαλέσει πρόωρη γήρανση.

Οι άνθρωποι που έχουν ξοδέψει πολύ χρόνο στον ήλιο χωρίς αντηλιακή προστασία είναι συνήθως εύκολο να τους εντοπίσουμε. Έχουν βαθιές ρυτίδες στο δέρμα τους. Ο ήλιος μπορεί επίσης να προκαλέσει καφέ κηλίδες γήρανσης και δερματικά εξανθήματα.

Το χειμώνα, ακόμη και αφού φορέσετε ζεστά ρούχα, το πρόσωπο, τα αυτιά και τα χέρια εξακολουθούν να εκτίθενται στον ήλιο. Ο καθένας θα πρέπει να χρησιμοποιήσει μια ενυδατική κρέμα που περιέχει επίσης αντηλιακό. Η ζημία που προκαλείται στο δέρμα από τον ήλιο είναι αθροιστική.

Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι το μαύρισμα είναι η ορατή απόδειξη της φθοράς στο δέρμα μας κάθε φορά που εκτίθεται στον ήλιο. Τα κύτταρά του, για να αμυνθούν, εκκρίνουν  μελανίνη ενώ παράλληλα προστατεύουν την επιδερμίδα αυξάνοντας τους ρυθμούς κερατινοποίησής τους με αποτέλεσμα η επιφάνειά της να γίνεται πιο τραχιά. Στα βαθύτερα στρώματα του δέρματος, η ηλιακή ακτινοβολία επιτίθεται μειώνοντας ή εξασθενώντας σταδιακά τα κύτταρα- «φρουρούς» που ειδοποιούν να σημάνει συναγερμός και να ενεργοποιηθεί ο αμυντικός μηχανισμός της επιδερμίδας.

Παράλληλα, η εκφύλιση του κολλαγόνου και της ελαστίνης στερεί την επιδερμίδα από το «δομικό της σκελετό», ο οποίος την κρατά σφριγηλή και ελαστική. Η φωτογηρασμένη επιδερμίδα χαρακτηρίζεται από το βάθος των ρυτίδων και το κιτρινωπό της χρώμα. 

Στη βασική στοιβάδα, τέλος, παρατηρείται – ιδιαίτερα μετά τα 30 μας χρόνια – μείωση του αριθμού των μελανοκυττάρων. Για το λόγο αυτό, μεγαλώνοντας, μαυρίζουμε πιο δύσκολα. Η πυκνότητα όμως των μελανοσωμάτων αυξάνεται με την ηλικία με αποτέλεσμα να κατανέμεται άνισα η μελανίνη και να εμφανίζονται στην επιφάνεια της επιδερμίδας οι γνωστές πανάδες ή ηλιακές κηλίδες.

Τι θα πρέπει να προσέχουμε:

1. Στην ετικέτα των αντηλιακών υπάρχει ο δείκτης προστασίας, γνωστός και ως SPF (Sun Protection Factor). Όσο πιο υψηλός είναι αυτός ο δείκτης, τόσο μεγαλύτερη είναι η προστασία που προσφέρεται. Τα αντηλιακά εμποδίζουν τη διείσδυση των επικίνδυνων ακτίνων, αλλά κανένα δεν μπορεί να προσφέρει πλήρη προφύλαξη. Ακόμα και αυτά με τον μεγαλύτερο δείκτη, επιτρέπουν ελάχιστη έκθεση στις ακτίνες UVA και UVB. Θα πρέπει να γίνεται χρήση αντηλιακού ιδιαίτερα σε μεγάλο υψόμετρο και ειδικά κατά την ενασχόληση με δραστηριότητες όπως ορειβασία, σκι ή πεζοπορία.
2. Δεν θα πρέπει να υπάρχει εφησυχασμός από μια συννεφιασμένη ή και βροχερή μέρα δεδομένου ότι οι ακτίνες του ήλιου είναι και τότε επιβλαβείς.
3. Ιδιαίτερα τα άτομα που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για την εμφάνιση μελλοντικά βλαβών από την ηλιακή ακτινοβολία ή/και καρκίνου του δέρματος όπως άνθρωποι με ανοικτό χρώμα δέρματος, μαλλιών, ματιών, θα πρέπει να χρησιμοποιούν καθημερινά αντηλιακό.
4. Προσοχή στις αντανακλώσες επιφάνειες! Το χιόνι, το νερό της θάλασσας, αντανακλούν την ακτινοβολία του ηλίου. Κατά συνέπεια, το να κάθεται κάποιος στη σκιά μιας ομπρέλας ή ενός δένδρου, δεν θεωρείται επαρκής προστασία.

Και μην ξεχνάτε τα παιδιά!

EΝΑ ΚΑΙ ΜΟΝO ΗΛΙΑΚΟ ΕΓΚΑΥΜΑ ΣΤΗΝ ΕΠΙΔΕΡΜΙΔΑ ΕΝΟΣ ΠΑΙΔΙΟΥ ΔΙΠΛΑΣΙΑΖΕΙ ΑΥΤΟΜΑΤΩΣ ΤΗΝ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ ΟΤΑΝ ΕΝΗΛΙΚΙΩΘΕΙ. ΑΝΤΙΘΕΤΑ, Η ΣΩΣΤΗ ΑΝΤΙΗΛΙΑΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ ΤΩΝ 12 ΧΡΟΝΩΝ ΜΕΙΩΝΕΙ ΚΑΤΑ 80% ΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΤΟΥ. 


Βιβλιογραφία:

American Academy of Dermatology 

MEDLAB IATΡΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Hitech ψηφιακό δερματοσκόπιο για χαρτογράφηση των ελιών του δέρματος με τρείς κινήσεις (video).

Το αλφάβητο (ABCD) για να προφυλαχθούμε από το μελάνωμα

Μελάνωμα. Τι είναι; Πώς το καταλαβαίνουμε; Θεραπεύεται;

και 
τα άρθρα για τον καρκίνο του δέρματος