Τι γνωρίζουμε μέχρι σήμερα για τον νέο κοροναϊό. Συμπτώματα και πώς μεταδίδεται

Ο καθηγητής κ. Θάνος Δημόπουλος, πρύτανης του ΕΚΠΑ αναλύει με τα δεδομένα που έχουμε μέχρι σήμερα το πρωί και μας παρέχει τις Κλινικές πληροφορίες για τον νέο κοροναϊό

Από τον προηγούμενο μήνα βρίσκεται σε εξέλιξη η επιδημία του νέου κοροναϊού (nCoV-2019). Μέχρι το πρωί της 6ης Φεβρουαρίου έχουν επιβεβαιωθεί περίπου 29000 κρούσματα, που σε ποσοστό 99% έχουν καταγραφεί στην Κίνα. Μεμονωμένα κρούσματα βέβαια έχουν διαπιστωθεί και σε ακόμη 26 χώρες, ιδιαίτερα σε γειτονικές της Κίνας περιοχές λόγω του αυξημένου όγκου ταξιδιωτών. 

Καθώς όμως, η επιδημία εξαπλώνεται, η εντατική επιστημονική έρευνα έχει αναδείξει σημαντικά στοιχεία για τη λοίμωξη που προκαλεί ο νέος κοροναϊός. Τα δεδομένα αυτά μπορούν να συμβάλλουν στη καλύτερη διαχείριση της κατάστασης από τις υγειονομικές αρχές. 

Προέρχεται από τις νυχτερίδες

Κατ΄ αρχήν η επιδημιολογική έρευνα και την ανάλυση του γονιδιώματος του ιού έχουν αποκαλύψει πως μεταδόθηκε ο ιός στους ανθρώπους. Το γονιδίωμα του νέου κοροναϊού έχει πολύ μεγάλη ομοιότητα με αυτό αντίστοιχου ιού των νυχτερίδων που θεωρείται ο ξενιστής της νόσου. Δεν είναι γνωστό ακόμη ποιο ενδιάμεσο ζώο μετέφερε τον ιό στον άνθρωπο. Από τα επιδημιολογικά στοιχεία προκύπτει ότι ένας μόνο ασθενής μολύνθηκε από τον ιό από ζώο και έκτοτε ξεκίνησε η μετάδοση μεταξύ των ανθρώπων. Σε όλα τα υπόλοιπα περιστατικά που έχουν καταγραφεί η μετάδοση έγινε από άνθρωπο σε άνθρωπο. 

Η αρχική μετάδοση πιστεύεται ότι έγινε στην αγορά αγρίων ζώων της πόλης Ουχάν που έχει κλείσει και απολυμανθεί για να αποτραπεί η περαιτέρω μετάδοση από τον αρχικό ξενιστή. 

Το δεύτερο σημαντικό στοιχείο είναι η μεταδοτικότητα του ιού.  Σε σύγκριση με τις άλλες δύο επιδημίες κοροναϊών τα τελευταία 20 χρόνια (SARS και MERS), ο νέος κοροναϊός φαίνεται ότι είναι περισσότερο μολυσματικός καθώς έχει υπολογιστεί ότι κάθε ασθενής προσβάλλει κατά μέσο όρο 2.68 άτομα, αλλά λιγότερο θανατηφόρος. 

Η περίοδος επώασης του ιού έχει υπολογιστεί σε 5.2 ημέρες, αλλά σε μεμονωμένες περιπτώσεις μπορεί να φτάνει ακόμη και τις 14 ημέρες. Δεν είναι ξεκάθαρο ακόμη πότε ένα προσβεβλημένο άτομο γίνεται μεταδοτικό. Υπάρχουν περιστατικά που η μετάδοση έγινε από άτομα που δεν είχαν ακόμη νοσήσει. Θεωρείται όμως ότι στην μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων, η μετάδοση γίνεται από συμπτωματικά άτομα. Τα δεδομένα αυτά έχουν οδηγήσει στην έκδοση ταξιδιωτικών οδηγιών ιδίως στις Ηνωμένες Πολιτείες που έχουν απαγορεύσει την είσοδο σε άτομα που τις τελευταίες 14 ημέρες επισκέφθηκαν την Κίνα. Αντίστοιχα, όσοι Αμερικανοί πολίτες επαναπατρίστηκαν από την Κίνα παραμένουν σε υποχρεωτική καραντίνα για το διάστημα αυτό.

Συμπτώματα

Αναφορικά με τις κλινικές εκδηλώσεις της λοίμωξης από τον νέο κοροναϊό, αυτές είναι μη ειδικές και ομοιάζουσες με άλλες ιογενείς λοιμώξεις. 

Οι περισσότεροι ασθενείς εμφανίζουν πυρετό και μη παραγωγικό (ξηρό) βήχα, ενώ στο ένα τρίτο των περιπτώσεων αναφέρεται δύσπνοια. Σε μερικές περιπτώσεις υπάρχουν μυαλγίες, κεφαλαλγία και διάρροια. Οι περισσότεροι ασθενείς που νόσησαν ήταν μέσης ηλικίας, δηλαδή από 49-56 ετών, ενώ τα κρούσματα σε παιδιά είναι σπάνια. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η συμπτωματολογία της λοίμωξης είναι ήπια, αλλά υπάρχουν και περιστατικά με βαριά πνευμονία με διάχυτα διηθήματα στην ακτινογραφία. Οι πιο βαριές εκδηλώσεις της νόσου εμφανίζονται σε άτομα που έχουν ήδη προβλήματα υγείας κυρίως υπέρταση και σακχαρώδη διαβήτη. Το ένα τρίτο των περιστατικών που εισήχθησαν στο νοσοκομείο με βαριά πνευμονία οδηγήθηκαν τελικά σε διασωλήνωση. 

Με βάση τα παραπάνω, οι υγειονομικές αρχές στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν δώσει οδηγία κάθε περιστατικό με συμπτώματα λοίμωξης αναπνευστικού που έχει επισκεφτεί την Κίνα ή έχει έρθει σε επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα από τον ιό τις τελευταίες 14 ημέρες να θεωρείται ως ασθενής υπό διερεύνηση για τον κοροναϊό και να ακολουθούνται οι προβλεπόμενες διαδικασίες. 

Θεραπεία

Μέχρι τώρα η αντιμετώπιση των ασθενών είναι υποστηρικτική. Ακόμη ΔΕΝ έχει αναπτυχθεί εμβόλιο για τον νέο κοροναϊό και κάποια αντιϊκά φάρμακα ερευνώνται στα πλαίσια κλινικών μελετών με βάση προηγούμενη εμπειρία με τους ιούς SARS και MERS. 

Είναι σημαντικό να τονιστεί όμως ότι ο έλεγχος της προηγούμενης επιδημίας από τον ιό SARS έγινε τελικά με την εφαρμογή των βασικών κανόνων δημόσιας υγείας, δηλαδή την παραμονή των ασθενών στο σπίτι (εφόσον δεν συντρέχει βέβαια λόγος μετάβασης στο νοσοκομείο), το επιμελές πλύσιμο των χεριών και την κάλυψη στόματος και μύτης σε ασθενείς που βήχουν. 

Θάνος Δημόπουλος Πρύτανης ΕΚΠΑ