Η Σουηδία ακολουθεί μια δική της στρατηγική απέναντι στον κοροναϊό. Τι λέει Ελληνας γιατρός για το Σουηδικό σχέδιο;

της Anne-Françoise Hivert (*)

Nα πάς τα παιδιά στο σχολείο ή να τα κρατήσεις σπίτι; Στην υπόλοιπη Ευρώπη, και σε μεγάλο μέρος του πλανήτη, αυτό το ερώτημα δεν τίθεται πλέον: όλη η οικογένεια είναι κλεισμένη στο σπίτι.

Στη Σουηδία, όπου έχουν χάσει τη ζωή τους 42 άνθρωποι από τον κοροναϊό, δεν συμβαίνει πάντα κάτι τέτοιο. Μπορεί οι μαθητές λυκείου και οι φοιτητές να κάνουν από τις 18 Μαρτίου μαθήματα εξ αποστάσεως, όμως οι παιδικοί σταθμοί, τα σχολεία και τα κολέγια μένουν ανοιχτά μέχρι νεωτέρας.

Για πολλούς, δεν υπάρχει δίλημμα. «Αν τα παιδιά είναι υγιή, πρέπει να πηγαίνουν στο σχολείο. Είναι πολύ σημαντικό», λέει μια Σουηδέζα, μητέρα δύο παιδιών. Στην πραγματικότητα ακολουθεί τις συστάσεις της Υπηρεσίας Δημόσιας Υγείας της χώρας της, σύμφωνα με τις οποίες «το να κρατάς στο σπίτι τα παιδιά σου αν είναι υγιή δεν αποτελεί αποτελεσματικό μέτρο για να μην εξαπλωθεί ο ιός» και το «να κλείσεις τα σχολεία έχει σοβαρές συνέπειες για την κοινωνία».

Την ίδια άποψη έχει κι αυτή η μητέρα, γιατρός, έγκυος στον έβδομο μήνα, που τα τρία της παιδιά εξακολουθούν να πηγαίνουν στο σχολείο: «Πιστεύω ότι η Σουηδία έλαβε τη σωστή απόφαση», λέει. Ο σύζυγός της, λοιμωξιολόγος στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο του Λουντ, είναι σύμφωνος. Γονείς που κρατούσαν αρχικά τα παιδιά τους στο σπίτι περιμένοντας το γενικό κλείσιμο των σχολείων έχουν αρχίσει να τα στέλνουν πάλι στις τάξεις.

Εκτός από την πρακτική πλευρά, για όσους συνεχίζουν να δουλεύουν, το να πηγαίνεις τα παιδιά σου στο σχολείο έχει στη Σουηδία μια διάσταση ότι είσαι καλός πολίτης. Το να μην το κάνεις, το να παραβιάσεις δηλαδή τις συστάσεις των ειδικών, σημαίνει ότι παραδόθηκες στον πανικό και δεν εμπιστεύεσαι τις αρχές, που είναι το θεμέλιο του σουηδικού κοινωνικού κράτους.

Πολλοί ξένοι που ζουν στη Σουηδία αισθάνονται ότι βρίσκονται σε ένα παράλληλο σύμπαν. Σαν να μην είχαν καταλάβει οι Σουηδοί τι πραγματικά συμβαίνει και να εξακολουθούν να εφαρμόζουν μια ξεπερασμένη στρατηγική.

Στη χώρα αυτή απαγορεύονται μόνο οι συγκεντρώσεις άνω των 500 ατόμων και οι επισκέψεις σε οίκους ευγηρίας. Τα υπόλοιπα βρίσκονται σε επίπεδο συστάσεων: να πλένεις τα χέρια σου, να μη βγαίνεις από το σπίτι σου με συμπτώματα ανάλογα της γρίπης, να μην έχεις κοινωνικές επαφές αν είσαι άνω των 70 ετών ή ανήκεις σε ευπαθή ομάδα.

Τα χιονοδρομικά κέντρα παραμένουν ανοιχτά, έστω κι αν οι βραδιές afterski έχουν σταματήσει από την περασμένη Κυριακή. Τα καφέ και τα εστιατόρια είναι επίσης ανοιχτά. Τη Δευτέρα το πρωί, τα λεωφορεία στη Στοκχόλμη ήταν γεμάτα, ως αποτέλεσμα μιας μεγάλης αντίφασης. Από τη μια πλευρά, οι κάτοικοι της Στοκχόλμης καλούνται να δουλέψουν από το σπίτι, κάτι που οδήγησε την εταιρεία τοπικών μεταφορών να μειώσει τον αριθμό των δρομολογίων.

Από την άλλη, ακούγεται όλο και περισσότερο το επιχείρημα ότι οι συνέπειες του φαρμάκου δεν πρέπει να είναι χειρότερες από εκείνες της επιδημίας. Κι έτσι, οι κάτοικοι της Στοκχόλμης επιστρέφουν στη δουλειά τους, ενώ πολλαπλασιάζονται και οι συστάσεις για κατανάλωση ώστε να ενισχυθεί η τοπική οικονομία.

Την Κυριακή το βράδυ, 2,3 εκατομμύρια Σουηδοί άκουσαν το διάγγελμα του πρωθυπουργού Στέφαν Λέβεν, που τους είπε ότι πολλοί θα χάσουν αγαπημένα τους πρόσωπα, απέφυγε όμως να ανακοινώσει νέα μέτρα, αρκούμενος να επικαλεστεί την ατομική ευθύνη.

Το διάγγελμα αυτό εισπράχθηκε θετικά τόσο από τους σχολιαστές όσο και από τα πολιτικά κόμματα. Αυτό δεν εμπόδισε πολλούς επιστήμονες να κρούσουν τον κώδωνα του κινδύνου, επισημαίνοντας ότι η Σουηδία παίζει ρώσικη ρουλέτα και κάνει ένα παράλογο πείραμα.

Τίποτα όμως δεν κλονίζει την εμπιστοσύνη των Σουηδών, που πιστεύουν ότι οι τοπικές ιδιαιτερότητες λειτουργούν υπέρ τους. Το γεγονός, ας πούμε, ότι η χώρα τους είναι αραιοκατοικημένη (22 κάτοικοι ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο). Η έμφυτη αίσθηση της κοινωνικής απόστασης. Ο ατομισμός, που έρχεται σε αντίθεση με τη συγκατοίκηση πολλών γενιών σε άλλες χώρες. Και μια εμπιστοσύνη προς τις αρχές, που μεταφράζεται όταν υπάρχει ανάγκη σε πειθαρχία.

Πολλά μέσα ενημέρωσης υπενθυμίζουν βέβαια τις τελευταίες ημέρες ότι η Σουηδία, που υπερηφανεύεται ότι δεν έχει γνωρίσει πόλεμο εδώ και 200 χρόνια, δεν έχει ιδιαίτερη εμπειρία στη διαχείριση κρίσεων. Ένα παράδειγμα είναι το τσουνάμι στη νοτιοανατολική Ασία τα Χριστούγεννα του 2004: χρειάστηκε να περάσουν πολλές ημέρες για να στείλει η Σουηδία βοήθεια στους δεκάδες χιλιάδες πολίτες της που βρίσκονταν στον τόπο της καταστροφής.

Η Αν-Φρανσουάζ Ιβέρ είναι ανταποκρίτρια της Mondeστη Στοκχόλμη

(Πηγή: Le Monde)

ΣΟΥΗΔΙΑ: Τι λέει ο Έλληνας γιατρός Γιώργος Γαρεφαλάκης για την κατάσταση που επικρατεί;

O Γιώργος Γαρεφαλάκης γεννήθηκε, μεγάλωσε, πήγε σχολείο και τελικά έγινε γιατρός στη Σουηδία. Δούλεψε επί σειρά ετών στο δημόσιο σύστημα υγείας της χώρας και εν συνεχεία άνοιξε το δικό του ιατρείο.

Παράλληλα, παρά το γεγονός ότι δεν γεννήθηκε στην Ελλάδα, κράτησε στενή επαφή με την ιδιαίτερη πατρίδα του στο νότιο Ηράκλειο και κάθε καλοκαίρι αυτός, η σύζυγός του (επίσης Ελληνίδα) και τα τέσσερα παιδιά τους κατεβαίνουν στην Κρήτη για να απολαύσουν τον ελληνικό ήλιο.

Ο Ρόμπερτ, όπως τον ξέρουν στη Σουηδία, όχι μόνο χάρισε λίγο από τον πολύτιμο χρόνο του στο News24/7 αλλά με τις τεκμηριωμένες τοποθετήσεις του διέλυσε μύθους και επιβεβαίωσε,εν μέσω της κρίσης του κοροναϊού, αλήθειες για τη Σουηδία, το μοντέλο της και το σύστημα υγείας στη χώρα που άλλοτε ήταν πρότυπο για όλους, δυτικούς και ανατολικούς, βόρειους και νότιους.

Χαλαρός, Κυριακή γαρ, ο Γιώργος πήγαινε μία μικρή βόλτα τη μικρή κόρη του. Στους δρόμους ο κόσμος κυκλοφορούσε μεν αλλά ελεγχόμενα και με τάξη. “

Η μέθοδος για τη μη εξάπλωση του κοροναϊού εδώ περιλαμβάνει πολλή ενημέρωση. Και τα ΜΜΕ αλλά και οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι με προγραμματισμένες συνεντεύξεις Τύπου δίνουν όλες τις απαραίτητες οδηγίες και οι Σουηδοί πειθαρχούν. Εφαρμόζεται ένα σχέδιο να κολλήσει μεγάλος μέρος του πληθυσμού τον ιό.”

Ακραία μέτρα δεν υπάρχουν;

“Οχι ακόμη. Μπορώ να πω όμως ότι οι οδηγίες τηρούνται. Για παράδειγμα, στο δικό μου ιατρείο οι άνθρωποι από 75 χρόνων και πάνω ακύρωσαν όλα τα ραντεβού της, μένουν μέσα. Τα εμπορικά καταστήματα όμως μένουν ανοιχτά, όπως και τα σούπερ μάρκετ βεβαίως. Δεν έχει κλείσει τίποτα εκτός από τα γυμνάσια, τα λύκεια και τα πανεπιστήμια”.

Τα δημοτικά;

“Οχι, γιατί σκέφτονται ως εξής. Αν κάποια από τα παιδιά έχουν γονείς που εργάζονται στα νοσοκομεία έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να νοσήσουν. Εκτός αυτού, θα χρειαστεί να βρεθούν άνθρωποι να κρατήσουν αυτά τα παιδιά. Αν οι γονείς πάρουν άδεια γι’ αυτό το λόγο, το διαθέσιμο προσωπικό στα νοσοκομεία αυτήν την κρίσιμη ώρα θα μειωθεί και αυτό είναι κάτι που δεν επιθυμούν σε καμία περίπτωση”.

Συμπερασματικά, μήπως είναι λίγο…χαλαρή η αντιμετώπιση από πλευράς πολιτείας;

“Εξαρτάται από ποια πλευρά το βλέπει ο καθένας. Είμαι σε θέση να συγκρίνω τις κοινωνίες της Σουηδίας και της Ελλάδας. Στη Σουηδία υπάρχει πολύ μεγάλη εμπιστοσύνη στις αρχές διαχρονικά. Ετσι το σχέδιο εκτελείται. Γι’ αυτό και δεν έχει αποφασιστεί-μέχρι στιγμής τουλάχιστον-η γενική καραντίνα. Από την άλλη πλευρά, πρέπει να σας πω ότι προετοιμάζονται για όλα τα ενδεχόμενα. Και υπάρχει βέβαια και διάσταση απόψεων μεταξύ των ειδικών για την αντιμετώπιση του ιού. Οπότε ναι, θα έλεγα ότι είναι πιο χαλαρή η αντιμετώπιση”.

Οι αντοχές του συστήματος υγείας είναι ακόμη και στην προηγμένη Σουηδία συγκεκριμένες

“Τα καταφέρνουν μέχρι στιγμής” μας πληροφορεί ο Γιώργος, “αλλά υπάρχουν φωνές συναδέλφων ότι ενδεχομένως να προκύψει πρόβλημα αν αυξηθούν τα περιστατικά. Τα νοσοκομεία προετοιμάζονται, κατασκευάζονται ιατρεία σε εξωτερικούς χώρους. Θεσμικά η κυβέρνηση έχει φροντίσει, έχει την άδεια να εφαρμόσει όποιο μέτρο επιθυμεί. Θα τα πω λίγο σχηματικά. Αλλοι έχουν ήδη πυροβολήσει, εδώ έχουν το δάχτυλο στην σκανδάλη. Η μεγαλύτερη ανησυχία έχει να κάνει με την κατάσταση της υγείας του προσωπικού και το αν θα φτάσουν οι ΜΕΘ για όλους. Σε όλη τη χώρα είναι 526″.

Άρα, μήπως είναι άνθρακες ο θησαυρός του σουηδικού μοντέλου;

“Την παρακολουθώ χρόνια αυτήν τη συζήτηση. Θα σας δώσω την προσωπική μου εκτίμηση. Η εικόνα που υπάρχει στο εξωτερικό, άρα και στην Ελλάδα, για το σουηδικό μοντέλο δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Στην ακμή του το σύστημα βρέθηκε από τέλη της δεκαετίας του 50 μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 80. Από εκεί και πέρα δεν ακμάζει, να το πω έτσι. Από το 2010 κιόλας υπήρχαν προβλήματα πρόσβασης στις πρωτοβάθμιες μονάδες υγείας αλλά και στο ζήτημα της αναμονής για προγραμματισμένα ραντεβού. Δεν έχει σταματήσει αυτό 10 χρόνια αργότερα. Η αναμονή μπορεί να κρατήσει από 6 μέχρι 8 εβδομάδες για τακτικά ραντεβού. Ξέρετε που δουλεύει αρκούντως αποτελεσματικά ακόμη το σύστημα; Στα επείγοντα και στις πολύ σοβαρές ασθένειες όπως ο καρκίνος. Αν διαγνώσω, ας πούμε, μία κακοήθεια στο ιατρείο μου, όλα γίνονται πολύ γρήγορα. Σε μία εβδομάδα από τη διάγνωση γίνεται ακόμα και επέμβαση για την αφαίρεση του όγκου. Η ίδια γρήγορη αντίδραση υπάρχει στα τροχαίο και τους σοβαρούς τραυματισμούς εν γένει”.

Κλείνουμε με μερικές νότες αισιοδοξίας που τόσο έχουμε ανάγκη όλοι μας αυτές τις ώρες

“Ξέρετε τι με χαροποιεί αλλά και τι με δυσαρεστεί ταυτόχρονα. Πολλοί Ελληνες γιατροί κάνουν έξοχη δουλειά στη Σουηδία στον τομέα της έρευνας. Με κάνει χαρούμενο να το διαπιστώνω αυτό αλλά με λυπεί ταυτόχρονα η σκέψη ότι αυτοί οι άνθρωποι λείπουν από το ελληνικό σύστημα. Σε ότι αφορά τον κοροναϊό, εγώ είμαι αισιόδοξος, θα πάμε καλά. Δεν έχουμε στοιχεία ότι οδεύουμε να γίνουμε Ιταλία, δεν θέλουμε να υπάρξει κανένας πανικός. Ακόμα και αυτοί που βγαίνουν τηρούν τα μέτρα, τις αποστάσεις, τα πάντα. Πουθενά δεν θα δεις μεγάλες παρέες. Φυσικά υπάρχει έλλειψη στα τεστ, όπως παντού, δεν γίνεται γενικό screaning στον πληθυσμό αλλά προετοιμάζονται για όλα τα ενδεχόμενα. Τα δεδομένα μπορούν να αλλάξουν ανά πάσα στιγμή.

Όσο για τους Ελληνες εν Ελλαδι ξέρω ότι θα τα καταφέρουμε όπως πάντα. Μας ταιριάζει μία μαντινάδα που λέγεται στα μέρη μου: Μαύρο γεράκι μ’ έμαθε ν’ ανοίγω τα φτερά μου/ και του ανέμου η οργή τρέμει το πέταγμά μου”.

Η συνέντευξη παραχωρήθηκε news247.gr