Πώς γίνεται η εξέταση για τον κοροναϊό; Ποιοι πρέπει να την κάνουν; Πόσο κοστίζει;

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακή βιολόγος, medlabnews.gr

Η βασική οδηγία του ΕΟΔΥ προς όλους μας είναι να μην υπάρχει πανικός και να μην προσφεύγουμε να κάνουμε τεστ για κοροναϊό.

Βάσει εγκυκλίου του υπουργείου Υγείας η εξέταση έχει ενταχθεί στον υποχρεωτικό προεγχειρητικό έλεγχο

Δειγματοληψία για τον νέο κορωνοϊό γίνεται κατά κύριο λόγο σε εκείνους που πληρούν τα κριτήρια του ΕΟΔΥ, όπως αυτά αναφέρονται στην ιστοσελίδα του οργανισμού  https://eody.gov.gr/neos-koronoios-covid-19-kritiria-gia-ergastiriako-elegcho/. Επίσης, όσοι ασθενείς με λοίμωξη αναπνευστικού χρήζουν εισαγωγής, λαμβάνεται υποχρεωτικά στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών δείγμα για τον νέο κορωνοϊό και νοσηλεύονται σε ειδικό όροφο στο νοσοκομείο, μέχρι την έκδοση του αποτελέσματος. Εφόσον αυτό είναι θετικό, διακομίζονται με ΕΚΑΒ σε νοσοκομείο αναφοράς.

Παρολα αυτά δεν είναι λίγοι εκείνοι οι οποίοι πλήρωσαν από την τσέπη τους περί τα 300 ευρώ για τις σχετικές εξετάσεις. Το ποσό φαίνεται εξωφρενικό και φυσικά εμπεριέχει μεγάλο περιθώριο κέρδους, όμως όχι αδικαιολόγητα.

 Το τεστ ακόμη αν κάποιος επιλέξει να το κάνει επειδή του το σύστησε ο γιατρός του, σε κάποιο ιδιωτικό εργαστήριο, θα πρέπει αν γίνεται είτε σε δομή υγείας που διαθέτει χώρο απομόνωσης είτε να ληφθεί δείγμα κατ' οίκον.

Το τεστ ακόμη αν κάποιος επιλέξει να το κάνει επειδή του το σύστησε ο γιατρός του, σε κάποιο ιδιωτικό εργαστήριο, θα πρέπει αν γίνεται είτε σε δομή υγείας που διαθέτει χώρο απομόνωσης είτε να ληφθεί δείγμα κατ' οίκον.

Ήδη μεγάλες κλινικές (γνωστοί όμιλοι με εκατοντάδες κλίνες) έχουν δημιουργήσει και αυξάνουν τέτοιους ειδικούς χώρους.

Όσον αφορά σε δημόσια νοσοκομεία, το τεστ δε γίνεται από όλα παρά από μικρό αριθμό. Συγκεκριμένα εξετάσεις γίνονται στα 7 εργαστήρια αναφοράς Παστέρ, Μικροβιολιολογικό Εργαστήριο ΕΚΠΑ, στο ΑΠΘ, ΠΑΓΝΗ, Ρίο, Αττικόν και Λάρισα.

Για να σταλεί δείγμα όμως σε αυτά θα πρέπει ο δυνητικός ασθενής με κοροναϊό, να πάει σε νοσοκομείο και αφού φανεί ότι όντως είναι ύποπτο κρούσμα, θα ληφθεί δείγμα (ρινοφαρυγγικό επίχρισμα).

Στη συνέχεια θα πρέπει να απομονωθεί και αφού διαπιστωθεί αν είναι θετικός είτε θα νοσηλευτεί είτε θα απομονωθεί για τουλάχιστον 14 μέρες σπίτι του.Τονίζεται ότι σε άτομα που δεν εμφανίζουν συμπτώματα το τεστ δε γίνεται.

Ποιοι πρέπει να κάνουν εξετάσεις για COVID-19;

Σήμερα, οι εξετάσεις για το νέο κοροναϊό γίνονται τυπικά μόνο σε δύο ομάδες ασθενών και συγκεκριμένα αυτούς που έχουν συμπτώματα της νόσου, καθώς και αυτούς που έχουν εκτεθεί σε ένα επιβεβαιωμένο κρούσμα.

Τα κύρια συμπτώματα του COVID-19, δηλαδή της νόσου που προκαλεί ο ιός SARS-CoV-2 περιλαμβάνουν πυρετό, ξηρό βήχα και δύσπνοια. Η συμπτωματολογία της νόσου ομοιάζει αρκετά αυτής του κοινού κρυολογήματος, επομένως μόνο ο γιατρός μπορεί να αποφασίσει αν χρειάζεται να γίνουν εξετάσεις για COVID-19.

Τις τελευταίες ημέρες, έχουν αρχίσει να εμφανίζονται αρκετά περιστατικά τα οποία δεν έχουν γνωστή επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα, γεγονός που δείχνει ότι ο ιός βρίσκεται ήδη και μεταδίδεται τοπικά στην κοινότητα. Φαίνεται επίσης ότι ο ιός μπορεί να μεταδοθεί και από άτομα που δεν έχουν παρουσιάσει σοβαρά συμπτώματα.

Ως αποτέλεσμα, πλέον έχουν αλλάξει οι οδηγίες σχετικά με τα άτομα που πρέπει να εξετάζονται για COVID-19 και πλέον εξετάζεται οποιοσδήποτε παρουσιάζει συμπτώματα κατά την κρίση των γιατρών.

Αν και σήμερα δεν υπάρχει κάποια ειδική θεραπεία για τον COVID-19, η εξέταση για τη διάγνωση του ιού έχει χρησιμότητα. Ο σημαντικότερος λόγος που γίνεται η εξέταση είναι να γνωρίζουμε ποιοι είναι οι ασθενείς που νοσούν από COVID-19 με αποτέλεσμα να μπορούμε να τους απομονώσουμε, επιβραδύνοντας έτσι την εξάπλωση της πανδημίας. Η διάγνωση της νόσου μας επιτρέπει επίσης να έχουμε μία πιο σαφή εικόνα σχετικά με τον ακριβή αριθμό των περιστατικών αλλά και τον τρόπο εξάπλωσης του ιού στον πληθυσμό.

Τι περιλαμβάνει η εξέταση για τον ασθενή;

Για τον ασθενή, η εξέταση για την ανίχνευση του SARS-CoV-2 είναι απλή και μπορεί να γίνει σχεδόν οπουδήποτε. Τυπικά, περιλαμβάνει τη λήψη δείγματος, δηλαδή κυττάρων, από τη ρινική κοιλότητα ή το φάρυγγα του ασθενούς. Το δείγμα αυτό στη συνέχεια αποστέλλεται στο εργαστήριο όπου αναλύεται για να διαπιστωθεί αν τα κύτταρα έχουν μολυνθεί με τον ιό. Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο επιβεβαιώνεται η λοίμωξη ενός ασθενούς από τον ιό της γρίπης.

Πως γίνεται η λήψη;

Το δείγμα λαμβάνεται με ειδικό στειλεό από τον στοματοφάρυγγα. Μπορεί να ληφθεί επίσης από ρινοφάρυγγα ή βρογχικές εκκρίσεις. Συσκευάζεται με ειδικό τρόπο, τοποθετείται σε ειδικό κυτίο μεταφοράς και συνοδεύεται πάντα από το συνοδευτικό έντυπο που απαιτείται από τον ΕΟΔΥ, συμπληρωμένο από τον εκάστοτε ιατρό. Το δείγμα αποστέλλεται στο εργαστήριο. Η μέθοδος που ακολουθείται είναι η αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης σε πραγματικό χρόνο (RT-PCR).

Με τον ίδιο τρόπο, λαμβάνοντας όλα τα μέτρα ατομικής προστασίας,  γίνεται η δειγματοληψία κατ’οίκον από το ειδικό συνεργείο, καθώς και στον όροφο, όταν κάτι τέτοιο απαιτείται.  

Κόστος

Ο μέσος όρος κόστους της εξέτασης είναι γύρω στα 100 με 120 Ευρώ. Η εξέταση χρειάζεται συγκεκριμένο εξοπλισμό, αντιδραστήριο το οποίο δεν κοστολογείται πάνω από 50 ευρώ. Ίσως μάλιστα πολύ χαμηλότερα. Από κει και πέρα, επειδή η ζήτηση τελευταία είναι πολύ μεγάλη, ο χρόνος διενέργειας αρκετός -χρειάζεται 3-4 ώρες ώστε να φανεί το αποτέλεσμα- και επίσης επειδή δεν μπορούν να γίνουν πολλά τεστ ταυτόχρονα, με βάση και τους νόμους της αγοράς το ποσό αυξάνει.

Παράλληλα πέρα από τα αντιδραστήρια, για μια μονάδα ιδιωτικής υγείας υπάρχει και κόστος άλλων υλικών και δη αυτών που χρειάζονται για την ατομική προστασία του γιατρού και του προσωπικού, αλλά και την απολύμανση του χώρου, το κόστος αυξάνει κατακόρυφα. Μάλιστα για πολλά από αυτά τα υλικά όπως για μάσκες έχει διαπιστωθεί σημαντική έλλειψη.

Το τεστ αφορά μια νέα υπηρεσία η οποία δεν έχει κοστολογηθεί επίσημα από το Ελληνικό Κράτος. Ο λόγος αυτή τη στιγμή είναι απλός: δε χρειάζεται κανείς να τρέχει για να κάνει τεστ.

Αν υπάρχει υποψία για κρούσμα απευθύνεται στον ΕΟΔΥ (τηλέφωνο 1135) ή σε γιατρό και ακολουθεί τις συστάσεις του. Μάλιστα θα έλεγε κάνεις πως το υψηλό κόστος μπορεί να λειτουργήσει και ως αποτρεπτικός παράγοντας. Δεν χρειάζεται το τεστ για περιπτώσεις με ήπια συμπτώματα.

Παράλληλα δεν είναι παράλογο μαζί με αυτό το τεστ να γίνεται και της γρίπης καθώς τα συμπτώματα σε μεγάλο βαθμό είναι κοινά.