Τι σημαίνει απολύμανση, αποστείρωση και τι αντισηψία; Ποιες οι διαφορές τους;

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr 

Απολύμανση είναι η εφαρμογή μετά από σχολαστική καθαριότητα, μίας μεθόδου για την καταστροφή συνήθως των περισσοτέρων ή όλων των παθογόνων λοιμωδών ή παρασιτικών παραγόντων. Με την απολύμανση δεν καταστρέφονται τα σπόρια. Εφαρμόζεται σε όργανα και συσκευές.

Η απολύμανση είναι η χρήση φυσικών, χημικών (αλκοόλες, γλουταραλδεϋδη, ορθοφθαλδεϋδη, υπεροξείδιο του υδρογόνου, χλώριο κλπ). ή άλλων μέσων για την απομάκρυνση, αδρανοποίηση ή καταστροφή επιβλαβών μικροοργανισμών, δηλητηριωδών ή ραδιενεργών χημικών από άτομα, χώρους, επιφάνειες ή αντικείμενα.

Η απολύμανση διαφέρει από την αποστείρωση, ως προς το ότι καθιστά ένα άτομο ή αντικείμενο κατά ένα μεγάλο μέρος, και όχι πλήρως, ελεύθερο από μολυσματικούς παράγοντες.

Η απολύμανση των ανθρώπων που έχουν εκτεθεί σε επικίνδυνα υλικά πρέπει να γίνεται με μεθοδικό τρόπο. Αρχικά αφαιρούνται τα εργαλεία και τα εξωτερικά γάντια. Στη συνέχεια, απομακρύνονται οι επιφανειακοί μολυσματικοί παράγοντες είτε με φύσημα είτε με πλύσιμο. Κατόπιν αφαιρείται κάθε υποστηρικτικό μέσο αναπνοής, ο προστατευτικός εξοπλισμός και τα ενδύματα με προσεκτικό πλύσιμο και στέγνωμα του δέρματος. Τέλος, το εκτεθειμένο άτομο πρέπει να παρακολουθείται ιατρικά έως ότου κριθεί ότι είναι ασφαλές. Με την απολύμανση δεν καταστρέφονται τα σπόρια. Εφαρμόζεται σε όργανα και συσκευές.

ΕΝΩ
Αποστείρωση είναι η διαδικασία μετά από σχολαστική καθαριότητα, πλήρους απομάκρυνσης ή καταστροφής όλων των παθογόνων λοιμωδών ή παρασιτικών μικροοργανισμών (μικροβιακά σπόρια) από όργανα ή συσκευές. Εφαρμόζεται σε όργανα και συσκευές.

Συνήθως διενεργείται με μια από τις παρακάτω μεθόδους:

• Ξηρή θερμότητα - Ειδικοί κλίβανοι με ζεστό αέρα
• Υγρή θερμότητα - Ειδικοί κλίβανοι με ατμό υπό πίεση
• Με χρήση ακτινοβολίας

Τα σπόρια είναι μια ανθεκτική κυτταρική μορφή, η οποία σχηματίζεται από μικρόβια (βακτήρια, μύκητες κλπ) προκειμένου να αντέξουν σε ακραίες συνθήκες (θερμότητα, ψύχος, έλλειψη νερού κλπ). Μπορεί να παραμείνουν βιώσιμα για δεκαετίες. Τα σπόρια είναι αφυδατωμένα κύτταρα με ανθεκτικά τοιχώματα και χαμηλούς μεταβολικούς ρυθμούς. Όταν οι συνθήκες του περιβάλλοντος ξαναγίνουν ευνοϊκές, "βλαστάνουν" δίνοντας το καθένα ένα μικρόβιο.

Και οι δύο όροι αναφέρονται σε εργαλεία ή συσκευές, όχι ζωντανούς ιστούς. Όταν γίνεται "απολύμανση" σε ζωντανούς ιστούς, το σωστό είναι να χρησιμοποιείται ο όρος αντισηψία.