Γ.Ιωαννίδης: Ο αιρετικός επιδημιολόγος που «παρέσυρε» τον Τραμπ

Μπορεί ο Έλληνας καθηγητής Επιδημιολογίας, Ιατρικής και Στατιστικής του πανεπιστημίου Στάνφορντ των ΗΠΑ, Γιάννης Ιωαννίδης, ένας από τους διασημότερους επιστήμονες του κόσμου, να έχει επηρεάσει την πολιτική του προέδρου Τραμπ για την αντιμετώπιση της πανδημίας;

Αυτό τουλάχιστον ισχυρίζεται η ιστοσελίδα Buzzfeed, η οποία επικαλείται σειρά από email του αιρετικού ακαδημαϊκού. Δεν πρόκειται για απόρρητα emails, αλλά για έγγραφα επικοινωνίας με πολλούς αποδέκτες, στα οποία εκφράζονται λίγο - πολύ οι ίδιες θέσεις για τον κοροναϊό, που ο κ. Ιωαννίδης είχε καταστήσει γνωστές σε σειρά από εμφανίσεις του σε διεθνή, αλλά και σε ελληνικά μέσα ενημέρωσης.

Σύμφωνα με τον 54χρονο Γ. Ιωαννίδη, που έγινε διάσημος στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα για την έρευνα με την οποία απέδειξε, πριν από 15 χρόνια, ότι οι περισσότερες επιστημονικές έρευνες είναι ανακριβείς(!), ο κοροναϊός έχει θνησιμότητα συγκρίσιμη με εκείνη της κοινής γρίπης. Κατά συνέπεια, κατά τον ίδιο, οι καραντίνες μπορούν να οδηγήσουν σε τόσο μεγάλη οικονομική κρίση ώστε να απειληθούν πολύ περισσότερες ζωές. Ωστόσο, οι προσεγγίσεις του κ. Ιωαννίδη, παρά το γεγονός ότι δεν απέχουν πολύ από αντίστοιχες του πανεπιστημίου της Οξφόρδης, που ήρθε σε σύγκρουση με το Imperial College, το οποίο «επέβαλε» την καραντίνα, χαρακτηρίστηκαν επιστημονικά αβάσιμες από πολλούς επιδημιολόγους, ανάμεσα στους οποίους και ο Μαρκ Λίπσιτς, καθηγητής Επιδημιολογίας του Χάρβαρντ.

Τον Μάρτιο, ο κ. Ιωαννίδης υποστήριζε ότι η μετάδοση του ιού στο κρουαζιερόπλοιο «Diamond Princess» δείχνει ότι ο αριθμός των ασυμπτωματικών φορέων είναι δεκάδες φορές μεγαλύτερος από τον αριθμό των φορέων με συμπτώματα. Κατά συνέπεια, η θνησιμότητα, αν υπολογιστεί με βάση το σύνολο όσων έχουν προσβληθεί, είναι πολύ μικρή. Δεν σταμάτησε όμως εκεί, αλλά συγκέντρωσε δίπλα του οκτώ επιστήμονες από το Stanford, το Berkeley και άλλα πανεπιστήμια και επιχείρησε να συναντηθεί με τον πρόεδρο Τραμπ. Η συνάντηση δεν έγινε, αλλά πολλοί πιθανολογούν ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ παρακολουθούσε τη δραστηριότητα του κ. Ιωαννίδη, ο οποίος εμφανίστηκε και στο δίκτυο Fox. Ισως αυτό να είναι η αιτία που, παρότι ο Τραμπ αποφάσισε την επιβολή καραντίνας στις 23 Μαρτίου, αμέσως φρόντισε να συμπληρώσει ότι «η χώρα πρέπει να ανοίξει έως το Πάσχα», δηλαδή στις 12 Απριλίου.

Εν τω μεταξύ, τον Απρίλιο, ο κ. Ιωαννίδης ολοκλήρωσε μια μελέτη αντισωμάτων στη Σάντα Κλάρα της Καλιφόρνιας, η οποία περίπου επιβεβαίωσε την εικόνα του «Diamond Princess» και έδειξε ότι στην ευρύτερη κοινότητα o αριθμός των ασυμπτωματικών φορέων είναι 50 με 85 φορές μεγαλύτερος από τους φορείς με συμπτώματα, κατά συνέπεια η πραγματική θνησιμότητα είναι 0,12-0,2%. Πρόσφατα, ο κ. Ιωαννίδης διόρθωσε το ποσοστό σε 0,27%, αλλά δέχεται αυστηρότατη κριτική.

Κατ’ αρχάς, ένας από τους χρηματοδότες της έρευνας στη Σάντα Κλάρα είναι ο Ντάνιελ Νίλμαν, ιδιοκτήτης της αεροπορικής εταιρείας Jet Blue. Ο κ. Ιωαννίδης έχει παραδεχθεί τη χρηματοδότηση του κεντρικού ταμείου ερευνών του Stanford από τον επιχειρηματία, αλλά έχει αποκαλέσει ανοησίες τους υπαινιγμούς ότι η έρευνα σχεδιάστηκε για να αποδείξει ένα προαποφασισμένο αποτέλεσμα. Δεν θα έθετε σε κίνδυνο την επιστημονική του φήμη και σταδιοδρομία για να αποδείξει ψευδώς κάτι που θα ήξερε ότι δεν ισχύει. Η έρευνα έχει κατηγορηθεί και για ορισμένα μεθοδολογικά λάθη, τα οποία ο κ. Ιωαννίδης έχει αποδεχθεί και διορθώσει, χωρίς όμως να έχουν οδηγήσει σε δραματική μεταβολή των αποτελεσμάτων.

Εκείνο που πολλοί καταλογίζουν στον Έλληνα καθηγητή είναι ότι επηρέασε τον Τραμπ και άλλους ηγέτες, με συνέπεια να επιβάλουν μέτρα αργοπορημένα και με μισή καρδιά. Αποτέλεσμα, να αποτύχουν να αντιμετωπίσουν την επιδημία. Ο κ. Ιωαννίδης είχε ταχθεί υπέρ των αυστηρών συστάσεων και της λήψης μέτρων σε ειδικές κατηγορίες πληθυσμού, αλλά κατά της καραντίνας. Ωστόσο, του καταλογίζεται ότι τον Μάρτιο είχε προβλέψει ότι από τον κορωνοϊό θα πεθάνουν 10.000 Αμερικανοί, ενώ μέχρι σήμερα τα θύματα ξεπερνούν τις 150.000. Βεβαίως, σύμφωνα με πρόσφατη ανακοίνωση του Center for Disease Control and Prevention (CDC) των ΗΠΑ, μόνο για το 6% των θανάτων από κορωνοϊό αναφερόταν η μόλυνση από την ασθένεια ως μοναδική αιτία στο πιστοποιητικό θανάτου. Οι υπόλοιποι αποβιώσαντες είχαν κατά μέσον όρο επιπλέον 2,6 αιτίες. Μόνο που αυτοί οι θάνατοι παρατηρούνται σε συνθήκες παγκόσμιας καραντίνας. Τι θα γινόταν χωρίς lockdown;

Ίσως η ισχυρότερη κριτική στον κ. Ιωαννίδη είναι ότι με τον τρόπο του συνέβαλε στην υποβάθμιση μιας ασθένειας, της οποίας οι συνέπειες στον οργανισμό, ακόμα και στους ασυμπτωματικούς φορείς, δεν έχουν πλήρως ερευνηθεί, ενώ όσοι έχουν νοσήσει μιλούν για μια πολύ σκληρή δοκιμασία. Κάτι που έχει τη σημασία του είναι ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης, παρά το γεγονός ότι επικοινώνησε με επιδημιολόγους διεθνούς κύρους, απέφυγε να επικοινωνήσει με τον κ. Ιωαννίδη. Ισως ο πρωθυπουργός θεωρούσε από την αρχή ότι οι προβλέψεις του, όπως είπε ο Μαρκ Λίπσιτς, είναι «επιστημονικά αβάσιμες» και καμία χώρα δεν θα μπορούσε να αποφύγει την καραντίνα απέναντι σε μια τόσο επιθετική ασθένεια. Δεν ξέρουμε αν ο Τραμπ έχει μετανιώσει που «βλέπει Fox», αλλά η επιστημονική και πολιτική αντιπαράθεση προφανώς θα συνεχιστεί.

ΠΑΥΛΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

kathimerini.gr