Ο κοροναϊός ήρθε και θα παραμείνει για χρόνια μαζί μας, Γ. Κασσιώτης, ανοσολόγος, ρετροϊολόγος.

 

medlabnews.gr iatrikanea

Eίναι πιθανό ένα ποσοστό ατόμων που ποτέ δεν μολύνθηκαν από τον νέο κοροναϊό, να διαθέτουν, ώς έναν βαθμό, φυσική ανοσία απέναντί του, χάρη σε προϋπάρχοντα αντισώματα στον οργανισμό τους, τα οποία μπορούν να τον εξουδετερώσουν, τουλάχιστον εν μέρει; 

Ναι, είναι. 

Αυτό καταδεικνύει μελέτη που δημοσιεύθηκε πριν από λίγες μέρες στο περιοδικό Science. Επικεφαλής της ομάδας που την πραγματοποίησε είναι o Γεώργιος Κασσιώτης, διακεκριμένος ανοσολόγος, ρετροϊολόγος, διευθυντής του Εργαστηρίου Ρετροϊικής Ανοσολογίας στο Ινστιτούτο Francis Crick και καθηγητής Ρετροϊoλογίας στο Imperial College του Λονδίνου. Οπως προέκυψε από τη μελέτη, αυτά τα προϋπάρχοντα αντισώματα αντιδρούν σε μια συγκεκριμένη περιοχή, τη λεγόμενη υπομονάδα S2 της πρωτεΐνης-ακίδας του ιού, με την οποία αυτός διεισδύει στα ανθρώπινα κύτταρα και τα μολύνει. «Η στόχευση της περιοχής S2 θα μπορούσε να αποτελέσει βάση για ένα καθολικό εμβόλιο, που θα έχει δράση έναντι πολλών κοροναϊών ταυτόχρονα», λέει στην «Κ» ο δρ Κασσιώτης.

Παιδί Ελλήνων μεταναστών, γεννήθηκε στη Γερμανία. Η οικογένειά του επέστρεψε στην Ελλάδα, όπου ο ίδιος και ο μεγαλύτερος αδελφός του πήγαν στο σχολείο. Ακολούθησαν οι σπουδές του στο τμήμα Βιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και το μεταπτυχιακό στην Ανοσολογία από το Ινστιτούτο Παστέρ και το ΑΠΘ. Στη συνέχεια έφυγε για τη Βρετανία, όπου ζει και εργάζεται τα τελευταία είκοσι χρόνια. «Τι βρήκατε ως επιστήμων εκεί – το οποίο ενδεχομένως θα στερούσασταν στην Ελλάδα;», τον ρώτησα στο τέλος της κουβέντας μας. Η απάντησή του: «Ειλικρινά, απλά και λακωνικά: χρηματοδότηση!».
 
– Πώς εξελίσσεται αυτή τη στιγμή η πανδημία στη Βρετανία;

– Eν μέσω ενός ακόμη lockdown, η ζωή μας έχει αποκτήσει ένα νέο «φυσιολογικό», μια νέα κανονικότητα, με στόχο να αποτραπεί η περαιτέρω εξάπλωση του κοροναϊού. Το ίδιο συμβαίνει στις περισσότερες χώρες του κόσμου. Το κόστος τέτοιων μέτρων είναι μεγάλο, αλλά το τίμημα που θα πληρώσουμε αν δεν καταπολεμήσουμε τον ιό θα είναι κατά πολύ βαρύτερο.
 
– Είναι μονόδρομος, λοιπόν, το lockdown για τις χώρες με άσχημες επιδημιολογικές «επιδόσεις»;

– Μέχρι να επιτευχθεί ανοσία του πληθυσμού μέσω του εμβολιασμού, οι μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις, δηλαδή τα μέτρα δημόσιας υγείας και κοινωνικής αποστασιοποίησης, που μειώνουν τον ρυθμό μετάδοσης του ιού, είναι το μοναδικό όπλο που διαθέτουμε.
 
– Σε τι διαφέρει αυτός ο ιός από όσους μέχρι τώρα γνωρίζαμε; Τι τον καθιστά τόσο επικίνδυνο;

– Ο SARS-CoV-2 παρουσιάζει υψηλή μεταδοτικότητα (αν δεν ληφθεί κανένα περιοριστικό μέτρο, κάθε μολυσμένο άτομο θα μολύνει κατά μέσον όρο άλλα τρία) και, ταυτόχρονα, αυξημένη παθογονικότητα (περίπου μία στις 100 επιβεβαιωμένες λοιμώξεις θα οδηγήσει σε θάνατο, εάν δεν αντιμετωπιστεί). Αυτός ο συνδυασμός έχει ως αποτέλεσμα σχεδόν 1,3 εκατ. θανάτους μέχρι σήμερα.
 
– Θα επιχειρούσατε μια πρόβλεψη; Ήρθε για να μείνει ο ιός ή θα εξαλειφθεί σταδιακά, όπως συνέβη με τον SARS-CoV;

– Η τεράστια εξάπλωσή του ώς τώρα δεν δικαιολογεί την αισιόδοξη πρόβλεψη ότι θα εξαφανιστεί όπως ο προηγούμενος. Επιπλέον, είναι πολύ πιθανό ο SARS-CoV-2 να έχει ήδη εγκατασταθεί και σε ζωικούς πληθυσμούς (άλλα θηλαστικά), δημιουργώντας μια «δεξαμενή» που θα μπορούσε να αποδειχθεί επικίνδυνη για την περαιτέρω εγκατάστασή του και στους ανθρώπους. Νομίζω ότι αυτός ο ιός θα μείνει μαζί μας για χρόνια, απλώς σταδιακά θα προκαλεί ολοένα και πιο ήπιες λοιμώξεις, παρόμοιες με όσες προκαλούνται από άλλους εποχικούς κορωνοϊούς, όπως εκείνος του κοινού κρυολογήματος.
 
– Τι νέο υπάρχει από το «μέτωπο» των μεταλλάξεων;

– Ο ιός αλλάζει αργά. Και μολονότι έχουν εντοπιστεί κάποιες μεταλλάξεις που θα μπορούσαν να του δώσουν τη δυνατότητα να αποφεύγει τα εξουδετερωτικά αντισώματα, ο ρυθμός με τον οποίο μεταλλάσσεται είναι πολύ χαμηλός για να μας προκαλεί ανησυχία αυτή τη στιγμή.

– Τι ρόλο θα παίξει η «διασταυρούμενη» ανοσία από άλλους συγγενικούς ιούς, την οποία κατέδειξε η δική σας μελέτη;

– Πιστεύουμε ότι εξηγεί, τουλάχιστον εν μέρει, τις τεράστιες διαφοροποιήσεις στη σοβαρότητα της λοίμωξης, η οποία είναι θανατηφόρος σε κάποιες περιπτώσεις αλλά απροσδόκητα ελαφρά τις περισσότερες φορές. Η ανοσία στους κοροναϊούς γενικά δεν είναι πλήρως προστατευτική: δεν αποτρέπει απαραιτήτως τη μόλυνση. Ούτε μακροχρόνια: συνήθως χάνεται σε λίγους μήνες ή σε μερικά χρόνια. Μπορεί όμως να κάνει ηπιότερα τα συμπτώματα της λοίμωξης. Κι αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό για τη μετατροπή μιας δυνητικά θανατηφόρου νόσου σε ήπια.
 
– Ποιο είναι, τελικά, το πιο κρίσιμο σημείο στην αντιμετώπιση της πανδημίας;

– Η παρασκευή και η διάθεση των εμβολίων θα είναι το σημείο καμπής στην εξέλιξη της πανδημίας. Η πρόσφατη είδηση για την αποτελεσματικότητα τουλάχιστον ενός από τα εμβόλια που βρίσκονται στην τρίτη φάση των κλινικών δοκιμών μας προκαλεί αισιοδοξία. Είναι θέμα χρόνου να ξεκινήσουν οι εμβολιασμοί, λοιπόν.
 
– Πολύς λόγος γίνεται για το θέμα της ανοσίας της αγέλης. Ποια είναι η δική σας άποψη;

– Ανοσία της αγέλης επιτυγχάνεται όταν δεν υπάρχουν αρκετά ευάλωτα άτομα στην κοινότητα μέσω των οποίων ο ιός θα μπορέσει να διασπαρεί. Το ακριβές ποσοστό του πληθυσμού που πρέπει να διαθέτει ανοσία και πόσο θα πρέπει αυτή να διαρκεί είναι ακόμη υπό συζήτηση – εύλογο, μια και οι αβεβαιότητες που έχουμε σχετικά με τον νέο κοροναϊό είναι πολλές. Υπάρχουν δύο βασικοί τρόποι για να καταστεί ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού άνοσο: ο ένας είναι η φυσική ανοσία και ο άλλος μέσω του εμβολιασμού. Η επίτευξη της ανοσίας της αγέλης με το να αφήσουμε τον ιό ελεύθερο, να «κάψει» τα πάντα και να προκαλέσει σοβαρές λοιμώξεις και θανάτους δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Έτσι εξηγείται η αναγκαιότητα των περιοριστικών μέτρων. Η ανοσία που θα προκληθεί με τη βοήθεια των εμβολίων είναι προφανώς πολύ ασφαλέστερη επιλογή και σε αυτήν πρέπει να δοθεί προτεραιότητα.
 
– Πιστεύετε στην αποτελεσματικότητα και των κοκτέιλ αντισωμάτων;

– Κι αυτά λειτουργούν, αν και δεν γνωρίζουμε ακόμα αν και πόσο επηρεάζουν την επαγωγή των αντισωμάτων του ίδιου του ασθενούς έναντι του κοροναϊού. Το βασικό πρόβλημα με τα κοκτέιλ αντισωμάτων είναι, κατά τη γνώμη μου, το υψηλό κόστος αγοράς τους, που καθιστά τη χρήση τους απαγορευτική για την πλειονότητα των πολιτών.
 
– Πολλοί συνάδελφοί σας υποστηρίζουν ότι η Ιστορία θα χωριστεί στην προ κοροναϊού και μετά κοροναϊό εποχή. Συμμερίζεστε αυτή την άποψη ή τη θεωρείτε υπερβολική;

– Η ανθρωπότητα έχει αντιμετωπίσει διάφορες πανδημίες μέχρι σήμερα. Η τωρινή δεν είναι η πιο επιδραστική.

Το μέλλον

– Πολλές προβλέψεις είχαν επίσης ακουστεί, εδώ και χρόνια, για το ότι η Ευρώπη μετατρέπεται σε hotspot μεταδοτικών νόσων, λόγω της κλιματικής αλλαγής. Με αυτό το δεδομένο και με την προοπτική να κληθούμε να αντιμετωπίσουμε νέους αναδυόμενους ιούς, πώς μπορούμε να προετοιμαστούμε;

– Οι ιοί ανέκαθεν περνούσαν και θα συνεχίσουν να περνούν το φράγμα των ειδών. Υπάρχουν ήδη προγράμματα επιτήρησης για ζωικούς ιούς που θα μπορούσαν ενδεχομένως να μεταπηδήσουν στους ανθρώπους προκαλώντας την επόμενη πανδημία. Και αυτό είναι κρίσιμο: αν ξέρουμε τι υπάρχει εκεί έξω, θα έχουμε τη δυνατότητα να το σταματήσουμε πριν κάνει το… άλμα. Η επιστήμη θα αντιμετωπίσει τελικά και αυτή την πανδημία και όσες θα ακολουθήσουν. Αυτό που πρέπει να βελτιωθεί είναι οι πολιτικές που εφαρμόζονται για τον έλεγχο τέτοιων κρίσεων δημόσιας υγείας. Είναι σαφές από τους χειρισμούς διαφόρων κυβερνήσεων σε όλο τον κόσμο ότι οι αποτυχίες στην πολιτική τους συνέβαλαν κατά πολύ στην εξάπλωση του ιού…

Πηγή Καθημερινή