Τι είναι το σύνδρομο Guillain-Barré που προκαλείται από το εμβόλιο της AstraZeneca

medlabnews.gr iatrikanea

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων πρόσθεσε μια εξαιρετικά σπάνια νευρολογική διαταραχή, γνωστή ως σύνδρομο Guillain-Barré, ως μια πιθανή παρενέργεια του εμβολίου της AstraZeneca για την Covid-19, σύμφωνα με τις τακτικές ενημερώσεις ασφάλειας του ΕΜΑ.

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων τόνισε ότι η αιτιώδης συνάφεια μεταξύ του Guillain-Barré (GBS) και του εμβολίου AstraZeneca, γνωστό ως Vaxzevria, είναι «τουλάχιστον μια λογική πιθανότητα» αφού αναφέρθηκαν 833 περιπτώσεις GBS από 592 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου που χορηγήθηκαν παγκοσμίως έως τις 31 Ιουλίου.

Ο αμερικανικός ομοσπονδιακός οργανισμός φαρμάκων (FDA) έχει προσθέσει προειδοποίηση σχετικά με το σύνδρομο Guillain-Barré ως πιθανή παρενέργεια του εμβολίου της Johnson & Johnson κατά του νέου κορωνοϊού. Και τα δύο εμβόλια χρησιμοποιούν τεχνολογία ιικού φορέα και έχουν επίσης συσχετιστεί με σπάνιες περιπτώσεις θρομβοεμβολών.

Ο EMA έχει προσθέσει επίσης σήμανση προειδοποίησης για κάποιες άλλες λιγότερο σοβαρές παρενέργειες στα εμβόλια της Johnson & Johnson, Moderna καθώς και σε αυτό της AstraZeneca.

Η ρυθμιστική αρχή του EMA, ανέφερε ότι η επιτροπή για την ασφάλεια των εμβολίων αναλύει στοιχεία για περιστατικά του συνδρόμου Guillain-Barre, στο πλαίσιο αξιολόγησης του εμβολίου Vaxzevria (το εμβόλιο της AstraZeneca).

Το σύνδρομο Guillain-Barré είναι ένα σπάνιο νευρολογικό νόσημα που προκαλεί παράλυση και μούδιασμα συνήθως στα χέρια και τα πόδια. 

Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η συγκεκριμένη διαταραχή παρατηρήθηκε κατά τη διάρκεια της διαδικασίας άδειας κυκλοφορίας του εμβολίου ως πιθανή παρενέργεια που απαιτεί «συγκεκριμένες διαδικασίες παρακολούθησης της ασφάλειάς του».

«Η PRAC έχει ζητήσει από την εταιρεία την προμήθεια περισσότερων και πιο λεπτομερών στοιχείων, συμπεριλαμβανομένης μίας ανάλυσης όλων των περιστατικών που έχουν καταγραφεί στην επόμενη περίληψη των αναφορών ασφαλείας», τονίζει η ανακοίνωση.

Δεν είναι η πρώτη φορά που το βρετανικό εμβόλιο μπαίνει στο «μικροσκόπιο» αναφορικά με παρενέργειές του. Τον Μάρτιο, πολλές χώρες ανέστειλαν την χρήση του εμβολίου λόγω περιστατικών θρομβώσεων. Αρχικά, ο EMA ενέκρινε τη χρήση του εμβολίου παρά αυτήν την επικίνδυνη αλλά «πολύ σπάνια» παρενέργεια, στα τέλη Απριλίου ξεκίνησε σειρά ερευνών για το τι προκαλεί τις θρομβώσεις μετά τον εμβολιασμό με αδενοϊκού φορέα εμβόλιο, όπως το Vaxzevria.

Έρευνα: Πιθανή συσχέτιση του συνδρόμου Guillain-Barre με τη COVID-19

Στο περιοδικό European Journal of Neurology έγινε αποδεκτή μια συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας και μετά-ανάλυση των σχετικών μελετών, με στόχο τη διερεύνηση της συσχέτισης της νόσου COVID-19 με την οξεία φλεγμονώδη πολυριζονευροπάθεια (σύνδρομο Guillain-Barre, GBS), την πρόγνωση του GBS σε έδαφος νόσου COVID-19 και την αποτελεσματικότητά της κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής σε ασθενείς με GBS & νόσο COVID-19.

Στην εργασία αυτή συμμετείχαν ως συγγραφείς οΓεώργιος Τσιβγούλης, Καθηγητής Νευρολογίας ΕΚΠΑ, ο  Σωτήριος Τσιόδρας, Καθηγητής Λοιμωξιολογίας ΕΚΠΑ, ο Θεόδωρος Βασιλακόπουλος, Καθηγητής Πνευμονολογίας και Εντατικής Θεραπείας ΕΚΠΑ, η Ανδρονίκη Νάσκα, Καθηγήτριας Υγιεινής και Επιδημιολογίας ΕΚΠΑ, ο Παναγιώτης Κοκότης, Αναπληρωτής Καθηγητής Νευρολογίας-Νευροφυσιολογίας ΕΚΠΑ και ο Ιωάννης Μιχόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής Ψυχιατρικής ΕΚΠΑ. Τη δημοσίευση αυτή σχολιάζουν ο Καθηγητής Γεώργιος Τσιβγούλης, η Νευρολόγος Λίνα Παλαιοδήμου και η Νευρολόγος Μαριάννα Στεφάνου.

Μετά από τη συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, 11 μελέτες κοόρτης και 7 σειρές περιστατικών κρίθηκαν ως κατάλληλες για να συμπεριληφθούν στη μετά-ανάλυση. Συνολικά συγκεντρώθηκαν δεδομένα από 136.746 ασθενείς με COVID-19 παγκοσμίως. Σύμφωνα με αυτά, οι συγγραφείς έδειξαν ότι σε 100.000 ασθενείς με COVID-19 (νοσηλευόμενοι και μη νοσηλευόμενοι), οι 15 παρουσίασαν GBS. Ωστόσο, σύμφωνα με προηγούμενες επιδημιολογικές μελέτες, η επίπτωση του GBS στο γενικό πληθυσμό, δεν ξεπερνά τα 2 περιστατικά ανά 100.000 πληθυσμού. Συμπερασματικά, η επίπτωση του GBS φαίνεται να είναι μεγαλύτερη σε έδαφος COVID-19. Μεταξύ των νοσηλευόμενων ασθενών με COVID-19, η επίπτωση του GBS υπολογίστηκε στο 0.4%. Επιπλέον, μεταξύ των ασθενών που εμφάνισαν νευρολογικές επιπλοκές σχετιζόμενες με COVID-19, περίπου το 9% αφορούσε GBS.  

Σχετικά με τις κλινικές εκδηλώσεις του GBS στους ασθενείς με COVID-19, η προσβολή του οσφρητικού νεύρου, αλλά και άλλων κρανιακών νεύρων ήταν αρκετά συχνή, σε ποσοστό 41% και 43% αντίστοιχα.

Επιπλέον, ο απομυελινωτικός υπότυπος του συνδρόμου επικρατούσε στους ασθενείς με COVID-19 (73%) και μάλιστα ήταν 3 φορές συχνότερος στους ασθενείς με COVID-19 σε σύγκριση με τους ασθενείς που παρουσίασαν GBS χωρίς να έχουν λοίμωξη από τον ιό SARS-CoV-2 (OR=3.27; 95%CI: 1.32-8.09). Το εύρημα αυτό πιθανά υποδηλώνει μία ανοσολογικής αρχής συσχέτιση της νόσου COVID-19 με το GBS, ενώ η περίπτωση άμεσης προσβολής του περιφερικού νευρικού συστήματος από τον ιό SARS-CoV-2 φαίνεται πιο απομακρυσμένη.

Παρά τη σχετικά αυξημένη επίπτωση του GBS σε ασθενείς με COVID-19, η πρόγνωση φαίνεται να παραμένει ίδια, σε σύγκριση με τους ασθενείς που ανέπτυξαν GBS χωρίς να έχουν ιστορικό μόλυνσης από τον ιό SARS-CoV-2. Μάλιστα, η ενδονοσοκομειακή θνητότητα στο GBS υπολογίστηκε στο 6% των ασθενών με COVID-19 και δεν ήταν διαφορετική σε σχέση με τους GBS ασθενείς χωρίς ιστορικό νόσου COVID-19. Επιπλέον, η χορήγηση της θεραπείας (ενδοφλέβια ανοσοσφαιρίνη ή πλασμαφαίρεση) και η ανταπόκριση σε αυτή δε διέφερε μεταξύ των δύο ομάδων ασθενών (με ιστορικό νόσου COVID-19 και χωρίς ιστορικό νόσου COVID-19). 

Συμπερασματικά, η επίπτωση του GBS σε ασθενείς με νόσο COVID-19 φαίνεται να είναι σχεδόν οκταπλάσια σε σχέση με δεδομένα από προηγούμενες μεγάλες επιδημιολογικές μελέτες που αφορούν το γενικό πληθυσμό προ της πανδημίας COVID-19. Για το λόγο αυτό, οι θεράποντες ιατροί θα πρέπει να γνωρίζουν αυτή την επιπλοκή, με στόχο την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της, καθώς φαίνεται ότι έχει παρόμοια ανταπόκριση στη θεραπεία και ανάλογη πρόγνωση με το GBS πριν από την εποχή της πανδημίας με τον ιό SARS-CoV-2.