Επαναστατική εξατομικευμένη θεραπεία καρκίνου από Νομπελίστες που επικεντρώνεται στα Τ-κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος

 medlabnews.gr iatrikanea

Eυχάριστα νέα έρχονται για τη μάχη έναντι του καρκίνου, αφού επιστήμονες ανέπτυξαν θεραπεία που στοχεύει στην τροποποίηση του DNA και κυρίως των Τ-κυττάρων, σύμφωνα με όσα αναφέρουν σε καινούργια μελέτη που έδωσαν στη δημοσιότητα.

Όπως αναφέρει το bbc.com, η θεραπεία αναπτύχθηκε από ερευνητές που κέρδισαν το βραβείο Νόμπελ Χημείας το 2020. Έτσι, στην πειραματική μελέτη που έχει χαρακτηριστεί ως «άλμα προς τα εμπρός» και «δυναμική» εφαρμογή της συγκεκριμένης τεχνολογίας συμμετείχαν 16 ασθενείς για τους οποίους αναπτύχθηκε μια προσωποποιημένη θεραπεία η οποία έβαζε στο στόχαστρο τα αδύναμα σημεία των όγκων που είχαν διαγνωστεί.

Η τεχνική αυτή επικεντρώνεται στα Τ-κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, τα κύτταρα, δηλαδή, που «περιπολούν» στο σώμα και «επιθεωρούν» άλλα κύτταρα για προβλήματα. Τα συγκεκριμένα κύτταρα χρησιμοποιούν πρωτεΐνες-υποδοχείς για να ανιχνεύσουν σημάδια μόλυνσης ή κύτταρα που έχουν εξελιχθεί σε καρκινικά.

Δεδομένου, όμως, ότι αρκετές φορές οι καρκίνοι μπορεί να «κρυφτούν» από τα Τ-κύτταρα, η συγκεκριμένη θεραπεία στοχεύει στην ενίσχυση των επιπέδων αναγνωρισιμότητας των καρκινικών κυττάρων, εξ ου και είναι προσωποιημένη για κάθε ασθενή καθώς κάθε καρκινικός όγκος είναι μοναδικός.

Σύμφωνα με το BBC η εν λόγω θεραπεία εξελίσσεται ως εξής:

-Οι ερευνητές εξετάζουν το αίμα του ασθενή για σπάνια Τ-κύτταρα που έχουν ήδη υποδοχείς για να ανιχνεύουν καρκίνους

-Στη συνέχεια «καλλιεργούν» αλλά Τ-κύτταρα που δεν μπορούν να εντοπίσουν καρκινικά κύτταρα και τα ανασχεδιάζουν

-Οι αρχικοί υποδοχείς τους που εντόπιζαν μολύνσεις ή άλλα προβλήματα αντικαθίστανται με αυτούς των Τ-κυττάρων που είναι αποδοτικότερα στην ανίχνευση καρκινικών κυττάρων.

-Τελικά τα ανασχεδιασμένα Τ-κύτταρα τοποθετούνται ξανά στον ασθενή για να αναζητήσουν τον όγκο.

«Αποτελεί ένα άλμα προς τα εμπρός»

Ο ανασχεδιασμός του συγκεκριμένου τύπου κυττάρων σε τέτοια που να μπορούν να «κυνηγήσουν» τον καρκίνο απαιτεί σημαντική γενετική αναμόρωση ώστε να αφαιρεθούν οι γενετικές «οδηγίες» για την ανάπτυξη παλαιών υποδοχέων και να αντικατασταθούν από τις νέες. Όλο αυτό έγινε εφικτό με την ανάπτυξη της τεχνολογίας Crispr που λειτουργεί σαν μοριακό «ψαλίδι» επιτρέποντας στους επιστήμονες να μετατρέψουν με εύκολο τρόπο το DNA.

Στη μελέτη συμμετείχαν ασθενείς με καρκίνους στο έντερο, το στήθος και τον πνεύμονα που δεν είχαν ανταποκριθεί σε προηγούμενες θεραπείες και αυτό που έδειξε είναι ότι τα ανασχεδιασμένα κύτταρα βρήκαν τον δρόμο τους μέχρι τον όγκο που στόχευαν.

Οι επιστήμονες απομόνωσαν τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος που είχαν εκατοντάδες μεταλλάξεις και τα τροποποίησαν ώστε να στοχεύουν τον συγκεκριμένο όγκο του κάθε ασθενούς. Ένα μήνα μετά τη θεραπεία, η νόσος πέντε εκ των ασθενών είχε σταθεροποιηθεί.

Το εργαλείο CRISPR αποτελείται από δύο συστατικά: ένα RNA-οδηγό και ένα ένζυμο που κόβει το DNA. Το καθοδηγητικό RNA είναι μια συγκεκριμένη αλληλουχία RNA που αναγνωρίζει το κομμάτι του DNA-στόχου που πρόκειται να επεξεργαστεί και κατευθύνει το ένζυμο Cas9 να ξεκινήσει τη διαδικασία επεξεργασίας. Το Cas9 κόβει με ακρίβεια τις αλυσίδες του DNA-στόχου και αφαιρεί ένα μικρό κομμάτι, δημιουργώντας ένα κενό όπου μπορεί να προστεθεί ένα νέο κομμάτι DNA. 

Οι γιατροί διερευνούν τώρα την εφαρμογή της στη θεραπεία σπάνιων ασθενειών και γενετικών διαταραχών, όπως η δρεπανοκυτταρική νόσος.

Ωστόσο, η τεχνολογία αυτή είναι σχετικά καινούρια και εγείρει ορισμένα σοβαρά ηθικά ερωτήματα σχετικά με την εφαρμογή της. Τα ζητήματα ασφάλειας στην έρευνα της τεχνολογίας γονιδιακής επεξεργασίας είναι γνωστά. Υπάρχει κίνδυνος λανθασμένης αλλαγής του DNA ή του RNA σε περιοχές διαφορετικές από το σημείο-στόχο, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανεπιθύμητες παρενέργειες όχι μόνο στον ασθενή αλλά και στις μελλοντικές γενιές.

Το 2019, ένα μεγάλο σκάνδαλο συγκλόνισε τον κόσμο, όταν ο Κινέζος επιστήμονας He Jiankui φυλακίστηκε επειδή τροποποίησε το DNA των δίδυμων κοριτσιών Lulu και Nana πριν από τη γέννησή τους για να τις κάνει ανθεκτικές στον ιό HIV. Η έρευνά του θεωρήθηκε «τερατώδης», «ανήθικη» και «πολύ επικίνδυνη».

Το 2019, μια ομάδα επιστημόνων πρότεινε ένα παγκόσμιο μορατόριουμ για την επεξεργασία των ανθρώπινων γονιδίων.

«Αποτελεί ένα άλμα προς τα εμπρός για την ανάπτυξη προσωποιημένης θεραπείας για τον καρκίνο» δήλωσε ο Άντονι Ρίμπας, ο ένας από τους ερευνητές που συμμετείχαν στη μελέτη τα αποτελέσματα της οποίας παρουσιάστηκαν σε συνάντηση της Society for Immunotherapy of Cancer και δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Nature.