Το κόμμα των κόκκινων δανείων. Ποιοι ευθύνονται; Οι συνέπειες στην κοινωνία και την υγεία

 ανάλυση, μελέτη του Ινστιτούτου ΙΕΚΕΤΥ, medlabnews.gr iatrikanea

Στην Ελλάδα του 2025, το μεγαλύτερο «κόμμα» δεν είναι ούτε η ΝΔ ούτε το ΠΑΣΟΚ,  ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ. Είναι το κόμμα των κόκκινων δανείων: τα εκατομμύρια πολιτών που βρίσκονται εγκλωβισμένοι στα χαρτοφυλάκια των funds και των servicers. Περισσότεροι από 2,5 εκατομμύρια δανειολήπτες και γύρω τους οικογένειες, συγγενείς, συνεργάτες, δηλαδή 4–5 εκατομμύρια άνθρωποι, επηρεάζονται άμεσα ή έμμεσα. Ο μισός πληθυσμός της χώρας ζει υπό το άγχος της υπερχρέωσης, με αποτέλεσμα μαζική φτωχοποίηση και διάλυση της κοινωνικής συνοχής.

Ποιοι ευθύνονται

Οι servicers και τα funds κρατούν στα χαρτοφυλάκιά τους δάνεια αξίας περίπου 93 δισ. ευρώ. Λειτουργούν σχεδόν ανεξέλεγκτα, με κίνητρο όχι τη βιώσιμη ρύθμιση αλλά τη μέγιστη κερδοσκοπία. Δεν δίνουν λογαριασμό σε κανέναν, εφαρμόζουν αθέμιτες πρακτικές και η εποπτεία είναι τυπική και όχι ουσιαστική.

Οι πρακτικές που εφαρμόζονται

Επιλογή σκληρότερων λύσεων: Αντί να εισπράττουν με λογικές πωλήσεις ή ρυθμίσεις, στοχοποιούν την πρώτη κατοικία, ώστε να ασκήσουν ψυχολογική πίεση.

Διαδικαστικά λάθη: Από λανθασμένα τετραγωνικά σε εκθέσεις έως παραλείψεις σε κοινοποιήσεις, που οδηγούν σε χρόνια δικαστικά μπλοκαρίσματα.

Εκβιαστικές τακτικές: Υποσχέσεις για «κούρεμα» ή διακανονισμό που ανατρέπονται, ζητώντας νέες εγγυήσεις ή προσημειώσεις.

Καθυστερήσεις που τους συμφέρουν: Ακόμη κι όταν δεν προχωρούν οι πλειστηριασμοί, οι servicers πληρώνονται από τα funds για να «διαχειρίζονται» τα χαρτοφυλάκια. Έτσι το πρόβλημα διαιωνίζεται.

Γιατί το πρόβλημα δεν μειώνεται

Παρά τις τιτλοποιήσεις «Ηρακλή» και τον Εξωδικαστικό Μηχανισμό, τα κόκκινα δάνεια δεν μειώνονται:

Οι ρυθμίσεις (3,2 δισ. στο α΄ εξάμηνο 2025) είναι ελάχιστες μπροστά στο απόθεμα.

Οι πλειστηριασμοί αποδίδουν μόλις 28,5%, όταν οι στόχοι ήταν 52,2%.

Το ΥΠΟΙΚ μιλά για επιτάχυνση, αλλά αυτό σημαίνει περισσότερη πίεση στους δανειολήπτες και όχι λύση. Αντί να περιορίζεται το πρόβλημα, μεγαλώνει, καθώς νέοι δανειολήπτες περνούν σε καθυστέρηση λόγω ακρίβειας και μείωσης εισοδήματος.

Οι συνέπειες στην κοινωνία και την υγεία

Η υπερχρέωση δεν είναι μόνο αριθμοί· είναι ζήτημα δημόσιας υγείας:

Αυξάνονται η κατάθλιψη, οι αγχώδεις διαταραχές και οι αυτοκτονίες.

Το χρόνιο στρες οδηγεί σε εμφράγματα, εγκεφαλικά και αυτοάνοσα.

Οικογένειες διαλύονται, παιδιά μεγαλώνουν μέσα στον φόβο της έξωσης, μικρομεσαίες επιχειρήσεις κλείνουν. Ανάπτυξη για ποιον; Οι δείκτες «ευημερούν» μόνο για λίγους, ενώ η μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία βυθίζεται.

Γιατί οι θεσμοί δεν παρεμβαίνουν

Τράπεζα της Ελλάδος: Περιορίζεται σε δηλώσεις, χωρίς να επιβάλλει κυρώσεις για τις ακραίες πρακτικές.

ΥΠΟΙΚ και ΓΓΙΧ: Μιλούν για «επιτάχυνση», ενώ το ζητούμενο είναι πλαίσιο προστασίας και όχι βιαστικές εκκαθαρίσεις.

Δικαιοσύνη: Καθυστερεί υπερβολικά, με αποτέλεσμα οι υποθέσεις να μένουν μετέωρες και οι δανειολήπτες εγκλωβισμένοι.

Στην πράξη, οι θεσμοί «σηκώνουν τα χέρια ψηλά» και αφήνουν τους servicers να δρουν ανεξέλεγκτα, επιβαρύνοντας όχι μόνο τους πολίτες αλλά και το ίδιο το Δημόσιο, καθώς το κράτος έχει δώσει εγγυήσεις μέσω του «Ηρακλή».

Συμπέρασμα

Το «κόμμα των κόκκινων δανείων» αριθμεί εκατομμύρια ψηφοφόρους που φτωχοποιούνται. Είναι οι οικογενειάρχες, οι επαγγελματίες, οι μικρομεσαίοι που βλέπουν τη ζωή τους να καταρρέει. Κι ενώ η κοινωνία βυθίζεται, οι θεσμοί αντί να βάλουν πλαίσιο στους servicers, επιλέγουν να τους δώσουν ακόμη περισσότερη ταχύτητα και δύναμη.

Η Ελλάδα δεν μπορεί να μιλά για «ανάπτυξη» όταν ο μισός πληθυσμός ζει σε συνθήκες οικονομικής ασφυξίας και ψυχολογικής φθοράς. Η μόνη λύση είναι θεσμικό πλαίσιο αυστηρής εποπτείας, βιώσιμες ρυθμίσεις και προστασία της κοινωνίας. Αλλιώς, το κόμμα των κόκκινων δανείων θα συνεχίσει να μεγαλώνει — και μαζί του, η κρίση εμπιστοσύνης στο κράτος.