Συγκλονιστικά στοιχεία για την «Βιομηχανία βρεφών» στα Χανιά. 150.000 ευρώ για παρένθετες μητέρες. Από 10.000 έως 45.000 ευρώ κόστιζαν οι εξωσωματικές

 medlabnews.gr iatrikanea

 

Μία από τις πιο σκοτεινές υποθέσεις που έχει απασχολήσει τα τελευταία χρόνια τη Δικαιοσύνη αποκαλύπτεται μέσα από πολυσέλιδο βούλευμα για τη δράση οργανωμένου κυκλώματος σε μονάδα ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής στα Χανιά. Πρόκειται για μια υπόθεση όπου η αναπαραγωγική ιατρική μετατράπηκε, σύμφωνα με το βούλευμα, σε οργανωμένη «βιομηχανία βρεφών», με εμπόριο ωαρίων, εικονικές εξωσωματικές γονιμοποιήσεις και παράνομα προγράμματα παρένθετης μητρότητας, αποφέροντας εκατομμύρια ευρώ στους πρωταγωνιστές.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, μόνο από τις εικονικές εξωσωματικές εξαπατήθηκαν 298 γυναίκες. Το κόστος για κάθε κύκλο εξωσωματικής κυμαινόταν από 10.000 έως 45.000 ευρώ, ενώ το συνολικό ποσό που κατέβαλε ένα ζευγάρι για την απόκτηση παιδιού μέσω παρένθετης μητέρας έφθανε περίπου από 120.000 έως 150.000 ευρώ. Τα κέρδη του κυκλώματος από το σύνολο της δραστηριότητας εκτιμώνται ότι κυμαίνονται από 1,5 έως 8,5 εκατομμύρια ευρώ.

Οπως αποκαλύπτεται από πολυσέλιδο βούλευμα, πρόκειται για μία από τις πιο σκοτεινές υποθέσεις που έχουν απασχολήσει τη Δικαιοσύνη, με θύματα χιλιάδες ζευγάρια και ευάλωτες γυναίκες που «ψάρευαν» ειδικά εκπαιδευμένες μεσίτριες για την... αφαίρεση των ωαρίων ή και για να γίνουν παρένθετες μητέρες.

Η οργάνωση λειτουργούσε με ξεκάθαρη ιεραρχική δομή, πολυεπίπεδους ρόλους και τουλάχιστον είκοσι μέλη. Στον πυρήνα της, σύμφωνα με το βούλευμα, βρίσκονταν γυναικολόγοι, εμβρυολόγοι, διοικητικά στελέχη, μεσίτριες και βοηθητικό προσωπικό που λειτουργούσαν υπό την καθοδήγηση ηγετικών προσώπων της κλινικής. Ο ρόλος τους εκτεινόταν από την εξεύρεση ωαρίων και δοτριών μέχρι τη «διαχείριση» παρένθετων μητέρων και τη διασφάλιση ότι η παράνομη διαδικασία θα εμφανίζεται ως απολύτως νόμιμη.

152 παθούσες

Ένα μεγάλο μέρος του βουλεύματος είναι αφιερωμένο στις εικονικές εξωσωματικές. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Δικαιοσύνης, 152 παθούσες κατέβαλαν συνολικά 554.103 ευρώ για υπηρεσίες κλινικής και άλλα 184.661 ευρώ για φάρμακα και εξετάσεις. Η συνολική ζημιά μόνο για τον συγκεκριμένο αριθμό περιστατικών ανέρχεται σε 738.764 ευρώ. Πρόκειται για υποσύνολο της υπόθεσης, καθώς ο αριθμός των γυναικών που πέρασαν από την κλινική για εξωσωματικές είναι πολύ μεγαλύτερος.

Οι γυναίκες κατέβαλαν σημαντικά ποσά για ολοκληρωμένους κύκλους εξωσωματικής: ωοληψίες, γονιμοποιήσεις, εμβρυομεταφορές, κρυοσυντηρήσεις εμβρύων και «αποθήκευση» γενετικού υλικού για μελλοντικές προσπάθειες. Σε αρκετές περιπτώσεις, μόνο οι καταβολές προς την κλινική ξεπερνούσαν τις 10.000 ευρώ ανά άτομο, ενώ υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι παθούσες πλήρωσαν 15.000, 18.000 ή ακόμη και 35.000 ευρώ για επαναλαμβανόμενους κύκλους. Σε αυτά προστίθενται τα ποσά για τη φαρμακευτική προετοιμασία και τις εξειδικευμένες εξετάσεις, που σε ορισμένα περιστατικά άγγιζαν ή ξεπερνούσαν τις 5.000–10.000 ευρώ.

Κοινό στοιχείο πολλών υποθέσεων ήταν ότι οι γυναίκες λάμβαναν διαβεβαιώσεις για την ύπαρξη εμβρύων «καλής ποιότητας», έτοιμων προς μεταφορά ή κατεψυγμένων για μελλοντική χρήση. Ωστόσο, σύμφωνα με τα ευρήματα της δικαστικής έρευνας, σε αρκετές περιπτώσεις δεν προέκυψε κανένα πραγματικό έμβρυο. Σε άλλες, η δημιουργία ή η μεταφορά εμβρύων δεν αποδεικνύεται από τα ιατρικά αρχεία, παρά τα υψηλά ποσά που είχαν καταβληθεί.

Σε ένα χαρακτηριστικό περιστατικό, μια γυναίκα φέρεται να κατέβαλε συνολικά περίπου 47.000 ευρώ. Από αυτά, τα 35.000 κατευθύνθηκαν στην κλινική για κύκλους εξωσωματικής, διαδικασίες ωοληψίας και υποτιθέμενες κρυοσυντηρήσεις, ενώ περίπου 12.000 ευρώ δαπανήθηκαν για φαρμακευτική αγωγή και εξετάσεις. Καθ’ όλη τη διάρκεια ενημερωνόταν ότι υπάρχουν διαθέσιμα έμβρυα, όμως κατά τον έλεγχο δεν βρέθηκε αντίστοιχη τεκμηρίωση.

Άλλη παθούσα εμφανίζεται να έχει πληρώσει τουλάχιστον 25.000 ευρώ, εκ των οποίων 20.000 ευρώ προς την κλινική και σχεδόν 6.000 ευρώ για φάρμακα. Παρά τις επανειλημμένες ενημερώσεις για γονιμοποιημένο υλικό, δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ η ύπαρξη εμβρύου προς μεταφορά. Το μοτίβο που αναδεικνύεται στο βούλευμα είναι σχεδόν ταυτόσημο: κάθε αποτυχημένος κύκλος συνοδευόταν από νέα υπόσχεση και από νέο οικονομικό βάρος για την ασθενή.

Ορισμένες γυναίκες εμφανίζονται να έχουν χρεωθεί τρεις, τέσσερις, πέντε ή και έξι διαδοχικούς κύκλους σε διάστημα λίγων μηνών, με την οικονομική επιβάρυνση να αυξάνεται διαρκώς, χωρίς αντίστοιχο ιατρικό αποτέλεσμα. Οι ημερομηνίες επαναλαμβάνονται στα τιμολόγια και τα παραστατικά: κάθε νέος κύκλος σημαίνει και νέα καταβολή, με την ελπίδα ότι αυτή τη φορά η προσπάθεια θα αποδώσει. Τα έξοδα των διαδικασιών κύησης και τοκετού, χωρίς φάρμακα, κυμαίνονταν σε 29.000 έως 30.000 ευρώ, ενώ η αμοιβή των δικηγόρων για τον φάκελο και τη δικαστική έγκριση κυμαινόταν μεταξύ 2.000 και 5.000 ευρώ.

Για να γίνει αντιληπτό το πραγματικό εύρος της οικονομικής ζημιάς, αξίζει να παρουσιαστούν ορισμένα ενδεικτικά περιστατικά που καταγράφονται στο βούλευμα και αφορούν γυναίκες οι οποίες κατέβαλαν υπέρογκα ποσά, πιστεύοντας ότι συμμετέχουν σε κανονικούς κύκλους εξωσωματικής, με υλικό που θα χρησιμοποιούνταν για τη δημιουργία ή τη μεταφορά εμβρύων. Πρόκειται για περιπτώσεις όπου τα ποσά έφτασαν ή και ξεπέρασαν τις δεκάδες χιλιάδες ευρώ, χωρίς ωστόσο να προκύψει κανένα πραγματικό ιατρικό αποτέλεσμα.

Πουλούσαν παιδιά και σε μοναχικούς άνδρες.

Πέρα από τις εξωσωματικές, το κύκλωμα φέρεται ότι διαχειριζόταν ένα εκτεταμένο πρόγραμμα παρένθετης μητρότητας. Σύμφωνα με τη δικογραφία, τα ζευγάρια ή οι μεμονωμένοι ενδιαφερόμενοι (ανάμεσά τους και ομόφυλα ζευγάρια ή μοναχικοί άνδρες) κατέβαλαν 30.000 ευρώ ως προκαταβολή, άλλα 30.000 ευρώ με τον πρώτο υπέρηχο, στο στάδιο που ακούγεται ο καρδιακός παλμός του εμβρύου, και ακόμη 30.000 ευρώ κατά τον τοκετό. Η βασική αυτή τριμερής καταβολή έφθανε τα 90.000 ευρώ, πριν συνυπολογιστούν οι επιμέρους δαπάνες.

Στα ποσά αυτά προστίθενταν τα έξοδα για τις διαδικασίες κύησης και τοκετού, που χωρίς τα φάρμακα κυμαίνονταν μεταξύ 29.000 και 30.000 ευρώ, καθώς και η αμοιβή των δικηγόρων, η οποία, ανάλογα με την υπόθεση, ανερχόταν από 2.000 έως 5.000 ευρώ. Όταν υπολογιστούν συνολικά οι δαπάνες, το ποσό ανά περίπτωση μπορούσε να φτάσει ή και να υπερβεί τις 120.000–150.000 ευρώ.

Σύμφωνα με το βούλευμα, σε πολλές περιπτώσεις το στάδιο του πρώτου υπερήχου, με τον καρδιακό παλμό, παρουσιαζόταν παραπλανητικά, προκειμένου να ενεργοποιηθεί η δεύτερη μεγάλη δόση πληρωμής. Η ροή των χρημάτων ήταν στενά συνδεδεμένη με συγκεκριμένα «στάδια» της κύησης, τα οποία, όπως καταγράφεται, δεν ανταποκρίνονταν πάντα στην πραγματικότητα.

Το κύκλωμα είχε αναπτύξει ένα σύνθετο σύστημα μεσιτείας. Μεσίτριες από χώρες της Ανατολικής Ευρώπης –μεταξύ αυτών μία από χώρα της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και μία από τη Ρουμανία– λάμβαναν εφάπαξ αμοιβές 3.000–5.000 ευρώ για την εξασφάλιση κάθε κυοφόρου μητέρας. Σε ορισμένες περιπτώσεις καταγράφονται πρόσθετες αμοιβές 1.000–3.000 ευρώ προς συνεργάτιδα που στρατολογούσε γυναίκες ειδικά από τη Ρουμανία.

Παράλληλα, μία από τις μεσίτριες λάμβανε μηνιαία αμοιβή περίπου 300 ευρώ για την «εποπτεία» κάθε παρένθετης, ποσό που προερχόταν από τα χρήματα των γονέων, ενώ ταυτόχρονα εισέπραττε δεύτερη μηνιαία αμοιβή από την κλινική, όπου εμφανιζόταν με τυπική ιδιότητα υπαλλήλου. Στην πράξη, δημιουργούνταν δύο παράλληλες ροές χρηματοδότησης προς το ίδιο πρόσωπο.

Οι παρένθετες μητέρες, κυρίως αλλοδαπές από χώρες χαμηλού εισοδήματος αλλά και Ελληνίδες σε οικονομική δυσχέρεια, λάμβαναν ποσά σαφώς μικρότερα από εκείνα που κατέβαλαν οι γονείς. Η μηνιαία αποζημίωση κυμαινόταν μεταξύ 583 και 750 ευρώ, ενώ σε περιπτώσεις γυναικών από τη Ρουμανία αναφέρεται αμοιβή 1.000 ευρώ, όταν οι γονείς κατέβαλαν 1.300 ευρώ, με τη διαφορά να καταλήγει στην οργάνωση. Μετά τον τοκετό, οι παρένθετες λάμβαναν εφάπαξ 10.000–18.000 ευρώ, ανάλογα με το αν η κύηση ήταν μονήρης ή δίδυμη.

Στρατολόγηση δοτριών και παρένθετων – γυναίκες σε καθεστώς πλήρους εξάρτησης Σύμφωνα με το βούλευμα, κεντρικό εργαλείο του κυκλώματος ήταν το δίκτυο στρατολόγησης γυναικών, τόσο ως δοτριών ωαρίων όσο και ως παρένθετων. Μέσα από συγκεκριμένες μεσίτριες, εντοπίζονταν γυναίκες από χώρες όπως η Ουκρανία, η Ρουμανία, η Μολδαβία, η Γεωργία και η Αλβανία, οι οποίες βρίσκονταν σε ιδιαίτερα δύσκολη οικονομική και κοινωνική κατάσταση.

Η προσέγγιση γινόταν συχνά μέσω αγγελιών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με στόχευση σε γυναίκες διαζευγμένες, μητέρες ανήλικων παιδιών και χωρίς σταθερό εισόδημα. Τους παρουσιαζόταν μια εικόνα «νόμιμης ιατρικής διαδικασίας» με υποσχέσεις για σχετικά γρήγορο και αξιοπρεπές εισόδημα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι λεπτομέρειες της διαδικασίας δεν γίνονταν πλήρως σαφείς.

Μόλις αποδέχονταν την πρόταση, οι γυναίκες μεταφέρονταν στα Χανιά, όπου, όπως περιγράφεται, διέμεναν σε διαμερίσματα που είχε εξασφαλίσει η οργάνωση. Συγκατοικούσαν με άλλες παρένθετες ή δότριες και βρίσκονταν υπό την επιτήρηση μελών του κυκλώματος, τα οποία μεριμνούσαν για την καθημερινότητά τους, τις μετακινήσεις τους στις κλινικές και τις ιατρικές εξετάσεις.

Σύμφωνα με το βούλευμα, σε αρκετές περιπτώσεις τα ταξιδιωτικά έγγραφα των γυναικών παραλαμβάνονταν από τα μέλη της οργάνωσης. Οι ίδιες προμηθεύονταν νέες τηλεφωνικές συνδέσεις, υπό τον έλεγχο του κυκλώματος, ώστε να περιορίζεται η επικοινωνία τους με τον έξω κόσμο. Η εξάρτηση από τα πρόσωπα που διαχειρίζονταν τη διαμονή, τη σίτιση και την πρόσβασή τους σε ιατρική φροντίδα ήταν σχεδόν απόλυτη.

Στις δοτριες ωαρίων, το βούλευμα αναφέρει περιπτώσεις γυναίκων που, για την προσφορά βιολογικού υλικού, έλαβαν εξαιρετικά χαμηλές αμοιβές, ακόμη και της τάξης των 100 ευρώ. Τα ωάρια περιέρχονταν στον πλήρη έλεγχο της οργάνωσης, η οποία τα χρησιμοποιούσε σε κύκλους εξωσωματικής τόσο για ενδιαφερόμενες μητέρες όσο και για παρένθετες, χωρίς πάντα να τηρούνται τα προβλεπόμενα όρια ασφαλείας ή οι νομικές διαδικασίες.

Καταγράφονται επίσης ψευδείς καταχωρήσεις στο Εθνικό Μητρώο δοτριών, ώστε να αποκρύπτεται η επαναλαμβανόμενη χρήση των ίδιων γυναικών σε πολλαπλές ωοληψίες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, γυναίκες εμφανίζονται πρώτα ως δότριες και στη συνέχεια ως παρένθετες, χωρίς πρόσθετη αμοιβή, γεγονός που, σύμφωνα με το βούλευμα, παραβιάζει την ισχύουσα νομοθεσία.

Δικαστικές εγκρίσεις, πλαστά στοιχεία και επίφαση νομιμότητας Για να δοθεί εικόνα νομιμότητας στις διαδικασίες παρένθετης μητρότητας, το κύκλωμα φέρεται να κατέθετε φακέλους σε πρωτοδικεία διαφόρων περιοχών, επιλέγοντας δικαστήρια όπου, κατά τα στοιχεία της δικογραφίας, η διαδικασία ήταν ταχύτερη και ο έλεγχος περισσότερο τυπικός. Σε κάποιες περιπτώσεις κατατέθηκαν πολλαπλές αιτήσεις από το ίδιο ζευγάρι με διαφορετικά στοιχεία παρένθετης, ενώ η ίδια γυναίκα εμφανίστηκε σε αιτήσεις για λογαριασμό διαφορετικών ζευγαριών μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Η καταγραφή των περιστατικών στο βούλευμα αποτυπώνει ένα μοντέλο λειτουργίας που προσομοιάζει με γραμμή παραγωγής. Καθημερινές μετακινήσεις γυναικών, διαδοχικές ιατρικές πράξεις, συνεχείς οικονομικές συναλλαγές και ροή εγγράφων προς τα δικαστήρια συνθέτουν την εικόνα ενός μηχανισμού που, σύμφωνα με τη Δικαιοσύνη, είχε ως μοναδικό στόχο το οικονομικό όφελος μέσα από την εκμετάλλευση της ανθρώπινης ευαλωτότητας.

Ως προς τη νομική αποτίμηση, η υπόθεση χαρακτηρίζεται από τη δικηγόρο Λιάνα Τογαντζή –η οποία εκπροσωπεί μέρος των θυμάτων– ως μία από τις πιο εκτεταμένες μορφές εκμετάλλευσης γυναικών που έχει κληθεί να αντιμετωπίσει η ελληνική Δικαιοσύνη. Οι καταθέσεις των παθουσών και τα οικονομικά στοιχεία, όπως περιγράφονται στο βούλευμα, συνθέτουν την εικόνα μιας οργανωμένης πρακτικής όπου η ιατρική πράξη και η αναπαραγωγική ελπίδα μετατράπηκαν σε εμπορεύσιμο προϊόν, με βαριά οικονομική και ψυχική επιβάρυνση για όσους ενεπλάκησαν.