Τι γίνεται φέτος με την γρίπη; Ποιο εμβόλιο από τα 6 που κυκλοφορούν και το εισπεόμενο πρέπει να κάνετε;

 medlabnews.gr iatrikanea

Η χώρα μας, όπως και πολλές άλλες χώρες του Βορείου Ημισφαιρίου, βρίσκεται πλέον σε περίοδο εποχικής δραστηριότητας της γρίπης, νωρίτερα φέτος σε σχέση με τις δύο προηγούμενες περιόδους επιτήρησης.

Ο υποκλάδος K του ιού της γρίπης A(H3N2) κυκλοφορεί παγκοσμίως και έχει ανιχνευτεί και στη χώρα μας. Σύμφωνα με εκτίμηση κινδύνου που εκδόθηκε από το ECDC στις 20 Νοεμβρίου 2025, ο κίνδυνος για τον γενικό πληθυσμό σε περίπτωση επικράτησης του υποκλάδου Κ του Α(Η3) στη φετινή περίοδο επιτήρησης, θεωρείται μέτριος, ενώ θεωρείται υψηλός για τον πληθυσμό που ανήκει σε ομάδα υψηλού κινδύνου (άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω, άτομα με υποκείμενα νοσήματα και άλλες χρόνιες παθήσεις, έγκυες γυναίκες, ανοσοκατασταλμένα άτομα, άτομα που διαβιούν σε δομές μακροχρόνιας φροντίδας κλπ).

Η ευρωπαϊκή ήπειρος αντιμετωπίζει ένα ασυνήθιστα νωρίς και σοβαρό κύμα γρίπης, με τις υγειονομικές αρχές να εκδίδουν προειδοποιήσεις για την αύξηση των κρουσμάτων σε όλες τις χώρες. Η Ιταλία μετρά ήδη περισσότερους από 3,5 εκατομμύρια πολίτες που έχουν νοσηλευτεί με σοβαρή λοίμωξη από τον ιό της γρίπης, ενώ άλλες ευρωπαϊκές χώρες παρουσιάζουν παρόμοια ανησυχητική εικόνα.

Αντίθετα, η Ελλάδα δεν παρουσιάζει ενδείξεις πρόωρης άφιξης του κύματος της γρίπης. Υπάρχει ακόμη επαρκής χρόνος για τον εμβολιασμό των πολιτών που δεν έχουν λάβει το ετήσιο εμβόλιο κατά του ιού. Σύμφωνα με τον ομότιμο καθηγητή Παιδιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρο της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρείας, Ανδρέα Κωνσταντόπουλο, η χώρα μας βρίσκεται σαφώς πιο πίσω σε σχέση με τα προηγούμενα έτη 2023 και 2024.

Μέχρι στιγμής έχουν εμβολιαστεί περισσότεροι από 2,2 εκατομμύρια κάτοικοι της χώρας. Το όριο σχετικής ασφάλειας για την Ελλάδα, το λεγόμενο τείχος ανοσίας, χτίζεται στους 3 εκατομμύρια εμβολιασμούς. Η έκκληση των ειδικών για εμβολιασμό των ομάδων υψηλού κινδύνου παραμένει επίκαιρη και κρίσιμη για την αποφυγή σοβαρής νόσησης από τον ιό της γρίπης.

Συμπτώματα γρίπης τύπου Α που πρέπει να γνωρίζετε Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της γρίπης, συμπεριλαμβανομένης του τύπου Α (Η3Ν2), περιλαμβάνουν υψηλό πυρετό, βήχα, μυαλγίες, αρθραλγίες, έντονο πονοκέφαλο, καταρροή, βράγχος φωνής και γενικευμένη αδυναμία με κόπωση. Στα μικρά παιδιά μπορεί να εμφανιστούν διαρροϊκές κενώσεις και να κυριαρχούν τα γαστρεντερικά συμπτώματα.

Ο ιός της γρίπης μπορεί να προσβάλει όλες τις ηλικιακές ομάδες. Ωστόσο, ορισμένες κατηγορίες του πληθυσμού διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για σοβαρή νόσηση και εμφάνιση επιπλοκών.

Ποιοι ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου για σοβαρή νόσηση

Οι ομάδες που διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο για σοβαρές επιπλοκές από τη γρίπη περιλαμβάνουν άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω, έγκυες γυναίκες ανεξαρτήτως ηλικίας κύησης, θηλάζουσες μητέρες και άτομα με Δείκτη Μάζας Σώματος άνω του 40.

Επιπλέον, στις ευπαθείς ομάδες συγκαταλέγονται παιδιά που λαμβάνουν ασπιρίνη μακροχρόνια για παθήσεις όπως η νόσος Kawasaki ή η ρευματοειδής αρθρίτιδα, λόγω του πιθανού κινδύνου εμφάνισης συνδρόμου Reye μετά από γρίπη. Άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με βρέφη κάτω των 6 μηνών ή φροντίζουν άτομα με υποκείμενα νοσήματα που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών χρειάζονται επίσης εμβολιασμό.

Κλειστοί πληθυσμοί αποτελούν άλλη κατηγορία υψηλού κινδύνου. Σε αυτούς περιλαμβάνονται το προσωπικό και οι εσωτερικοί σπουδαστές σχολείων, στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών, ειδικών σχολείων, τρόφιμοι και προσωπικό ιδρυμάτων, καθώς και νεοσύλλεκτοι στρατεύσιμοι στα κέντρα κατάταξης, ιδιαίτερα όσοι παρουσιάζονται κατά τους χειμερινούς μήνες από Οκτώβριο έως Μάρτιο.

Το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό και οι εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας πρέπει να εμβολιάζονται υποχρεωτικά. Επαγγελματίες όπως κτηνίατροι, πτηνοτρόφοι, χοιροτρόφοι, σφαγείς και γενικά άτομα που έρχονται σε συστηματική επαφή με πουλερικά ανήκουν επίσης στις ομάδες προτεραιότητας για εμβολιασμό.

Παιδιά και ενήλικες με χρόνια νοσήματα χρειάζονται προστασία

Παιδιά ηλικίας άνω των 6 μηνών και ενήλικες που παρουσιάζουν έναν ή περισσότερους επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα πρέπει να λάβουν το εμβόλιο κατά της γρίπης. Οι επιβαρυντικοί παράγοντες και χρόνιες παθήσεις που αυξάνουν τον κίνδυνο περιλαμβάνουν το άσθμα ή άλλες χρόνιες πνευμονοπάθειες, καρδιακή νόσο με σοβαρές αιμοδυναμικές διαταραχές, ανοσοκαταστολή κληρονομική ή επίκτητη εξαιτίας νοσήματος ή θεραπείας, και μεταμόσχευση οργάνων.

Επιπρόσθετα, η δρεπανοκυτταρική νόσος και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες, ο σακχαρώδης διαβήτης ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα, η χρόνια νεφροπάθεια, καθώς και τα νευρομυϊκά ή νευρολογικά νοσήματα αποτελούν σημαντικούς παράγοντες κινδύνου που απαιτούν προληπτικό εμβολιασμό για την αποφυγή σοβαρών επιπλοκών από τη γρίπη.

Στο πλαίσιο των ανωτέρω και εν όψει της εορταστικής περιόδου, ο ΕΟΔΥ συστήνει:

* Εμβολιασμό κατά της γρίπης, χωρίς καθυστέρηση, κυρίως στις ομάδες υψηλού κινδύνου. Ο εμβολιασμός παραμένει το καλύτερο μέτρο πρόληψης, καθώς παρέχει σημαντική προστασία έναντι της σοβαρής νόσησης και του θανάτου από γρίπη.

* 'Αμεση έναρξη αντι-ιϊκής αγωγής σε άτομα υψηλού κινδύνου για επιπλοκές της γρίπης, επί εμφάνισης συμβατής συμπτωματολογίας, με ή χωρίς θετική διαγνωστική δοκιμασία. Σε περίπτωση συρροής κρουσμάτων σε κλειστές δομές, όπως δομές μακροχρόνιας φροντίδας, θα πρέπει να εξετάζεται η χορήγηση προφυλακτικής αντι-ιϊκής αγωγής.

* Εφαρμογή προστατευτικών μέτρων, που περιλαμβάνουν συχνό πλύσιμο των χεριών, αποφυγή επαφής των χεριών με μύτη και στόμα, χρήση μάσκας σε κλειστούς χώρους με συνωστισμό για τις ομάδες υψηλού κινδύνου, αναπνευστική υγιεινή (κάλυψη βήχα και φτερνίσματος), καλό αερισμό των χώρων, παραμονή στο σπίτι και χρήση μάσκας σε περίπτωση εμφάνισης συμπτωμάτων.

Τα συνιστώμενα από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών αντιγριπικά εμβόλια για την περίοδο 2025-2026 είναι τα παρακάτω:

* ΤIVe: Τριδύναμο αδρανοποιημένο συμβατικό εμβόλιο παρασκευαζόμενο με επώαση σε ωά ορνίθων, ΤIVc: Τριδύναμο αδρανοποιημένο εμβόλιο παρασκευαζόμενο σε κυτταροκαλλιέργειες, ΤIV-HD: Τριδύναμο αδρανοποιημένο εμβόλιο υψηλής δόσης, aTIV: Τριδύναμο αδρανοποιημένο εμβόλιο γρίπης με ανοσοενισχυτικό MF59, FFU: Fluorescent Focus Units

** Tα ενισχυμένα τριδύναμα αδρανοποιημένα εμβόλια ΤIV-HD (εμβόλιο υψηλής δόσης) και aTIV (εμβόλιο με ανοσοενισχυτικό) έχουν υψηλή ανοσογονικότητα και συστήνονται για την πρόληψη της εργαστηριακά επιβεβαιωμένης γρίπης και των νοσηλειών, σε άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω. Έχουν ικανοποιητικό προφίλ ασφάλειας και, παρότι η συχνότητα ανεπιθύμητων ενεργειών είναι μεγαλύτερη απ’ ότι μετά τον εμβολιασμό με συμβατικό εμβόλιο γρίπης, στο σύνολό της ήταν χαμηλή.

Αν και τα ενισχυμένα τριδύναμα αδρανοποιημένα εμβόλια TIV-HD (εμβόλιο υψηλής δόσης) και aTIV (εμβόλιο με ανοσοενισχυτικό) συστήνονται στα άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω έναντι του συμβατικού εμβολίου γρίπης, τονίζεται ότι εάν δεν υπάρχει διαθεσιμότητα, ο αντιγριπικός εμβολιασμός δεν πρέπει να καθυστερεί και πρέπει να διενεργείται με οποιοδήποτε εμβόλιο.

*** Το τριδύναμο εμβόλιο LAIV περιλαμβάνει ζώντα εξασθενημένο ιό γρίπης και χορηγείται ως νεφέλωμα 0,1ml σε κάθε ρουθούνι. Στα παιδιά μικρότερα των 9 ετών που εμβολιάζονται για πρώτη φορά έναντι της γρίπης, χορηγείται 2η δόση με μεσοδιάστημα τουλάχιστον 4 εβδομάδων. Το εμβόλιο έχει ικανοποιητικό προφίλ ασφάλειας, αλλά λόγω των εξασθενημένων ιών που περιέχει η χορήγηση του αντενδείκνυται σε παιδιά που έχουν εμφανίσει υποτροπιάζοντα επεισόδια συριγμού τους τελευταίους 12 μήνες ή ιστορικό βρογχικού άσθματος, σε εκείνα με ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη) ή σε παιδιά που λαμβάνουν μακροχρόνια αγωγή με ασπιρίνη.

Σε παιδιά 2 - 5 ετών που διαβιούν με άτομα με σοβαρή ανοσοκαταστολή συνιστάται ο εμβολιασμός με το αδρανοποιημένο αντιγριπικό εμβόλιο. Όμως αν εμβολιαστούν με το ζων εξασθενημένο και προκειμένου να αποφευχθεί ο θεωρητικός κίνδυνος μετάδοσης του ιού του εμβολίου, συνιστάται να αποφύγουν την επαφή με το ευάλωτο άτομο για χρονικό διάστημα 7 ημερών.

Οι ομάδες του πληθυσμού που πρέπει να κάνουν φέτος το αντιγριπικό εμβόλιο και τα χαρακτηριστικά των έξι εμβολίων που διατίθενται στη χώρα μας, εκ των οποίων το ένα είναι εισπνεόμενο, περιλαμβάνονται σε σημερινή εγκύκλιο του υπουργείου Υγείας

Στην εγκύκλιο, που παρατίθεται πιο κάτω, επισημαίνεται πως, σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών της χώρας μας οι συστάσεις αντιγριπικού εμβολιασμού για την προσεχή περίοδο 2025-2026 περιλαμβάνουν κατά προτεραιότητα τις παρακάτω ομάδες πληθυσμού ή καταστάσεις αυξημένου κινδύνου:

Άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω.

Βρέφη και παιδιά ηλικίας 6 μηνών ως 5 ετών.

Παιδιά ηλικίας άνω των 5 ετών και ενήλικες με έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα:

- Χρόνια νοσήματα αναπνευστικού, όπως άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια.

- Καρδιακή νόσο με σοβαρή αιμοδυναμική διαταραχή.

- Ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη).

- Μεταμόσχευση οργάνων και μεταμόσχευση μυελού των οστών.

- Δρεπανοκυτταρική αναιμία (και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες).

- Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα.

- Χρόνια νεφροπάθεια.

- Χρόνιες παθήσεις ήπατος.

- Νευρολογικά - νευρομυϊκά νοσήματα.

- Σύνδρομο Down.

Έγκυες ανεξαρτήτως ηλικίας κύησης, λεχωΐδες και θηλάζουσες.

Άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία (Δείκτη Μάζας Σώματος >40Kg/m2 ) και παιδιά με ΔΜΣ >95ηΕΘ.

Παιδιά που λαμβάνουν μακροχρόνια ασπιρίνη (π.χ. για νόσο Kawasaki, ρευματοειδή αρθρίτιδα και άλλα).

Άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά μικρότερα των 6 μηνών είτε φροντίζουν ή διαβιούν με άτομα με υποκείμενο νόσημα, που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών της γρίπης. Κλειστοί πληθυσμοί, όπως προσωπικό και εσωτερικοί σπουδαστές (σχολείων, στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών, ειδικών σχολείων κλπ.), νεοσύλλεκτοι, ιδρύματα χρονίως πασχόντων και μονάδες φιλοξενίας ηλικιωμένων, καταστήματα κράτησης.

Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών Υγείας (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, λοιποί εργαζόμενοι, φοιτητές επαγγελμάτων υγείας σε κλινική άσκηση) και σε κέντρα διαμονής προσφύγων - μεταναστών. Άστεγοι.

Κτηνίατροι, πτηνοτρόφοι, χοιροτρόφοι, εκτροφείς [συμπεριλαμβανομένων εκτροφέων μίνκ (γουνοφόρα θηλαστικά)], εργαζόμενοι σε σφαγεία και γενικά άτομα που έρχονται σε συστηματική επαφή με πτηνά ή χοίρους. Τα συνιστώμενα από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών αντιγριπικά εμβόλια για την περίοδο 2025-2026 είναι τα παρακάτω:

* ΤIVe: Τριδύναμο αδρανοποιημένο συμβατικό εμβόλιο παρασκευαζόμενο με επώαση σε ωά ορνίθων, ΤIVc: Τριδύναμο αδρανοποιημένο εμβόλιο παρασκευαζόμενο σε κυτταροκαλλιέργειες, ΤIV-HD: Τριδύναμο αδρανοποιημένο εμβόλιο υψηλής δόσης, aTIV: Τριδύναμο αδρανοποιημένο εμβόλιο γρίπης με ανοσοενισχυτικό MF59, FFU: Fluorescent Focus Units

** Tα ενισχυμένα τριδύναμα αδρανοποιημένα εμβόλια ΤIV-HD (εμβόλιο υψηλής δόσης) και aTIV (εμβόλιο με ανοσοενισχυτικό) έχουν υψηλή ανοσογονικότητα και συστήνονται για την πρόληψη της εργαστηριακά επιβεβαιωμένης γρίπης και των νοσηλειών, σε άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω. Έχουν ικανοποιητικό προφίλ ασφάλειας και, παρότι η συχνότητα ανεπιθύμητων ενεργειών είναι μεγαλύτερη απ’ ότι μετά τον εμβολιασμό με συμβατικό εμβόλιο γρίπης, στο σύνολό της ήταν χαμηλή.

Αν και τα ενισχυμένα τριδύναμα αδρανοποιημένα εμβόλια TIV-HD (εμβόλιο υψηλής δόσης) και aTIV (εμβόλιο με ανοσοενισχυτικό) συστήνονται στα άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω έναντι του συμβατικού εμβολίου γρίπης, τονίζεται ότι εάν δεν υπάρχει διαθεσιμότητα, ο αντιγριπικός εμβολιασμός δεν πρέπει να καθυστερεί και πρέπει να διενεργείται με οποιοδήποτε εμβόλιο.

*** Το τριδύναμο εμβόλιο LAIV περιλαμβάνει ζώντα εξασθενημένο ιό γρίπης και χορηγείται ως νεφέλωμα 0,1ml σε κάθε ρουθούνι. Στα παιδιά μικρότερα των 9 ετών που εμβολιάζονται για πρώτη φορά έναντι της γρίπης, χορηγείται 2η δόση με μεσοδιάστημα τουλάχιστον 4 εβδομάδων. Το εμβόλιο έχει ικανοποιητικό προφίλ ασφάλειας, αλλά λόγω των εξασθενημένων ιών που περιέχει η χορήγηση του αντενδείκνυται σε παιδιά που έχουν εμφανίσει υποτροπιάζοντα επεισόδια συριγμού τους τελευταίους 12 μήνες ή ιστορικό βρογχικού άσθματος, σε εκείνα με ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη) ή σε παιδιά που λαμβάνουν μακροχρόνια αγωγή με ασπιρίνη.

Σε παιδιά 2 - 5 ετών που διαβιούν με άτομα με σοβαρή ανοσοκαταστολή συνιστάται ο εμβολιασμός με το αδρανοποιημένο αντιγριπικό εμβόλιο. Όμως αν εμβολιαστούν με το ζων εξασθενημένο και προκειμένου να αποφευχθεί ο θεωρητικός κίνδυνος μετάδοσης του ιού του εμβολίου, συνιστάται να αποφύγουν την επαφή με το ευάλωτο άτομο για χρονικό διάστημα 7 ημερών.

Σημειώνεται ότι, όπως ισχύει για όλα τα εμβόλια, δεν θα πρέπει να χορηγείται σε παιδιά με γνωστή αναφυλαξία σε συστατικό του εμβολίου. Η χορήγηση του εμβολίου αυτού φαίνεται ότι θα συμβάλλει στην καλύτερη συμμόρφωση στα παιδιά. Για τη χρονική περίοδο (2025-26) σύμφωνα με τις συστάσεις της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών το εμβόλιο θα πρέπει να χορηγείται κατά προτεραιότητα στα παιδιά ηλικίας 2-5 ετών λαμβάνοντας υπόψιν και τη διαθεσιμότητα. Σε περίπτωση έλλειψης της δεύτερης δόσης ο εμβολιασμός μπορεί να ολοκληρωθεί με το αδρανοποιημένο ενέσιμο αντιγριπικό εμβόλιο.

Διαβάστε επίσης

Έχω συνάχι και μπουκωμένη μύτη, έχω κοροναϊό, απλό κρυολόγημα ή γρίπη;

• Γρίπη ή κρυολόγημα; Ποια τα συμπτώματά τους, Πώς γίνεται η διάγνωση και τι είναι τα αντιικά φάρμακα και ποιοι μπορούν να τα παίρνουν;
• Ξυπνάτε από τον βήχα; Ποια είναι η αιτία και πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί; Πότε πρέπει να ανησυχήσετε; 
• Οι θεραπευτικές ιδιότητες του ευκάλυπτου, από το κρυολόγημα και την ιγμορίτιδα μέχρι την ψωρίαση και την ακμή.