Το συνάχι ή το μπούκωμα που έχετε προέρχεται από πολλές αιτίες. Είναι κρυολόγημα, γρίπη ή κοροναϊός;

 

του Aλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Το απλό συνάχι που ταλαιπωρεί πολύ κόσμο μπορεί να προέρχεται από πολλές αιτίες;

Επειδή και το κοινό κρυολόγημα και η γρίπη, έχουν αρκετά κοινά συμπτώματα, μερικές φορές είναι δύσκολο ή και αδύνατο να γίνει σωστή διάγνωση μόνο από τα συμπτώματα. Ειδικά τεστ πρέπει να γίνουν τις πρώτες μέρες, για να μπορέσουμε να πούμε με βεβαιότητα αν κάποιος έχει γρίπη.

Ομως με βάση τα επιδημιολογικά στοιχεία του ΕΟΔΥ για τον Νοέμβριο του 2023  η θετικότητα για γρίπη στην κοινότητα παραμένει κάτω του 10%. Δεν καταγράφηκε νέο σοβαρό κρούσμα με νοσηλεία σε ΜΕΘ, ούτε νέος θάνατος από εργαστηριακά επιβεβαιωμένη γρίπη. Επίσης ΔΕΝ ανευρέθηκαν θετικά δείγματα στην κοινότητα για Αναπνευστικό συγκυτιακό ιό - RSV. Τέλος από κοροναϊό η θετικότητα στο σύνολο των ελεγχθέντων δειγμάτων παρουσίασε μείωση σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα.

Θυμίζουμε

Συμπτώματα γρίπης

Τα συμπτώματα της γρίπης αρχίζουν ξαφνικά με

• υψηλό πυρετό 39°C ή πυρετός με ρίγη ,
• πόνους στους μύες και τα κόκαλα,
• αδιαθεσία,
• αδυναμία και
• ατονία.

Αυτά τα γενικά συμπτώματα συνήθως συνοδεύονται από ρινική συμφόρηση, καταρροή, πονόλαιμο, βήχα και μερικές φορές διάρροια (στα παιδιά).

Η γρίπη στην πλειονότητα των περιπτώσεων είναι καλοήθης πάθηση που αυτοϊάται.

Σπάνια, μπορεί να εμφανιστούν επιπλοκές κυρίως από το αναπνευστικό σύστημα (πνευμονία, βρογχίτιδα).

Συμπτώματα κρυολογήματος

Τα συμπτώματα δεν είναι βαριά, είναι όμως βασανιστικά για τις ημέρες που διαρκεί το κρυολόγημα και διαφέρουν από άτομο σε άτομο.

Συνήθως περιλαμβάνουν

• πονόλαιμο την πρώτη ημέρα,
• ρινική συμφόρηση,
• καταρροή και
• φτερνίσματα από τη δεύτερη ημέρα και ακολουθεί αργότερα
• ο βήχας, ενώ συνοδεύονται από
• πονοκέφαλο και
• κακουχία.

Πυρετός στους ενηλίκους σπάνια εμφανίζεται, ενώ είναι συχνότερος στα παιδιά.

Τα συμπτώματα συνήθως είναι πιο ελαφριά, περιορίζονται στο ανώτερο αναπνευστικό σύστημα, διαρκούν λίγο, ενώ σπάνια οδηγούν σε επιπλοκές.

Διάρκεια από λίγες ημέρες έως μια εβδομάδα

Ο βήχας όμως μπορεί να επιμένει για αρκετό χρονικό διάστημα.

Προσοχή – τις πρώτες 3 ημέρες μπορεί να μεταδώσετε τον ιό σε άλλα άτομα, αν η άμυνα τους είναι πεσμένη  

Ποια είναι τα συμπτώματα της λοίμωξης Covid-19

Γνωρίζουμε ότι ο κοροναϊός δεν είναι εποχικός όπως η γρίπη και το άλλο που γνωρίζουμε είναι ότι ο ασυμπτωματικός μεταδίδει χωρίς να έχει κανένα σύμπτωμα. Επίσης άλλος ασθενής μπορεί να έχει μόνο δέκατα, άλλος ανοσμία, άλλος αγευσία και άλλος απλά κόπωση. Αυτό σαν γνώση κάνει αρκετά πιο δύσκολη τη διάγνωση. 

Ενα πολύ χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι :

• ο έντονος πονοκέφαλος που διαρκεί μέρες ενώ επιστρέφει και 
• ο πυρετός ο οποίος σε πολλούς ασθενείς είναι υψηλός δηλαδή κοντά στους 38o C ή και υψηλότερος. 
• Επίσης καταγράφεται πολύ μεγάλη κόπωση και κακή διάθεση.

Κάθε ασθενής βιώνει τη λοίμωξη covid διαφορετικά ανάλογα και με το απόλυτα εξατομικευμένο προφίλ του: Από τι παθήσεις πάσχει, σε τι κατάσταση βρίσκεται, ποια είναι η ηλικία του, ενώ φαίνεται ότι όσοι έχουν κάνει την τρίτη δόση και την τέταρτη δόση των εμβολίων έναντι του κοροναϊού, στην πλειονότητα τους περνούν τη λοίμωξη ήπια. Φυσικά όπως ισχύει για κάθε κανόνα υπάρχουν και εξαιρέσεις, με ασθενείς που θα ταλαιπωρηθούν για αρκετές μέρες κατά τις οποίες θα παραμείνουν στο σπίτι τους έχοντας έντονα συμπτώματα.

Αν τα συμπτώματα είναι σοβαρά και εφόσον υποψιάζεστε κοροναϊό γιατί ήρθατε σε επαφή με διαγνωσμένους ασθενείς από κοροναϊό σε αυτή την περίπτωση συστήνεται η άμεση επικοινωνία με τον ΕΟΔΥ τηλ: 210.52.12.054 ή τον ιατρός σας

Διαβάστε επισης

• • Έχω κορονοϊό τι κάνω; Τι πρέπει να κάνει ο ασθενής COVID-19 στο σπίτι του; Οδηγίες της Πνευμονολογικής Εταιρείας

  • Ο βήχας που έχετε μπορεί να είναι από κοροναϊό;
  • O βήχας μπορεί να οφείλεται σε καρκίνο του πνεύμονα;
  • Έχω συνάχι και μπουκωμένη μύτη, έχω κοροναϊό, απλό κρυολόγημα ή γρίπη;
  • Κρυολόγημα, γρίπη, χωρίς αντιβιοτικά
  • Οι θεραπευτικές ιδιότητες του ευκάλυπτου, από το κρυολόγημα και την ιγμορίτιδα μέχρι την ψωρίαση και την ακμή.
  • Σαλέπι ή Σερνικοβότανο, εξαιρετικό ρόφημα για το κρυολόγημα, τον βήχα, το στομάχι, το άσθμα, τονωτικό και αφροδισιακό
  • Ποια η κατάλληλη διατροφή για το κρυολόγημα, την γρίπη, τον βήχα, το συνάχι;
  • Κρυολόγημα ή γρίπη; Τι πρέπει να κάνουμε; Γιατί δεν πρέπει να δίνουμε ασπιρίνη στα παιδιά με γρίπη;
  • Εχινάκεια για το κρυολόγημα. Εχει ανοσοδιεγερτική, αντιφλεγμονώδη, αντιβακτηριακή δράση.
  • Εποχική γρίπη. Ποιες είναι οι ομάδες υψηλού κινδύνου, που πρέπει να εμβολιαστούν και ποια είναι η καλύτερη περίοδος εμβολιασμού;
  • Έχει το παιδί σας πυρετό; Τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνετε.
  • Έχετε γρίπη ή κρυολόγημα; Ποιες οι διαφορές; Ο εμβολιασμός και τα αντιικά φάρμακα

Πολιομυελίτιδα; Τι είναι; Πώς μεταδίδεται; Έχουμε περιστατικά στην χώρα μας;

του Κωνσταντίνου Λούβρου, Μ.D., medlabnews.gr iatrikanea

Έως ότου στον κόσμο δεν απομείνει ούτε ένα μολυσμένο παιδί, τα παιδιά όλων των χωρών θα απειλούνται με μόλυνση από πολιομυελίτιδα. 

Χώρες οι οποίες στο παρελθόν είχαν απαλλαγεί από την αρρώστια αυτή, άρχισαν πάλι να μολύνονται τα τελευταία χρόνια  λόγω εισαγωγής του ιού, ανακοίνωσε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. 

Εμβόλια σε 1 εκατ. παιδιά μετά τον εντοπισμό πολιομυελίτιδας στα λύματα 

Έτσι σε όλα τα παιδιά κάτω των 9 ετών στο Λονδίνο θα χορηγηθεί αναμνηστική δόση εμβολίου Ο ιός της πολιομυελίτιδας έχει βρεθεί 116 φορές στα λύματα του Λονδίνου από τον Φεβρουάριο. Οι υγειονομικές αρχές αποφάσισαν να εμβολιάσουν σχεδόν 1 εκατ. παιδιά ηλικίας κάτω των 9 ετών. Σε αυτά περιλαμβάνονται και όσα έχουν ήδη εμβολιαστεί, καθώς οι αρχές συνιστούν ενισχυτική δόση. Οι γονείς και οι κηδεμόνες θα ενημερωθούν σχετικά με τη διαδικασία από τον γιατρό τους εντός του επόμενου μήνα. Η ασθένεια ήταν συχνή στο Ηνωμένο Βασίλειο τη δεκαετία του 1950, αλλά εξαλείφθηκε το 2003. Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν είναι η πρώτη φορά που ανιχνεύονται δείγματα του ιού στα λύματα, ωστόσο τώρα αυτό που συμβαίνει είναι ελαφρώς περίπλοκο, καθώς τα δείγματα που ανιχνεύονται συνδέονται με εμβόλιο πολιομυελίτιδας που χρησιμοποιείται σε άλλες χώρες.

Η Παγκόσμια Ημέρα Πολιομυελίτιδας καθιερώθηκε από τον οργανισμό Rotary International εδώ και πάνω από δέκα χρόνια και διεξάγεται κάθε 24η Οκτωβρίου με αφορμή τον εορτασμό της γέννησης του Jonas Salk, επικεφαλής της πρώτης επιστημονικής ομάδας που ανέπτυξε ένα εμβόλιο κατά της ασθένειας. 

Η χρήση αυτού του αδρανοποιημένου εμβολίου και η μετέπειτα διαδεδομένη χρήση της θεραπείας με φάρμακο από το στόμα, που αναπτύχθηκε από τον Albert Sabin, οδήγησαν στη δημιουργία της Παγκόσμιας Πρωτοβουλίας για την Εξάλειψη της Πολιομυελίτιδας (GPEI) το 1988. Από το 2013, η GPEI κατάφερε να μειώσει τον επιπολασμό της πολιομυελίτιδας σε παγκόσμιο επίπεδο κατά 99%. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγειας (ΠΟΥ) μιλά, σήμερα, για "ιστορικό βήμα" προς έναν κόσμο χωρίς πολιομυελίτιδα, καθώς μια ομάδα ειδικών επιβεβαίωσε ότι ο δεύτερος από τους τρεις τύπους του ιού της πολιομυελίτιδας έχει εξαφανιστεί παγκοσμίως. Η ανακοίνωση της Παγκόσμιας Πρωτοβουλίας για την Εξάλειψη της Πολιομυελίτιδας σημαίνει ότι κυκλοφορεί ακόμη μόνο ο τύπος 1 του ιού της πολιομυελίτιδας, αφού η εξάλειψη του τύπου 2 έχει κυρηχθεί ήδη από το 2015 και του τύπου 3.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) επιβεβαίωσε στις 25 Αυγούστου 2020 ότι "ο ιός της πολιομυελίτιδας εξαλείφθηκε" από την αφρικανική ήπειρο, τέσσερα χρόνια μετά την εμφάνιση των τελευταίων κρουσμάτων στη βορειοανατολική Νιγηρία, μια περιοχή όπου μαίνονται συγκρούσεις μεταξύ των δυνάμεων ασφαλείας και των τζιχαντιστών της Μπόκο Χαράμ.

"Χάρη στις προσπάθειες που κατέβαλαν οι κυβερνήσεις, το ιατρικό προσωπικό και οι κοινότητες, σώθηκαν περισσότερα από 1,8 εκατομμύριο παιδιά" από αυτή την ασθένεια, ανέφερε ο ΠΟΥ σε ανακοίνωσή του.

"Είναι μια καταπληκτική νίκη, μια απελευθέρωση", τόνισε ο δρ Τούνζι Φούνσο της επιτροπής Πολιομυελίτιδας Νιγηρίας του Διεθνούς Ροταριανού Ομίλου.

"Εδώ και περισσότερα από 30 χρόνια αντιμετωπίζουμε αυτή την πρόκληση. Το να πω ότι είμαι χαρούμενος είναι λίγο!", πρόσθεσε ο γιατρός αυτός που έχει αφιερώσει τη ζωή του στον σκοπό αυτό.

Η πολιομυελίτιδα είναι μία οξεία ιογενής λοίμωξη που προκαλείται από τον ιό της πολιομυελίτιδας. Η πολιομυελίτιδα προκαλεί ελαφρά συμπτώματα ή πολύ σοβαρή ασθένεια. Είναι ιός που επηρεάζει το πεπτικό και νευρικό σύστημα. 

Προκαλεί πυρετό, εμετό και ακαμψία των μυών και μπορεί να επηρεάσει τα νεύρα προκαλώντας μόνιμη παράλυση.

Η νόσος μπορεί να παραλύσει τους μύες της αναπνοής και κατάποσης, οδηγώντας στον θάνατο. Μεταξύ δύο και πέντε τοις εκατό των ανθρώπων με πολιομυελίτιδα πεθαίνουν απ’ τη νόσο και περίπου οι μισοί απ’ όλους τους ασθενείς που επιβιώνουν παθαίνουν μόνιμη παράλυση.

Η εξαιρετικά επικίνδυνη ασθένεια, που πλήττει το παιδικό νευρικό σύστημα και προκαλεί παράλυση των άκρων, μπορεί να πλήξει εκατομμύρια παιδιά, εάν δεν γίνει δυνατή η εξάλειψή της την επόμενη δεκαετία.

Συμπτώματα:

- Σε 90% των προσβεβλημένων από τον ιό, η νόσος είναι ασυμπτωματική.

- Σε 10% εκδηλώνεται με ήπια συμπτώματα (πυρετός, μυαλγίες, ναυτία, κεφαλαλγία, δυσκαταποσία).

-  Σε 1% προκαλεί άσηπτη μηνιγγίτιδα.

- Σε μικρότερο από 1% προκαλεί χαλαρή παράλυση ( απώλεια των αντανακλαστικών και του μυϊκού τόνου). 

Οι παραλύσεις είναι συνήθως ασύμμετρες. Τα κάτω άκρα προσβάλλονται πιο συχνά από τα άνω. Σε ορισμένες περιπτώσεις ανάλογα με τον εντοπισμό της κυτταρικής βλάβης  στο κεντρικό νευρικό σύστημα  ( εγκέφαλο και νωτιαίο μυελό ), μπορεί να έχουμε διαταραχές της κατάποσης, του λόγου, της καρδιοαναπνευστικής λειτουργίας και τελικά τον θάνατο.

Τρόπος μετάδοσης

Η πολιομυελίτιδα μπορεί να μεταδοθεί αν τα κόπρανα μολυσμένου ατόμου μολύνουν τα τρόφιμα, νερό ή χέρια.

Κυρίως μετάδοση από άτομο σε άτομο, βασικά μέσω της κοπρανο-στοματικής οδού. Ο ιός ανιχνεύεται πιο εύκολα και για μεγαλύτερο διάστημα στα κόπρανα, από ότι σε φαρυγγικές εκκρίσεις. Όπου το επίπεδο υγιεινής είναι υψηλό, η εξάπλωση μέσω φαρυγγικών εκκρίσεων μπορεί να είναι σχετικά πιο σημαντική. Σε σπάνιες περιπτώσεις, το γάλα, η τροφή και άλλα αντικείμενα μολυσμένα με κόπρανα έχουν ενοχοποιηθεί ως αγωγοί. Δεν υπάρχουν αξιόπιστες ενδείξεις εξάπλωσης μέσω εντόμων. Το νερό και τα λύματα ενοχοποιούνται σπανίως.

Τα περισσότερα κρούσματα αφορούν παιδιά κάτω των 5 ετών.

Ο χρόνος επώασης είναι από μία έως τρεις εβδομάδες.

Διάγνωση: Ο ιός μπορεί να απομονωθεί από δήγματα κοπράνων, φαρυγγικών εκκρίσεων, εγκεφαλονωτιαίου υγρού.

Θεραπεία

Η θεραπεία είναι συμπτωματική.

Δεν υπάρχει θεραπεία, παρά μόνο υποστηρικτικά μέτρα. Ωστόσο, η νόσος προλαμβάνεται μέσω του εμβολιασμού.

Τα περιστατικά νόσησης από πολιομυελίτιδα έχουν πλέον εξαλειφθεί την τελευταία 20ετία, λόγω του μαζικού εμβολιασμού. Ωστόσο, σε ορισμένες χώρες του κόσμου, η ασθένεια εξακολουθεί να υφίσταται.

Η χώρα μας ανακηρύχθηκε ως «περιοχή ελεύθερη από πολιομυελίτιδα» τον Ιούνιο του 2002, μαζί με την υπόλοιπη Ευρώπη, σαν αποτέλεσμα του συστηματικού εμβολιασμού και της ενισχυμένης επιδημιολογικής επιτήρησης της πολιομυελίτιδας.  

Η επιτήρηση της οξείας χαλαρής παράλυσης (ΟΧΠ) σε όλα τα άτομα κάτω των 15 ετών ή σε άτομα οποιασδήποτε ηλικίας όταν υπάρχει υποψία πολιομυελίτιδας αποτελεί βασικό στοιχείο της διατήρησης της χώρας ελεύθερης πολιομυελίτιδας. Στη χώρα μας με σκοπό την πρώιμη ανίχνευση κάθε πιθανής εισαγωγής άγριου ιού πολιομυελίτιδας, λειτουργεί:

· από το 1998, κλινικοεργαστηριακό δίκτυο επιδημιολογικής επιτήρησης της οξείας χαλαρής παράλυσης (Ο.Χ.Π.) – πολιομυελίτιδας

· από το 2010, συμπληρωματική εργαστηριακή επιτήρηση δειγμάτων κοπράνων για την ανίχνευση πολιοϊών σε ομάδες υψηλού κινδύνου (αθίγγανους, μετανάστες κλπ). Μέχρι σήμερα, δεν έχει ανευρεθεί άγριος ιός πολιομυελίτιδας.

· Από το 2012, περιβαλλοντική επιτήρηση του άγριου ιού της πολιομυελίτιδας με επιτήρηση λυμάτων, κατά προτεραιότητα από βιολογικούς καθαρισμούς περιοχών με χώρους  συγκέντρωσης  μεταναστών και καταυλισμούς αθιγγάνων.

Σε επιφυλακή οι ελληνικές αρχές για την πολιομυελίτιδα

Σε επιφυλακή βρίσκονται οι υγειονομικές αρχές της χώρας για το ενδεχόμενο εισαγωγής κρούσματος πολιομυελίτιδας στην Ελλάδα.

Την ανησυχία των ελληνικών αρχών επιτείνει το γεγονός ότι, αρκετοί πρόσφυγες που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τη Συρία δεν έχουν εμβολιαστεί λόγω κατάρρευσης του υγειονομικού συστήματος της αραβικής χώρας.

Το ΕΚΕΠΥ έχει προχωρήσει σε εμβολιασμό των προσφύγων και  σε ίδρυση ιατρείων σε όλα τα κέντρα κράτησης μεταναστών με κονδύλια της ΕΕ, προκειμένου να ελέγχονται υγειονομικά οι φιλοξενούμενοι σε αυτά.

Πηγή: World Health Organization, ΕΟΔΥ

Διαβάστε επίσης

Κινδυνεύει να χάσει το πόδι της από οστεομυελίτιδα, στην Κρήτη. Ο σύζυγος της καταγγέλλει ότι την έχουν στην αναμονή

Τι είναι πρόσφυγες και τι οι μετανάστες; Ποιοι οι κίνδυνοι της Δημόσιας Υγείας; Για ποιες παθήσεις πρέπει να ελέγχονται;

Μηνιγγίτιδα B. Τα κυριότερα συμπτώματα της μηνιγγίτιδας. Πώς μεταδίδεται ο μηνιγγιτιδόκοκκος;

του Κωνσταντίνου Λούβρου, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Η μηνιγγίτιδα είναι μια φλεγμονή που εντοπίζεται στις μήνιγγες (δηλ. στις μεμβράνες που περιβάλλουν τον εγκέφαλο) καθώς και το υγρό που βρίσκεται μεταξύ αυτών και που καλείται εγκεφαλονωτιαίο υγρό.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΑ

Όλες οι ηλικιακές ομάδες μπορούν να προσβληθούν από τη μηνιγγιτιδοκοκκική νόσο, με τα βρέφη, νήπια, έφηβους και νεαρούς ενήλικες να αποτελούν τους πιο ευάλωτους πληθυσμούς.

Πέντε (5) είναι οι κύριες οροομάδες (Α,Β,C,W-135,Y)  του βακτήριου Neisseria Meningitidis ή μηνιγγιτιδόκοκκος που προκαλεί τη μηνιγγιτιδοκοκκική νόσο. Η εξέλιξη της νόσου είναι ταχύτατη και μπορεί να επιφέρει το θάνατο σε διάστημα 24 – 48 ωρών από την εκδήλωση των πρώτων συμπτωμάτων, τα οποία συχνά μοιάζουν με αυτά της γρίπης, όπως ο πυρετός, ο έμετος και η κεφαλαλγία.

Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.), περίπου 1 στα 10 άτομα που προσβάλλονται καταλήγει παρά τη θεραπεία. Επιπλέον, 1 στα 5 άτομα που επιβιώνουν εμφανίζει σοβαρές μόνιμες αναπηρίες, όπως εγκεφαλική βλάβη, επιληπτικούς σπασμούς, απώλεια της ακοής και μαθησιακές δυσκολίες, ενώ είναι δυνατό να υποστεί μέχρι και ακρωτηριασμό άκρων.

90% ΤΩΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ Η ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΑ ΤΥΠΟΥ Β

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η οροομάδα τύπου Β (MenB) ευθύνεται για το 90% των περιστατικών της μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου στην Ελλάδα, αλλά και συνολικά στην Ευρώπη. Πρόκειται για νόσο με σοβαρότατες επιπτώσεις στην υγεία του πληθυσμού που μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στην απώλεια της ζωής.

Οι μηνιγγίτιδες διακρίνονται σε οξείες, χρόνιες και κεραυνοβόλες. Τα αίτια που προκαλούν τις μηνιγγίτιδες είναι πολλά, όμως συνηθέστερα οφείλονται σε ιούς ή βακτήρια.

Οι ιογενής μηνιγγίτιδες παρουσιάζονται συνήθως κατά τους χειμερινούς μήνες, με τη γενικότερη έξαρση των ιώσεων, και συνήθως έχουν καλή πρόγνωση.

Οι βακτηριακές μηνιγγίτιδες προκαλούν τη μεγαλύτερη ανησυχία και συνήθως έχουν πολύ πιο σοβαρή πρόγνωση. Ο Αιμόφιλος της γρίπης, ο Μηνιγγιτιδόκοκκος και ο Πνευμονιόκοκκος είναι τα τρία μικρόβια που ευθύνονται συνήθως για τις βακτηριακές μηνιγγίτιδες.

Ο Αιμόφιλος της γρίπης προκαλεί συχνότερα μηνιγγίτιδα σε βρέφη και παιδιά ηλικίας μικρότερης των 5 ετών. Ο Μηνιγγιτιδόκοκκος προκαλεί μηνιγγίτιδα σε μεγαλύτερα παιδιά και σε ενήλικες και μπορεί να προκαλέσει μικρο-επιδημίες. Και τα τρία μικρόβια φιλοξενούνται συχνά στο ρινοφάρυγγα υγιών ατόμων χωρίς να προκαλούν προβλήματα.

Η μετάδοση της μηνιγγίτιδας γίνεται με τα σταγονίδια που εκπέμπουν οι υγιείς φορείς αυτών των μικροβίων. Τα μικρόβια από το ρινοφάρυγγα που βρίσκονται, μπαίνουν στο αίμα και από εκεί κυκλοφορούν μέχρι τους μήνιγγες. Σπανιότερα η μηνιγγίτιδα μπορεί να προκληθεί από άλλες λοιμώξεις (π.χ. από ωτίτιδες).

Οι κλινικές εκδηλώσεις που προκαλούν οι μηνιγγίτιδες ποικίλλουν ανάλογα με την ηλικία, τη γενικότερη κατάσταση του ατόμου και το είδος του μικροβίου. Στα βρέφη η συμπτωματολογία είναι ασαφής και η διάγνωση πολύ δύσκολη.

Η μηνιγγίτιδα δεν είναι εύκολο να αναγνωριστεί στα πρώιμα στάδια, και τα συμπτώματα της μπορεί να είναι παρόμοια με εκείνα της κοινής γρίπης.  Στα μεγαλύτερα παιδιά και τους ενήλικες τα κύρια συμπτώματα που προειδοποιούν για μηνιγγίτιδα είναι ο αιφνίδιος υψηλός πυρετός, η ευερεθιστικότητα,  ο εμετός, η κεφαλαλγία, η δυσκαμψία του αυχένα, η ευαισθησία στο φως, η υπνηλία, ο μυϊκός πόνος και ο πόνος στα πόδια. Σπανιότερα, ο ασθενής μπορεί να παρουσιάσει και δερματικό εξάνθημα, κάτι που συνήθως υποδηλώνει βαριά νόσο.

Αν η νόσος δεν αντιμετωπισθεί έγκαιρα τότε ο ασθενής μπορεί να πέσει ακόμα και σε κώμα. Η θεραπεία της μηνιγγίτιδας πρέπει να γίνεται πάντοτε στο νοσοκομείο με τη χορήγηση των κατάλληλων αντιβιοτικών. Όσο νωρίτερα αρχίσει η θεραπεία τόσο καλύτερη είναι και η έκβαση της νόσου.

Τα κυριότερα συμπτώματα της μηνιγγίτιδας  

Στις 4 πρώτες ώρες:
• πυρετός
• λήθαργος
• πόνος στα μάτια
• άρνηση λήψης τροφής
• μη φυσιολογικό χρώμα του δέρματος

21-15 ώρες μετά τα πρώτα συμπτώματα:
• εξάνθημα
• φωτοφοβία
• αυχενική δυσκαμψία

15-24 ώρες μετά τα πρώτα συμπτώματα:
• μη αίσθηση του χώρου
• σηπτικό σοκ

Νεογέννητα και παιδιά μικρής ηλικίας
• Μείωση της όρεξης για φαγητό
• Υψίσυχνο κλάμα
• Ανησυχία
• Υπνηλία
• Υποτονία
• Λήθαργο
• Πυρετό

Ενήλικες
• Πονοκέφαλος
• Πυρετός
• Αυχενική Δυσκαμψία
• Σπασμοί
• Ευερεθιστότητα
• Υπνηλία
• Λήθαργος
• Ναυτία ή έμετοι
• Φωτοευαισθησία (ο ασθενής ενοχλείται όταν κοιτάει το φως)
• Έλλειψη όρεξης φαγητού

Πώς μεταδίδεται ο μηνιγγιτιδόκοκκος;

Ο μηνιγγιτιδόκοκκος βρίσκεται μέσα στην μύτη πολλών ανθρώπων (30% του γενικού πληθυσμού) χωρίς αυτοί να το γνωρίζουν. Τα άτομα αυτά ονομάζονται φορείς. Οι φορείς μπορούν να μεταδώσουν το μικρόβιο μέσω απλών και καθημερινών ενεργειών όπως ένα φιλί, ή με την χρήση κοινών μαχαιροπήρουνων, από ένα φτάρνισμα ή μέσω του βήχα κλπ. Επίσης, το κάπνισμα, ενεργητικό και παθητικό, αποτελεί παράγοντα αυξημένου κινδύνου για να νοσήσουμε από μηνιγγίτιδα όταν εισέλθει το μικρόβιο στον οργανισμό μας.
Τα περισσότερα βρέφη, νήπια και έφηβοι προσβάλλονται από τη μηνιγγιτιδοκοκκική νόσο μέσω της επαφής με φαινομενικά υγιή μέλη της οικογένειας, ή άτομα του στενού περιβάλλοντός τους, για παράδειγμα φίλους ή ανθρώπους που φροντίζουν παιδιά μικρότερης ή και μεγαλύτερης ηλικίας.
Από τις 5 κύριες ομάδες του μηνιγγιτιδόκοκκου, οι οποίες είναι οι A, B, C, W και Y, η οροομάδα B είναι αυτή που σήμερα έχει το μεγαλύτερο ποσοστό εμφάνισης στην Ευρώπη (90%) αλλά και παγκοσμίως.

Στατιστικά Στοιχεία

Κάθε χρόνο εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι σε όλο τον κόσμο πεθαίνουν από μηνιγγίτιδα, ή πάσχουν από αναπηρίες  που προκαλούνται από τη μηνιγγίτιδα.

Η βακτηριακή μηνιγγίτιδα, η οποία είναι η πιο σοβαρή και κοινή μορφή, προκαλεί περίπου 170.000 θανάτους παγκοσμίως κάθε χρόνο.

Οι επιζώντες της μηνιγγίτιδας βλέπουν τη ζωή τους να αλλάζει ως αποτέλεσμα των μακροπρόθεσμων επιπτώσεων της ασθένειας, οι οποίες μπορεί να είναι κώφωση, εγκεφαλικές βλάβες, κλπ.

Ενώ  η ασθένεια μπορεί να επηρεάσει άτομα όλων των ηλικιών, τα βρέφη, τα παιδιά και οι έφηβοι έχουν αυξημένο κίνδυνο.

Πολλοί άνθρωποι δεν αναγνωρίζουν τα προειδοποιητικά σημάδια, ούτε γνωρίζουν ότι πολλοί τύποι της μηνιγγίτιδας προλαμβάνονται με εμβολιασμό.

Σύμφωνα με τα δεδομένα του Εθνικού Κέντρου Αναφοράς Μηνιγγίτιδας, μόνο κατά το χρονικό διάστημα του Iανουαρίου 2017, δηλώθηκαν συνολικά 136 κρούσματα μηνιγγίτιδας, από τα οποία τα 135 αφορούσαν την μηνιγγιτιδοκοκκική νόσο.

Τα περισσότερα κρούσματα μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου εμφανίζονται σε βρέφη και παιδιά έως 4 ετών και ακολουθεί η ηλικιακή ομάδα 15 – 19 ετών.

Τα περισσότερα κρούσματα μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου σημειώνονται κατά τους χειμερινούς μήνες και στην αρχή της άνοιξης. Αντίθετα, τα κρούσματα ιογενούς μηνιγγίτιδας σημειώνονται ως επί το πλείστον από τον Ιούνιο έως το Σεπτέμβριο. 
Η μηνιγγιτιδοκοκκική νόσος εκδηλώνεται συνήθως ως σηψαιμία ή μηνιγγίτιδα, που μπορεί να συνυπάρχουν στον ίδιο ασθενή.
Όλες οι ηλικιακές ομάδες μπορούν να προσβληθούν από τη μηνιγγιτιδοκοκκική νόσο, αλλά βρέφη, νήπια, έφηβοι και νεαροί ενήλικες αποτελούν τους πιο ευάλωτους πληθυσμούς. Η μετάδοση μπορεί να γίνει με τον βήχα, το φτέρνισμα και την άμεση σωματική επαφή, όπως το φιλί. 
Η διασπορά των μικροβίων μπορεί να γίνει και με την κοινή χρήση διαφόρων σκευών ή αντικειμένων.
Τα μεγαλύτερα παιδιά παραπονιούνται συνήθως για έντονο πονοκέφαλο, ενώ τα μωρά εκδηλώνουν ανησυχία ή έντονο κλάμα. Ένας άρρωστος από μηνιγγίτιδα μπορεί πιθανώς να παρουσιάσει σπασμούς.

Εμβολιασμός

Προς το παρόν δεν υπάρχει εμβόλιο για την προστασία από όλα τα μικρόβια που μπορούν να προκαλέσουν μηνιγγίτιδα.

Για τον μηνιγγιτιδόκοκκο, υπάρχουν εμβόλια για τους τύπους A & C καθώς και το πολυδύναμο εμβόλιο για τους τύπους A,C,Y & W-135. Για τον μηνιγγιτιδόκοκκο της ομάδας Β που προκαλεί και τα πιο πολλά κρούσματα στην Ελλάδα δεν υπάρχει εμβόλιο.

Εάν κάποιος αρρωστήσει και υπάρξει εργαστηριακή επιβεβαίωση ότι ο μηνιγγιτιδόκοκκος που απομονώθηκε ήταν ομάδας A ή C, η χορήγηση του εμβολίου γίνεται σε άτομα «υψηλού κινδύνου» και σε άλλες ειδικές περιπτώσεις εφόσον το κρίνουν οι γιατροί.

Εμβόλιο για τον αιμόφιλο της ομάδας b υπάρχει στην Ελλάδα όπως και σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό το μικρόβιο προκαλεί μηνιγγίτιδα σχεδόν αποκλειστικά σε παιδιά κάτω των 4 ετών. Το εμβόλιο αποτελεί τώρα μέρος του συνηθισμένου προγράμματος εμβολιασμού για όλα τα μωρά.

Εμβόλια που προστατεύουν από την πνευμονιοκοκκική μηνιγγίτιδα υπάρχουν αλλά συνιστώνται μόνο για άτομα ομάδων υψηλού κινδύνου, για παράδειγμα άτομα με δρεπανοκυτταρική αναιμία ή άτομα που έχουν υποστεί σπληνεκτομή.

Ποιοι πρέπει να κάνουν το εμβόλιο;

• Κυρίως τα βρέφη κάτω του έτους , που είναι και σε μεγαλύτερο κίνδυνο (ηλικίες μεταξύ 4-5 μηνών).
• Οι έφηβοι
• Όποιος δεν επιθυμεί να νοσήσει από μηνιγγίτιδα τύπου Β και δεν έχει αντενδείξεις για να το κάνει (πχ αλλεργία στο ίδιο το εμβόλιο ή σε κάποιο από τα συστατικά του).
• Όλοι όσοι ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου
1) Έχουν ανατομική ασπληνία ή υπολειτουργία του σπληνός
2) Πάσχουν από ανεπάρκεια του συμπληρώματος, της προπερδίνης, του παράγοντα D ή πάσχουν από πρωτοπαθή ανεπάρκεια των αντισωμάτων
3) Πάσχουν από λοιμώξεις του αναπνευστικού
4) Νόσησαν πρόσφατα από γρίπη
5) Εργάζονται σε εργαστήρια ερευνητικά ή διαγνωστικά και διαρκώς έρχονται σε επαφή με μηνιγγιτιδόκοκκο
6) Στρατιωτικό προσωπικό σε καταυλισμούς και περιόδους ασκήσεων
7) Ταξιδιώτες
8) Όσοι είχαν κοντινή επαφή με άτομο που νόσησε από μηνιγγιτιδοκοκκική νόσο
α) Σε οικία που συγκατοικούν πολλά άτομα
β) Άμεση επαφή με το στόμα ή την μύτη του πάσχοντος (πχ φιλί)
γ) Παιδιά και προσωπικό παιδικών σταθμών, καταυλισμών κλπ

Σε ποιους δεν συνιστάται ο εμβολιασμός;

Το εμβόλιο δεν θα πρέπει να χορηγείται σε παιδιά και σε αυτούς που:
• Παρουσίασαν σοβαρή αλλεργική (αναφυλακτική) αντίδραση σε κάποια προηγούμενη δόση του εμβολίου.
• Παρουσίασαν σοβαρή αλλεργική (αναφυλακτική) αντίδραση σε κάποιο από τα συστατικά του εμβολίου.
• Έχουν αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα.
• Έχουν κάποια αιμορραγική νόσο (αιμορροφιλία ή άλλο νόσημα που επιβραδύνει την πηκτικότητα του αίματος) ή που είναι σε αντιπηκτική θεραπεία .
• Πάσχουν από σοβαρή λοίμωξη με υψηλό πυρετό.
• Κυοφορούν, θηλάζουν, ή προγραμματίζουν εγκυμοσύνη.

Πηγές: Υπουργείο Υγείας.

ΕΟΔΥ

Confederation of Meningitis Organisations Inc. (CoMO)

Ιός του Δυτικού Νείλου. Συμπτώματα της λοίμωξης, που μεταδίδεται με τα κουνούπια

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Ο ιός του Δυτικού Νείλου (ΔΝ) μεταδίδεται με τσίμπημα μολυσμένων κουνουπιών. Η κύρια δεξαμενή του ιού στη φύση είναι τα πτηνά, ενώ οι άνθρωποι και τα θηλαστικά θεωρούνται ως αδιέξοδοι ξενιστές, καθώς ο τίτλος του ιού στο αίμα τους, κατά τη διάρκεια της ιαιμίας, είναι χαμηλός και δεν επαρκεί για τη μόλυνση των κουνουπιών. 

Τα 13 έχουν φτάσει τα κρούσματα του ιού του Δυτικού Νείλου που εντοπίζονται στη χώρα μας. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΕΟΔΥ τα περισσότερα κρούσματα εντοπίζονται σε δήμους της Θεσσαλονίκης. Συγκεκριμένα, από τα 13 κρούσματα του ιού του Δυτικού Νείλου τα 11 έχουν εντοπιστεί στην περιφέρεια της Θεσσαλονίκης. 

Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει ο ΕΟΔΥ για τον ιό του Δυτικού Νείλου, καθώς το προσεχές διάστημα αναμένονται και άλλα κρούσματα, όπως αναφέρει σε ανακοίνωση που εξέδωσε την Τρίτη ο Οργανισμός.

Η πλειονότητα των ανθρώπων που μολύνονται με τον ιό είναι ασυμπτωματικοί, περίπου 20% εμφανίζουν ήπια συμπτώματα γριπώδους συνδρομής και λιγότεροι από 1% παρουσιάζουν σοβαρότερες εκδηλώσεις από το κεντρικό νευρικό σύστημα, κυρίως εγκεφαλίτιδα, μηνιγγίτιδα, οξεία χαλαρή παράλυση.
Οι πιο σοβαρές εκδηλώσεις εμφανίζονται συνήθως σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας (>50 ετών), ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς και γενικά άτομα με χρόνια υποκείμενα νοσήματα.
Η επιδημιολογική επιτήρηση, το συστηματικό και έγκαιρο πρόγραμμα καταπολέμησης των κουνουπιών και η ενημέρωση του κοινού για την προστασία από τα κουνούπια, αποτελούν διεθνώς τα σημαντικότερα μέτρα για την πρόληψη της νόσου.

Το καλοκαίρι-φθινόπωρο 2010 εμφανίσθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα επιδημία λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου στην περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας. Έκτοτε, καταγράφονται ετησίως -κάθε καλοκαίρι και φθινόπωρο- κρούσματα της λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου στην Ελλάδα, σε ανθρώπους και ζώα.
Το 2011 ο ιός εξαπλώθηκε και νοτιότερα στη Θεσσαλία και στην Ανατολική Αττική. Το 2012 καταγράφηκαν δύο βασικά επίκεντρα της επιδημίας, στην Αττική (νότια προάστια) και στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (κυρίως στις Περιφερειακές Ενότητες Ξάνθης και Καβάλας, πέριξ του Νέστου ποταμού), ενώ το 2013 καταγράφηκαν, επίσης, δύο βασικά επίκεντρα, στην Αττική (βόρεια προάστια και Ανατολική Αττική) και στις ίδιες περιοχές της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Τα έτη αυτά κρούσματα καταγράφηκαν, επίσης, στην Κεντρική Μακεδονία και στη Δυτική Ελλάδα, όπως και σε ορισμένα νησιά. Το 2014 καταγράφηκαν λίγα κρούσματα της λοίμωξης, σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη, στην Π.Ε. Ροδόπης, νέα περιοχή κυκλοφορίας του ιού, αλλά και σε περιοχές γνωστής κυκλοφορίας του ιού από παλαιότερα έτη (Π.Ε. Ξάνθης, Ανατολικής Αττικής, Ηλείας). Τα έτη 2015 και 2016 δεν καταγράφηκαν ανθρώπινα κρούσματα της λοίμωξης στην Ελλάδα.

Ποια είναι τα συμπτώματα της λοίμωξης από ιό του Δυτικού Νείλου;

Το 80% των ατόμων που μολύνονται παραμένουν ασυμπτωματικοί, το 20% εμφανίζουν ήπια νόσο, ενώ λιγότεροι από 1 στα 100 ασθενείς, εμφανίζουν σοβαρή κλινική νόσο που προσβάλλει το κεντρικό νευρικό σύστημα.

Ασυμπτωματική λοίμωξη: Το 80% (4 στα 5) των ατόμων που μολύνονται δεν εκδηλώνουν κανένα σύμπτωμα.

Ήπια νόσος: Υπολογίζεται ότι περίπου 20% αυτών που μολύνονται με τον ιό αναπτύσσουν ήπια συμπτωματολογία, όπως πυρετό, πονοκέφαλο, αδυναμία, πόνους στους μυς και τις αρθρώσεις, εμέτους και μερικές φορές δερματικά εξανθήματα (στον κορμό) και διόγκωση των λεμφαδένων. Τα συμπτώματα φεύγουν σε 4-7 ημέρες χωρίς να αφήσουν κατάλοιπα.

Σοβαρή μορφή νόσου: Λιγότερα από 1 στα 100 άτομα (κυρίως άτομα μεγαλύτερης ηλικίας) αναπτύσσουν τη σοβαρή μορφή της νόσου (εγκεφαλίτιδα/μηνιγγίτιδα). Τα συμπτώματα της σοβαρής νόσου περιλαμβάνουν πονοκέφαλο, υψηλό πυρετό, δυσκαμψία αυχένα, απάθεια, αποπροσανατολισμό, κώμα, τρόμος, σπασμούς,μυϊκή αδυναμία και παράλυση.

Μικρά αλλά χρήσιμα μυστικά για τα κουνούπια

• Προτιμήστε ελαφριά ρούχα με μακριά μανίκια και αποφύγετε τα έντονα αρώματα που προσελκύουν τα κουνούπια
• μην αφήνετε στη διάρκεια της νύχτας τρόφιμα εκτός ψυγείου ή ανοικτές σακούλες με σκουπίδια μέσα στο σπίτι
• το νερό, ειδικά όταν λιμνάζει, είναι πόλος έλξης για τα κουνούπια, γι' αυτό μην αφήνετε δοχεία με νερό μέσα στο σπίτι ή στη βεράντα και φροντίστε να αλλάζετε συχνά το νερό στα ανθοδοχεία

Αποφύγετε τις επαλείψεις στο παιδικό δέρμα με χημικά εντομοαπωθητικά όπως και με αρώματα, λοσιόν ή άλλα καλλυντικά προϊόντα διότι τα κουνούπια έλκονται από τις ευχάριστες οσμές όπως και τα έντονα χρώματα και τον ιδρώτα. Το τσίμπημα του κουνουπιού αφήνει μια μικρή αίσθηση τσουξίματος στο δέρμα ενώ το "επίμαχο" σημείο γρήγορα κοκκινίζει και ελαφρά διογκώνεται. Παράλληλα, ο γνωστός κνησμός (φαγούρα) αρχίζει να ταλαιπωρεί το θύμα του κουνουπιού. Τα κουνούπια αφήνουν και κάποιες δικές τους πρωτεΐνες στο μέρος που τσιμπούν οι οποίες δημιουργούν και όλο τα πρόβλημα

Θεραπεία:

• αντισταμινικά: χορηγούμε για λίγες μέρες αντισταμινικά για να ανακουφιστεί ο ασθενής από τον έντονο κνησμό και να μειώσουμε την αλλεργική αντίδραση στο τσίμπημα.
• κορτικοστεροειδή: τα τοπικά κορτίκοστεροειδή χορηγούμενα για σύντομο χρονικό διάστημα είναι χρήσιμα ειδικά στις έντονες κνησμώδεις φλεγμονώδεις βλάβες.
• αντιμικροβιακοί παράγοντες: εάν υπάρχει δευτεροπαθής λοίμωξη, μπορούν να χορηγηθούν τοπικά αντιβιοτικά και εάν η λοίμωξη είναι εντεταμένη, τότε χορηγούμε το κατάλληλο αντιβιοτικό.

Διαβάστε επίσης

• Λίγα λόγια για τις σκνίπες και τα κουνούπια και πώς αντιμετωπίζεται, το τσίμπημα τους, φαρμακευτικά ή με φυσικό τρόπο
• Ενοχλητικά έντομα - Επώδυνα τσιμπήματα
• Τα κουνούπια προτιμούν τους ανθρώπους με χοληστερίνη και ουρικό οξύ
• H Κλιματική αλλαγή φέρνει στην χώρα μας επιδημίες από σοβαρές ασθένειες που είτε είχαμε ξεχάσει, είτε δεν είχαμε ποτέ παλαιότερα.
• Η ελονοσία υπάρχει ακόμα. Η πρόληψη είναι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης.
• Ο κύκλος ζωής του Πλασμώδιου της ελονοσίας σε video

Λύσσα. Ποια ζώα προσβάλλονται, εκτός από τους σκύλους; Περιποίηση τραύματος μετά από δάγκωμα ζώου; Αντιλυσσικός εμβολιασμός

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Η 28η Σεπτεμβρίου είναι η επίσημη ημέρα παγκόσμιας πρωτοβουλίας για την αύξηση της ευαισθητοποίησης, την πρόληψη και τη μείωση της θνησιμότητας από τη θανατηφόρα ασθένεια της λύσσας.

Η συγκεκριμένη ημέρα καθιερώθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου  2007 και οργανώθηκε από το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ  (CDC) και τη Συμμαχία για την καταπολέμηση της λύσσας (ARC), με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο. Άλλοι οργανισμοί που υποστήριξαν αυτή την προσπάθεια είναι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.), ο Παν- Αμερικανικός Οργανισμός Υγείας (PAHO), η Παγκόσμια Οργάνωση για την Υγεία των Ζώων [The World Οrganization for Animal Health (OIE)] και Κέντρα Δημόσιας Υγείας συνεργαζόμενα με τον Π.Ο.Υ. (WHO collaborating centers).
Η ιστοσελίδα της πρωτοβουλίας αυτής είναι το www.worldrabiesday.org και rabiesalliance.org

Κατά την πρώτη Συνεδρίαση προσεγγίστηκαν 54.000.000 άνθρωποι, 400.000 άνθρωποι από 74 χώρες συμμετείχαν με διαφορές δραστηριότητες για την ευαισθητοποίηση και την αύξηση της οικονομικής στήριξης της προσπάθειας, ενώ  περίπου 600.000 ζώα εμβολιαστήκαν στην πρώτη προσπάθεια.

Στόχος της Παγκόσμιας Ημέρας είναι η συνεχής ενημέρωση και η αύξηση της επαγγελματικής συνείδησης απέναντι στη λύσσα και ο εμβολιασμός αδέσποτων και δεσποζόμενων ζώων, με απώτερο σκοπό την εξάλειψη της νόσου.

Η Λύσσα είναι λοιμώδης ασθένεια του κεντρικού νευρικού συστήματος, που μεταδίδεται στον άνθρωπο από το δάγκωμα και το σάλιο ζώων που είναι φορείς του ιού της λύσσας και υπό προϋποθέσεις μπορεί να αποβεί θανατηφόρος.  

Η λύσσα είναι ζωονόσος που οφείλεται σε διάφορα στελέχη του ιού Lyssavirus (ραβδοϊός), οι οποίοι προσβάλλουν το κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ). Το πρόβλημα της νόσου έγκειται στο γεγονός ότι προκαλεί 100% θνησιμότητα και αποτελεί σημαντικό οικονομικό βάρος για τις χώρες όπου ενδημεί, λόγω του υψηλού οικονομικού κόστους για την προληπτική χορήγηση αντιλυσσικών ορών και εμβολίων, την υγειονομική περίθαλψη των ασθενών και τα λαμβανόμενα μέτρα ελέγχου για τη νόσο.

Η λύσσα προσβάλλει όλα τα είδη θηλαστικών-κυρίως τα σαρκοβόρα- και ανάλογα με το είδος του ξενιστή που προσβάλλει διακρίνεται σε λύσσα των σκύλων (λύσσα των δρόμων) και στη λύσσα των άγριων ζώων. 

Συμπτωματολογία της λύσσας στα ζώα

Στους σκύλους και τις γάτες, η περίοδος επώασης κυμαίνεται από λίγες ημέρες έως 2 ή περισσότερους μήνες. Η λύσσα στους σκύλους μπορεί να εμφανιστεί με τη μανιακή και την καταθλιπτική μορφή. Οι σκύλοι με τη μανιακή μορφή της νόσου εμφανίζουν αυξημένη ανησυχία και νευρικότητα, κρύβονται σε σκιερά μέρη (φωτοφοβία) και περιφέρονται χωρίς σκοπό. Τις 3 ημέρες που ακολουθούν το ζώο μπορεί να προκαλέσει τραυματισμούς σε άλλα ζώα και ανθρώπους, καθώς και αυτοτραυματισμούς. Παρουσιάζει σιελόρροια και αλλαγές στο γάβγισμα -λόγω της παράλυσης των φωνητικών χορδών-. Κατόπιν εμφανίζεται μια φάση γενικευμένων σπασμών και παράλυσης του σώματος, που ακολουθείται από το θάνατο του ζώου.

Οι σκύλοι με την καταθλιπτική μορφή της λύσσας συνήθως δεν εμφανίζουν τη φάση υπερδιέγερσης, αλλά παράλυση του τραχήλου και άφθονη σιελόρροια. Ακολουθεί γενικευμένη παράλυση και τελικά ο θάνατος. Η νόσος διαρκεί 1 με 11 ημέρες. Ανάλογη είναι η συμπτωματολογία της νόσου στις γάτες.

Στα βοοειδή, η νόσος εμφανίζεται κυρίως με την παραλυτική μορφή. Τα νοσούντα ζώα παρουσιάζουν ασυντόνιστες κινήσεις των οπισθίων άκρων, δακρύρροια και καταρροή του ρινικού βλεννογόνου. Συνήθως, παρατηρούνται ανησυχία, πριαπισμός και κνησμός στο σημείο εισόδου του ιού. Τέλος, σταματά ο μηρυκασμός, το ζώο πέφτει στο έδαφος και πεθαίνει.

Στην αλεπού και σε άλλα ζώα της άγριας πανίδας παρατηρείται αλλαγή της συμπεριφοράς και των συνηθειών (π.χ. η αλεπού περιφέρεται κατά τη διάρκεια της ημέρας και δείχνει να μη φοβάται την ανθρώπινη παρουσία), οι οποίες δεν είναι συχνά εύκολο να εκτιμηθούν.

Οι νυχτερίδες επίσης προσβάλλονται από λύσσα. Οι περιπτώσεις μετάδοσης λύσσας από νυχτερίδα σε άνθρωπο είναι ελάχιστες στην Ευρώπη ενώ δεν γνωστή τέτοια μετάδοση στην Ελλάδα. Ιδιαίτερα όταν η νυχτερίδα εμφανίζει ανώμαλη συμπεριφορά, υπερβολικά επιθετική ή «άφοβη» ή εμφανίζεται σε μέρη που δεν βρίσκεται κανονικά ή δείχνει άρρωστη (π.χ. εμφανίζεται σε απροφύλαχτα μέρη, πρωινές ώρες ή κάθεται «μαζεμένη» ή έχει αστάθεια) θα πρέπει να μην την πλησιάζουμε και να καλούμε κτηνίατρο.

Πτηνά, αμφίβια, ερπετά και έντομα δεν θεωρούνται ότι μπορούν να αρρωστήσουν με λύσσα ή να μεταδώσουν τον ιό.

Πώς προλαμβάνεται η λύσσα;

Η λύσσα στον άνθρωπο προλαμβάνεται σε ποσοστό 100% μέσω της έγκαιρης και κατάλληλης ιατρικής φροντίδας. Ωστόσο, περισσότεροι από 59.000 άνθρωποι, κυρίως σε Αφρική και Ασία, πεθαίνουν από λύσσα κάθε χρόνο. Το 2006, μια ομάδα ερευνητών και επαγγελματιών υγείας δημιούργησε μια διεθνή οργάνωση για τον έλεγχο της λύσσας (Global Alliance for Rabies Control). Έπειτα από τη δημιουργία της οργάνωσης συγκάλεσαν τους εταίρους να συμμετάσχουν στην πρωτοβουλία για την Παγκόσμια Ημέρα Λύσσας. Στόχος αυτής της προσέγγισης είναι να κινητοποιήσει και να ευαισθητοποιήσει όσους ενασχολούνται με τους μηχανισμούς πρόληψης και ελέγχου της λύσσας.

Μέτρα που πρέπει να ληφθούν έπειτα από δήγμα

Περιποίηση τραύματος

Ο καθαρισμός των τραυμάτων είναι ιδιαίτερα σημαντικός για την πρόληψη της λύσσας, δεδομένου ότι, βάσει μελετών σε ζώα, ο διεξοδικός καθαρισμός του τραύματος από μόνος του χωρίς τη λήψη άλλων μετεκθεσιακών μέτρων έχει αποδειχθεί ότι μειώνει σημαντικά την πιθανότητα μόλυνσης από λύσσα. Σημειώνεται ότι πρέπει το γρηγορότερο να αναζητηθούν προσεκτικά όλες οι πληγές, να καθαριστούν σε βάθος με άφθονο νερό και σαπούνι (για 5’ τουλάχιστον). Αμέσως μετά, να εφαρμοσθεί τοπικά είτε κάποιο αλκοολούχο είτε κάποιο ιωδιούχο αντισηπτικό. Έπειτα από δήγμα, καλό είναι να χορηγείται αντιτετανικός ορός και να δίδεται αντιμικροβιακή προφύλαξη, εφόσον αυτό κρίνεται σκόπιμο από τους θεράποντες. 

Αντιλυσσικός εμβολιασμός

Το εμβόλιο, που διατίθεται στην Ελλάδα είναι κεκαθαρμένο- παρασκευασμένο σε κύτταρα Vero (PVRV), το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την προφυλακτική ανοσοποίηση των ατόμων, καθώς και για την μετεκθεσιακή προφύλαξη.

Η λήψη μέτρων για τη λύσσα εξαρτάται από κάποιους παράγοντες όπως:

• Τις συνθήκες, υπό τις οποίες έλαβε χώρα το συμβάν (π.χ. εικόνα-συμπεριφορά ζώου, απρόκλητη ή μη επίθεση, π.χ. ζώο αδιακρίτως και υπερβολικά επιθετικό, άρρωστο με σιελόρροια, σε αντίθεση με ζώο που επιτίθεται στα πλαίσια της φυσιολογικής συμπεριφοράς, προκαλούμενο, βρισκόμενο σε άμυνα ή προστατεύοντας την περιοχή του)
• Το είδος του ζώου, που δάγκωσε τον άνθρωπο, τη γεωγραφική περιοχή και την ύπαρξη γνωστής λύσσας στην περιοχή που σημειώθηκε το συμβάν ή σε άλλη γειτονική περιοχή
• Το είδος της έκθεσης (π.χ. τρώση επιδερμίδας με εκροή αίματος, επαφή σάλιου με βλεννογόνους ή ανοιχτές πληγές, γρατζούνισμα, αμυχή, απλή επαφή),
• Δυνατότητα αποστολής δείγματος σε εργαστήριο και έγκαιρης λήψης αποτελέσματος
• Δυνατότητα παρακολούθησης του ζώου για μέχρι και 15 μέρες μετά την έκθεση για να διαπιστωθεί αν το ζώο θα παραμείνει υγιές ή αν θα εμφανίσει ύποπτα συμπτώματα. Αν παρατηρηθούν συμπτώματα λύσσας μετά από 15 ημέρες από τη στιγμή του συμβάντος, τότε δε συντρέχει λόγος θεραπείας για το θύμα γιατί τη στιγμή της επίθεσης δεν βρισκόταν ο ιός στο σάλιο του ζώου
• Το αν έγινε έγκαιρα καθαρισμός του τραύματος για να απομακρυνθεί-εξουδετερωθεί τυχόν ιός που εισχώρησε στους ιστούς μέσω του σάλιου.

Διαβάστε επίσης

Τι πρέπει να κάνετε αν βρεθείτε μπροστά σε έναν άγριο σκύλο