Δύσπνοια, σφίξιμο στο στήθος, βήχας, οφείλονται σε Άσθμα ή σε Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια ΧΑΠ

του Κωνσταντίνου Λούβρου, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Το Άσθμα και η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) ταλαιπωρούν εκατομμύρια ασθενείς σε όλο τον κόσμο. Κοστίζουν ανθρώπινες ζωές, επηρεάζουν δραματικά την ποιότητα ζωής των ασθενών και αποτελούν παράλληλα μια σημαντική «πληγή» για τις δαπάνες Υγείας.

Το άσθμα αποτελεί κοινή, χρόνια πάθηση που χαρακτηρίζεται από φλεγμονή και στένωση των αεραγωγών, προκαλώντας επαναλαμβανόμενες περιόδους συριγμού, σφίξιμου στο στήθος, δύσπνοια και βήχα, συνήθως το βράδυ ή νωρίς το πρωί.

Η στένωση δεν παρουσιάζεται συνεχώς στο ήπιο άσθμα, αλλά συμβαίνει πιο συχνά όσο το άσθμα επιδεινώνεται. Μπορεί επίσης να ποικίλλει κατά μικρά χρονικά διαστήματα, από μόνη της ή ως αποτέλεσμα κάποιας θεραπείας.

Κατά την κανονική αναπνοή, ο αέρας ρέει ελεύθερα μέσα και έξω από τους πνεύμονες. Αλλά όταν το άσθμα δεν είναι υπό έλεγχο, οι αεραγωγοί των πνευμόνων είναι παχιοί, πρησμένοι και παρουσιάζουν χρόνιες φλεγμονές. Οι αεραγωγοί γίνονται υπερβολικά ευαίσθητοι στις μεταβολές του περιβάλλοντος και μια κρίση άσθματος καραδοκεί. Κατά τη διάρκεια της κρίσης, το επιθήλιο των αεραγωγών διογκώνεται, οι μύες γύρω από τους αεραγωγούς σφίγγουν, έκκριση βλέννας βουλώνει τους αεραγωγούς στους πνεύμονες και η αναπνοή γίνεται δύσκολη. Μία κρίση άσθματος – ή παρόξυνση – είναι μία αιφνίδια επιδείνωση των συμπτωμάτων και μπορεί να είναι απρόβλεπτη.

-Το  άσθμα  επηρεάζει  παιδιά  και  ενήλικες  και  μπορεί  να  εμφανιστεί  σε  οποιαδήποτε  ηλικία.

-Το  άσθμα  είναι  η  πιο  συχνή  χρόνια  πάθηση  της  παιδικής  ηλικίας.

Τα αίτια του Άσθματος δεν έχουν κατανοηθεί πλήρως, αλλά οι κύριοι παράγοντες κινδύνου είναι διάφορες εισπνεόμενες ουσίες που προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις ή δρουν ερεθιστικά στους αεραγωγούς. Σε αυτές τις ουσίες περιλαμβάνονται ο καπνός και αλλεργιογόνα όπως τα ακάρεα της οικιακής σκόνης αλλά και τα κατοικίδια ζώα.

Το άσθμα επηρεάζει ανθρώπους όλων των ηλικιών, και συνήθως πρωτοεμφανίζεται στην παιδική ηλικία

ΧΑΠ: η «σιωπηλή νόσος»

Αποκαλείται «νόσος των καπνιστών» ή «σιωπηλή νόσος». Κι αυτό γιατί κάνει την εμφάνισή της ξαφνικά, συνήθως μετά τα 40, παρόλο που η καταστροφή στους πνεύμονες έχει ξεκινήσει πολλά χρόνια νωρίτερα.

Η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια είναι ένας όρος που αναφέρεται σε δύο πνευμονικές παθήσεις, τη χρόνια βρογχίτιδα και το εμφύσημα, με χαρακτηριστικό την απόφραξη της ροής του αέρα που επηρεάζει αρνητικά τη φυσιολογική αναπνοή. Στην Ελλάδα, υπολογίζεται ότι το 10% των ενηλίκων άνω των 40 ετών, δηλαδή περίπου 500.000 ασθενείς, πάσχουν από ΧΑΠ.

Η  Χρόνια  Αποφρακτική  Πνευμονοπάθεια  (ΧΑΠ)  αναφέρεται  σε  μια  κατάσταση  που  παλαιότερα  περιγραφόταν  σαν  χρόνια  βρογχίτις  (φλεγμονή  και  στένωση  των  αεραγωγών)  και  εμφύσημα  (εξασθένηση  της  δομής  των  πνευμόνων).  Έχει  σαν  αποτέλεσμα  τον  προοδευτικό  περιορισμό  της  ροής  του  αέρα  και  επακόλουθη  δυσκολία  στην  αναπνοή.

-Δύσπνοια,  βήχας  και  πτύελα  είναι  συνήθη  συμπτώματα  της  ΧΑΠ.

-Η  εξασθένηση  της  δομής  των  πνευμόνων  που  προκαλείται  από  την  ΧΑΠ  δεν  είναι  πλήρως  αναστρέψιμη.

Η μακροχρόνια έκθεση σε ερεθιστικές για τους πνεύμονες ουσίες, που προκαλεί βλάβες στους αεραγωγούς και το ίδιο το πνευμονικό παρέγχυμα, αποτελεί συνήθως την αιτία της ΧΑΠ.

Τόσο η ΧΑΠ όσο και το άσθμα αποτελούν καταστάσεις που σχετίζονται με στένωση των αεραγωγών και μείωση της ροής του αέρα. Στο άσθμα, η στένωση ποικίλει από μέρα σε μέρα και εντός της ίδιας μέρας, ενώ στη ΧΑΠ η στένωση είναι σχετικά σταθερή και δεν μεταβάλλεται σε σημαντικό βαθμό. Με­λέτες έχουν δείξει ότι το είδος της φλεγμονής που παρατηρείται στους πνεύμονες εμπλέκει διαφορετικούς κυτταρικούς τύπους στο άσθμα και στη ΧΑΠ.

                Άσθµα ΧΑΠ

Συµπτώµατα Ποικίλλουν Επίµονα

           Συριγµός ∆ύσπνοια στην κόπωση

Έναρξη Συνήθως παιδική ηλικία Συνήθως >45 ετών 

Πορεία Ποικίλλει, υφέσεις Προοδευτική 

σπάνια προοδευτική 

Κάπνισµα Ορισµένες φορές Σύνηθες

Αλλεργίες/Ατοπία Συχνή Ασυνήθης 

Ανταπόκριση στη β/δ Καλή Φτωχή 

Ανταπόκριση στα στεροειδή Καλή Φτωχή

Κλινικά η διάκριση μεταξύ άσθματος και ΧΑΠ είναι πιο εμφανής σε ακραίες ηλικίες: οι νέοι ασθενείς τείνουν να έχουν περισσότερα συμπτώματα και διάγνωση άσθματος ενώ οι γηραιότεροι ασθενείς (>60 ετών) περισσότερα συμπτώματα και διάγνωση ΧΑΠ 

Στην πραγματικότητα συνυπάρχουν παράγοντες που δυσκολεύουν την κατάταξη ενός ασθενή σε μία από τις δύο νόσους 

• ΧΑΠ με σημαντική ανταπόκριση στη βρογχοδιαστολή 

• ΧΑΠ σε μη καπνιστές 

• Άσθμα σε καπνιστές 


• Σοβαρό άσθμα – Άσθμα με μόνιμη απόφραξη 


Η ταξινόμηση των ασθενών ως ασθενείς με άσθμα ή ΧΑΠ μπορεί να διαφέρει από μέρα σε μέρα - αν βασίζεται μόνο στο διαγνωστικό κριτήριο της ανταπόκρισης στη βρογχοδιαστολή 

Η ταυτόχρονη παρουσία άσθματος με ΧΑΠ στον ίδιο ασθενή (σύνδρομο αλληλοεπικάλυψης) υπάρχει σε σημαντικό ποσοστό ασθενών, ιδιαίτερα σε μεγαλύτερες ηλικίες 

Κοροναϊός και ΧΑΠ 

Οι άνθρωποι που καπνίζουν ή έχουν Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο για σοβαρές επιπλοκές και θάνατο μετά από λοίμωξη Covid-19, η οποία προκαλείται από τον κοροναϊό SARS-CoV-2, σύμφωνα με μια νέα βρετανική επιστημονική μελέτη.

Οι ασθενείς με ΧΑΠ έχουν 63% μεγαλύτερο κίνδυνο για σοβαρή Covid-19 και 60% μεγαλύτερη πιθανότητα θανάτου, ενώ ασθενείς χωρίς ΧΑΠ έχουν αντίστοιχα μεγαλύτερο κίνδυνο κατά 33% και 55%.

Στην επικαιροποίηση των οδηγιών για ασθενείς με άσθμα και Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) σχετικά με τον νέο κοροναϊό (Covid -19), προχώρησε η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία (ΕΠΕ). Δείτε εδώ

Διαβάστε επίσης

• Δεν σας φτάνει ο αέρας και έχετε δύσπνοια; Ποιες οι αιτίες που την προκαλούν και πότε πρέπει να σας δει γιατρός;
• Τι είναι η οξεία και η χρόνια βρογχίτιδα; Σε τι οφείλεται και πώς αντιμετωπίζεται; Ροφήματα που κάνουν καλό

Αλλεργία τι είναι; Οι αλλεργίες πώς μπορεί να αντιμετωπιστούν; Υπάρχει τρόπος πρόληψης;.

του Ξενοφώντα Τσούκαλη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Τις τελευταίες δεκαετίες καταγράφεται παγκόσμια ραγδαία αύξηση των αλλεργικών αντιδράσεων, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται η ποιότητα ζωής αρκετών ανθρώπων και σε ακραίες καταστάσεις να κινδυνεύει ακόμα και η ίδια η ζωή τους. Υπολογίζεται δε ότι το 25-30% του πληθυσμού παγκόσμια υποφέρει από αλλεργίες.

Αυτή βέβαια η αντίδραση μπορεί να είναι και δυσανεξία, δηλαδή αντίδραση στην οποία δεν συμμετέχει το ανοσολογικό μας σύστημα. Κι’ αυτό γιατί η αλλεργία είναι μία αντίδραση υπερευαισθησίας σε περιβαλλοντικές ‘αθώες’ ουσίες που ο οργανισμός μας αντιδρά μέσω του ανοσολογικού μας συστήματος. 

Η αλλεργία είναι σύνθετη λέξη και προέρχεται από τον συνδυασμό των λέξεων «άλλο + έργο». Ο πρώτος που πρότεινε τον όρο αυτό ήταν ο Αυστριακός παιδίατρος Clemens von Pirquet, ο οποίος παρατήρησε το 1905 ότι κατά την επαναχορήγηση ετερόλογων ορών, ορισμένα άτομα αντί ανοσία εμφάνιζαν ορονοσία. Δηλαδή, το ανοσοποιητικό τους σύστημα αντί να εμφανίζει τη φυσιολογική δραστηριότητα για την οποία έχει ταχθεί από τη φύση, να εμφανίζει δηλαδή φύλαξη του οργανισμού (ανοσία), εμφάνιζε α -φύλαξη (αναφυλαξία) δηλαδή άλλο έργο (αλλεργία).

Επομένως, αλλεργία χαρακτηρίζεται κάθε ανώμαλη ή υπερβολική αντίδραση (υπερευαισθησία) του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού σε ουσίες οι οποίες υπό φυσιολογικές συνθήκες ΔΕΝ είναι επικίνδυνες ή βλαβερές για τον οργανισμό όπως, γύρεις δένδρων και φυτών, πρωτεΐνες τροφίμων κλπ. Οι ουσίες αυτές μπορεί να εισέλθουν στο σώμα μέσω της εισπνοής, της κατάποσης, ή με την επαφή στο δέρμα. Οι ουσίες που προκαλούν αυτές τις αντιδράσεις ονομάζονται αλλεργιογόνα.

Μηχανισμός δράσης

Τα φυσιολογικά άτομα ανέχονται την επαφή του οργανισμού με αυτά τα αλλεργιογόνα χωρίς το ανοσοποιητικό τους σύστημα να αντιδρά. Παρουσιάζει δηλαδή ανοσολογική ανοχή. Η ανοσολογική ανοχή είναι απαραίτητη διότι ο οργανισμός μας είναι υποχρεωμένος να έρχεται σε επαφή με συστατικά που δεν έχουν την ίδια σύσταση με τα δικά του και συνεπώς το ανοσοποιητικό μας σύστημα να ανέχεται αυτή την επαφή χωρίς να αντιδρά, επειδή τα ξένα συστατικά είναι τις περισσότερες φορές χρήσιμα. Για παράδειγμα, εάν δεν υπήρχε το φαινόμενο της ανοσολογικής ανοχής τότε δεν θα μπορούσαμε να φάμε ζωικές ή φυτικές πρωτεΐνες.

Στα αλλεργικά άτομα υπάρχει διαταραχή αυτής της ανοσολογικής ανοχής σε κάποιες από τις ξένες πρωτεΐνες, με αποτέλεσμα όταν αυτές εισέλθουν στον οργανισμό το ανοσοποιητικό σύστημα να υπεραντιδρά και να προκαλείται βλάβη σε κάποιους ιστούς ή όργανα του οργανισμού.

Το ανοσοποιητικό σύστημα των αλλεργικών ατόμων, την πρώτη φορά που έρχεται σε επαφή με κάποιο αλλεργιογόνο, το αναγνωρίζει, το απομνημονεύει, επειδή το θεωρεί επικίνδυνο και βλαβερό για τον οργανισμό και παράγει αντισώματα, τις ειδικές ανοσοσφαιρίνες Ε (IgE) οι οποίες είναι ειδικά σχεδιασμένες να αντιμετωπίζουν και να εξουδετερώνουν το συγκεκριμένο αλλεργιογόνο.

Αυτές οι ανοσοσφαιρίνες συνδέονται σε ειδικές θέσεις (υποδοχείς) πάνω στην κυτταρική μεμβράνη συγκεκριμένων κυττάρων του οργανισμού τα οποία περιέχουν ποικιλία ουσιών μεταξύ των οποίων και ισταμίνη.

Κάθε φορά που το ίδιο αλλεργιογόνο εισέρχεται στον οργανισμό του ευαισθητοποιημένου ατόμου, το ανοσοποιητικό του σύστημα το θυμάται και αντιδρά άμεσα με απελευθέρωση χημικών ουσιών, όπως για παράδειγμα ισταμίνης, από τα ειδικά κύτταρα που φέρουν στην επιφάνεια τους τις ανοσοσφαιρίνες IgE και οι οποίες ευθύνονται για την πρόκληση των συμπτωμάτων της αλλεργίας.

Τα αλλεργικά άτομα είναι γενετικά προγραμματισμένα να παράγουν πληθώρα IgE αντισωμάτων εναντίον διαφόρων αλλεργιογόνων (τροφικών και περιβαλλοντικών).

Παρά το γεγονός ότι ο τρόπος με τον οποίο το ανοσοποιητικό σύστημα των αλλεργικών ατόμων αντιδρά στα αλλεργιογόνα είναι βασικά ο ίδιος, τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν (πχ. φτάρνισμα, βήχας, άσθμα, φαγούρα, εξάνθημα), να αφορούν άλλα μέρη του σώματος (πχ. μάτια, μύτη, δέρμα, πνεύμονες) και να ποικίλουν σε βαρύτητα από άτομο σε άτομο.

Όταν λέμε ότι ένα άτομο είναι ευαισθητοποιημένο σε κάποιο αλλεργιογόνο, εννοούμε ότι το ανοσοποιητικό του σύστημα έχει έλθει σε επαφή με το αλλεργιογόνο, το έχει απομνημονεύσει, έχει κατασκευάσει IgE αντισώματα και είναι έτοιμο να αντιδράσει μόλις το αλλεργιογόνο έρθει σε επαφή ξανά με τον οργανισμό του.

Συμπτώματα

Οι αλλεργικές αντιδράσεις είναι άμεσες, εκδηλώνονται δηλαδή μέσα σε μερικά λεπτά μέχρι και 4 περίπου ώρες από την επαφή με το αλλεργιογόνο. Έτσι τα πιο συχνά συμπτώματα είναι:

1. από το αναπνευστικό μας: πταρμοί, ρινική συμφόρηση (μπούκωμα), καταρροή, κνησμός (φαγούρα) στη μύτη, ουρανίσκο καί αυτιά, κοκκινίλα στους επιπεφυκότες με κνησμό καί δάκρια ή/καί οίδημα βλεφάρων, βήχας, βραχνάδα, σφύριγμα στην εισπνοή ή την εκπνοή, δύσνοια (δυσκολία στην αναπνοή), φλέματα.

2. από το γαστρεντερικό μας: αποστροφή γιά τη συγκεκριμένη τροφή, ναυτία, έμετος, δυσκαταποσία, ερυγές (ρέψημο), κοιλιακό άλγος, διάρροια, δυσκοιλιότητα, τυμπανισμός (φουσκώματα).

3. από το δέρμα μας: διάφορα εξανθήματα, με πιό συνήθη τα κνιδωτικά – κόκκινα, ανάγλυφα με κνησμό καί μεταναστευτικά, διαφόρων μεγεθών – καί τα εκζεματικά – κόκκινα, υγρά ή ξηρά, επίπεδα ή ψηλαφητά με έντονο συνήθως κνησμό, με συνήθη εντόπιση στο πρόσωπο, λαιμό, κλειδώσεις. Οίδημα (πριξήματα) βλεφάρων, χειλέων, γεννητικών οργάνων είναι επίσης συχνά συμπτώματα από το δέρμα.

Όλα τα συμπτώματα της αλλεργικής αντίδρασης, που αναφέραμε, συνήθως εμφανίζονται μέσα στις πρώτες 4 (τέσσερις) ώρες από την επαφή με το αλλεργιογόνο. Μπορεί όμως κάποιες από αυτές να εμφανισθούν και αργότερα (επιβραδυνόμενες αντιδράσεις σε αντίθεση με τις άμεσες).

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι συμπτώματα αλλεργίας, λιγότερο συχνά, μπορεί να εμφανισθούν και από όλα τα όργανα του σώματος, όπως καρδιά, νευρικό σύστημα κ.ά. Επίσης μερικές φορές συμμετέχουν στην αντίδραση περισσότερα του ενός ή και όλα τα όργανα του σώματος, οπότε έχουμε την σοβαρότερη των αλλεργικών αντιδράσεων, την αναφυλαξία. Εάν στην αναφυλακτική αντίδραση προστεθεί και πτώση της αρτηριακής πιέσεως τότε μιλάμε για αναφυλακτικό shock (κατέρριψη). Αυτή η σοβαρή αντίδραση παρατηρείται συνήθως στις σοβαρές τροφικές αλλεργίες και μάλιστα όταν συνυπάρχει και άσθμα, στις περιπτώσεις αλλεργίας σε φάρμακα κυρίως όταν αυτά δίδονται ενδοφλεβίως καθώς και στα άτομα με αλλεργία στα υμενόπτερα (μέλισσες, σφήκες) αμέσως μετά το τσίμπημα. 

Οι κυριότερες αλλεργικές παθήσεις είναι:

- Αλλεργική ρινίτιδα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Άσθμα

- Ατοπική δερματίτιδα

- Κνίδωση/αγγειοοίδημα

- Αναφυλαξία (τροφές, φυσικό λάστιχο, φάρμακα, δήγματα υμενοπτέρων)

- Δερματίτιδα εξ’επαφής (φάρμακα, καλλυντικά, μέταλλα, χημικά)

- Τροφική αλλεργία

- Ηωσινοφιλική γαστρεντεροπάθεια

- Προβλήματα σχετιζόμενα με τη ρινίτιδα όπως παραρρινοκολπίτιδα, ωτίτιδες

- Φυσικές αλλεργίες (άσκηση, ζέστη, κρύο, πίεση, δόνηση)

Κληρονομικότητα ή περιβάλλον.

Έχει παρατηρηθεί τις τελευταίες δεκαετίες μία δραματική αύξηση των αλλεργικών παθήσεων στις λεγόμενες κοινωνίες «Δυτικού τύπου». Σε μερικές αλλεργικές παθήσεις η αύξηση της συχνότητας είναι εντυπωσιακή, αφού έχει διπλασιασθεί ή και τετραπλασιασθεί αυτή η συχνότητα μέσα σε διάστημα 20-30 ετών. Μία τέτοια αύξηση είναι απίθανο να οφείλεται μόνο σε αλλαγή του γενετικού υποστρώματος (κληρονομική προδιάθεση) και οι αιτίες αναζητούνται πλέον σε μεταβολές των περιβαλλοντικών συνθηκών. Διάφορες έρευνες έχουν δείξει ότι η κληρονομική προδιάθεση κληρονομείται με τρόπο σύνθετο και αυτό που παρεμβαίνει καθοριστικά στην εκδήλωση ή όχι της αλλεργικής νόσου είναι το περιβάλλον.

Ποιες ουσίες προκαλούν αλλεργίες;

Οι ουσίες που προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις λέγονται αλλεργιογόνα και αυτά μπορεί να είναι Τροφικά ή Περιβαλλοντικά.

Στα συχνότερα τροφικά αλλεργιογόνα που εμπλέκονται στις αλλεργίες συμπεριλαμβάνονται τα γαλακτοκομικά προϊόντα, αυγά, ξηροί καρποί, οστρακοειδή, δημητριακά, φράουλες, ντομάτα, σόγια κλπ.

Στα δε συχνότερα περιβαλλοντικά αλλεργιογόνα συμπεριλαμβάνονται οι γύρεις των φυτών και δένδρων, γρασίδια, ακάρεα σκόνης σπιτιού, μύκητες, δηλητήρια εντόμων και κατοικίδια ζώα.

Όταν λέμε ότι ένα άτομο είναι ευαισθητοποιημένο σε κάποιο αλλεργιογόνο, εννοούμε ότι το ανοσοποιητικό του σύστημα έχει έλθει σε επαφή με το αλλεργιογόνο, το έχει απομνημονεύσει, έχει κατασκευάσει IgE αντισώματα και είναι έτοιμο να αντιδράσει μόλις το αλλεργιογόνο έρθει σε επαφή ξανά με τον οργανισμό του.

Επιβαρυντικοί παράγοντες

Παράγοντες που συμβάλλουν στην εκδήλωση μίας αλλεργικής αντίδρασης θεωρούνται οι πιο κάτω:

-Οι λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, όπως η ιγμορίτιδα αλλά και τα κρυολογήματα.

-Οι καιρικές συνθήκες, όπως η απότομη αλλαγή της θερμοκρασίας, ο κρύος αέρας και η υγρασία.

-Η ατμοσφαιρική ρύπανση εσωτερικού και εξωτερικού χώρου όπως καυσαέρια, ρύποι εργοστασίων και αυξημένη χρήση κλιματιστικών συσκευών.

-Η διατροφή, όπου πέραν των συγκεκριμένων τροφικών αλλεργιογόνων στα οποία το άτομο παρουσιάζει αλλεργία, επιπρόσθετα μία κακή διατροφή μπορεί να επιτείνει το πρόβλημα. Οι τροφές που καταναλώνουμε έχουν αλλάξει τα τελευταία χρόνια τόσο όσον αφορά τη σύσταση, τη συντήρηση και την επεξεργασία τους με την προσθήκη διαφόρων ουσιών, όπως συντηρητικών, χρωστικών και των διαφόρων πρόσθετων (τα γνωστά Ε) των τροφίμων καθώς και την πρόσθεση των γενετικώς τροποποιημένων τροφίμων. Επιπλέον, θα πρέπει να διευκρινιστεί στην περίπτωση αυτή κατά πόσον πρόκειται για Τροφική Αλλεργία (αντισώματα IgE) ή Τροφική Δυσανεξία (αντισώματα IgG)

-Διάφορες χημικές ουσίες, όπως απορρυπαντικά, σπρέι, διάφορα καλλυντικά και αρώματα, καθώς και οι σκόνες στο περιβάλλον και οι οσμές της κουζίνας.

-Το κάπνισμα, όπου το παθητικό κάπνισμα ευθύνεται για την εκδήλωση αλλεργίας και βρογχικού άσθματος σε μεγάλο αριθμό παιδιών.

-Διάφοροι ψυχολογικοί παράγοντες, όπως είναι οι έντονες συγκινήσεις, η υπερβολική χαρά και λύπη, ο θυμός και το άγχος.

Η «υπόθεση της υγιεινής», η οποία ξεκίνησε στο τέλος της δεκαετίας του 80 και υποστηρίζει ότι τα σημερινά παιδιά, επειδή έχουν μειωμένες πιθανότητες μικροβιακών λοιμώξεων στα πρώτα χρόνια της ζωής τους, λόγω της βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου, έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν αλλεργία επειδή το ανοσοποιητικό τους σύστημα δεν αναπτύσσεται φυσιολογικά και «εκπαιδεύεται» να αντιδρά με «αλλεργικό τρόπο», δηλαδή να παράγει τα IgE αντισώματα, αντί τα αντισώματα IgG όπως στην περίπτωση της επαφής με τα μικρόβια.

Ο μητρικός θηλασμός θεωρείται ότι δρα προστατευτικά στην εκδήλωση αλλεργικών παθήσεων. Οι σημερινές μητέρες έχουν ελάχιστο χρόνο και παρά τις καλές προθέσεις δεν θηλάζουν τα παιδιά τους τόσο όπως γινόταν σε παλαιότερες εποχές.

Φαρμακευτική αγωγή

Σήμερα υπάρχουν διαθέσιμα αρκετά αποτελεσματικά φάρμακα για τις αλλεργίες, η σωστή χρήση των οποίων εξασφαλίζει, στις περισσότερες περιπτώσεις, έλεγχο των συμπτωμάτων και άριστη ποιότητα ζωής.

Τα κυριότερα φάρμακα είναι, αντισταμινικά, αποσυμφορητικά, βρογχοδιασταλτικά, αντιφλεγμονώδη, αδρεναλίνη και ανοσοθεραπεία (αντί- IgE θεραπεία).

Η μέθοδος της ανοσοθεραπείας στοχεύει στο αίτιο της αλλεργίας, δηλαδή το υπεύθυνο αλλεργιογόνο. Αυτή τροποποιεί την αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος, με ειδικά «αλλεργικά εμβόλια», ώστε να μην εκλαμβάνει πλέον τις αλλεργιογόνους ουσίες ως απειλητικές και να μην υπεραντιδρά σε αυτές με τα γνωστά αλλεργικά συμπτώματα.

Μέτρα πρόληψης για τις εποχικές αλλεργίες

-Αποφεύγετε τις βόλτες στην ύπαιθρο τις πρώτες πρωινές ώρες (πριν τις δέκα το πρωί) και αργά το απόγευμα, οπότε παρατηρείται η μεγαλύτερη παραγωγή γύρης.

- Αερίζετε καθημερινά το σπίτι, τα υπνοδωμάτια και τα σκεπάσματα των κρεβατιών.  

- Χρησιμοποιείτε βαμβακερά υφάσματα (σεντόνια  ή καλύμματα στα έπιπλα, τα οποία πρέπει να πλένετε συχνά).

- Ξεσκονίζετε συχνά τις ηλεκτρικές συσκευές, γιατί κι αυτές έλκουν τη σκόνη, και καθαρίζετε με υγρό πανί τις επιφάνειες του σπιτιού.

- Πριν μπει σε λειτουργία το κλιματιστικό, χρειάζεται να έχει γίνει καλή συντήρηση και να χρησιμοποιούνται φίλτρα υψηλής απόδοσης.

- Αποφύγετε τη χρήση απορρυπαντικών, καθαριστικών και βαφών στο χώρο
- Κάνετε μπάνιο (χρησιμοποιώντας ήπια αφρόλουτρα) μετά από βόλτα στην ύπαιθρο. 

Πως αντιμετωπίζεται η αλλεργία;

Η αλλεργία αντιμετωπίζεται βασικά με 2 τρόπους:

- Απομάκρυνση

- Aποφυγή αλλεργιογόνου

Εφ’ όσον διαγνωσθεί το αίτιο (αλλεργιογόνο), η απομάκρυνση και η αποφυγή του είναι το πιο αποτελεσματικό μέτρο αλλά δεν είναι πάντοτε εφικτό. Σε κάποιες περιπτώσεις η πλήρης αποφυγή του αλλεργιογόνου είναι αδύνατη (π.χ. αερομεταφερόμενες γύρεις), ενώ σε άλλες περιπτώσεις η απομάκρυνση του αλλεργιογόνου μπορεί να δημιουργήσει μεγαλύτερα προβλήματα από όσα καλείται να λύσει (π.χ. απομάκρυνση αγαπημένων κατοικίδιων ζώων). Συχνά όμως είναι δυνατή η πλήρης αποφυγή του αλλεργιογόνου ή τουλάχιστον η μείωση της έκθεσης σ’ αυτό (π.χ. αποφυγή συγκεκριμένων τροφίμων, απορρυπαντικών, λήψη μέτρων για μείωση του επιπέδου των ακάρεων της οικιακής σκόνης).

ΠΡΟΣΟΧΗ

Η αλλεργία μπορεί να γίνει επικίνδυνη για τη ζωή στη περίπτωση λαρυγγικού οιδήματος (βραχνάδα, βήχας, δύσπνοια με δυσκολία στην εισπνοή που μπορεί να συνοδεύεται από εισπνευστικό σιγμό, κυάνωση, ασφυξία), κρίσης άσθματος (βήχας, δύσπνοια, σφύριγμα, έντονη εισολκή μεσοπλευρίων μυών, κυάνωση, ασφυξία) και συστηματικής αναφυλαξίας (διαδοχική εμφάνιση: κνησμός παλαμών, πελμάτων, γεννητικών οργάνων, γενική δυσφορία, φούντωμα, αίσθημα θερμότητας, κνησμός ματιών, πταρμοί, ρινική καταρροή, κνησμός διάχυτα στο σώμα, εξάνθημα με ερυθρότητα διάχυτη ή κατά τόπους ανάγλυφους πομφούς, ταχυπαλμία, ζάλη, ατονία, τάση για λιποθυμία, απώλεια αισθήσεων). Με την παρουσία των αναφερθέντων συμπτωμάτων και αν είναι δυνατόν στην έναρξή τους ο ασθενής πρέπει να μεταφερθεί στο νοσοκομείο ή τουλάχιστον να αναζητηθεί άμεση ιατρική βοήθεια

Διαβάστε επίσης

• Τι είναι η αναφυλαξία. Τι πρέπει να κάνετε σε αναφυλακτικό shock, πώς γίνεται η ένεση και μέτρα πρόληψης (video). 
• Δερματικά προβλήματα που μας προειδοποιούν για τη συνολική μας υγεία

Σε αυτοκτονία εξωθεί τους ασθενείς γνωστό φάρμακο κατά του άσθματος και των αλλεργιών. Τι έχει συμβεί;

επιμέλεια medlabnews.gr iatrikanea

Ένα πολύ γνωστό φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του άσθματος και των αλλεργιών σε παιδιά και ενήλικες κατηγορείται για σοβαρές παρενέργειες όσον αφορά τη λειτουργία του εγκεφάλου, που οδηγεί σε μείζονα ψυχιατρικά προβλήματα και αυτοκτονίες.

Το εν λόγω φάρμακο έχει ως δραστική ουσία την μοντελουκάστη και κυκλοφορεί στις ΗΠΑ με την εμπορική ονομασία «Singulair» από την φαρμακοβιομηχανία Merck. Στην Ευρώπη, η ίδια δραστική ουσία κυκλοφορεί με άλλες ονομασίες από διαφορετικές εταιρίες.

Πρόκειται για ένα σκεύασμα που χορηγείται με τη μορφή χαπιού και λαμβάνεται εκ του στόματος μία φορά την ημέρα, συνήθως. Η μοντελουκάστη εγκρίθηκε για ιατρική χρήση στις ΗΠΑ το 1998 και το 2017, ήταν το 16ο πιο συχνά συνταγογραφούμενο φάρμακο στη χώρα, με περισσότερες από 31 εκατομμύρια συνταγές.

Αγωγές από γονείς παιδιών

Ο Nicholas England από τη Βιρτζίνια των ΗΠΑ ήταν μόλις 22 χρονών όταν αυτοπυροβολήθηκε στο κεφάλι το 2017, λιγότερο από δύο εβδομάδες αφότου άρχισε να παίρνει ένα φάρμακο για τις αλλεργίες που έχει συνδεθεί επί χρόνια με καταθλιπτικά επεισόδια και αυτοκτονικές σκέψεις.

Οι γονείς του έχουν καταθέσει αγωγή εναντίον της Merck, της εταιρείας που ανέπτυξε το συγκεκριμένο φάρμακο, καθώς και κατά του κατασκευαστή του γενόσημου που έπαιρνε ο γιος τους, ο οποίος όπως υποστηρίζουν δεν είχε ιστορικό προβλημάτων ψυχικής υγείας.

Αυτή δεν είναι η πρώτη αγωγή κατά της Merck, η οποία φέρεται να συγκάλυψε τη συσχέτιση μεταξύ του φαρμάκου της για το άσθμα και των σοβαρών επιπτώσεων στην ψυχική υγεία όσων των καταναλώνουν. Από τότε που ο αμερικανικός κολοσσός κυκλοφόρησε τα χάπια το 1998, το φάρμακο φέρεται να έχει συνδεθεί με δεκάδες αυτοκτονίες, καθώς και περιστατικά κατάθλιψης και άγχους.

Ως ασφαλές διαφήμιζε το φάρμακο η εταιρεία

Η Merck, η οποία δεν αποκάλυψε δημοσίως τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει το συγκεκριμένο σκεύασμα στη ψυχική υγεία, διαφήμιζε το φάρμακο ως έναν ασφαλή τρόπο για να αναπνέουν καλύτερα τα ασθματικά παιδιά με ελάχιστες παρενέργειες στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλό τους, προσθέτοντας ότι αυτές ήταν «συνήθως ήπιες» και «παρόμοιες με εκείνες του placebo».

Πιο συγκεκριμένα, σε μια από τις πρώτες διαφημίσεις του φαρμάκου αναφερόταν ότι οι παρενέργειες ήταν «συνήθως ήπιες, παρόμοιες με εκείνες που έχει ένα χάπι ζάχαρης». Αλλά και στην ετικέτα του Singulair αναγραφόταν ότι η κυκλοφορία του στον εγκέφαλο ήταν «ελάχιστη», ενώ δεν γινόταν καμία αναφορά για ψυχιατρικές παρενέργειες.

Η καθυστερημένη αντίδραση του FDA

Ήταν μόλις το 2020 όταν ο FDA εξέδωσε μια πρώτη σοβαρή προειδοποίηση για το φάρμακο, προσθέτοντας την ένδειξη με το «μαύρο κουτί» στην ετικέτα του. Από το 1998 έως το 2019, ο FDA είχε λάβει 82 αναφορές για αυτοκτονίες ασθενών που το είχαν καταναλώσει - μεταξύ των οποίων και 17 παιδιά.

Ακολούθησαν πολλαπλές μηνύσεις ασθενών και των οικογενειών τους, με κατηγορίες ότι η εταιρία γνώριζε τον πιθανό κίνδυνο, αλλά επέλεξε να τον παρουσιάσει ως μικρότερο σε βαθμό που δεν ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα, με σκοπό το οικονομικό όφελος.

Πρόκειται για ένα από τα φάρμακα με τις μεγαλύτερες πωλήσεις στην ιστορία των ΗΠΑ και προσέφερε στη Merck έσοδα ύψους περίπου 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της εταιρείας. Από τότε που η πατέντα της για το φάρμακο έληξε το 2012, οι μεγαλύτεροι κατασκευαστές γενοσήμων έχουν πουλήσει εκατομμύρια συνταγές με την επιστημονική ονομασία του φαρμάκου, montelukast.

Οι περισσότερες αγωγές κατά της Merck βρίσκονται σε αρχικό στάδιο, αν κι η εταιρεία έχει σημειώσει ήδη κάποιες επιτυχίες νομικά χρησιμοποιώντας ένα «εργαλείο» - γνωστό κι ως προαίρεση - το οποίο υποστηρίζει ότι ομοσπονδιακά ρυθμιζόμενα προϊόντα ή υπηρεσίες, όπως ένα εγκεκριμένο από τον FDA φάρμακο, θα πρέπει να έχει ασυλία από αγωγές που υποστηρίζουν παραβιάσεις του πολιτειακού δικαίου.

Σε Κομισιόν και Ευρωκοινοβούλιο έφτασε το θέμα

H Γαλλίδα ευρωβουλευτής της Ομάδας Ταυτότητας και Δημοκρατίας Mathilde Androuët, τάραξε τα «λιμνάζοντα ύδατα», Κομισιόν και Ευρωκοινοβουλίου, προχωρώντας σε γραπτή ερώτηση στην οποία παραθέτει σοβαρές λεπτομέρειες, για το ότι ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται για την θεραπεία του άσθματος, προκαλεί τάσεις αυτοκτονίας στους ασθενείς!

Όπως αναφέρει, το Singulair είναι ένα φάρμακο που παράγεται από τη φαρμακευτική εταιρεία Merck, χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του άσθματος, ιδιαίτερα στα παιδιά, και πωλείται στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι έρευνες που διεξήχθησαν στις ΗΠΑ έδειξαν, ότι το Singulair θα μπορούσε να έχει μερικές πολύ σοβαρές παρενέργειες, συμπεριλαμβανομένης της πρόκλησης αυτοκτονικών σκέψεων και ψυχιατρικών προβλημάτων σε νεότερους ανθρώπους.

Αποκαλύπτει δε ότι, το 2020, η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ «έλαβε περισσότερες από 80 αναφορές αυτοκτονιών σε άτομα που έπαιρναν το φάρμακο», αν και «οι αγωγές για το φάρμακο εμποδίζονται» από το «δόγμα της ομοσπονδιακής προκαταβολής».

Σε σωρεία αγωγών κατά της Merck υποστηρίζεται ότι, η εταιρεία συγκάλυψε τους δεσμούς μεταξύ του φαρμάκου για το άσθμα και των σοβαρών επιπτώσεων στην ψυχική υγεία των ασθενών».

Πηγές: Reuters, Daily Mail:

Διαβάστε επίσης:

Άσθμα τι είναι, ποια τα συμπτώματα, ποιες οι αιτίες του; (video). Παγκόσμια Ημέρα Άσθματος.

Δεν σας φτάνει ο αέρας, έχετε δύσπνοια; Αιτίες που την προκαλούν; Πότε πρέπει να πάτε σε νοσοκομείο;

Αλλεργίες, αλλεργικό εξάνθημα του καλοκαιριού. Πώς αντιμετωπίζονται; Αλλεργία στον ήλιο, καλλυντικά, μέλισσα, σε τροφές

Μούχλα στο ψυγείο, μπάνιο, στρώμα, ρούχα. Τι προκαλεί η μούχλα; Προληπτικά και θεραπευτικά μέτρα

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Μούχλα είναι η κοινή ονομασία για πολλούς και διαφορετικούς μύκητες, που αναπτύσσονται σε οργανικές ουσίες, οι οποίες βρίσκονται σε αποσύνθεση και έχουν μια χαρακτηριστική μυρωδιά, είναι συνήθως άχρωμη και συνήθως δεν είναι ορατό με γυμνό μάτι στην φάση της δημιουργίας της.

Για τον πολλαπλασιασμό και τη διάδοση της βοηθούν μικροσωματίδια. Αυτά έχουν χρώματα και σε αυτό το στάδιο γίνεται ορατή με γυμνό μάτι ως μαύρη ή κίτρινη κηλίδα. 

Πως προκύπτει η μούχλα; 

Σε εσωτερικούς χώρους, η επώαση της μούχλας προκαλείται ιδιαίτερα λόγω τριών παραγόντων: υγρασία, θρεπτικά συστατικά και θερμοκρασία. Τα θρεπτικά συστατικά στο σπίτι και στο διαμέρισμα είναι πολλά. Οι μύκητες εγκαθίστανται σε ξύλα και γυψοσανίδες ή τρέφονται από ταπετσαρίες, χρώματα, βερνίκια, σιλικόνη, κόλλες δαπέδων, δέρμα και πολλά άλλα υλικά. Σε περίπτωση υλικών με υψηλή τιμή pH η επώαση περιορίζεται. Η μούχλα αναπτύσσεται όμως και σε υλικά που δεν προσφέρουν από μόνα τους θρεπτικές ουσίες, όταν έχουν πάνω τους οργανικά σωματίδια και ρύπους, για παράδειγμα το κεραμικό και το γυαλί. Η επώαση είναι δυνατή μόνο με την παρουσία υγρασίας.

Αναπαράγεται με σπόρια και χρειάζεται τροφή από εξωτερικές πηγές, γιατί δεν περιέχει χλωροφύλλη.

Γίνεται ορατή όταν αναπτύσσεται σε μεγάλες συγκεντρώσεις.

Προϋποθέσεις για την ανάπτυξη αυτών των μεγάλων συγκεντρώσεων μούχλας είναι:

- Να υπάρχει αυξημένη υγρασία είτε σαν εσωτερική σχετική υγρασία ή σαν υγρασία που μπαίνει μέσα στο σπίτι από υπόγεια ή ατέλειες στους τοίχους και στο δώμα, σαν υγρασία από μόνιμες μικροδιαρροές λόγω αστοχίας των υδραυλικών συστημάτων είτε, τέλος, σαν υγρασία λόγω πλημμύρας.

- Να υπάρχει οργανική ύλη για να μπορεί να τραφεί.

- Να υπάρχει σχετική έλλειψη αερισμού.

- Να υπάρχει αρκετή βρομιά που υποβοηθά την ανάπτυξη της μούχλας δίνοντάς της κατάλυμα και τροφή.

- Να υπάρχουν ταπετσαρίες σε αμόνωτους τοίχους, χαλιά και μοκέτες σε υπόγεια και υφασμάτινα πατάκια σε υγρούς χώρους όπως τα μπάνια.

- Υποθερμασμένοι εξωτερικοί τοίχοι ή υποθερμασμένα δωμάτια και χώροι (υποβοηθούν τη συμπύκνωση).

 - Στην εμφάνιση της "μούχλας" στις γωνίες των ταβανιών υπεύθυνες θεωρούνται οι "θερμογέφυρες" (αμόνωτα κομμάτια μπετόν που είναι ψυχρότερα από τον υπόλοιπο τοίχο) και εκεί πάνε και "κάθονται" οι υδρατμοί και υγροποιούνται, με αποτέλεσμα να μαυρίζει το μέρος αυτό.

- Το σκοτάδι βοηθάει την ανάπτυξη μούχλας, γιατί ευνοεί την διατήρηση της υγρασίας. Όχι όμως ότι η μούχλα δεν  αναπτύσσεται στο φως.

Τι προκαλεί η μούχλα

Οι συχνότερες διαταραχές υγείας που προκαλούνται, εξαιτίας της μούχλας στους εσωτερικούς χώρους, είναι κυρίως οι αλλεργίες και αναπνευστικές παθήσεις. Υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες διαφορετικά είδη μούχλας, αλλά μόνον δέκα από αυτά προκαλούν προβλήματα υγείας – συνήθως ασθματικές κρίσεις, ιγμορίτιδα, βρογχίτιδα και άλλα νοσήματα των πνευμόνων, καθώς και αλλεργικές αντιδράσεις. 

Η μούχλα απειλεί περισσότερο την υγεία των κατωτέρω ομάδων ανθρώπων: 

– όσοι υποφέρουν από άσθμα και άλλες ασθένειες του αναπνευστικού

– όσοι είναι ανοσοκατασταλμένοι

– οι άνθρωποι μεγάλης ηλικίας & τα βρέφη, νήπια και γενικά τα παιδιά προσχολικής ηλικίας.

Οι πιθανές ενδείξεις πως υπάρχει πρόβλημα με μούχλα στο σπίτι συμπεριλαμβάνουν βήχα, συνεχή κόπωση, ερεθισμό των ματιών και του λαιμού, πονοκεφάλους, δερματικούς ερεθισμούς και ναυτία.

Τα σπόρια από κάποιες μούχλες (π.χ. Ασπέργιλος flavus, αφρικάνικος ασπέργιλος κτλ.) είναι εξαιρετικά τοξικά, υπήρξαν δε, υπεύθυνα για πολλούς θανάτους, με πιο γνωστό αυτούς των αρχαιολόγων στον Τάφο του Φαραώ. Τότε επειδή η αιτία ήταν άγνωστη, τους απέδωσαν στην κατάρα του Φαραώ.

Οι ισχυρότατα τοξικές και καρκινογόνες αφλατοξίνες παράγονται από μούχλα που αναπτύσσεται κυρίως σε ξηρά φρούτα, ξηρούς καρπούς (ιδιαίτερα στα αράπικα φυστίκια και αμύγδαλα), μπαχαρικά, σιτηρά και σε τυριά όταν υπάρξουν κατάλληλες συνθήκες υγρασίας και θερμοκρασίας. Επίσης μπορεί να εμφανισθούν στο γάλα ζώων που έχουν τραφεί με ζωοτροφές (καλαμπόκι κ.λπ.), στα οποία είχαν αναπτυχθεί μύκητες. 

Στους πάσχοντες από άσθμα ο μύκητας της ασπεργίλλωσης μπορεί να προκαλέσει βήχα και συριγμό, ενώ σε άτομα με αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό σύστημα, όπως οι καρκινοπαθείς που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία, οι πάσχοντες από AIDS και τα άτομα που έχουν αυτό-άνοσα νοσήματα, κινδυνεύουν περισσότερο να εκδηλώσουν ασπεργίλλωση. Η ασπεργίλλωση προσβάλλει κυρίως ανοσοκατεσταλμένα άτομα, άτομα με κοκκιοκυτταροπενία, οξεία λευχαιμία, ή λέμφωμα. Χτυπά συνήθως τους πνεύμονες (90%), αλλά δεν αποκλείεται να επεκταθεί σε άλλα όργανα. Οι ασθενείς εμφανίζουν βήχα, πλευρωδυνία, πυρετό, δύσπνοια και ταχύπνοια.

Παράγοντες που συντηρούν και επιτείνουν το πρόβλημα της μούχλας στα σπίτια:

1) Η ύπαρξη οργανικής ύλης που της παρέχει τροφή: ρητίνες των χρωμάτων, φυσικές ίνες, χαρτί, ξύλο κλπ.

2) Βρομιά, σκόνη, ίχνη από λίπη κλπ.

3) Σχετικά υψηλές θερμοκρασίες: ≥ 24 – 25ο C.

4) Η υγρασία. Μπορεί να προέρχεται από πολλές πηγές και μάλιστα μη προφανείς.

Η μούχλα στα σπίτια εντοπίζεται κυρίως:

1) Πάνω σε κρύα, αμόνωτα δομικά στοιχεία του εξωτερικού περιβλήματος.

(δοκάρια τοιχία, κολόνες κλπ. Είναι οι γνωστές θερμογέφυρες).

2) Σε δωμάτια με μεγάλη σχετική υγρασία ιδιαίτερα όταν στερούνται μηχανικού εξαερισμού

(μπάνια κουζίνες, πλυσταριά κλπ

3) Σε υπόγειους χώρους.

Η μούχλα χρειάζεται μεν οξυγόνο αλλά όχι και φως, γιατί δεν περιέχει χλωροφύλλη και συνεπώς δεν κάνει φωτοσύνθεση.

Τα υγρά υπόγεια αποτελούν ιδανικό περιβάλλον για την ανάπτυξη κι εξάπλωση της μούχλας.

4) Μέσα σε ντουλάπες που είναι σε επαφή με το εξωτερικό περίβλημα του σπιτιού.

5) Πίσω από έπιπλα που βρίσκονται κοντά στο εξωτερικό περίβλημα του σπιτιού.

Προληπτικά και θεραπευτικά μέτρα κατά της μούχλας

– Οι μεγαλύτεροι εχθροί της μούχλας είναι η καθαριότητα (συμπεριλαμβάνει και τον καλό αερισμό) και η έλλειψη υγρασίας.

Σαφώς και δεν μπορούμε να βγάλουμε την οργανική ύλη – που αποτελεί τροφή για τη μούχλα – έξω από τα σπίτια.

Τα προληπτικά και τα θεραπευτικά μέτρα πολλές φορές αλληλοεπικαλύπτονται γι’ αυτό θα παρατεθούν χωρίς διαχωρισμό:

1) Αποτροπή συμπυκνώσεων

– Όλοι οι σωλήνες κρύου νερού πρέπει να θερμομονώνονται με τα κατάλληλα υλικά.

– Οι θερμογέφυρες πρέπει να αποφεύγονται κατά το δυνατόν.

Εάν υπάρχουν, πρέπει:

– Να θερμομονώνονται εκ των υστέρων

– Να βάφονται με ειδικές αντισυμπυκνωτικές βαφές (τύπου Dip Αnticondensation).

* ή τουλάχιστον να βάφονται με αντιμηκυτικά χρώματα (θα υπάρχει συμπύκνωση αλλά όχι μούχλα).

2) Άμεσος εντοπισμός και επιδιόρθωση βλαβών στα υδραυλικά δίκτυα.

Οι βλάβες αυτές είναι υπεύθυνες για πολλές και κυρίως μεγάλου βεληνεκούς ζημίες από τη μούχλα.

3) Τακτικός αερισμός

Ο αερισμός διαλύει και απομακρύνει τα μεγάλα φορτία υδρατμών.

Πρέπει να υπάρχει κυκλοφορία του αέρα σε όλα τα ύποπτα για ανάπτυξη μούχλας σημεία όπως π.χ. πίσω από τα έπιπλα.

Το μόνιμο άνοιγμα ενός κουφώματος έστω και κατά 0,5cm βοηθάει προς αυτή την κατεύθυνση.

Μπορεί ο εξωτερικός χειμωνιάτικος αέρας να έχει υψηλή σχετική υγρασία, αλλά οι απόλυτές του τιμές είναι χαμηλές.

Όταν μπαίνει μέσα στο σπίτι, η σχετική του υγρασία πέφτει πολύ συμπαρασύροντας προς τα κάτω τη συνολική εσωτερική σχετική υγρασία.

4) Μείωση και εξορθολογισμός της παραγωγής υδρατμών

Οι υδρατμοί παράγονται κυρίως από τις εξής ανθρώπινες δραστηριότητες:

α) Μπάνια και κυρίως ντουζ.

β) Μαγείρεμα.

γ) Πότισμα εσωτερικών φυτών (περιορίστε τα).

δ) Στέγνωμα ρούχων κλπ. (κόψτε αυτή τη συνήθεια).

Τα μπάνια και οι κουζίνες πρέπει να έχουν μηχανικό εξαερισμό.

Δεν πρέπει να γίνεται άσκοπη χρήση υγραντήρων.

5) Εντοπισμός εισροής νερού σε δώματα, τοίχους και υπόγεια και άμεση αντιμετώπισή της

Το νερό μπορεί να μπαίνει σε υγρή αλλά και σε αέρια μορφή (υδρατμοί) π.χ. μέσω διάχυσης, μεταφοράς αέριων μαζών από τρύπες και ανοίγματα κλπ. 

6) Καθαρισμός επιφανειών – Απόρριψη προσβεβλημένων αντικειμένων

Κάθε επιφάνεια χρειάζεται κατάλληλα καθαριστικά μέτρα και υλικά.

Τα συνηθέστερα καθαριστικά μέσα είναι:

α) Εξειδικευμένα μυκητοκτόνα όπως π.χ. το Antimousse.

Είναι προτιμότερα γιατί είναι εύκολα στη χρήση και δεν αφήνουν υπολείμματα.

Για δουλειές μικρού βεληνεκούς είναι η δέουσα λύση.

β) Χλωρίνη (υποχλωριώδες νάτριο 5%). Αραιώστε τη με νερό: ένα ποτήρι σε 3-4 κιλά νερό.

Τα υπολείμματά της πρέπει να απομακρύνονται.

Κοινά απορρυπαντικά (χωρίς όμως αμμωνία) ή φωσφορικό νάτριο (Νa3PO4) μπορούν να προστεθούν στο μίγμα ανάλογα με την τελική του χρήση.

Αντικείμενα που δεν επιδέχονται στεγνώματος και καθαρισμού πρέπει να απορρίπτονται, γιατί αποτελούν εστία περαιτέρω μόλυνσης.

Στο ψυγείο μούχλα

Πολλά προϊόντα μουχλιάζουν ή χαλάνε μετά από αρκετό καιρό στο ψυγείο. Ποια είναι όμως εκείνα που μπορούμε να κρατήσουμε και ποια πρέπει να πετάξουμε επειγόντως, αφού μπορεί να βλάψουν την υγεία μας;

Τα σκληρά τυριά όπως το τσένταρ είναι κλασικές περιπτώσεις όπου μπορείτε να αγνοήσετε τη μούχλα – απλά κόψτε την, το εσωτερικό παραμένει φαγώσιμο· όπως και με το ψωμί.

Ωστόσο, αυτό δεν ισχύει με τα μαλακά τυριά όπως το μπρι ή το καμαμπέρ, τα οποία μπορεί να γίνουν κατοικία επικίνδυνων βακτηρίων άπαξ και χάσουν τη φρεσκάδα τους.

Το ίδιο ισχύει και για τα λαχανικά και το σκληρό σαλάμι.

Αν η μούχλα έχει εξαπλωθεί σε τροφές όπως τα κονσερβοποιημένα κρέατα, το μαγειρεμένο κρέας και τα πουλερικά, τα μαγειρεμένα φαγητά κατσαρόλας, το γιαούρτι, τις μαρμελάδες, το ψωμί ή τα παξιμάδια, τότε πετάξτε τα.

Στο στρώμα μούχλα

Στις οδηγίες των στρωμάτων θα διαβάσετε ότι το στρώμα απαγορεύεται να βραχεί ή να πλυθεί, αλλά και να αποφεύγετε τον καθαρισμό με τη χρήση ατμού, διότι θα δημιουργηθεί στο εσωτερικό του στρώματος υγρασία και μούχλα!

Αν βάλετε χλωρίνη, μαγειρική σόδα, η σόδα με οδοντόπαστα, ακόμα και ζάχαρη, που αναφέρονται σε διάφορα άρθρα, η κατάσταση θα επιδεινωθεί.

Εάν υπάρχει μούχλα που υπάρχει στο στρώμα , υπάρχει μια πιθανότητα ότι η μούχλα να είναι σε ολόκληρο το δωμάτιο και θα πρέπει να αφαιρεθεί.

Στα ρούχα μούχλα

Μην στεγνώνετε ρούχα μέσα στο σπίτι. Η μέθοδος αυτή κρύβει σοβαρότατους κινδύνους για την υγεία μας.

Τα ρούχα όταν στεγνώνουν πάνω σε θερμαντικά σώματα αυξάνουν τα επίπεδα υγρασίας στον χώρο κατά 30%, δημιουργώντας το ιδανικό περιβάλλον για την ανάπτυξη μούχλας.

 Στεγνώνουμε τα ρούχα σε ανοιχτό χώρο η σε ειδικό στεγνωτήριο

– Αν δεν έχουμε εναλλακτική, φροντίζουμε, όταν το στέγνωμα γίνεται μέσα στο σπίτι, να μην πρόκειται για την κρεβατοκάμαρα ή το σαλόνι

– Σε κάθε περίπτωση έχουμε ανοιχτά παράθυρα

Μούχλα στο μπάνιο

– Ενώ κάνετε μπάνιο, ανοίξτε το παράθυρο. Αυτό που πρέπει να προσέξετε πολύ είναι η φορά του αέρα να είναι από μέσα προς τα έξω κι όχι το αντίθετο.– Μετά το μπάνιο σκουπίστε τις επιφάνειες.– Ψεκάστε το μπάνιο και το ντους αρκετά συχνά με ξύδι! Σταματά τον σχηματισμό της μούχλας.

– Όταν κάνετε μπάνιο, το πατάκι στο οποίο θα πατήσετε όταν βγείτε απορροφά νερό. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να κρατά υγρασία, γι” αυτό μόλις τελειώσετε βγάλτε το έξω να στεγνώσει.– Αν μπορείτε κι έχετε τη δυνατότητα  εγκαταστήστε στο μπάνιο, αφυγραντήρα.

Διαβάστε επίσης

• Τι είναι η αλλεργία; Με ποιόν τρόπο εκδηλώνεται μια αλλεργική αντίδραση και πώς αντιμετωπίζεται;
• Τι είναι η οξεία και η χρόνια βρογχίτιδα; Σε τι οφείλεται και πώς αντιμετωπίζεται; Ροφήματα που κάνουν καλό
• O βήχας μπορεί να οφείλεται σε καρκίνο του πνεύμονα;
• Πότε ο βήχας πρέπει να σας ανησυχήσει, τι μπορεί να προκαλέσει και πώς αντιμετωπίζεται;
• Βήχας μετά από το κρυολόγημα και πώς αντιμετωπίζεται
• Πώς η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (Χ.Α.Π.) επηρεάζει το αναπνευστικό σύστημα; ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΧΑΠ
• Ξυπνάτε από τον βήχα; Ποια είναι η αιτία και πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί; Πότε πρέπει να ανησυχήσετε
• Τι είναι η φυματίωση; Χρήσιμες πληροφορίες, ερωτήσεις και απαντήσεις.
• 14 βότανα για τις παθήσεις του αναπνευστικού

Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή
MSc