45ο Ετήσιo Πανελλήνιο Ιατρικό Συνέδριο «Η Υγεία στο Επίκεντρο», 15-18 Μαΐου, Αθήνα

Το 45ο Ετήσιο Πανελλήνιο Ιατρικό Συνέδριο (ΕΠΙΣ) διοργανώνεται από την  Ιατρική Εταιρεία Αθηνών (ΙΕΑ) στην Αθήνα, 15-18 Μαΐου 2019 στο Ξενοδοχείο Divani Caravel.  Η θεματολογία του ΕΠΙΣ περιλαμβάνει θεματικές ενότητες για όλες τις ειδικότητες  της Ιατρικής και Συναφών  Επιστημών Υγείας.

Το Συνέδριο χαρακτηρίζεται από διεπιστημονική ανάλυση θεμάτων που αφορούν στην άσκηση της ιατρικής καθώς και ζητημάτων που αφορούν εκπαιδευτικές, νομικές, οικονομικές, κοινωνικές και βιοηθικές πτυχές της ιατρικής και δημόσιας υγείας.

Η προαγωγή της υγείας και η πρόληψη, η διεπιστημονική οργάνωση των υπηρεσιών υγείας, ο εξορθολογισμός των δαπανών μέσω τεκμηριωμένων κλινικών πρακτικών προς όφελος των ασθενών και η υγεία ειδικών ομάδων πληθυσμού βρίσκονται στο επίκεντρο της θεματολογίας του συνεδρίου.

Δημήτριος Μπούμπας Πρόεδρος της Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών

Αναλυτικότερα στο πλαίσιο του συνεδρίου θα συζητηθούν τα ακόλουθα:

Ενιαίο σύστημα υγείας: Δημόσιο ή κρατικό; Ποία η διάφορα; Ποία η βέλτιστη επιλογή για τη χώρα;

Η εναρκτήρια ομιλία από τον Καθηγητή κ. Ηλία Μόσιαλο έχει τίτλο “Για ένα σύγχρονο σύστημα υγείας. Η πολιτική υγείας στην Ελλάδα μετά τα μνημόνια”. Τα τελευταία χρόνια, ταυτόχρονα με τις γνωστές παθογένειες του συστήματος υγείας, υπάρχουν και προσπάθειες βελτίωσης. Είναι όμως αποσπασματικές και όχι ενταγμένες σε συνολικό σχεδιασμό. Χρειάζεται να περάσουμε σε ένα άλλο πρότυπο κοινωνικής παρέμβασης, που προτεραιότητά του θα είναι το επίπεδο και η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και η ενίσχυση της κοινωνικής κινητικότητας. Το ζητούμενο είναι ένα αληθινά Δημόσιο Σύστημα Υγείας, με εισαγωγή των στοιχείων της διαφάνειας και του ανταγωνισμού, έτσι ώστε να γίνει καλύτερο για αυτόν που πρέπει πάντα να υπηρετεί, δηλαδή, τον ασθενή.

Πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας: Τι ψηφίσθηκε, τι εφαρμόζεται, ποιες οι δυσκολίες και οι πιθανές λύσεις.

Βασικό συστατικό των συστημάτων υγείας σήμερα είναι ο ισχυρός προσανατολισμός στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας (ΠΦΥ) και η καθολική κάλυψη υγείας του πληθυσμού. Σημαντική  είναι η συμβολή της νέας  νομοθεσίας στη διεπιστημονική συνεργασία των εμπλεκόμενων επαγγελματιών υγείας («ομάδα υγείας») και την ανάπτυξη των ακαδημαϊκών μονάδων. Χρειάζονται όμως ακόμη πολλά και τολμηρά βήματα στην ανάπτυξη δικτύων ΠΦΥ, στην ανάπτυξη υποδομών και προγραμμάτων συνεχούς επαγγελματικής εκπαίδευσης και στην αξιολόγηση της ποιότητας των υπηρεσιών ΠΦΥ. Η κριτική που ασκήθηκε σε σχέση με το ποιος θα αναλάβει το ρόλο του οικογενειακού ιατρού (ΟΙ) και με την αποζημίωση τους (θεωρήθηκε αναντίστοιχη με το έργο και το ρόλο που αναλαμβάνει), οδήγησαν σε μη ανταπόκριση των ιατρών στις προσκλήσεις και περιορισμένη κάλυψη του πληθυσμού.

Θεραπευτικά πρωτόκολλα: αύξηση της γραφειοκρατίας ή εξορθολογίκευση της ιατρικής πράξης; Υπάρχει όφελος για τον ασθενή;

Η εφαρμογή διαγνωστικών και θεραπευτικών πρωτοκόλλων (ΘΠ) ως εργαλείων της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, αποτελεί την πρακτική εφαρμογή των κλινικών οδηγιών διάγνωσης και θεραπείας που βασίζεται στα τελευταία επιστημονικά δεδομένα. Επιτρέπουν την καταγραφή των ασθενών για χρόνιες νόσους, την παρακολούθηση της πορείας της νόσου κάθε ασθενούς, αποτρέπουν την εφαρμογή θεραπείας σε όσους δεν την χρειάζονται, παρέχοντας τη δυνατότητα στον κάθε ασθενή να έχει πρόσβαση στη θεραπεία που έχει ανάγκη, συμπεριλαμβανομένων των καινοτόμων θεραπειών. Παράλληλα, η αξιολόγηση τεχνολογιών υγείας αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για τον εξορθολογισμό του συστήματος υγείας σε εθνικό επίπεδο. Τα προϊόντα που θα αποζημιώνονται πρέπει να πληρούν τις παρακάτω προϋποθέσεις: ανεκπλήρωτη ιατρική ανάγκη από τα υπάρχοντα προϊόντα, προστιθέμενη θεραπευτική αξία σε σχέση με τις ήδη αποζημιούμενες θεραπευτικές επιλογές, ισχυρά και αξιόπιστα κλινικά δεδομένα και θετικό πρόσημο στη σύγκριση κόστους/αποτελεσματικότητας.

Λευτέρης Θηραίος Γενικός Ιατρός-Διευθυντής Ε.Σ.Υ., Γ.Γ. Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών

Κλινικές μελέτες. H Ελλάδα ουραγός. Προστατεύουμε τους ασθενείς από πειραματισμούς ή τους στερούμε καινοτόμα φάρμακα και υψηλού επιπέδου ιατρική φροντίδα;

Οι κλινικές μελέτες είναι το κύριο μέσο για την εφαρμογή της βασικής έρευνας σε θεραπείες και έχουν πολλαπλή προστιθέμενη αξία για την έρευνα και ανάπτυξη, ενώ συμβάλλουν στη διαμόρφωση ανθρώπινου κεφαλαίου με σημαντικά οικονομικά οφέλη για τη χώρα. Συγκριτικά με το Βέλγιο-μια χώρα με παρόμοιο πληθυσμό- η χώρα μας έχει 80% λιγότερες μελέτες και 90% λιγότερα έσοδα λόγω γραφειοκρατικών αγκυλώσεων και έλλειψης επαρκούς υποστήριξής τους από τις διοικήσεις των Νοσοκομείων και τη Πολιτεία.

Καινοτόμες  θεραπείες  και τεχνολογίες: Ποιες είναι και πως θα αλλάζουν το πεδίο;

Σχετικά με τις καινοτόμες θεραπείες και τις νέες τεχνολογίες στην υπηρεσία του ασθενή, η δυνατότητα να τροποποιηθεί γενετικά ο υποδοχέας των Τ κυττάρων ή να ενισχυθεί η δράση τους (θεραπείες CART και ανοσοθεραπείες) για να καταστρέφουν κακοήθη κύτταρα λευχαιμιών, λεμφωμάτων και άλλων καρκίνων, αποτελεί τη σύγχρονη επανάσταση στην ογκολογία. Η αλληλούχιση των πυρηνικών οξέων (DNA-RNA) με σύγχρονες τεχνολογίες έχει μπει στη διάγνωση, παρακολούθηση και πρόγνωση διαφόρων νοσημάτων. Άλλες τεχνολογίες όπως η νανοτεχνολογία, η τρισδιάστατη εκτύπωση επιτρέπουν καλύτερη πρόσβαση των φαρμάκων και τη δυνατότητα αντικατάστασης ανεπαρκών  οργάνων.

Δεδομένα υγείας σε εθνικό-πληθυσμιακό επίπεδο: ποια τα πλεονέκτημα και πως μπορούν να αξιοποιηθούν;

Στο πλαίσιο του 45^ου ΕΠΙΣ διοργανώνεται το 1ο Health Datathon στην Ελλάδα με πραγματικά σύνολα ανωνυμοποιημένων δεδομένων της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης από την ΗΔΙΚΑ και του Συστήματος Επιχειρηματικής Ευφυϊας (Β.Ι) του Υπουργείου Υγείας. Σύμφωνα με τα πρότυπα ανάλογων δράσεων στο εξωτερικό, θα διερευνήσουμε τη δυνατότητα, διαφορετικές ομάδες (όπως προγραμματιστές, στατιστικοί και επαγγελματίες υγείας), να συνεργαστούν σε αναπάντητα ερωτήματα τόσο στον κλινικό τομέα όσο και στον τομέα διοίκησης υπηρεσιών υγείας. Η διαχείριση και ο έλεγχος της πληροφορίας μπορεί να υποστηρίξει την ανάπτυξη της κλινικής και διοικητικής διακυβέρνησης σε ένα σύνθετο και πολύπλοκο σύστημα, όπως είναι το σύστημα υγείας.

Σωκράτης Παπαγεωργίου, Αναπληρωτής Καθηγητής Νευρολογίας και Νευροψυχολογίας, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ

Φροντίδα των ηλικιωμένων στη κοινότητα και στο νοσοκομείο: Είναι οι ηλικιωμένοι οι ενήλικες μεγάλης ηλικίας ή κάτι το ξεχωριστό;

Σημαντική θεωρείται η ενότητα σχετικά με την υγεία ειδικών ομάδων πληθυσμού. Η φροντίδα για τους ηλικιωμένους αφορά όχι μόνο παράταση της ζωής αλλά και γηρατειά με ποιότητα ζωής και ειρηνικά τέλη. Εδώ βρίσκει πλήρη εφαρμογή το «ουκ εν τω πολλώ το ευ». Υπάρχουν ιατρικές πράξεις και θεραπείες που δεν βοηθούν, ενώ συχνά αγνοούνται άλλα σημαντικά προβλήματα όπως η κινητικότητα, η έκπτωση της όρασης και ακοής, οι πτώσεις, η οικονομική δυσπραγία, η μοναξιά και η κοινωνική απομόνωση. Ο ηλικιωμένος είναι ένας εύθραυστος οργανισμός που όταν νοσηλεύεται χρειάζεται ειδική φροντίδα για να επιστέψει στη κοινότητα υγιής και λειτουργικός.

Ανακουφιστική φροντίδα στη κοινότητα και στο νοσοκομείο: Όταν οι καλές προθέσεις ιατρών και συγγενών δεν επαρκούν.

Η Ανακουφιστική Φροντίδα επιδιώκει τη διασφάλιση της ποιότητας ζωής ασθενών (και των οικογενειών τους) που αντιμετωπίζουν προβλήματα, τα οποία σχετίζονται με χρόνιες απειλητικές για τη ζωή ασθένειες (όπως ο καρκίνος, οργανικές ανεπάρκειες, νευροεκφυλιστική νοσήματα κλπ), μέσω της πρόληψης, αξιολόγησης και της ανακούφισης του πόνου και άλλων οργανικών συμπτωμάτων, ψυχοκοινωνικών καθώς και  πνευματικών προβλημάτων. Η φροντίδα αυτή παρέχεται από ομάδα λειτουργών υγείας, καθ’´ όλη τη διάρκεια της ασθένειας, παράλληλα ενδεχομένως με τη θεραπεία που έχει ως στόχο την ίαση,  στην περίοδο αποκατάστασης ή στο τελικό στάδιο ενώ συνοδεύει την οικογένεια και στο πένθος. Θα αναπτυχθούν οι βασικές αρχές της Ανακουφιστικής Φροντίδας με  έμφαση στην επικοινωνία, ιδιαίτερα αυτή των δυσάρεστων ειδήσεων, η αντιμετώπιση συμπτωμάτων στις χρόνιες παθήσεις,  στο σπίτι ή στο νοσοκομείο, σύμφωνα με τις επιθυμίες και τη συμμετοχή του ασθενούς στη διαμόρφωση του σχεδίου φροντίδας, αλλά και οι ιδιαιτερότητες της φροντίδας στο τέλος της ζωής.

Υγεία γυναικών στην Ελλάδα: Είναι οι γυναίκες μοναδικές και γιατί; Τι κάνουμε  και τι δεν κάνουμε;

Οι γυναίκες με το διπλό ρόλο τους ως μητέρες και σύζυγοι, αποτελούν τον πυρήνα της ελληνικής οικογενείας. Σοβαρά προβλήματα υγείας που απασχολούν και τα δύο φύλα μπορεί να εμφανισθούν με διαφορετική κλινική εικόνα στις γυναίκες με αποτέλεσμα να μην αναγνωρίζονται εγκαίρως.  Άλλα προβλήματα υγείας  όπως η κατάθλιψη, τα αυτοάνοσα νοσήματα και η παχυσαρκία, η διαταραχή της πρόσληψης της τροφής (βουλιμία, νευρογενής ανορεξία) είναι πιο συχνά στις γυναίκες από ότι στους άνδρες. Μερικά προβλήματα υγείας που σχετίζονται με διαφορές στη λειτουργία των ενδοκρινών αδένων αφορούν αποκλειστικά τις γυναίκες όπως λ.χ. η εμμηνόπαυση, ο καρκίνος του μαστού. Θα συζητηθούν επίσης θέματα αναπαραγωγικής και σεξουαλικής υγείας, της κύησης και γαλουχίας καθώς επίσης το φλέγον θέμα της οικογενειακής βίας και της πρόσβασης των γυναικών  σε υπηρεσίες προληπτικής ιατρικής.

Αγγειακά εγκεφαλικά -τo «έμφραγμα» του εγκεφάλου: Μπορούμε να συνεχίσουμε χωρίς  «μονάδα στεφανιαίων»   για τα εγκεφαλικά;

Τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια αποτελούν μια από τις σημαντικότερες αιτίες θανάτου και προπαντός αναπηρίας με δυσβάστακτο οικονομικό φορτίο για τις οικογένειες και τη πολιτεία. Σε αντίθεση με τα εμφράγματα της καρδίας όπου με την οργάνωση εξειδικευμένων «μονάδων στεφανιαίων» με δυνατότητα θρομβόλυσης η έκβαση τους έχει βελτιωθεί θεαματικά, για τα αγγειακά εγκεφαλικά η δυνατότητα αυτή προσφέρεται μόνο σε μικρό αριθμό ασθενών και σε περιορισμένα νοσοκομεία.

Αλκοολισμός- η σιωπηλή επιδημία  Υπάρχει αύξηση και γιατί; Τι μπορεί να γίνει;

Ο αλκοολισμός είναι μια κοινωνική και ιατρική μάστιγα με πρώιμα στοιχεία που υποδηλώνουν αύξησή τους σε ειδικές ομάδες του πληθυσμού όπως οι γυναίκες, οι νέοι και ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Η πρώιμη αναγνώριση και ειδική παρέμβαση αποτελεί ανεκπλήρωτη ανάγκη για τη χώρα μας.

Η άσκηση ως θεραπεία: Βοηθάει; Πού και πόσο;

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στη «συνταγογράφηση»  της σωματικής άσκησης για την πρόληψη και ως συμπληρωματική θεραπευτική παρέμβαση σε πολλά χρόνια νοσήματα, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση, ο καρκίνος, οι καρδιοαγγειακές παθήσεις, η παχυσαρκία, η νοητική έκπτωση, κ.α., με σκοπό να βελτιώσει την κλινική εικόνα και την ποιότητα ζωής του ασθενούς. Η σωματική άσκηση είναι συμπληρωματική της κλασικής ιατρικής θεραπευτικής πρακτικής,  και γίνεται με βάση συγκεκριμένες ενδείξεις και  προγράμματα που έχουν τεκμηριωμένη ωφέλεια.

Ιατρική χρήση κάνναβης: μύθοι και πραγματικότητα.

H Ελλάδα έχει υιοθετήσει νομοθετικές ρυθμίσεις για την έγκριση ή τη διεύρυνση της ιατρικής χρήσης της ιατρικής κάνναβης. Υπάρχουν επαρκή ερευνητικά δεδομένα σε ποιες παθήσεις έχει ένδειξη η ιατρική κάνναβη, η οποία θα πρέπει να τυποποιηθεί και να κυκλοφορεί σαν φαρμακευτικό σκεύασμα σε καταγεγραμμένη περιεκτικότητα δραστικών ουσιών, ελεγχόμενη συνταγογράφηση και επιστημονική τεκμηρίωση των ενδείξεων και των παρενεργειών.

Οι μεταμοσχεύσεις στην Ελλάδα. Τι αλλάζει;

Tα τελευταία χρόνια χάρις σε συνδυασμένες προσπάθειες του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων - Φιλανθρωπικών Ιδρυμάτων και τη πρόθεση του Ωνασείου Ιδρύματος για την Ίδρυση Μεταμοσχευτικού Κέντρου, αυξάνει η ευαισθητοποίηση του πληθυσμού για τη δωρεά μυελού και οργάνων και αυξάνονται οι δυνατότητες της χώρας για μεταμοσχεύσεις οργάνων όπως η καρδία, οι πνεύμονες και το ήπαρ. 

Τέλος, κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου, θα γίνουν ειδικές συνεδρίες εις μνήμην των ακαδημαϊκών Δ. Τριχόπουλου και Κ. Στεφανή και θα αναγνωρισθεί η προσφορά των νοσηλευτών με τη βράβευση της κ  Χ. Πλατή.

   

Λίγα λόγια για την Ιατρική Εταιρεία Αθηνών:

Η Ιατρική Εταιρεία Αθηνών (ΙΕΑ) ιδρύθηκε στις 13 Μαΐου 1835, δύο χρόνια πριν από την ίδρυση του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου και είναι μία σύγχρονη επιστημονική εταιρεία, με μακρόχρονη συνεισφορά στην εκπαίδευση και φροντίδα των ασθενών. Εκπροσωπώντας περισσότερες από 50 ειδικότητες/εξειδικεύσεις και τομείς ειδικού ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης εργαλείων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης  σε στενή συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας και άλλους θεσμικούς φορείς (ΕΟΠΥΥ, ΕΟΦ, ΗΔΙΚΑ), η ΙΕΑ ενεργεί ως κέντρο  γνώσης για την Ιατρική και τη Δημόσια Υγεία, με σαφή αναφορά στη κοινωνία, συντονίζοντας την συνεχιζόμενη Ιατρική εκπαίδευση και συνδράμοντας στη πρόοδο της Ιατρικής και στη βελτίωση του επιπέδου της ιατρικής φροντίδας. Η ΙΕΑ παρέχει τη δυνατότητα για διεπιστημονική/διασυνδετική προσέγγιση και συζήτηση /αντιπαράθεση- μέσω του ΕΠΙΣ και άλλων διεταιρικών πρωτοβουλιών- για τη διαμόρφωση κοινής γλώσσας και ενιαίου κώδικα επικοινωνίας για την ολιστική διαχείριση των αναγκών υγείας των ασθενών στη χώρα. Το Ίδρυμα Ελληνικής Ιατρικής Βιβλιοθήκης και Κέντρου Τεκμηρίωσης (ΕΙΒΚΙΤ) με τη σύμπραξη της Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών(ΙΕΑ) σχεδιάζει τη δημιουργία ενός Εθνικού Κέντρου Αναφοράς  για τη  συνεχιζόμενη Ιατρική Εκπαίδευση των επιστημόνων υγείας της χώρας όπου θα φιλοξενούνται και θα υποστηρίζονται με συστηματικό και ολοκληρωμένο τρόπο οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες.