Ερχεται το τέλος των γραφείων

Υπάλληλοι γραφείων σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο που επιθυμούν να επιστρέψουν στους χώρους εργασίας τους, ενδέχεται να εμποδιστούν από τους υπουργούς που προετοιμάζουν λεπτομέρειες για το πώς θα γίνει η άρση μέτρων που εφαρμόστηκαν λόγω της πανδημίας κορωνοϊού.
  Οι εργοδότες αναμένεται να κρατήσουν το μεγαλύτερο μέρος του προσωπικού τους σε καθεστώς τηλε-εργασίας από το σπίτι για αρκετούς μήνες για να αποτρέψουν τον συνωστισμό στα μέσα μαζικής μεταφοράς, ανέφεραν ανώτερα κυβερνητικά στοιχεία στην εφημερίδα Financial Times.   

H επιτροπή η οποία συνεργάζεται στενά με συνδικάτα και επικεφαλής εταιρειών για την κατάρτιση σχεδίων για βέλτιστες πρακτικές σε επτά διαφορετικούς τύπους χώρου εργασίας, θα δημοσιεύσει τις συστάσεις της την επόμενη εβδομάδα. Οι εταιρείες που καλούνται να επανεκκινήσουν τις δραστηριότητές τους σχετικά γρήγορα θα περιλαμβάνουν εμπόρους λιανικής πώλησης, εργοστάσια και αποθήκες, ενώ τα γραφεία θα παραμείνουν κλειστά για περισσότερο. «Αν δουλεύετε σε χώρο γραφείου, τότε μάλλον θα υπάρχει καθοδήγηση που να λέει ότι συνεχίζετε να εργάζεστε από το σπίτι», είπε πηγή από την επιτροπή.  

 Ακόμα και όταν τα γραφεία αρχίσουν να ανοίγουν ξανά μαζικά, πολλοί  αναμένεται να χρησιμοποιούν κυκλικό σύστημα με δύο ομάδες να εναλλάσσονται κάθε εβδομάδα στο γραφείο.  Η κυβέρνηση θα προτείνει ότι και τα διαλείμματα της εργασίας είναι κλιμακωτά καθ 'όλη τη διάρκεια της ημέρας, για να αποφευχθεί η συγκέντρωση ατόμων, κάτι που είναι μια από τις μεγαλύτερες ανησυχίες μεταξύ των  επιχειρήσεων και των συνδικάτων.   Θα αλλάξει η φιλοσοφία των γραφείων   Πάντως η εφημερίδα Financial Times εκτιμά πως η εργασία σε χώρους γραφείων εισέρχεται σε μια γενικότερη κρίση- όχι μόνο στη Βρετανία.   

Πολλοί από τους υπαλλήλους γραφείων του κόσμου δεν έχουν δει τα γραφεία τους εδώ και εβδομάδες. Όμως, όταν το lockdown τελειώσει μπορεί τελικά να είναι λιγότερα τα γραφεία που θα ανοίξουν. Αντιμετωπίζοντας μια ξαφνική ανάγκη μείωσης του κόστους, στελέχη αναφέρουν τις τελευταίες ημέρες ότι τα χαρτοφυλάκια ακινήτων τους είναι μια καλή αρχή για οικονομία, δεδομένης της ευκολίας με την οποία οι εταιρείες τους έχουν προσαρμοστεί στην τηλε-εργασία. 

  «Η ιδέα του να έχουμε 7.000 ατόμων σε ένα κτίριο μπορεί να είναι παρελθόν», δήλωσε ο Jes Staley της τράπεζας Barclays. «Ίσως δεν χρειαζόμαστε όλα τα γραφεία που έχουμε αυτήν τη στιγμή σε όλο τον κόσμο», λέει ο Dirk van de Put του Mondelez, ενώ ο Sergio Ermotti είπε ότι η UBS σκέφτεται ήδη να μετακομίσει από τα ακριβά γραφεία στο κέντρο της πόλης, σε περισσότερα και μικρότερα.   Μια έρευνα της PwC αυτή την εβδομάδα διαπίστωσε ότι το ένα τέταρτο των εταιριών, σκέφτονται να λιγοστέψουν τα γραφεία τους ενώ  το Site Selectors Guild, τα μέλη του οποίου βοηθούν τις εταιρείες να εντοπίσουν νέα κτίρια, δήλωσε ότι οι μισές από τις αναζητήσεις γραφείων στις ΗΠΑ είχαν τεθεί σε αναμονή.   Ο Tom Stringer, ο οποίος είναι επικεφαλής της BDO στις ΗΠΑ, δήλωσε «Σε έξι εβδομάδες, μεταφέραμε σχεδόν το σύνολο των γραφείων της Αμερικής και τα μετακινήσαμε σε κουζίνες και σαλόνια και ήταν αρκετά απρόσκοπτο». «Οι άνθρωποι το συνηθίζουν. Ο σκύλος ή το παιδί που περιπλανιέται στην τηλεδιάσκεψη είναι πλέον κάτι αποδεκτό στην εταιρική φιλοσοφία».   «H τηλεργασία ήρθε για να μείνει» λένε πολλά στελέχη τραπεζών που εκτιμούν πως μερίδα εργαζομένων θα συνεχίσει να δουλεύει από το σπίτι, κάποιες ημέρες την εβδομάδα ενώ στα καταστήματα θα υπάρχουν λιγότεροι καθώς οι συναλλαγές θα γίνονται όλο και περισσότερο ηλεκτρονικά.   

Ο Salil Parekh, της συμβουλευτικής πληροφορικής Infosys, είπε ότι ήταν εύκολο για αυτόν να κάνει βιντεοδιασκέψεις από το σπίτι, αντί να χρειάζεται να ταξιδέψει για να συναντήσει πελάτες. Λέει πως τελικά είναι μικρή η ανάγκη για τους υπαλλήλους του να επιστρέψουν και προέβλεπε ότι ορισμένοι θα παραμείνουν σε καθεστώς τηλε-εργασίας. Κάποια στελέχη λένε πως αν ένα μεγάλο μέρος υπαλλήλων συνεχίσει να εργάζεται από το σπίτι, αυτό θα φέρει κέρδος από το κόστος των γραφείων ή τα έξοδα για ταξίδια που θα γλιτώσουν.   Ήδη πολλές εταιρίες - σύμφωνα με πληροφορίες του Lifo.gr και στην Ελλάδα- στέλνουν ερωτηματολόγια σε υπαλλήλους με τα οποία τους ζητούν να επιλέξουν αν θέλουν για ένα διάστημα να εργαστούν από το σπίτι και τι εξοπλισμό χρειάζονται για να το συνεχίσουν να δουλεύουν πιο άνετα και με μεγαλύτερη ασφάλεια. 

Πηγή από μεγάλη εταιρία με έδρα την Αθήνα, αναφέρει πως προσανατολίζονται στο να κρατήσουν την τηλε-εργασία μέχρι το φθινόπωρο τουλάχιστον, καθώς υπάρχει φόβος πως η επιστροφή στο γραφείο μπορεί να φέρει κρούσματα, κάτι που θα είναι εμπόδιο για την λειτουργία της στην συνέχεια.   Ο δεύτερος γρίφος, που για κάποιες εταιρίες είναι άλυτος χωρίς κόστος, είναι η χωροταξία του γραφείου καθώς υπάρχει η ανάγκη κοινωνικής απόστασης που έρχεται κόντρα στο γεγονός πως εδώ και χρόνια η τάση ήταν να συσσωρεύονται περισσότεροι σε μικρότερους χώρους. Τα γραφεία σε πρώτη φάση αναμένεται να ανοίξουν με όσο γίνεται λιγότερο προσωπικό ενώ αλλάζουν οι σταθμοί εργασίας για να υπάρχει μεγαλύτερη απόσταση.

    Tο 74% των εργοδοτών θα διατηρήσει την τηλε-εργασία και μετά τον κορωναϊό   Σύμφωνα με έρευνα της Gartner μεταξύ των οικονομικών διευθυντών επιχειρήσεων ανά τον πλανήτη, το 74% σκοπεύει να διατηρήσει τουλάχιστον το 5% του προσωπικού σε καθεστώς μόνιμης εργασίας εξ αποστάσεως. Μάλιστα, σχεδόν το ένα τέταρτο των ερωτηθέντων και συγκεκριμένα το 17% δήλωσε ότι θα «γυρίσει» τουλάχιστον το 20% των υπαλλήλων από την απασχόληση στον χώρο εργασίας σε μόνιμη απασχόληση εξ αποστάσεως.   Από την ίδια μελέτη προκύπτει, εξάλλου, ότι ένα ποσοστό 25% των CFOs σκοπεύει να διατηρήσει σε καθεστώς τηλε-εργασίας ποσοστό 10% του υφιστάμενου προσωπικού. Στο μεταξύ, ένα πολύ μικρό ποσοστό της τάξης του 4%, απαντά ότι ένας στους δύο υπαλλήλους θα συνεχίσει να εργάζεται εξ αποστάσεως και μετά από τη λήξη των μέτρων για τον νέο κορωνοϊό. Η έρευνα της Gartner πραγματοποιήθηκε στις 31 Μαρτίου 2020 σε 317 CFOs και οικονομικούς ηγέτες εταιρειών από όλο τον κόσμο.   Από την έρευνα της Gartner μεταξύ των CFOs προκύπτει ότι η εργασία εξ αποστάσεως είναι ένα παράδειγμα «δημιουργικής εξοικονόμησης κόστους», που αναζητούν οι ανώτεροι οικονομικοί ηγέτες, προκειμένου να αποφευχθούν περικοπές και να ελαχιστοποιηθούν οι αρνητικές επιπτώσεις στις επιχειρήσεις.   Δικαίωμα στην «εργασία από το σπίτι»;   Σε εποχές κορωνοϊού εκατομμύρια εργαζόμενοι αφήνουν τα γραφεία τους και δουλεύουν από το σπίτι γράφει η Deutssche Welle.  Το «καλό παράδειγμα» δίνουν από την πρώτη στιγμή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και άλλα όργανα της ΕΕ, προσφέροντας στους υπαλλήλους καθεστώς τηλε-εργασίας με πλήρεις αποδοχές.

Μόνο που το home-office, όπως λέγεται στη Γερμανία, κρύβει νομικές «παγίδες». Κατ' αρχάς όλοι συμφωνούν ότι έννομη αξίωση για εργασία από το σπίτι δεν υπάρχει. Από την άλλη πλευρά, εκτιμούν εργατολόγοι, η τηλε-εργασία κατοχυρώνεται νομικά, εφόσον έχει ήδη εφαρμοστεί για εύλογο διάστημα Ο υπουργός Εργασίας Ουμπέρτους Χάιλ εξαγγέλλει νομοσχέδιο, με το οποίο θεσπίζεται η έννομη αξίωση του εργαζόμενου. Όμως οι αντιδράσεις είναι έντονες, όχι μόνο από την πλευρά των επιχειρήσεων.
Όπως επισημαίνει σχολιαστής της εφημερίδας Die Zeit, η τηλε-εργασία προϋποθέτει «μία σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ εργοδοσίας, προϊσταμένων και συναδέλφων», ενώ ένας νόμος θα προκαλούσε μία σειρά από ερωτήματα: «Πώς ρυθμίζονται οι συνθήκες εργασίας; Πότε και με ποιόν τρόπο οφείλω να είμαι διαθέσιμος στο σπίτι μου για τον εργοδότη μου; Τι γίνεται με τον εξοπλισμό γραφείου;  Και ποιος πληρώνει τα αναλώσιμα;   O Ουφούκ Αλτούν, ερευνητής στο Ινστιτούτο Εργασίας IFAA, επισημαίνει στην εφημερίδα General-Anzeiger ότι σε καθεστώς εργασίας από το σπίτι «ο εργοδότης είναι υπεύθυνος για τη διάθεση και εγκατάσταση του απαραίτητου εξοπλισμού στην ιδιωτική κατοικία» του εργαζόμενου.   Όποιος ελπίζει σε έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημά του λόγω εργασίας από το σπίτι, μπορεί να απογοητευθεί, γιατί μία τέτοια έκπτωση προϋποθέτει «ένα δωμάτιο αποκλειστικά αφιερωμένο στην εργασία, δεν αρκεί ο υπολογιστής στο τραπέζι της κουζίνας». 

Ένα ακόμη πρόβλημα, τονίζει ο Γερμανός αναλυτής, είναι ότι, δουλεύοντας από το σπίτι, ο εργαζόμενος δεν έχει πάντοτε την ασφαλιστική κάλυψη του εργοδότη σε περίπτωση ατυχήματος, όπως στο γραφείο, παρά μόνο για δραστηριότητες που έχουν «άμεση συνάφεια με το αντικείμενο της εργασίας». Για να αναφέρουμε το πιο απλό και απευκταίο παράδειγμα: «Όποιος σκοντάψει πηγαίνοντας στην τουαλέτα κατά κανόνα δεν καλύπτεται από την εκ του νόμου προβλεπόμενη ασφάλιση ατυχημάτων...»