Σωτήρης Τσιόδρας: Tα προφητικά του λόγια για τις μεταλλάξεις και το μέλλον

medlabnews.gr iatrikanea

Ο Σωτήρης Τσιόδρας πλέον απέχει απ΄όλες τις ενημερώσεις του υπουργείου Υγείας σχετικά με τον κοροναϊό, έχοντας επιλέξει εδώ και μήνες να αφοσιωθεί στο επιστημονικό του έργο για την αντιμετώπιση της πανδημίας. 

Ωστόσο, ο καθηγητής από την πρώτη στιγμή έδειξε πως οι μεταλλάξεις του ιού τον ανησυχούν ιδιαίτερα και είχε προειδοποιήσει γι’ αυτό το ενδεχόμενο.

Μπορεί η σημερινή του αναφορά στις μεταλλάξεις να ήταν ένα δυνατό καμπανάκι για όλους όσοι πιστεύουν πως η πανδημία τελείωσε με την άρση των μέτρων, ωστόσο ο καθηγητής έχει εκφράσει πολλές φορές στο παρελθόν την ανησυχία του για τα παραλλαγμένα στελέχη.

Ο κ. Τσιόδρας συγκεκριμένα κατά τη σημερινή σύσκεψη για την εξέλιξη της πανδημίας στο Μαξίμου αποφάσισε να τονίσει στους πολίτες την ανάγκη της διαρκούς επαγρύπνησής μας απέναντι στον ιό.

Είναι από τις λίγες φορές που ο καθηγητής έχει αποφασίσει να απευθυνθεί στους Έλληνες μετά το τέλος της συγκεκριμένης σύσκεψης που πραγματοποιείται κάθε εβδομάδα.

Μάλιστα δεν έκρυψε την ανησυχία του για τα μεταλλαγμένα στελέχη του ιού, τα οποία όπως ανέφερε οδηγούν σε επαναπροσδιορισμό της στρατηγικής αντιμετώπισης της πανδημίας σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.

Ωστόσο ο κ. Τσιόδρας είχε μιλήσει για τις μεταλλάξεις πολύ πριν «εδραίωση» τους στην κοινότητα και πριν ολόκληρες χώρες και οργανισμοί τεθούν σε επιφυλακή για τον περιορισμό τους.

Τα λόγια του μάλιστα έναν χρόνο πριν για τις μεταλλάξεις θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν «προφητικά» ειδικά αν σκεφτεί κανείς πως όσα είχε πει ο διακεκριμένος επιστήμονες τελικά συνέβησαν.

Ήταν Μάιος του 2020 όταν ο Σωτήρης Τσιόδρας μιλούσε για τα εμβόλια που δοκιμάζονται σε πειραματόζωα ακόμη.

Τότε λοιπόν είχε μιλήσει και για τις μεταλλάξεις.

Τα «προφητικά» του λόγια για τις μεταλλάξεις πριν ακόμη βγουν τα εμβόλια

«Ο ιός συνεχίζει να μεταλλάσσεται και να προσαρμόζεται στον άνθρωπο».

Ο καθηγητής τότε είχε εμφανιστεί επιφυλακτικός τονίζοντας ότι «θα πρέπει να περιμένουμε περαιτέρω μελέτη των γονιδιωμάτων του ιού για να πούμε ότι συμβαίνει κάτι τέτοιο και στον κοροναϊό».

Μάλιστα στην ενημέρωση για την πανδημία τότε είχε μιλήσει και για μία επιστημονική ομάδα από το πανεπιστήμιο του Λονδίνου η οποία τότε είχε ανιχνεύσει πάνω από 200 μεταλλάξεις σε 7.500 άτομα. Μια έρευνα που οδήγησε σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα.

«Πρώτον, το μεγάλο ποσοστό των αλλαγών του ιού έγινε σε χώρες που χτυπήθηκαν περισσότερο από τον ιό, εκεί που κυκλοφόρησε περισσότερο ο ιός. Αυτό σημαίνει σημαντική παγκόσμια μετάδοση στα αρχικά στάδια της επιδημίας και την απουσία αυτών των ασθενών «0». Δηλαδή η επιδημία ξεκίνησε από πολλαπλά σημεία εισόδου και είχαμε πολλούς ασθενείς 0», είχε αναφέρει τότε.

Είναι προφανές πως ο κ. Τσιόδρας είχε από την πρώτη στιγμή εμβαθύνει στο κομμάτι των μεταλλάξεων μελετώντας όλες τις νέες έρευνες σχετικά με αυτές.

Από τότε ο καθηγητής στις λίγες αλλά ουσιαστικές ομιλίες του πάντα κάνει αναφορά στις μεταλλάξεις παρουσιάζοντας όλα τα νεότερα δεδομένα αλλά παράλληλα και κάνοντας εκτιμήσεις για το μέλλον.

Μάλιστα στις περισσότερες εκτιμήσεις του, αν όχι όλες αποδείχτηκε απόλυτα σωστός.

Όταν είχε μιλήσει για την αποτελεσματικότητα των εμβολίων στις μεταλλάξεις

Τον Ιανουάριο του 2021 και κατά τη διάρκεια διαδικτυακού σεμιναρίου για τον κοροναϊό, ο καθηγητής δεν απέκλεισε την πιθανότητα να συμβεί με τον κοροναϊό, το ίδιο που γίνεται κάθε χρόνο με το εμβόλιο της γρίπης. Δηλαδή να κάνουμε κάθε χρόνο εμβόλιο, ώστε να προστατευόμαστε και από τις μεταλλάξεις.

«Ίσως μπούμε σε μια κατάσταση, στην οποία για την αποτελεσματικότητα του εμβολίου θα εξετάζουμε κάθε χρόνο τον ιό για μεταλλάξεις, με ένα δίκτυο αντίστοιχο με της γρίπης, και θα εκδίδουμε οδηγίες για το πως θα κατασκευάζεται κάθε χρόνο το εμβόλιο», είπε χαρακτηριστικά. Η επιστήμη διαθέτει πλέον την τεχνογνωσία να αντιμετωπίσει αυτό το εμπόδιο», σημείωσε ο ειδικός.

Σχεδόν πέντε μήνες αργότερα, ο  πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της φαρμοακοβιομηχανίας, Άλμπερτ Μπουρλά έκανε σχεδόν την ίδια εκτίμηση μιλώντας βέβαια για το εμβόλιο της Pfizer και τονίζοντας πως πιθανώς να χρειαστεί και τρίτη δόση περίπου 8-12 μήνες μετά τη δεύτερη.

Ήταν σωστός ακόμη και όταν είχε επιστήσει την προσοχή στους Έλληνες τον Φεβρουάριο του 2021 ζητώντας τους « να τηρούν τα μέτρα και να υπάρχει επαγρύπνηση μέχρι το τέλος Μαρτίου καθώς «μπορεί να έχουμε πρόβλημα» με τις μεταλλάξεις».

Όντως ο Μάρτιος ήταν καθοριστικός με την Ευρώπη να δίνει ακόμη μία μάχη έναντι των μεταλλάξεων και κυρίως έναντι του μεταδοτικούς βρετανικού στελέχους. Μάλιστα δεν ήταν λίγα τα κράτη τα οποία υποχρεώθηκαν σε ένα νέο σκληρό lockdown προκειμένου να αντιμετωπίσουν τον ιό.

Την ίδια ώρα τον Απρίλιο του 2021, ο καθηγητής ανέλυε με επιστημονικά δεδομένα τον τρόπο που εξαπλώνονται οι νέες μεταλλάξεις του ιού.

«Η Βρετανική, είναι η κυρία επικρατούσα μετάλλαξη διεθνώς αλλά και στη χώρα μας πλέον. «Αυτή η μετάλλαξη είναι πίσω και από την κατάσταση που ζούμε τις τελευταίες εβδομάδες στη χώρα μας» είχε πει τότε χαρακτηριστικά. Υπάρχει διασπορά της, σε 114 χώρες με υψηλότερη αυτή στην Μεγάλη Βρετανία και «δεν είναι μόνο 50% πιο μεταδοτική αλλά έχει και αυξημένη πιθανότητα να προκαλεί πιο σοβαρή νόσο», πρόσθεσε.

Στην τελευταία του ομιλία κατά τη διάρκεια του 20ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Λοιμώξεων πριν τρεις ημέρες, ο κ. Τσιόδρας είχε τέλος επισημάνει πως με τον κοροναϊό δεν έχουμε ξεμπερδέψει. Ούτε και με τις μεταλλάξεις του.

Εκτίμηση Τσιόδρα: Nέα μετάλλαξη θα μας απασχολεί στο μέλλον

Όπως τόνισε κατά την παρέμβασή του -κάτι που έγινε διαδικτυακά και τον ίδιο να μην βγάζει ούτε δευτερόλεπτο την μάσκα του- «από εδώ και στο εξής οι προβλέψεις με βάση τα επιστημονικά δεδομένα και τις άγνωστες παραμέτρους είναι οι ακόλουθες:

· Είναι απαραίτητη η ποιοτική επιτήρηση με νέα εργαλεία,

· Η ανοσία θα είναι και φυσική – εκτός από τα εμβόλια- και πιθανόν μακράς διαρκείας, ενώ

·  Το αμέσως επόμενο διάστημα θα μας απασχολήσουν η εξέλιξη ιού, οι μεταλλάξεις.

Ως βασικές παραμέτρους για το επόμενο πάντως διάστημα κατά τον τον κ. Τσιόδρα θα είναι «ο εμβολιασμό μας μια φορά τον χρόνο και η αντιμετώπιση του ιού με έξυπνα μέτρα τα οποία θα έχουν ευρεία κοινωνική αποδοχή».

Τέλος, αναφορικά με τις μεταλλάξεις σημείωσε ότι αυξάνουν τη μεταδοτικότητα και την παθογονικότητα, μειώνουν την αποτελεσματικότητα των μέτρων δημόσιας υγείας ή ακόμη και την αξιοπιστία των διαθέσιμων τεστ, εμβολίων και φαρμάκων, ενώ σύντομα θα μας απασχολήσει και μια νέα μετάλλαξη η οποία έχει εντοπιστεί μεταξύ άλλων εντοπιστεί σε Ελβετία. Ισπανία, Γαλλία και Γερμανία.

Δεν είναι γνωστό ποια μετάλλαξη εννοούσε ο καθηγητής καθώς δεν την κατανόμασε, ωστόσο είναι πολύ πιθανό να μιλούσε για το στέλεχος B.1.620 που πιθανότατα πρωτοεμφανίστηκε στην Αφρική και έχει ήδη εξαπλωθεί σε πάνω από δέκα ευρωπαϊκές χώρες.

Μέχρι σήμερα, το B.1.620 δεν έχει αναγνωριστεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως στέλεχος υπό διερεύνηση ή στέλεχος ειδικού ενδιαφέροντος, ωστόσο φέρει μια σειρά μεταλλάξεων που γνωρίζουμε από άλλα στελέχη όπως η λεγόμενη βρετανική παραλλαγή.

Πολλές από τις μεταλλάξεις αυτές αφορούν την πρωτεΐνη-ακίδα που χρησιμοποιεί ο κοροναϊός για να εισβάλλει στα ανθρώπινα κύτταρα, η οποία είναι επίσης ο στόχος όλων των σημερινών εμβολίων. Οι συγκεκριμένες μεταλλάξεις σε αυτή την βασική πρωτεΐνη εκτιμάται ότι αυξάνουν τη μεταδοτικότητα και θα μπορούσαν να επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα του εμβολιασμού.

Το στέλεχος B.1.620 ταυτοποιήθηκε για πρώτη φορά τον Απρίλιο σε δείγματα ασθενών από τη Λιθουανία. Η νέα μελέτη το ανιχνεύει αναδρομικά σε δείγματα από την Ευρώπη και άλλες περιοχές του κόσμου τα οποία είχαν ληφθεί τον Φεβρουάριο.

Η γενωμική ανάλυση υποδεικνύει ότι η νέα παραλλαγή πρωτοεμφανίστηκε στην κεντρική Αφρική και μεταφέρθηκε στην Ευρώπη από ταξιδιώτες πολλές φορές στο πρόσφατο παρελθόν.

Τα δεδομένα υποδεικνύουν επίσης ότι το B.1.620 είναι ευρέως διαδεδομένο στην κεντρική Αφρική αλλά δεν είχε εντοπιστεί μέχρι σήμερα λόγω αδυναμίας γενετικού ελέγχου σε επαρκή αριθμό δειγμάτων.

Κρούσματα καταγράφονται πλέον σε πάνω από δέκα ευρωπαϊκές χώρες, ανάμεσά τους η Γαλλία, το Βέλγιο και η Ισπανία, όχι όμως και η Ελλάδα.