Γιαμαρέλος: Ο συνδυασμός του βιοδείκτη SuPAR και του φαρμάκου Anakinra αντιμετωπίζει την πνευμονία COVID-19. Εγκρίθηκε από τον ΕΜΑ

επιμέλεια Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Οι άρρωστοι που πήραν το φάρμακο θεραπεύτηκαν από την πνευμονία Covid-19.

Η έγκαιρη αντιμετώπιση της πνευμονίας από COVID-19 με μια ειδικά στοχευμένη θεραπευτική προσέγγιση με το φάρμακο Anakinra, μείωσε τον κίνδυνο εξέλιξης της νόσου κατά 64% και θανάτου κατά 55%. 

Παρουσιάστηκε μια πολύ σημαντική μελέτη που διεξήχθη στην Ελλάδα και χρησιμοποίησε τον βιοδείκτη φλεγμονής SuPAR και ένα πολύ δοκιμασμένο φάρμακο το Αnakintra (εγκρίθηκε προχθές 19/12 από τον ΕΜΑ), στην ρευματοειδή αρθρίτιδα, που χορηγήθηκε σε ασθενείς με πνευμονία Covid-19.

Οι άρρωστοι που πήραν είχαν θετικό τον βιοδείκτη πήραν το φάρμακο και θεραπεύτηκαν από την πνευμονία Covid-19.

Η έγκαιρη αντιμετώπιση της πνευμονίας από COVID-19 με μια ειδικά στοχευμένη θεραπευτική προσέγγιση με το φάρμακο Anakinra, μείωσε τον κίνδυνο εξέλιξης της νόσου κατά 64% και θανάτου κατά 55%. 

Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα της μελέτης SAVE-MORE που σχεδίασε και συντόνισε η Ελληνική Ομάδα Μελέτης της Σήψης με επικεφαλής τον καθηγητή Ευάγγελο Γιαμαρέλο – Μπουρμπούλη, με βάση οδηγίες της ειδικής επιτροπής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (European Medicines Agency – EMA).

Όπως αναφέρεται, «η μελέτη υλοποιήθηκε σε συνεργασία με 37 κέντρα, στην Ελλάδα (29) και στην Ιταλία (8) και τα αποτελέσματα έχουν κατατεθεί στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκωναπό τον οποίο αναμένεται απάντηση για την έγκριση ή μη, της ένδειξης του φαρμάκου Anakinra για την νόσο COVID-19.

Τα στοιχεία και τα συμπεράσματα της μελέτης δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό NatureMedicine4 (impactfactor54) στις 3 Σεπτεμβρίου κάτι που είναι ιδιαιτέρως σημαντικό για την διάχυση της γνώσης παγκοσμίως όσον αφορά την αντιμετώπιση της COVID-19.

Αναλυτικότερα:

Η μελέτη SAVEMORE περιγράφει μία πλήρη στρατηγική της αντιμετώπισης των ασθενών με COVID-19 πνευμονία η οποία έχει δύο στάδια:

• Στο πρώτο στάδιο, πρέπει να γίνει μέτρηση του βιοδείκτη suPAR στο αίμα κάθε ασθενούς που νοσηλεύεται με COVID-19 πνευμονία

• Στο δεύτερο στάδιο, αν η τιμή του βιοδείκτη suPAR είναι μεγαλύτερη ή ίση με 6 ng/ml ξεκινά θεραπεία με το φάρμακο anakinra (δόση 100mg/ημέρα υποδορίως για έως 10 ημέρες).

Η κλινική εξέλιξη αξιολογήθηκε στην Κλίμακα CPS των 11 σημείων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).Τα αποτελέσματα – μετά από 28 ημέρες από την έναρξη της θεραπείας – έδειξαν συνολική βελτίωση της κλινικής εξέλιξης των ασθενών που έλαβαν θεραπεία με το φάρμακο anakinra συγκριτικά με τους ασθενείς που έλαβαν θεραπεία με εικονικό φάρμακο κατά 64%. 

Η βελτίωση μπορεί να δοθεί συνοπτικά ως εξής:

 Σχεδόν τριπλασιάζεται (αυξάνεται 2,78 φορές) η πιθανότητα ίασης. (Αν υπάρχουν 2 ασθενείς που έχουν πλήρως ιαθεί με την τρέχουσα αντιμετώπιση, με την προσθήκη anakinra αυξάνονται σε 5)

 Μειώνεται κατά 50% η πιθανότητα παραμονής στο νοσοκομείο ή στη ΜΕΘ. (Αν υπάρχουν 2 ασθενείς που παραμένουν νοσηλευόμενοι σε κοινό θάλαμο υπό οξυγόνο, ή σε ΜΕΘ με την τρέχουσα αντιμετώπιση, με την προσθήκη anakinra μειώνονται σε 1 και στις δύο περιπτώσεις)

 Μειώνεται κατά 55% ο κίνδυνος θανάτου.(Αν υπάρχουν 2 ασθενείς που έχουν πεθάνει με την τρέχουσα αντιμετώπιση, με την προσθήκη anakinra μειώνονται σε 1)

Η μελέτη SAVE-MORE:

- είναι η πρώτη μεγάλη, βασική, διπλά τυχαιοποιημένη (τυφλή), ελεγχόμενη μελέτη6 που αξιολογεί ειδικά έναν πληθυσμό ασθενών οι οποίοι εμφανίζουν κίνδυνο σοβαρής εξέλιξης της νόσου

- αξιολόγησε το Anakinra σε σχέση με την καθιερωμένη θεραπεία (StandardOfCare – SOC) που αφορά τη χορήγηση δεξαμεθαζόνης, αντιπηκτικών και ρεμδεσιβίρης, σε ασθενείς με μέτρια έως σοβαρή πνευμονία από COVID-19

- βασίστηκε στα αποτελέσματα της κλινικής μελέτης SAVE (φάσης ΙΙ), που έλαβε έγκριση από τον ΕΟΦ τον Οκτώβρη του 2020

- σχεδιάστηκε (όπως και η SAVE) από τον καθηγητή Ευάγγελο Γιαμαρέλο – Μπουρμπούλη και το Ελληνικό Ινστιτούτο Μελέτης της Σήψης με την συμβουλευτική υποστήριξη τουEuropean Task Force (EMA) για την Covid-19

- υλοποιήθηκε από το Δεκέμβριο 2020 ως τον Απρίλιο 2021σε 29 κέντρα7 στην Ελλάδα και 8 στην Ιταλία, ενώ στην Ολλανδία γίνεται η βιοανάλυση των δειγμάτων των ασθενών

- περιέλαβε περισσότερους από 600 νοσηλευόμενους ασθενείς.(Συγκεκριμένα606 ασθενείς με τυχαία διαλογή από αρχικό δείγμα 1060 ασθενών)

- χρηματοδοτήθηκε από το Ινστιτούτο Μελέτης Σήψης και υποστηρίχθηκε (όπως και η SAVE) από την εταιρεία Sobi που είναι ο ΚΑΚ (Κάτοχος Άδειας Κυκλοφορίας) του Anakinra, με χορηγία του φαρμάκου και χρηματική υποστήριξη μέρους των συνολικών εξόδων.

Όπως δήλωσε ο επικεφαλής της έρευνας Καθηγητής Ευάγγελος Ι. Γιαμαρέλλος-Μπουρμπούλης, «πρόκειται για την μοναδική στον κόσμο ολοκληρωμένη μελέτη φάσης ΙΙΙ που έχει δημοσιευτεί σε περιοδικό της εμβέλειας του NatureMedicine. 

Εκπροσωπώντας όλη την ομάδα και τα κέντρα στην Ελλάδα και την Ιταλία που εργαστήκαμε σκληρά τους προηγούμενους μήνες αισθανόμαστε δικαιωμένοι και χρήσιμοι γιατί συμβάλαμε στη βελτίωση της φροντίδας πολλών ασθενών μας σε αυτή την κρίσιμη εποχή της πανδημίας. Έχουμε πλέον την ευκαιρία να μοιραστούμε τα ενθαρρυντικά ευρήματά μας με την διεθνή ιατροφαρμακευτική κοινότητα, συνεργαζόμαστε ήδη στενά με τον ΕΜΑ και συζητάμε και με άλλες ρυθμιστικούς φορείς στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες. Νιώθουμε ότι κάναμε το χρέος μας, ως γιατροί και ερευνητές, απέναντι στους δικούς μας ασθενείς, την χώρα μας, αλλά και όλους όσοι αγωνίζονται σκληρά για να βρουν λύσεις απέναντι στην πανδημία. Ευχαριστώ όλους όσοι συμμετείχαν σε αυτή την προσπάθεια».

SuPAR test

Πρόκειται για ανοσολογικό δείκτη που έχει σχέση με όλα τα στοιχεία που συμβάλλουν στη ρήξη της αθηρωματικής πλάκας. Με όλες τις διεργασίες που γίνονται αδυνατίζει η κάψα που περιβάλλει την αθηρωματική πλάκα και η οποία όταν σπάσει προκαλεί θρόμβο μέσα στην αρτηρία, με τελικό αποτέλεσμα το έμφραγμα.

Τo SuPAR (Soluble urokinase Plasminogen Activating Receptor) είναι η διαλυτή μορφή του uPAR, µιας πρωτεΐνης η οποία εκφράζεται κυρίως σε κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένων των ουδετερόφιλων, ενεργοποιημένων Τ-λεµφοκυττάρων και των μακροφάγων. Το uPAR συνδέεται µε την κυτταρική μεμβράνη με μια γλυκοζυλοφωσφατιδυλο-ινοσιτόλη (GPI). Όταν το uPAR απελευθερωθεί από την κυτταρική µεµβράνη γίνεται διαλυτό (SuPAR) και µπορεί να µετρηθεί ως σταθερή πρωτεΐνη σε διάφορα βιολογικά υγρά, όπως το πλάσµα, τα ούρα και το εγκεφαλονωτιαίο υγρό.

Τα επίπεδά του σε υγιή άτοµα είναι αρκετά σταθερά στο αίµα και τα ούρα. Αυξηµένα επίπεδα του SuPAR αντανακλούν την ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήµατος και έχουν αξιολογηθεί ως βιοδείκτης φλεγµονής και βλάβης των οργάνων σε µια σειρά από νοσήµατα.

Η εγκριση

Μετά από πολλούς μήνες ερευνών η Επιτροπή Φαρμάκων για Ανθρώπινη Χρήση (CHMP) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (EMA) ενέκρινε το φάρμακο για "Ανακίρνα" (Kineret® - anakinra) για τη θεραπεία της νόσου του κοροναϊού 2019 (COVID-19) σε ενήλικες ασθενείς με πνευμονία.