Αμβλώσεις. Σε ποιες χώρες απαγορεύονται; Στην Ευρώπη και στον κόσμο; Τι σημαίνει η οπισθοδρομική απόφαση στις ΗΠΑ;

επιμέλεια medlabnews.gr iatrikanea

Δεν χωρά αμφιβολία ότι οι εξελίξεις στις ΗΠΑ, θα καθορίσουν το παγκόσμιο τοπίο. Εάν η απόφαση εφαρμοστεί θα είναι πολλοί εκείνοι που θα προσπαθήσουν – ή θα συνεχίσουν την προσπάθεια – να κάνουν το ίδιο στις χώρες τους. Τι θα σημάνει όμως η εφαρμογή μιας τέτοιας απόφασης στις ζωές εκατομμυρίων γυναικών στις ΗΠΑ; Για να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα θα χρειαστεί να δούμε ποια είναι η κατάσταση σήμερα, πριν την απόφαση του δικαστηρίου, που ουσιαστικά δίνει το δικαίωμα σε κάθε πολιτεία να αποφασίζει εάν θα επιτρέψει στις γυναίκες να κάνουν άμβλωση ή όχι.

Ποια είναι η κατάσταση σήμερα;

Η πρόσβαση στις αμβλώσεις ποικίλλει ευρέως από Πολιτεία σε Πολιτεία αυτή τη στιγμή. Οι πιο περιοριστικοί ισχύοντες κανόνες θεσπίστηκαν πρόσφατα στο Τέξας και ουσιαστικά απαγορεύουν την άμβλωση καθιστώντας την παράνομη μετά από έξι εβδομάδες, διάστημα που οι γυναίκες μπορεί να μην γνωρίζουν καν ότι είναι έγκυες.

Στις άλλες 49 Πολιτείες, η πρόσβαση στις αμβλώσεις «χάνεται» σε έναν νομοθετικό λαβύρινθο. Μερικές από τις πιο φιλελεύθερες Πολιτείες εγγυώνται πρόσβαση σε αμβλώσεις για όλες τις εγκύους για τουλάχιστον έξι μήνες (ή περισσότερο για ιατρικά επείγοντα περιστατικά), ενώ άλλες Πολιτείες καθιστούν σχεδόν αδύνατη την πρόσβαση.

Συνολικά 21 Πολιτείες των ΗΠΑ – οι περισσότερες από αυτές στο Νότο – έχουν έτοιμες τροποποιήσεις, τους λεγόμενους «νόμους ζόμπι» στα συρτάρια τους που θα μπορούσαν ουσιαστικά άμεσα να ενεργοποιηθούν και να απαγορεύσουν τις αμβλώσεις μετά την σημερινή απόφαση. Η λίστα έχει αυξηθεί ραγδαία τους τελευταίους μήνες και τώρα αποτελείται από τις εξής Πολιτείες: Αλαμπάμα, Αριζόνα, Αρκάνσας, Τζόρτζια, Αϊντάχο, Κεντάκι, Λουιζιάνα, Μίσιγκαν, Μισισιπή, Μιζούρι, Βόρεια Ντακότα, Οχάιο, Οκλαχόμα, Νότια Καρολίνα, Νότια Ντακότα, Τενεσί, Τέξας, Γιούτα , Δυτική Βιρτζίνια, Ουισκόνσιν και Ουαϊόμινγκ. 

Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε στις 16/1/19 την επαναφορά του «κανόνα της παγκόσμιας μέγγενης» (global gag rule) των ΗΠΑ, που εμποδίζει τις αλλοδαπές ΜΚΟ που λαμβάνουν χρηματοδότηση οικογενειακού προγραμματισμού από την USΑΙD (Υπηρεσία των ΗΠΑ για τη Διεθνή Ανάπτυξη) να χρησιμοποιούν τους δικούς τους, μη αμερικανικούς πόρους για την παροχή υπηρεσιών νόμιμων αμβλώσεων, ιατρικών συμβουλών ή υπηρεσιών παραπομπής για άμβλωση.

Ο κανόνας που θεσπίστηκε από τον 40ο Πρόεδρο των ΗΠΑ, Ρόναλντ Ρήγκαν το 1984 χρησιμοποιείται από νεοκλεγέντες προέδρους για να σηματοδοτήσουν την θέση τους για το δικαίωμα στην άμβλωση. Ο πρώην Πρόεδρος Μπιλ Κλίντον ανέστειλε την ισχύ του κανόνα όταν ανέλαβε τα καθήκοντα του το 1993, ενώ ο διάδοχος του Τζορτζ Ουώκερ Μπους τον επανέφερε το 2001.

Ο Τραμπ, που εναντιώνεται στην άμβλωση, υπέγραψε την οδηγία επαναφοράς ισχύος του κανόνα σε μια τελετή στον Λευκό Οίκο κατά την τέταρτη του ημέρα στον προεδρικό θώκο. Ο προκάτοχος του Μπαράκ Ομπάμα είχε άρει την ισχύ του κανόνα το 2009 όταν ανέλαβε την προεδρία. «Η υγεία και τα δικαιώματα των γυναικών είναι πλέον ένα από τα πρώτα θύματα της κυβέρνησης του Τραμπ», δήλωσε η Σέρα Σίπελ, πρόεδρος του Κέντρου για την Υγεία και την Ισότητα των Φύλων στην Ουάσιγκτον. «Ο κανόνας της παγκόσμιας μέγγενης έχει συνδεθεί με μια αύξηση επισφαλών αμβλώσεων και αναμένουμε ότι η επαναφορά του από τον Τραμπ θα στοιχίσει ζωές γυναικών», τόνισε.

 Πόσο στοιχίζει μια άμβλωση στις ΗΠΑ; 

Το κόστος μιας άμβλωσης ποικίλλει, από δωρεάν σε ορισμένα μέρη έως εκατοντάδες ή και χιλιάδες δολάρια σε άλλα. Η ΜΚΟ Planned Parenthood που παρέχει αναπαραγωγική υποστήριξη στις Ηνωμένες Πολιτείες, εκτιμά ότι η άμβλωση μπορεί να κοστίσει «έως και 750 δολάρια».

Σε ορισμένα μέρη η πρόσβαση στην άμβλωση είναι δωρεάν για όσους δεν μπορούν να πληρώσουν ή δεν διαθέτουν ασφάλιση. Οι χειρουργικές είναι πιο δαπανηρές από τις αμβλώσεις με χρήση φαρμακευτικών σκευασμάτων, με τιμές που κυμαίνονται από αρκετές εκατοντάδες δολάρια έως και πάνω από 10.000 δολάρια.

Ποιες κοινωνικές ομάδες πλήττονται από την απόφαση;

Πλέον για να κάνει μία γυναίκα άμβλωση θα αναγκαστεί να ταξιδέψει σε κάποια άλλη πολιτεία. Οι παράνομες εκτρώσεις θα αυξηθούν με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την υγεία και την ασφάλεια των γυναικών. Το κόστος για μια ασφαλή άμβλωση θα ανέβει κι άλλο πλήττοντας κατά κύριο λόγο τις γυναίκες με χαμηλότερα εισοδήματα, αυτές που μεγαλώνουν μόνες τους τα παιδιά τους, τις γυναίκες των μειονοτήτων.

Οι θάνατοι γυναικών από παράνομες εκτρώσεις μακριά από ασφαλές περιβάλλον θα αυξηθούν, ενώ οι κοινωνικοοικονομικές συνέπειες στις ζωές των γυναικών μπορούν να γίνουν αβάσταχτες. Σύμφωνα με τη μελέτη Turnaway που διήρκεσε μια δεκαετία, τα άτομα που αρνούνται τις αμβλώσεις είναι πιο πιθανό να υποφέρουν από προβλήματα υγείας και να παραμένουν σε καταχρηστικές σχέσεις. Έχουν επίσης τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να πέσουν κάτω από το όριο της φτώχειας.

Στην Ευρώπη και στον κόσμο

Το 2016 περισσότερες από 3.000 Ιρλανδές ταξίδεψαν στην Αγγλία για να κάνουν άμβλωση, σύμφωνα με το βρετανικό υπουργείο Υγείας, όμως ακτιβιστές υποστηρίζουν πως ο πραγματικός αριθμός είναι πολύ μεγαλύτερος.

Στην Νότια Κορέα, όπου η διακοπή της κύησης είναι παράνομη, εκτός περιπτώσεων βιασμού, αιμομιξίας ή απειλής για την ζωή της μητέρας, το Συνταγματικό Δικαστήριο εξετάζει αύριο μία προσφυγή κατά του νόμου του 1953, που σήμερα σπανίως εφαρμόζεται.

Πλήρης απαγόρευση

Η Μάλτα, όπου ο καθολικισμός είναι κρατική θρησκεία, παραμένει η μόνη χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης που απαγορεύει πλήρως την άμβλωση. Σε περίπτωση  παραβίασης του νόμου, η προβλεπόμενη ποινή φυλάκισης κυμαίνεται από 18 μήνες μέχρι 3 χρόνια.
Η άμβλωση είναι παράνομη στην Ανδόρα και τον Αγιο Μαρίνο, που βρίσκονται στην Ευρώπη, αλλά όχι και στην Ευρωπαϊκή Ενωση,  και στο Βατικανό.
Στον υπόλοιπο κόσμο, η άμβλωση απαγορεύεται σε 15 χώρες: Κονγκό, Αίγυπτος, Γκαμπόν, Γουινέα-Μπισάου, Μαδαγασκάρη, Μαυριτανία, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, Σενεγάλη, στην Αφρική. Ονδούρα, Νικαράγουα, Σαλβαδόρ, Σουρινάμ, Αϊτή και Δομινικανή Δημοκρατία στην Αμερική. Φιλιππίνες, Παλάου και Λάος στην Ασία.