Τα σκυλιά διασώστες δίπλα στους ήρωες διασώστες που σώζουν ζωές στα χαλάσματα. Πώς εκπαιδεύονται;

 medlabnews.gr iatrikanea

Ομάδες διάσωσης από όλο τον κόσμο, μαζί με τους Τούρκους διασώστες και τους απλούς πολίτες, ψάχνουν κάποια τελευταία ίχνη ζωής στις ισοπεδωμένες περιοχές.

Στη μάχη, όμως, δεν είναι μόνοι τους. Εχουν μαζί τους πιστούς τους «φίλους», οι οποίοι διαθέτουν εκατό χιλιάδες φορές καλύτερη, μπορούν να σκαρφαλώσουν, να σκάψουν και να τρέξουν πολύ πιο γρήγορα ακόμη και από τον καλύτερο διασώστη του κόσμου.

Ο λόγος για περισσότερους από 100 εκπαιδευμένους σκύλους διάσωσης και έρευνας, οι οποίοι βρίσκονται στην Τουρκία και τη Συρία με πρωταρχικό σκοπό να εντοπίσουν ζωντανούς μέσα στα χαλάσματα.

Το έργο τους, δυστυχώς, δεν θα διαρκέσει πολύ ακόμη, καθώς σειρά έχουν οι σκύλοι που έχουν εκπαιδευτεί να «μυρίζουν τον θάνατο».

Η Hope (Ελπίδα) από τη Γερμανία, η Ντέντι και ο Φράνκι από τη Μαλαισία, τα δικά μας λαμπραντόρ της ΕΜΑΚ και όλα τα υπόλοιπα τετράποδα μέλη των ομάδων διάσωσης που έχουν ταξιδέψει στις πληγείσες από τον φονικό σεισμό της Δευτέρας περιοχές της Τουρκίας, κάνουν μικρά θαύματα στα συντρίμμια.

Σκυλιά με ειδική εκπαίδευση, πειθαρχία, μοναδικό δέσιμο με τον διασώστη με τον οποίο εργάζονται, οσμίζονται τον κίνδυνο και τη ζωή, ανιχνεύουν στα χαλάσματα και βοηθούν να σωθούν ανθρώπινες ζωές. Όπως η Hope της γερμανικής ομάδας.

Σχεδόν όλες οι ομάδες διάσωσης που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στην Τουρκία και τη Συρία έχουν μαζί τους σκύλους. Η Ελλάδα έχει στείλει τρεις σκύλους-διασώστες, ενώ από τις υπόλοιπες χώρες ξεχωρίζει το Μεξικό, που έστειλε 16 σκύλους διάσωσης με τους εκπαιδευτές τους, καθώς και η Κροατία και η Ελβετία, με 10 και 14 σκύλους, αντίστοιχα.

Ο Köpük έσωσε 6 ζωές

Η ομάδα του Κιοπιούκ εντόπισε τον 60χρονο Μεράλ Νακίρ που είχε εγκλωβιστεί στα συντρίμμια 6όροφου κτιρίου. Ο άνδρας βρισκόταν στον Α' όροφο του κτιρίου όταν έγινε ο σεισμός και απεγκλωβίστηκε 77 ώρες μετά. Ο Κιοπιούκ τον είχε εντοπίσει 20 ώρες νωρίτερα, τόσες όσες χρειάστηκαν οι διασώστες για να ανοίξουν μια τρύπα στα συντρίμμια και να τον ανασύρουν.

Ο σκύλος της τουρκικής ομάδας συνέβαλε στη διάσωση συνολικά έξι ανθρώπων.

Δεν είναι όλα τα σκυλιά κατάλληλα για να γίνουν διασώστες, ούτε όλα τα σκυλιά διασώστες μπορούν να πάρουν μέρος σε όλες τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης.

Στην Τουρκία έχουν μεταβεί ως μέλη των ομάδων διάσωσης σκυλιά από την ειδική κατηγορία: Σκύλος Έρευνας Εγκλωβισμένων ή Σκύλος Αστικής Έρευνας και Διάσωσης με ειδίκευση στην έρευνα και εντοπισμό εγκλωβισμένων ατόμων σε περιορισμένους χώρους και περιοχές καταστροφής (πχ ερείπια μετά από σεισμό, κατολισθήσεις κ.α.)

Για παράδειγμα, τα σκυλιά από το Μεξικό είναι διάσημα για τις ικανότητές τους.

Οι σκύλοι έρευνας και διάσωσης του Μεξικού έχουν μετατραπεί σε σύμβολα αντοχής και δύναμης της χώρας απέναντι στις τραγωδίες από φυσικές καταστροφές, ειδικά μετά τον σεισμό του 2017 στην Πόλη του Μεξικού που στοίχισε εκατοντάδες ζωές.

Οι ομάδες από τη Λατινική Αμερική έφτασαν στο αεροδρόμιο της πόλης Άδανα και από εκεί μετέβησαν στις περιοχές που χτυπήθηκαν από το σεισμό.

Τι κάνουν τα σκυλιά διάσωσης

Το πρώτο πράγμα είναι το trailling όπου ο σκύλος εκπαιδεύεται να εντοπίζει, να ξεχωρίζει και να ακολουθεί οσμές συγκεκριμένου ατόμου που του δίνονται συνήθως από ''αμόλυντα'' προσωπικά αντικείμενα (ρούχα του αγνοούμενου) και είναι συνδυασμός σωματιδίων ανθρώπινων κυττάρων και άλλων οσμών (αρώματα, οσμές υλικών κ.α.).

Η έρευνα Trailling για πολλά χρόνια θεωρούνταν η πιο αποτελεσματική μιας και οι σκύλοι καθοδηγούνται όχι μόνο από την ιδιαίτερη οσμή που τους έχει δοθεί, αλλά εργάζονται πάνω στο σύνολο της οσμής του αγνοούμενου, όπως αυτή εκπέμπεται και από τα εκατομμύρια νεκρά κύτταρα που αφήνει πίσω του το άτομο.

Το Τracking (ιχνηλασία) είναι άλλη μέθεδος, όπου ο σκύλος εκπαιδεύεται να εντοπίζει και να ακολουθεί τις οσμές που αφήνει ένας άνθρωπος στο έδαφος και είναι τυπική μέθοδος ειδικά όταν οι διασώστες γνωρίζουν το τελευταίο σημείο εμφάνισης του αγνοούμενου ή την πορεία του και με απαραίτητη προϋπόθεση οι συνθήκες να ευνοούν στην διατήρηση των οσμών.

Tracking και Trailling έχουν πολλά κοινά στοιχεία στην πρακτική τους και αρκετοί ειδικοί του χώρου δεν τις ξεχωρίζουν. Παρόλα αυτά, τις τελευταίες δεκαετίες οι περισσότερες υπηρεσίες και ομάδες διάσωσης προτιμούν την έρευνα Air Scenting, σαν τoν πλέον χρήσιμο τρόπος έρευνας, κατά την οποία ο σκύλος δεν ψάχνει τον συγκεκριμένο αγνοούμενο, αλλά τις πιο πρόσφατες ανθρώπινες οσμές στην περιοχή που του έχουν υποδείξει.

O σκύλος ακολουθεί την οσμή των αμέτρητων μικροσκοπικών κυττάρων της επιδερμίδας του ατόμου που σχηματίζουν μια συνεχόμενη ροή στο περιβάλλον. Σε αυτή την περίπτωση ο σκύλος εντοπίζει και ακολουθεί τις οσμές όχι μόνο με τη μύτη στο έδαφος, αλλά και ψηλότερα στον αέρα και με αυτόν τον τρόπο μπορεί να αποκλείσει πολύ μεγάλες εκτάσεις εδάφους και να κερδηθεί πολύτιμος για τη ζωή του αγνοούμενου χρόνος.

Πώς εκπαιδεύονται

«Οι σκύλοι της ΕΜΑΚ ξεκινούν την εκπαίδευση από 5 μηνών. Δεν ανήκουν σε συγκεκριμένη ράτσα, καθώς ο κάθε σκύλος έχει τις δικές του ιδιαιτερότητες. Τα Μαλινουά είναι εκπληκτικά σκυλιά, αλλά ορισμένες φορές ατίθασα. Οι Γερμανικοί Ποιμενικοί είναι εξαιρετικά υπάκουοι, όπως και τα Λαμπραντόρ. Σε γενικές γραμμές οι αρσενικοί σκύλοι έχουν περισσότερη αντοχή, αλλά τα θηλυκά είναι πιο έξυπνα», αναφέρουν στην «Κ» πηγές της ΕΜΑΚ, επισημαίνοντας πως η εκπαίδευσή τους γίνεται σε στάδια.

Η εκπαίδευση γίνεται σε ερείπια, όπου οι σκύλοι ψάχνουν να βρουν τους εκπαιδευτές τους, οι οποίοι κρατούν στα χέρια τους συνήθως ένα μπαλάκι.

«Ολη η διαδικασία γίνεται μέσω του παιχνιδιού και κάθε φορά η εκπαίδευση υλοποιείται σε διαφορετικά κτίρια. Κάθε έξι χρόνια οι σκύλοι και οι εκπαιδευτές τους αξιολογούνται από τους επικεφαλής της υπηρεσίας», επισημαίνουν πηγές της ΕΜΑΚ.

Μισή ώρα έρευνας από σκύλο αντιστοιχεί σε τρίωρο ανθρώπινο περπάτημα Η συμμετοχή των σκύλων στις αποστολές διάσωσης είναι καθοριστικής σημασίας, καθώς έρευνες έχουν δείξει πως μισή ώρα ψάξιμο από τον σκύλο αντιστοιχεί σε τρίωρο περπάτημα ενός ανθρώπου.

Εκτός αυτού, οι σκύλοι έχουν 100.000 φορές πιο ευαίσθητη όσφρηση από τον άνθρωπο εξαιτίας των 300 εκατομμυρίων σχετικών υποδοχών που έχουν στις μύτες τους (σ.σ.: εμείς διαθέτουμε περίπου 6 εκατομμύρια).

Επιπλέον διαθέτουν, όπως και τα περισσότερα ζώα, ένα ειδικό όργανο που λέγεται όργανο Jakobson. Βρίσκεται πίσω από τον ουρανίσκο και τους βοηθά να ανιχνεύσουν ορμόνες, φερομόνες κι άλλες χημικές ουσίες που απελευθερώνονται από έναν οργανισμό.

Ωστόσο το γεγονός ότι ένας σκύλος έχει καλή όσφρηση δεν τον κάνει αυτομάτως ικανό να συμμετάσχει σε μια αποστολή διάσωσης. Χρειάζεται χρόνια εκπαίδευσης προκειμένου να μπορεί να λάβει μέρος σε τέτοιες επιχειρήσεις.

«Οι σκύλοι έρευνας και διάσωσης χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες. Σε εκείνους που εκπαιδεύονται στην “ανοιχτή ορεινή έρευνα”, σε όσους συμμετέχουν σε αποστολές σε περίπτωση χιονοστιβάδας και στους σκύλους που εκπαιδεύονται στο υγρό στοιχείο», αναφέρει ο Νικόλαος Βαβάτσικος, εκπαιδευτής σκύλων με ειδίκευση στην έρευνα και τη διάσωση.

«Οι συγκεκριμένοι σκύλοι ονομάζονται “σκύλοι εργασίας” και είναι έτοιμοι επιχειρησιακά όταν ολοκληρώσουν τα 2 χρόνια τους. Τα βασικά χαρακτηριστικά που πρέπει να έχουν είναι να είναι κοινωνικοί και να μη φοβούνται. Στον χώρο εκπαίδευσης των σκύλων διάσωσης θα δούμε διάφορες σήραγγες, σκάλες, κούνιες και πολλών άλλων ειδών εμπόδια που ενδεχομένως να συναντήσουν κατά τη διάρκεια της εργασίας τους», προσθέτει ο ίδιος, επισημαίνοντας πως υπάρχει ολόκληρη φιλοσοφία από πίσω, καθώς οι σκύλοι διάσωσης έχουν συνδυάσει τα σημαντικότερα πράγματα στη ζωή τους με τον άνθρωπο, οπότε ουσιαστικά είναι απόλυτα πιστοί στον εκπαιδευτή τους.