Παχυσαρκία και τα καρδιοαγγειακά νοσήματα. Η αύξηση της περιφέρειας της μέσης σχετίζεται με αυξημένη εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων, διαβήτη, υπέρταση

επιμέλεια Κική Τσεκούρα, medlabnews.gr

Στα πλαίσια του 35ου Διεθνούς Καρδιολογικού Συνεδρίου που διοργανώνει η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία (Ε.Κ.Ε), ο Γεν. Γραμματέας της Ε.Κ.Ε., κ. Ιωάννης Βλασερός, ανέπτυξε το θέμα "Παχυσαρκία και τα καρδιοαγγειακά νοσήματα".

Η παχυσαρκία αποτελεί ένα σύγχρονο πρόβλημα υγείας στις αναπτυγμένες κοινωνίες. Στην Ελλάδα φαίνεται ότι περίπου το 60% του πληθυσμού εμφανίζουν αυξημένο βάρος σώματος και χαρακτηρίζονται ως υπέρβαροι ή παχύσαρκοι.   Για την εκτίμηση της παχυσαρκίας χρησιμοποιείται ο δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ) ως τα κιλά βάρους που αντιστοιχούν σε ένα τετραγωνικό μέτρο ύψους. Παρόλα αυτά ο δείκτης μάζας σώματος αποτελεί μία έμμεση εκτίμηση του λίπους του σώματος, μπορεί να μην υποδηλώνει  την αληθινή εναπόθεση λίπους. Γι αυτό το λόγο εκτιμάται και η μέτρηση της περιφέρειας μέσης που αντιπροσωπεύει την εναπόθεση λίπους στην κοιλιακή χώρα , χαρακτηρίζοντας την σπλαχνική παχυσαρκία που έχει φανεί από πλήθος μελετών ότι συσχετίζεται με αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο. 

Έτσι η περιφέρεια μέσης πρέπει να είναι μικρότερη των 88 εκατοστών  στις γυναίκες και 104 εκατοστών στους άνδρες.  Η περαιτέρω αύξηση αυτών των ορίων αντιπροσωπεύει την παρουσία κεντρικής παχυσαρκίας που σχετίζεται και στα δύο φύλα με αυξημένη εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων, σακχαρώδους διαβήτη, αρτηριακής υπέρτασης και αυξημένης παρουσίας μικρών, πυκνών, αθηρογόνων  LDL μορίων. Επίσης περίπου το 90% των ασθενών με διαβήτη τύπου 2 είναι παχύσαρκοι. Είναι χαρακτηριστικό ότι μια μείωση του σωματικού βάρους κατά 4.5 κιλά οδηγεί σε σημαντική μείωση της αρτηριακής πίεσης, καλύτερη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου και σημαντική μείωση του κινδύνου εμφάνισης εμφράγματος του μυοκαρδίου.

Σε προοπτικές μελέτες παρακολούθησης φαίνεται δε ότι ανάμεσα σε όλους τους ανθρωπομετρικούς δείκτες, η μέτρηση της περιφέρειας μέσης έχει τη σημαντικότερη προγνωστική αξία για την εμφάνιση όχι μόνο καρδιαγγειακών επιπλοκών αλλά  και  αρτηριακής υπέρτασης ακόμα και ανεξάρτητα του δείκτη μάζας σώματος (δηλαδή και σε άτομα με φυσιολογικό σωματικό βάρος). 

Παρ ότι η παχυσαρκία οφείλεται σε διαταραχή ισορροπίας της ενέργειας που μπορεί να είναι αποτέλεσμα σύνθετης  αλληλεπίδρασης μεταξύ γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων, ο ρόλος της δίαιτας και της άσκησης είναι σημαντικός στην πρόληψη και αντιμετώπισή της. Σημαντικό είναι να γνωρίζει κανείς που υποβάλλεται σε πρόγραμμα δίαιτας για απώλεια βάρους ότι θα πρέπει να αποδοκιμάζονται στόχοι γρήγορης απώλειας βάρους (περισσότερο από 1 κιλό την εβδομάδα) ή προγραμμάτων πολύ χαμηλών θερμίδων. 

Οι παχύσαρκοι ασθενείς θα πρέπει να ενθαρρύνονται να ακολουθούν ένα πρόγραμμα χαμηλής έντασης και μακράς διάρκειας άσκησης για να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιοαγγειακών επιπλοκών και ορθοπεδικών ατυχημάτων.  Η συχνότητα πρέπει να είναι 3 με 5φορές/εβδομάδα με δαπάνη 200 με 300 θερμίδων ανά συνεδρία άσκησης. Η πρώτης επιλογής άσκηση πρέπει να είναι το περπάτημα. Η ποδηλασία, οι ασκήσεις στο υγρό στοιχείο ή η άνοδος κλίμακας μπορούν επίσης να συσταθούν. 

Τέλος σημαντική βοήθεια έχουν να προσφέρουν φαρμακευτικά σκευάσματα όπως η ορλιστάτη σε όσους ασθενείς πληρούν τα κατάλληλα κριτήρια χορήγησής τους, ενώ στη νοσογόνο παχυσαρκία χειρουργικές μέθοδοι διαμερισματοποίησης του στομάχου ή γαστρικής παράκαμψης δίνουν την τελική λύση.