Γιατί όταν έχετε φαγούρα και ξύνεστε η φαγούρα χειροτερεύει;

επιμέλεια Κασσιανή Τσώνη, medlabnews.gr
Όταν έχετε φαγούρα και ξύνεστε, παρά την ευχαρίστηση που αισθάνεστε επιτείνεται η φαγούρα. Σύμφωνα με μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον, αυτό οφείλεται στην απελευθέρωση μιας ορμόνης της σεροτονίνης. 

Με το ξύσιμο αντικαθίσταται η φαγούρα με ένα αίσθημα ήπιου πόνου, για τον οποίο είναι ο λόγος που ο εγκέφαλος απελευθερώνει τον νευροδιαβιβαστή σεροτονίνη, σύμφωνα με τους ερευνητές. 

«Το πρόβλημα είναι πως όταν ο εγκέφαλος λάβει αυτά τα σήματα πόνου, αντιδρά παράγοντας το νευροδιαβιβαστή σεροτονίνη, προκειμένου να μετριάσει τον πόνο» αναφέρει ο Ζου Φενγκ Τσεν του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον, επικεφαλής της μελέτης.

«Διαπιστώσαμε όμως ότι, καθώς η σεροτονίνη εξαπλώνεται από τον εγκέφαλο στο νωτιαίο μυελό, μπορεί να μεταπηδήσει από τους νευρώνες που αντιλαμβάνονται τον πόνο σε νευρικά κύτταρα που επηρεάζουν την ένταση του κνησμού».

Με άλλα λόγια, η αντίδραση του εγκεφάλου στον πόνο του ξυσίματος μπορεί να οδηγήσει σε έναν φαύλο κύκλο που επιδεινώνει τη φαγούρα.

Η μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στην έγκριτη επιθεώρηση Neuron, πραγματοποιήθηκε σε ποντίκια που είχαν τροποποιηθεί γενετικά ώστε να μην παράγουν σεροτονίνη. Οι ερευνητές εξέθρεψαν ποντίκια που δεν διέθεταν τα απαραίτητα γονίδια για την παραγωγή σεροτονίνης. Όταν στους  ποντικούς, χωρίς σεροτονίνη, τους χορηγήθηκε  μια ουσία που θα μπορούσε να προκαλέσει φαγούρα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα ποντίκια δεν ξύνονταν, τουλάχιστον όχι τόσο, όσο μια ομάδα ελέγχου με ποντίκια που διέθεταν τα γονίδια που παράγουν σεροτονίνη και στο ίδιο ερέθισμα ανταποκρίθηκαν με περισσότερο ξύσιμο.
Στη συνέχεια, στα ποντίκια που δεν είχαν τα γονίδια σεροτονίνης χορηγήθηκε ενέσιμα σεροτονίνη.  Η πρόσθετη σεροτονίνη προκάλεσε τους ποντικούς να αρχίσουν το ξύσιμο, όπως έκαναν και οι ποντικοί της ομάδας ελέγχου.

Η ερευνητική ομάδα σκέφτηκε διαφορετικές προσεγγίσεις που μπορεί να είναι χρήσιμες στην ελαχιστοποίηση της αίσθησης κνησμού (της φαγούρας). Μπορούν να αποκλείσουν την καταστολή της σεροτονίνης (αν και αυτό έκανε τα ποντίκια λιγότερο ευαίσθητα στην φαγούρα) καθώς είναι μια πολύτιμη χημική ουσία, απαραίτητη για το σώμα.
Ανάπτυξη, γήρανση, μεταβολισμός των οστών, διάθεση και πόνος είναι όλα εργασίες που ρυθμίζονται από τη σεροτονίνη.  Έτσι μπλοκάροντας αυτόν τον νευροδιαβιβαστή θα έχει τρομαχτικές συνέπειες για  όλο το σώμα. Αντ” αυτού, η ομάδα εστίασε την προσοχή τους στο να διαταράξουν την επικοινωνία μεταξύ της σεροτονίνης και των νευρικών κυττάρων στο νωτιαίο μυελό, που αναμεταδίδει την αίσθηση φαγούρας από τον εγκέφαλο προς το δέρμα.
Βάσει των ευρημάτων της ομάδας, ο Δρ Τσεν προσδιορίζει τον κύκλο φαγούρα-πόνος, όπως συμβαίνει με αυτή τη σειρά:
-Πρώτα, ξύσιμο που προκαλεί μια αίσθηση του πόνου
-Μετά, το σώμα παράγει περισσότερη σεροτονίνη για τον έλεγχο του πόνου
– Καθώς και την αναστολή του πόνου, η σεροτονίνη ενεργοποιεί τους νευρώνες GRPr μέσω των υποδοχέων 5ΗΤ1Α
Οι ενεργοποιημένοι νευρώνες  GRPr στη συνέχεια μεγιστοποιούν το αίσθημα κνησμού και κάνουν την αίσθηση φαγούρας, πολύ χειρότερα.
Στη συνέχεια, η ομάδα θα συνεχίσει να εργάζεται προς την καλύτερη κατανόηση των μοριακών και κυτταρικών μηχανισμών που εμπλέκονται σε αυτό τον φαύλο κύκλο.

Δυστυχώς, επισημαίνουν οι ερευνητές, η ανακάλυψη είναι απίθανο να οδηγήσει άμεσα σε θεραπείες κατά της φαγούρας, δεδομένου ότι η σεροτονίνη εμπλέκεται σε πολλές διαφορετικές λειτουργίες του οργανισμού, από το μεταβολισμό μέχρι τη ρύθμιση της διάθεσης.

Μέχρι να γίνει καλύτερα κατανοητός ο μηχανισμός της φαγούρας, οι ερευνητές έχουν μόνο μια συμβουλή να δώσουν: προσπαθήστε να μην ξύνεστε.