Long Covid με κόπωση και προβλήματα μνήμης. Ποιοι κινδυνεύουν;

medlabnews.gr iatrikanea

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, περίπου το ένα τέταρτο των ανθρώπων που μολύνθηκαν από κοροναϊό εμφανίζουν συμπτώματα πέραν των τεσσάρων εβδομάδων, ανεξαρτήτου ηλικίας. Σε έναν στους δέκα μπορεί να συνεχίζονται και πέραν των 12 εβδομάδων.

Αυτά ποικίλουν και μπορεί να συνυπάρχουν. Συνήθως αναφέρονται πόνοι στο στήθος και στους μύες, κόπωση, δύσπνοια, ανοσμία και αγευσία, γνωστική δυσλειτουργία.

Συνολικά πάντως έχουν καταγραφεί πάνω από 200 συμπτώματα, ορισμένα από τα οποία πολύ σοβαρά και συνδέονται με ζωτικές λειτουργίες.

Aν και ακόμη μαθαίνουμε «πώς να κάνουμε διάγνωση και να διαχειριζόμαστε την long COVID», επισημαίνει ο ΠΟΥ, το σύνδρομο έχει ήδη «σοβαρό αντίκτυπο στην ικανότητα των ανθρώπων να επιστρέψουν στην εργασία τους ή να έχουν μια κοινωνική ζωή».

«Επηρεάζει την ψυχική υγεία τους και μπορεί να έχει σημαντικές οικονομικές συνέπειες για αυτούς, τις οικογένειές τους και την κοινωνία».

Παρ’ όλα αυτά η παρακολούθηση της long COVID στην Ευρώπη δεν είναι συστηματική, τονίζει η αρμόδια περιφερειακή διεύθυνση του διεθνούς οργανισμού.

Υπάρχουν λίγες εξειδικευμένες κλινικές και η πρόσβαση σε ανάλογες υπηρεσίες εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον τόπο διαμονής, επισημαίνει.

Σε πολλές χώρες, η δράση δείχνει να περιορίζεται στην καθοδήγηση και στην παρακολούθηση.

Κι αυτό, ενώ οι κυβερνήσεις καταργούν και τα τελευταία περιοριστικά μέτρα.

Ήδη οι επιστήμονες προειδοποιούν για αύξηση των κρουσμάτων από τις ακόμη πιο μεταδοτικές παραλλαγές του κοροναϊού, με τις μακροπρόθεσμες παρενέργειες των νέων μολύνσεων (π.χ. με την Όμικρον) να παραμένουν προς το παρόν «άγνωστος Χ».

Τα «μυστικά» της παθολογίας του long Covid-19 προσπαθούν να «ξεκλειδώσουν» επιστήμονες ανά τον κόσμο, ανάμεσα τους και ο Έλληνας ερευνητής, Γιάννης Πρασσάς.

Στόχος η εύρεση νέων θεραπειών, καθώς βάσει των πλέον πρόσφατων μελετών ένα ποσοστό 5-10% νοσούντων με κοροναιό – αρκετά υψηλό δεδομένης της διασποράς του ιού παγκοσμίως- ανεξαρτήτως μετάλλαξης, θα καταλήξουν με το σύνδρομο long Covid-19.

Μελετάται η έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση του συνδρόμου «Επεξεργαζόμαστε ειδικούς βιο δείκτες που θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση του συνδρόμου. Πρέπει να καταλάβουμε τη συσχέτιση του με τα σύνδρομα μακροχρονίων διαταραχών που προκαλούν και άλλοι ιοί (πχ γρίπης, EBV, ebola). Όλα αυτά θα αποτελέσουν την βάση για τον σχεδιασμό νέων θεραπειών που θα «ξεκλειδώσουν» την παθολογία αυτών των ασθενών και θα τους επιτρέψουν να επιστρέψουν στην ομαλή λειτουργιά τους», τονίζει ο διδάκτωρ Mοριακής Bιολογίας του Πανεπιστημίου του Τορόντο και μόνιμος ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Mount Sinai Hospital.

Ήδη, προς την κατεύθυνση αυτή γίνονται σημαντικά βήματα. Η εργαστηριακή ομάδα, της οποίας μέλος είναι ο κ. Πρασσάς, μελετά τον ρόλο των αυτο-αντισωμάτων έναντι πρωτεϊνών του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος των ασθενών στην πρόκληση του μακροχρόνιου Covid-19 από το οποίο μπορούν να νοσήσουν όλοι, ανεξάρτητου ηλικίας, φύλου και έντασης της αρχικής νόσησης.

Μεγαλύτερης ηλικίας νοσούντες και όσοι νοσηλεύτηκαν με σοβαρή, οξεία νόσο κινδυνεύουν με μακροχρόνιο Covid-19

Σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις μελέτης που δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο του 2022 υπολογίζεται ότι 1, 7 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με long Covid-19 στο Ηνωμένο Βασίλειο (2,7% του πληθυσμού). Οι μεγαλύτερης ηλικίας νοσούντες και κυρίως όσοι έχουν νοσηλευτεί με σοβαρή οξεία νόσο έχουν μεγαλύτερες συγκριτικά πιθανότητες να καταλήξουν με μακροχρόνιο Covid-19. «Δυστυχώς ακόμη και νεότερα άτομα μετά από ασυμπτωματικες/ελαφρο συμπτωματικές μολύνσεις μπορεί να βρεθούν στην ίδια κατάσταση», λέει και επισημαίνει ότι χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να γίνουν γνωστοί οι μηχανισμοί πρόκλησης του long Covid-19 σε κυτταρικό επίπεδο. Όπως εξηγεί, οι περισσότεροι νοσούντες θα δουν τον οργανισμό τους να επανέρχεται στα προ-νόσησης φυσιολογικά επίπεδα μετά από κάποιες μέρες ή 1-2 εβδομάδες. Αυτό όμως δυστυχώς δεν ισχύει για όλους. «Το μακροχρονιο Covid-19 ενώ είναι παγκόσμια αναγνωρισμένο ως η σιωπηλή επερχόμενη πανδημία απ’ όλους τους επίσημους οργανισμούς υγείας, ακόμη και σήμερα δεν του έχουμε δώσει συνολικά την προσοχή που πρέπει», τονίζει.

Ποικίλουν τα συμπτώματα- Από κόπωση μέχρι θέματα ψυχικής υγείας και μνήμης

Σύμφωνα με τον ορισμό του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας το μακροχρόνιο Covid-19 περιγράφει την επίσημα αναγνωρισμένη χρόνια παθολογική κατάσταση που εμφανίζεται σε άτομα με ιστορικό πιθανής ή επιβεβαιωμένης λοίμωξης SARSCoV-2, με συμπτώματα που διαρκούν τουλάχιστον 2 μήνες και δεν μπορούν να εξηγηθούν με εναλλακτική διάγνωση. «Ανάμεσα στα εκατοντάδες συμπτώματα που έχουν συσχετιστεί με το μακροχρόνιο Covid-19, τα πλέον κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν εξαντλητική αδικαιολόγητη κόπωση, δύσπνοια, ταχυκαρδίες καρδιακές αρρυθμίες, γνωστικές δυσλειτουργίες, παρατεταμένη σύγχυση αλλά και θέματα ψυχικής υγείας και μνήμης. 

Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να είναι σταθερά ή να κυμαίνονται ή να υποτροπιάζουν με την πάροδο του χρόνου», καταλήγει ο Έλληνας ερευνητής