Που αναμένεται να συναντήσουμε μωβ μέδουσες φέτος;

επιμέλεια medlabnews.gr iatrikanea 

Απέχουμε περίπου ένα μήνα από το καλοκαίρι, αλλά οι μωβ μέδουσες έκαναν ήδη την επανεμφάνιση τους στις ελληνικές ακτές. 

Συγκεκριμένα, εντοπίζονται σε ορισμένες παραλίες της Αττικής και του Ιονίου. Για το 2023 εκτιμάται πως το Βόρειο Αιγαίο θα είναι καθαρό, με μερικές μεμονωμένες εμφανίσεις των μωβ μεδουσών, ενώ σε περιοχές όπως της Αττικής και λόγω της περσινής κατάστασης ίσως κάποιες φορές να είναι λίγο πιο έντονες οι εμφανίσεις των μωβ μεδουσών. Για τις Κυκλάδες η εκτίμηση είναι ότι μπορεί να έχουμε κάποιες μεμονωμένες εμφανίσεις, ενώ για την Κρήτη ίσως η δυτική πλευρά να δει λίγο περισσότερες απ’ ότι πιστεύουμε ότι θα έχει, όπως και η Νότια Πελοπόννησος, σύμφωνα με το παρατηρητήριο βιοποικιλότητας. 

Οι μωβ μέδουσες θεωρούνται από τα πιο επικίνδυνα είδη μεδουσών στη Μεσόγειο. Το τσίμπημα τους είναι επώδυνο λόγω της νευροτοξίνης που έχουν, επομένως οι λουόμενοι θα πρέπει να είναι πολύ καλά ενημερωμένοι σχετικά με το τι πρέπει να κάνουν σε περίπτωση τσιμπήματος.

Οι γαλάζιες μέδουσες

Ας σημειωθεί πως σε ορισμένες περιοχές εμφανίστηκε κι ένα άλλο είδος μέδουσας, η γαλάζια μέδουσα, που σύμφωνα με τους ερευνητές, είναι η εποχή της. Η γαλάζια μέδουσα γίνεται πιο εύκολα αντιληπτή, καθώς κινείται κοντά στην επιφάνεια της θάλασσας και έχει πολύ μεγαλύτερη «καμπάνα» από τη μωβ (60 έναντι 30 εκατοστών). Το τσίμπημά της δεν είναι τόσο επώδυνο όπως της μωβ, ενώ συνήθως δεν κινείται σε σμήνη.

Παρά την έλλειψη υψηλών συγκεντρώσεων, η διασπορά τους είναι μεγάλη στο Αιγαίο, ενώ πιο σποραδικά εμφανίζονται στο Ιόνιο.

Μεμονωμένες εμφανίσεις και για την Olindias muelleri

Όλο τον χρόνο έχουμε εμφανίσεις της μέδουσας Olindias muelleri, μιας μικροσκοπικής μέδουσας η οποία δεν ξεπερνά τα 6 εκατοστά και η οποία μπορεί να δημιουργήσει μικρά και λίγα προβλήματα σε λουόμενους την περίοδο του Ιουλίου και Αυγούστου, σε πολύ λίγα μέρη στην Ελλάδα, αναφέρει επίσης το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας.

Τρέφεται με πλαγκτόν και το τσίμπημα της είναι αρκετά τσουχτερό, αλλά περνάει γενικά εύκολα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση μπορεί να χρησιμοποιηθεί ξύδι, αλλά όχι αμμωνία. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί μαγειρική σόδα και θαλασσινό νερό για τα πλοκάμια της και κορτιζονούχα κρέμα για το κάψιμο έπειτα.

Όπως μπορείτε να δείτε και στη φωτογραφία παρακάτω έχει πολλά μικρά πλοκάμια, είναι διάφανη μέδουσα και την αναγνωρίζουμε από το καφέ Χ που δημιουργούν οι 4 κυρτές γονάδες της και ένα περιμετρικό καφέ κύκλο γύρω από την καμπάνα της εσωτερικά. Μερικές φορές το Χ και τον κύκλο τα βλέπουμε σε πιο πορτοκαλό-κόκκινο χρώμα και άλλες φορές σαν καφέ χρώμα.

Οι μωβ μέδουσες, η βλέννα, ο αφρός που εντοπίστηκε σε θαλάσσιες περιοχές αλλά και παραλίες έχουν προκαλέσει ανησυχία σε πολίτες και ερωτήματα κατά πόσο όλα αυτά συνδέονται με τη βλέννα του Μαρμαρά, κατά πόσο είναι επικίνδυνα και για πόσο καιρό θα διαρκέσουν.

Οι μωβ μέδουσες θεωρούνται από τα πιο επικίνδυνα είδη μεδουσών στην Μεσόγειο. Το τσίμπημα τους είναι επώδυνο λόγω της νευροτοξίνης που έχουν. Οι νηματοκύστες των μεδουσών προκαλούν στο ανθρώπινο δέρμα, ερύθημα, πρήξιμο και κάψιμο.

Τα πιθανά συμπτώματα μετά από κέντρισμα από Pelagia noctiluca είναι τα ακόλουθα:

• Πόνος σαν κάψιμο, πολλές φορές έντονο κοκκίνισμα του δέρματος, και σε μερικές περιπτώσεις εμφάνιση σε μέρος του δέρματος σας το αποτύπωμα της μέδουσας
• Ναυτία
• Πτώση πίεσης
• Ταχυκαρδία​
• Κεφαλαλγία
• Εμετός
• Διάρροια
• Σπασμός των βρόγχων
• Δύσπνοια

Σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να εμφανιστούν υπόταση, βράγχος φωνής, εισπνευστικός συριγμός, γενικευμένο αγγειοοίδημα – εκτεταμένο κνιδωτικό εξάνθημα, διαταραχές επιπέδου επικοινωνίας – συνείδησης, οπότε και είναι απαραίτητη η μεταφορά στο νοσοκομείο. 

Συμβουλές για τους πολίτες

–Οι πολίτες καλούνται να κοιτάζουν τον καιρό και τους ανέμους πριν πάνε σε κάποια παραλία. Χρειάζεται να έχει αντίθετους ανέμους με την φορά της παραλία (π.χ. αν η παραλία έχει θέα προς τον Νότο, τότε για να μειώνεται η πιθανότητα να υπάρχουν μέδουσες πρέπει οι άνεμοι να κατεβαίνουν από τον Βορά, ώστε τον κυματισμό που δημιουργεί να τις διώχνει μακριά από τις παραλίες).

–Αν σε μια παραλία έχει πλαγκτόν, συνιστάται να αποφεύγουν οι πολίτες να κολυμπάνε, διότι οι μέδουσες τρέφονται με πλαγκτόν αλλά και τα κνιδοκύτταρα τους είναι μικρά, διαφανή και μπορούν να φτάσουν τα 10 μέτρα μήκος.

–Αν υπάρχει έντονο πρόβλημα με τις μωβ μέδουσες σε μια παραλία τότε συνιστάται οι πολίτες να μην ρισκάρουν να κολυμπήσουν και να φροντίζουν να έχουν πάντα κάποια αντισταμινική κρέμα μαζί τους.
–Για κανένα λόγο οι πολίτες δεν πρέπει να βγάζουν τις μέδουσες έξω για να τις θάψουν στην άμμο, λόγω του ότι μεταφέρεται το πρόβλημα έξω με πιθανότητα κάποιος να πατήσει έστω και τυχαία κάποια νηματοκύστη, αλλά και γιατί σε τέτοιες μεγάλες εξάρσεις όσες και να δουν οι πολίτες και να βγάλουν υπάρχουν και άλλες εκατοντάδες μέσα στην θάλασσα. Δεν πρόκειται να λυθεί έτσι το πρόβλημα.

– Καλούνται όλοι οι πολίτες που βλέπουν οποιαδήποτε μέδουσα να τραβάνε φωτογραφία (έστω και με το κινητό του) και να ανεβάζουν την καταγραφή στο inaturalist.org (η πλατφόρμα έχει εφαρμογή και για ios και android) βάζοντας το είδος μέδουσας (αν δεν γνωρίζουν το είδος ας τοποθετούν cnidaria), την ημερομηνία που την είδανε και την ακριβή τοποθεσία. Με αυτό τον τρόπο ενημερώνεται ο σπέσιαλ google χάρτης που φτιάξαμε (οπότε μπορεί ο κάθε πολίτης να γνωρίζει τι καταγραφές μεδουσών υπάρχουν στην κάθε περιοχή από το κινητό του και μέσω των google maps), αλλά και οι καταγραφές είναι ανοιχτές για να μελετηθούν από κάθε βιολόγο και ερευνητή χρειάζεται αυτά τα δεδομένα.

Διαβάστε

Σας τσίμπησε μέδουσα, τσούχτρα; Διαβάστε τι πρέπει να κάνετε για τσούχτρες, μέδουσες