Στην Ελλάδα θα μείνουμε λίγοι και γέροι!

Η Ελλάδα γερνά! Και γερνά με ταχύτατο ρυθμό έχοντας πλέον αποκτήσει έναν δημογραφικό εφιάλτη. Όμως ουδείς δείχνει να ευαισθητοποιείται. Βλέπετε, προτιμάται η μικροπολιτική και η παραπολιτική, από την ουσία...

Πέρασε στα ψιλά καθώς έγινε γνωστή 2-3 ημέρες πριν τον Δεκαπενταύγουστο, σε μία περίοδο δηλαδή απόλυτης... αποχαύνωσης στη χώρα, η μελέτη του Ινστιτούτου του Βερολίνου για τον πληθυσμό και την Ανάπτυξη. Και τα ευρήματα της μελέτης για την Ελλάδα είναι συντριπτικά και άκρως απογοητευτικά και ανησυχητικά. Όχι ότι μαθαίνουμε κάτι εντελώς νέο. Οι καμπάνες ηχούν εδώ και χρόνια για το δημογραφικό πρόβλημα στην Ελλάδα και τις συνέπειές του, αλλά οι περισσότεροι κάνουν πως δεν τις ακούν. Και σχεδιάζουν, έτσι στον αέρα, ασφαλιστικές πολιτικές και δήθεν αναπτυξιακές διαδικασίες. Μόνο για να φύγει η ευθύνη από πάνω τους. 

Σύμφωνα λοιπόν με τη μελέτη, μεταξύ 2011 και 2016 η Ελλάδα έχασε σχεδόν το 3% του πληθυσμού της. Και από περίπου 10,8 εκατομμύρια που είμαστε το 2016, μέχρι το 2030 υπολογίζει ότι ο πληθυσμός της χώρας θα υποχωρήσει στα 9,9 εκατομμύρια και λόγω της υπογεννητικότητας εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Και έως το 2050 εκτιμάται ότι αν συνεχιστούν οι σημερινοί ρυθμοί θα πέσει περαιτέρω στα 8,9 εκατομμύρια! Με δείκτη ολικής γονιμότητας 1,33 (ο προβλεπόμενος μέσος αριθμός παιδιών ανά γυναίκα), η Ελλάδα έχει σήμερα σχεδόν τη χαμηλότερη επίδοση στην Ευρωπαϊκή Ένωση. 

Η Ελλάδα έχει έναν από τους πλέον γηρασμένους πληθυσμούς στην Ευρώπη, καθώς το 21% των κάτοικων της είναι άνω των 65 ετών. Πάντως δεν είμαστε... πρώτοι. Ελαφρώς γηραιότεροι είναι οι Ιταλοί! Όμως, σύμφωνα με τη μελέτη, μέχρι το 2050 η χώρα θα έχει τη χειρότερη σε όλη την Ευρώπη αναλογία εργαζόμενων προς συνταξιούχους... Και μετά, ορισμένοι νομίζουν ότι οι δήθεν λύσεις που εμφανίζουν ως προς το ασφαλιστικό, θα μπορούν να εγγυηθούν παροχή όχι μειωμένης, αλλά συνολικά, σύνταξης τα επόμενα χρόνια...

Η Ελλάδα βρίσκεται στη χειρότερη θέση όλων γιατί συνδυάζει δύο μεγάλα "κακά". Και την πληθυσμιακή συρρίκνωση, αλλά και την πληθυσμιακή γήρανση. Με αυτό το δεδομένο, η χρηματοδότηση συνταξιοδοτικών προγραμμάτων μπορεί να θεωρείται εκ προοιμίου χαμένη υπόθεση. Θα πρέπει να γίνει πολύ μεγάλη προσπάθεια για να αναστραφεί αυτή η φθίνουσα πορεία. Και αυτό μπορεί να συμβεί μόνο με τους εξής τρόπους. Με βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης ώστε να υπάρχει κίνητρο ιδιαίτερα στα νεαρότερα ζευγάρια να αρχίσουν να κάνουν παιδιά (τόσο απλά...), με αναχαίτιση της πληθυσμιακής διαρροής λόγω της μετανάστευσης, μια και εκείνοι που αποχωρούν είναι συνήθως νεαρής και παραγωγικής ηλικίας και θα πρέπει να μπορούν να ενσωματώνονται στην αγορά εργασίας, αλλά και με αφομοίωση ποσοστού μεταναστών. 

Ως προς αυτό το σκέλος, τους μετανάστες, η Ελλάδα είναι από τις χώρες στις οποίες οι μετανάστες δεν έχουν συμβάλλει παρά μόλις με 0,1% στους εθνικούς δείκτες γονιμότητας. Και η έλλειψη στρατηγικής και σχεδιασμού απορρόφησης και αφομοίωσης των πιο ποιοτικών ροών μεταναστών που στην αρχή της τελευταίας μεταναστευτικής κρίσης πέρασαν από τη χώρα, είναι κάτι που θα κοστίσει στο μέλλον. 

Βεβαίως, προβλήματα δεν διαπιστώνονται μόνο για τη χώρα μας. Αντίθετα, η έκθεση είναι πραγματικός κόλαφος για την Ευρώπη και τη γήρανση του πληθυσμού της. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι με βάση τις αναλύσεις της Eurostat, εκτιμάται ότι τουλάχιστον τα δύο τρίτα των χωρών της Ευρώπης θα χρειασθούν τη συνεισφορά των μεταναστών από μη ευρωπαϊκές χώρες για να υπάρξει δημογραφική σταθερότητα στην Ευρώπη έως το 2050. Αυτό όμως δεν μπορεί να γίνεται χωρίς να υπάρχει μία ολόκληρη πολιτική γύρω από αυτό και χωρίς να υπάρχει παράλληλα ανάπτυξη και δουλειές...

Σε κάθε περίπτωση ωστόσο, αυτό αποτελεί ένα παράδειγμα του πόσο σοβαρά είναι τα πράγματα σήμερα για τη χώρα. Αντί όμως τα πολύ σοβαρά ζητήματα να αποτελούν εστία προβληματισμού και κύρια βάση του πολιτικού διαλόγου, εδώ προτιμούμε να... μετράμε ποια φωτιά ήταν μεγαλύτερη... Αν θέλουμε ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά μας, ας αλλάξουμε γενικώς την ατζέντα όσο είναι καιρός.

Του Δημήτρη Παπακωνσταντίνου 

capital.gr