Βακτήριο στο έντερο φαίνεται πως συνδέεται με την εμφάνιση αυτοάνοσων παθήσεων

Θα μπορούσαν τα βακτήρια στο έντερο να στέλνουν λάθος μηνύματα στον οργανισμό μας; Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Queen’s στο Μπέλφαστ βρήκαν, για πρώτη φορά, ένα συγκεκριμένο βακτήριο στο έντερο που εκκρίνει μόρια πρωτεΐνης τα οποία μιμούνται την ανθρώπινη πρωτεΐνη, κάνοντας το ανοσοποιητικό σύστημα να στρέφεται ενάντια του εαυτού του.


Το ένοχο βακτήριο ονομάζεται Bacteroides fragilis, και ζει φυσιολογικά στο ανθρώπινο έντερο. Η ομάδα του Queen’s έδειξε πως αυτό το βακτήριο παράγει πρωτεΐνη που προσομοιάζει στην ανθρώπινη, η οποία θα μπορούσε να πυροδοτεί αυτοάνοσα νοσήματα όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα. Αυτή η ανθρώπινη πρωτεΐνη ονομάζεται ουβικουιτίνη και είναι απαραίτητη για τις φυσιολογικές κυτταρικές διαδικασίες στο σώμα μας.

Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στην επιθεώρηση British Society for Immunology Journal Clinical and Experimental Immunology, αποτελεί μια σημαντική ανακάλυψη. Οι "πρωτεΐνες-μιμητές" ξεγελούν το ανοσοποιητικό μας σύστημα και πυροδοτούν αυτάνοσες ασθένειες.

"Όταν καταγράψαμε το γονιδίωμα του Bacteroides fragilis πριν από λίγα χρόνια, μείναμε έκπληκτοι από την ανακάλυψη ενός γονιδίου που προσομοίαζε στου ανθρώπου, κάτι που δεν υπήρχε σε κανένα άλλο βακτήριο" σχολιάζει η καθηγήτρια Sheila Patrick, από το Πανεπιστήμιο Queen’s. "Η πρωτεΐνη που παράγει αυτό το γονίδιο έχει σχεδόν το ίδιο σχήμα με την πρωτεΐνη που βρίσκεται σε σχεδόν κάθε ανθρώπινο κύτταρο. Αναρωτηθήκαμε αμέσως εάν αυτή η μίμηση της ουβικουιτίνης θα μπορούσε να συνδέεται με αυτοάνοσες παθήσεις όπως ο λύκος. Είναι γνωστό από τη δεκαετία του 1990 πως κάποιοι άνθρωποι με αυτοάνοσα έχουν αντισώματα που στοχεύουν την ανθρώπινη ουβικουιτίνη, ωστόσο δεν γνωρίζουμε γιατί συμβαίνει αυτό. Αποφασίσαμε έτσι να δούμε εάν οι άνθρωποι αυτοί είχαν επίσης αντισώματα που στοχεύουν την εκδοχή της ουβικουιτίνης από το Bacteroides fragilis".

"Έχουμε βρει πως κάποιοι άνθρωποι με αυτοάνοσα έχουν υψηλά επίπεδα αντισωμάτων στη βακτηριακή μίμηση της ουβικουιτίνης. Είναι επίσης πιθανό να έχουν αντισώματα τόσο στην ανθρώπινη όσο και στη βακτηριακή μίμηση αυτής της πρωτεΐνης. Τώρα πρέπει να ανακαλύψουμε γιατί η μίμηση της ουβικουιτίνης ξεκινά μια λανθασμένη αντίδραση του ανοσοποιητικού. Κατόπιν ίσως μπορούμε να διαγνώσουμε έγκαιρα ορισμένες αυτοάνοσες παθήσεις και τελικά να μπορούμε να αποτρέψουμε κάποιες απ' το να εκδηλωθούν" πρόσθεσε η Dr Linda Stewart.


Το επόμενο βήμα για την ερευνητική ομάδα είναι η ανακάλυψη της σχέσης ανάμεσα στο στάδιο της νόσου και το επίπεδο των αντισωμάτων στη βακτηριακή μίμηση πρωτεΐνης σε ασθενείς. Αυτό θα βοηθήσει στην ανάπτυξη ενός τεστ που θα δίνει άμεσα αποτελέσματα.

Η πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη είναι συνεργασία με την Δρ Linda Stewart, Λέκτορα στη Σχολή Βιολογικών Επιστημών και το Ινστιτούτο για την Παγκόσμια Ασφάλεια Τροφίμων του Πανεπιστημίου Queen’s στο Μπέλφαστ, του Δρ David Edgar, Συμβούλου Ανοσολογίας και επικεφαλής της Τοπικής Υπηρεσίας Ανοσολογίας της Βόρειας Ιρλανδίας και του Δρ Garry Blakely, Λέκτορα στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου.