Χώρες που δεν θα έχουν νερό, τα επόμενα χρόνια. Τρόποι εξοικονόμησης νερού

Αγγελικής Μήλιου
MSc

της Αγγελικής Μήλιου, βιολόγος, medlabnews.gr

Η Παγκόσμια Ημέρα για το Νερό (World Water Day) καθιερώθηκε στη συνδιάσκεψη του ΟΗΕ σχετικά με το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη, που πραγματοποιήθηκε στο Ρίο Ντε Ζανέιρο της Βραζιλίας το 1992. Τη σχετική απόφαση πήρε η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στις 22 Δεκεμβρίου του 1992, που όρισε την 22α Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα για το Νερό.

Το θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Νερού για το 2019 είναι «Νερό για όλους: Να μη μείνει κανείς πίσω». Πρόκειται για μια προσαρμογή ενός από τους κύριους στόχους της Aτζέντας για την Aειφόρο Aνάπτυξη 2030. Συγκεκριμένα, ο Στόχος 6 αναφέρει την εξασφάλιση καθολικής πρόσβασης στα ύδατα έως το 2030 και την βιώσιμη διαχείριση των υδάτινων πόρων. 
Το νερό είναι το βασικό δομικό στοιχείο της ζωής. Αλλά είναι κάτι περισσότερο από απαραίτητo για να ξεδιψάσετε ή να προστατεύσει την υγεία. Tο νερό είναι ζωτικής σημασίας για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και τη στήριξη της οικονομικής, κοινωνικής και ανθρώπινης ανάπτυξης.

Ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα είναι η έλλειψη πόσιμου νερού. Είναι αποδεδειγμένο ότι οι άνθρωποι σπαταλάνε πολύ περισσότερο από όσο χρειάζονται. 

Οι περισσότεροι άνθρωποι θεωρούν την πρόσβαση στο νερό βασικό ανθρώπινο δικαίωμα. Στην εποχή της κλιματικής αλλαγής, οι οικονομικοί σχεδιαστές αγωνίζονται να εξισορροπήσουν την έννοια αυτή με τους νόμους της προσφοράς και της ζήτησης.

Οι πηγές και τα αποθέματα πόσιμου νερού λιγοστεύουν, λόγω κοινωνικών και οικολογικών εξελίξεων: από την αλόγιστη χρήση, τη αύξηση της ζήτησης στις πόλεις, τη συγκεντροποίηση των πληθυσμών σε μερικές βιομηχανικές περιοχές, τη μόλυνση των επιφανειακών-υπόγειων υδάτων και την μείωση της ποιότητάς του, τη ξηρασία σε κάποιες περιοχές που εντείνεται λόγω κλιματικών αλλαγών, την θερμοκηπιακή θέρμανση και άρα τη μείωση των χιονιών, κ.λπ.. 


Το πρόβλημα γίνεται κοινωνικό από τη στιγμή που υπάρχει από τη μια αλόγιστη χρήση στις περιοχές που υπάρχουν αποθέματα και από την άλλη αύξηση των αναγκών εκεί που δεν υπάρχουν. Αυτό θα οδηγεί σε κοινωνικές συγκρούσεις και μερικές φορές και σε συγκρούσεις κρατών(μερικοί προβλέπουν και πολέμους με αιτία το νερό). 

Εξαιτίας των αλλαγών που επιφέρει η κλιματική αλλαγή το νερό θα γίνεται όλο και πιο σπάνιο σε ξηρές περιοχές.

Σύμφωνα με την έρευνα το μεγαλύτερο πρόβλημα θα αντιμετωπίσουν 33 χώρες, εκ των οποίων οι 14 βρίσκονται στη Μέση Ανατολή και εννιά από τις οποίες βρίσκονται κυριολεκτικά το «κόκκινο». Αυτές ήταν το Μπαχρέιν, το Κουβέιτ, η Παλαιστίνη, το Κατάρ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Ισραήλ, η Σαουδική Αραβία, το Ομάν και ο Λίβανος.

Άλλες χώρες οι οποίες δεν διατρέχουν τόσο μεγάλο κίνδυνο αλλά είναι πιθανό να αντιμετωπίσουν έλλειψη νερού είναι η Ισπανία και και η Χιλή.

Μάλιστα τις μεγαλύτερες αυξήσεις στην έλλειψη νερού αναμένεται να αντιμετωπίσουν μεταξύ του 2020 και 2040 η Μποτσουάνα, η Εσθονία και η Αλβανία.

Κάτι τέτοιο βέβαια θα έχει ως αποτέλεσμα να επηρεαστεί σημαντικά η βιομηχανία αλλά και ο αγροτικός τους τομέας.

Από την άλλη υπάρχουν χώρες που έχουν επάρκεια νερού και όμως αντιμετωπίζουν προβλήματα. 

Η Βραζιλία και οι ΗΠΑ μαζί έχουν το ένα πέμπτο των αποθεμάτων γλυκού νερού στον κόσμο, κι όμως και οι δύο αντιμετωπίζουν ιστορικές κρίσεις νερού.

Εάν κάποια χώρα θα έπρεπε να εφησυχάζει, αυτή θα ήταν η Βραζιλία. Στην πραγματικότητα, η έλλειψη νερού από την οποία υποφέρει η χώρα οφείλεται εν μέρει στην αδράνεια της πόλης και των περιφερειακών σχεδιαστών. Για χρόνια, ανέχτηκαν τις διαρροές στο δίκτυο σωληνώσεων – μια μελέτη του 2014 από το μη-κερδοσκοπικό Instituto Trata Brasil διαπίστωσε ότι περισσότερο από το ένα τρίτο του νερού της πόλης του Σάο Πάολο χάθηκε μεταξύ των μονάδων επεξεργασίας νερού και των βρυσών των καταναλωτών.

Το Σάο Πάολο και η Καλιφόρνια «τυφλώθηκαν» από το ίδιο πράγμα που προκάλεσε κρίση νερού στην Ισπανία και την Αυστραλία τα τελευταία χρόνια: μια ξαφνική αλλαγή στις καιρικές συνθήκες. Οι αλλαγές αυτές μπορεί να διαρκέσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τώρα, η Βραζιλία και η Καλιφόρνια θα πρέπει να υιοθετήσουν κάποιες από τις λύσεις που εφάρμοσαν οι χώρες αυτές. Και η Βραζιλία μπορεί να προχωρήσει ακόμη περισσότερο, επιταχύνοντας τις προσπάθειες για να αξιοποιήσει τα νερά από τις περιοχές του Αμαζονίου στα δυτικά της σύνορα προς όφελος του πυκνοκατοικημένου νοτιοανατολικού μέρους της χώρας.

Στην Ιρλανδία τον Νοέμβριο του 2013, το δίκτυο νερού του Δουβλίνου αντιμετώπισε υπερβάλλουσα ζήτηση, η οποία οδήγησε στην επιβολή δελτίου στη χρήση νερού.

Η Αυστραλία έχει επενδύσει σημαντικά σε υποδομές νερού, όπως μονάδες αφαλάτωσης και καθιέρωσε μια εθνική αγορά για το νερό, όπου οι επενδυτές και οι χρήστες μπορούν πλέον να αγοράζουν και να πωλούν συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης νερού, σαν του πετρελαίου ή άλλων σπανίων εμπορευμάτων.
 

Δείτε το χάρτη αναλυτικά με τις προβλέψεις

Πριν τη βιομηχανική εποχή, οι κοινότητες των ανθρώπων έστηναν οικισμούς σε τοποθεσίες που είχαν κοντά τους νερό και οργάνωναν στη βάση των μικρών αποστάσεων τη διαχείρισή του ( ύδρευση και άρδευση). Ήταν δηλαδή το νερό στα χέρια των τοπικών κοινοτήτων. 
 Στη συνέχεια, κατά τη περίοδο της βιομηχανικής ανάπτυξης, όπου η περιφέρεια συρρικνώθηκε λόγω της μεγάλης συγκέντρωσης των πληθυσμών στις πόλεις, μέσα κυρίως από την κρατική διαχείριση του πόσιμου νερού μέσω δικτύων και τη μεταφορά του σε μεγάλες αποστάσεις για τις ανάγκες των πόλεων, οι κοινότητες έχασαν τη δυνατότητα που είχαν για τη διαχείρισή του. Η όλη αυτή διαδικασία μετέτρεψε το νερό από φυσικό και δημόσιο αγαθό σε εμπορικό και αγοραίο και στη συνέχεια του έδωσε το χαρακτηριστικό της σπανιότητας, παρόλο που είναι ίσως ο πιο άφθονος φυσικός πόρος σε αυτό τον πλανήτη.


    Μπορούμε με εύκολους και πρακτικούς τρόπους να εξοικονομήσουμε νερό:

1. Ελέγξετε τυχόν διαρροές που μπορεί να υπάρχουν στο σπίτι.

2.  Όταν πλένετε τα πιάτα είναι προτιμότερο να γεμίζετε το νεροχύτη ή μια λεκάνη με νερό και το ανάλογο απορρυπαντικό. Ξεβγάλτε γρήγορα με χαμηλή ροή. Για ακόμη μεγαλύτερη εξοικονόμηση νερού, χρησιμοποιήστε τον ένα νεροχύτη για το πλύσιμο των πιάτων και τον άλλο για το ξέβγαλμα.

3.  Χρησιμοποιείστε το πλυντήριο πιάτων και ρούχων μόνο όταν έχει γεμίσει πλήρως.

4. Προτιμήστε να πλένετε τα φρούτα και τα λαχανικά σε μία λεκάνη με νερό, αντί κάτω από συνεχώς ανοικτή βρύση.

5.  Μην αφήνετε τη βρύση ανοικτή όταν βουρτσίζετε τα δόντια σας ή όταν πλένετε το πρόσωπο και τα χέρια σας.

6.  Όταν κάνετε μπάνιο, μην αφήνετε τη βρύση ανοικτή την ώρα που σαπουνίζεστε. Επίσης προτιμήστε το ντους παρά να γεμίζετε τη μπανιέρα με νερό.

7.  Κατά το πλύσιμο του αυτοκινήτου μην έχετε συνεχώς το λάστιχο ανοικτό αλλά προτιμήστε ένα κουβά με νερό.

8. Ποτίζετε τον κήπο σας νωρίς το πρωί, όταν η θερμοκρασία και η ταχύτητα του αέρα είναι χαμηλότερες. Αυτό μειώνει τις απώλειες νερού από την εξάτμιση.

Διαβάστε επίσης
Καλύτερο Νερό – Καλύτερες Δουλειές. Το νερό είναι μέρος της καθημερινής μας εργασίας (video)

Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και της υπερθέρμανσης του πλανήτη στην υγεία. Ποιες είναι οι ευάλωτες ομάδες;