Τι είναι το οξύμετρο; Πόσο οξυγόνο πρέπει να έχουμε στο αίμα;

του Κωνσταντίνου Λούβρου, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Καθοριστικό στοιχείο για να εξακριβωθεί η ανάγκη νοσηλείας ενός ασθενή με συμπτώματα κοροναϊού είναι η μέτρηση του οξυγόνου στον οργανισμό του.

Η μέθοδος αυτή είναι ικανή να διαχωρίσει ποιος χρειάζεται τεστ για Covid 19 προτού ξεκινήσει η τυπική διαδικασία ελέγχου για την εισαγωγή του ασθενή στο νοσοκομείο. Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται η έγκαιρη περίθαλψη τόσο του ασθενή, όσο και η προφύλαξη του υγειονομικού προσωπικού και των νοσηλευομένων από τυχόν διασπορά του ιού

Όλοι γνωρίζουμε για το πόσο σημαντική είναι η μέτρηση ορισμένων ζωτικών στοιχείων, όπως οι παλμοί, η θερμοκρασία, η πίεση και ο ρυθμός της αναπνοής. 

Λίγοι, όμως, γνωρίζουν ότι υπάρχει και ένα πέμπτο στοιχείο που πρέπει να μετριέται όχι μόνο κατά την επίσκεψή μας στο γιατρό, αλλά και στο σπίτι, ο κορεσμός του οξυγόνου στο αίμα. 

Τα παλμικά οξύμετρα μετρούν με ακρίβεια αυτή την ένδειξη και μπορούν κυριολεκτικά να σώσουν ζωές. Με δεδομένο, μάλιστα, ότι κοστίζουν ελάχιστα, κάθε σπίτι θα πρέπει να έχει ένα οξύμετρο.

H οξυμετρία δηλαδή η μέτρηση των επιπέδων οξυγόνου στο αίμα γίνεται εύκολα με την χρήση των παλμικών οξυμέτρων. Το ποσοστό του κορεσμού οξυγόνου υπολογίζεται και αναφέρεται και ως ποσοστό % SpO2. Η δυνατότητα να διαθέτουμε στην καθημερινότητά μας μια συσκευή που εύκολα και γρήγορα, μας επιτρέπει να παρακολουθήσουμε την οξυγόνωσή μας, είναι προνόμιο μας από τις αρχές της δεκαετία του '80.

Πιο πριν μπορούσαμε να γνωρίζουμε, μόνο κατόπιν εξέτασης των αερίων του αίματος, επεμβατικά, δηλαδή σε εργαστήριο. Τα παλμικά οξύμετρα αποτελούν μια βολική, μη επεμβατική και αναίμακτη μέθοδο μέτρησης. Διαθέτοντας λοιπόν ένα οξύμετρο δαχτύλου, μπορείτε να μετράτε την οξυμετρία σας παντού…

Πόσο οξυγόνο πρέπει να έχουμε στο αίμα;

Για να σας φανεί όμως χρήσιμο το οξύμετρο θα πρέπει να γνωρίζετε ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές οξυγόνου στο αίμα, ώστε να μπορείτε να αξιολογήσετε το αποτέλεσμα. Πολύ απλά λοιπόν, αν η ένδειξη που σας εμφανίζει είναι πάνω από 95% είναι φυσιολογικό, όμως χαμηλότερες τιμές , δηλαδή 92% -91% υποδηλώνουν υποξαιμία (χαμηλό Ο₂ στο αίμα) και κάτω του 90% αναπνευστική ανεπάρκεια. Να έχετε υπόψη πως σε υψόμετρο 1500 μέτρων περίπου από 92% έως 94% θεωρείται ως φυσιολογικό κι αυτό το αναφέρουμε μια και τα οξύμετρα δαχτύλου χρησιμοποιούνται ευρέως από ορειβάτες. Επίσης υποξαιμία συμβαίνει και σε δύτες. 

Υποξαιμία παρουσιάζεται σε ασθενείς με προβλήματα στην πνευμονική κυκλοφορία. Η υποξαιμία μπορεί να προκαλέσει ήπια συμπτώματα, όπως πονοκέφαλο, ζαλάδα και αίσθημα κούρασης. Μπορεί όμως να έχει και πολύ πιο βαριές και επικίνδυνες εκδηλώσεις όπως αλλαγές στο επίπεδο συνείδησης, κώμα ή θάνατο.

Τι είναι το οξύμετρο;

Το οξύμετρο είναι μια μικρή και πολύ απλή ιατρική συσκευή, η οποία μετράει τον κορεσμό του οξυγόνου στο αίμα καθώς και τη συχνότητα των σφυγμών. Η παλμική οξυμετρία πρόκειται για μια ανώδυνη, μη επεμβατική μέθοδο που παρέχει χρήσιμες πληροφορίες για την κατάσταση του αναπνευστικού συστήματος ενός ασθενή, τη σωστή του λειτουργία και αν υπάρχει πρόβλημα που απαιτεί περαιτέρω διερεύνηση.

Υπάρχουν διάφοροι τύποι οξυμέτρων με τα πιο γνωστά να είναι τα παλμικά οξύμετρα δακτύλου και καρπού, ενώ υπάρχουν και εξειδικευμένα οξύμετρα για συγκεκριμένους τύπους ασθενών, όπως βρεφικά και παιδιατρικά οξύμετρα καθώς και κτηνιατρικά οξύμετρα.

Πως λειτουργούν τα παλμικά οξύμετρα δαχτύλου;

Το παλμικό οξύμετρο χρησιμοποιεί έναν αισθητήρα  που φωτοβολεί δύο ξεχωριστές δέσμες φωτός, κόκκινη και υπέρυθρη, μέσα στο αίμα που κυκλοφορεί στα μικρά αγγεία σε μέρος του σώματος που είναι σχετικά διαφανές που έχει καλή αρτηριακή παλμική ροή αίματος. Συνήθως τα απλά οξύμετρα είναι δαχτύλου, για αυτόν ακριβώς τον λόγο.

Οι ακτίνες αυτές αντανακλούν την ποσότητα του οξυγόνου στο αίμα. Το ποσοστό του κορεσμού οξυγόνου υπολογίζεται και αναφέρεται στην οθόνη του οξυμέτρου σας, ως ποσοστό % SpO2 μαζί με τον καρδιακό παλμό.

Τι ακριβώς δείχνει ένα οξύμετρο;

Ένα οξύμετρο μετά το χρόνο που απαιτείται για τη μέτρηση, η οποία διαρκεί ελάχιστα λεπτά, εμφανίζει στην οθόνη του που πλέον είναι ψηφιακή το ποσοστό του κορεσμού του οξυγόνου στο αίμα. 

Πότε απαιτείται η μέτρηση με οξύμετρο;

Η οξυμετρία πραγματοποιείται πάντα στα πλαίσια των ιατρικών εξετάσεων, όπως ακριβώς μετριέται η πίεση και ο καρδιακός ρυθμός. Υπάρχουν, ωστόσο, ορισμένες περιπτώσεις, στις οποίες η μέτρηση με οξύμετρο κρίνεται επιτακτική. Όταν πρόκειται, λοιπόν, για ασθενείς με καρδιολογικά ή αναπνευστικά προβλήματα, όπως άσθμα ή χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, καθώς και για αθλητές, πιλότους, δύτες και ορειβάτες είναι απαραίτητη η τακτική οξυμετρία, ενώ καλό είναι αυτά τα άτομα να έχουν ένα αυτόματο παλμικό οξύμετρο στο σπίτι τους, ώστε να μπορούν ανά πάσα στιγμή να μετρήσουν τον κορεσμό του οξυγόνου στο αίμα τους και να γνωρίζουν αν παρατηρείται ενδεχόμενο πρόβλημα δηλαδή μειωμένη οξυγόνωση

Τα οξύμετρα αποτελούν ιδανική λύση ιδιαίτερα για :

• ασθενείς με αναπνευστικά ή καρδιακά προβλήματα, ειδικά ΧΑΠ, άσθμα, πνευμονία, λοίμωξη από κοροναϊό
• την διάγνωση ορισμένων διαταραχών του ύπνου, όπως είναι η άπνοια.
• πιλότους, αεροσυνοδούς και γενικότερα άτομα τα οποία ταξιδεύουν πολύ και βρίσκονται σε αεροπλάνα υπό πίεση πάνω από 10.000 πόδια συνέχεια.
• τους ορειβάτες λόγω μεγάλου υψόμετρου
• αθλητές που τα επίπεδα οξυγόνου τους, μπορεί να μειωθούν με την άσκηση.
• κάθε άνθρωπο που θέλει να παρακολουθεί τον κορεσμό οξυγόνου στο αίμα.