Οδηγίες από το CDC για την μυοκαρδίτιδα και περικαρδίτιδα που κάνουν τα mRNA εμβόλια

medlabnews.gr iatrikanea

Ποια συμπτώματα πρέπει να μας ανησυχήσουν και πότε. Που οφείλονται αυτές οι παρενέργειες. Με ποια εμβόλια και με ποια δόση έχουν παρατηρηθεί. Τι πρέπει να κάνουμε.

Οδηγίες για την μυοκαρδίτιδα και την περικαρδίτιδα μετά από το εμβόλιο COVID-19 έναντι της λοίμωξης που προκαλεί ο νέος κοροναϊός, εξέδωσαν τα ομοσπονδιακά αμερικανικά Κέντρα Ελέγχου & Προλήψεως των Ασθενειών (CDC).

Σε αυτές αναφέρουν σε ποιες πληθυσμιακές ομάδες έχουν αναφερθεί περισσότερα περιστατικά, με ποια εμβόλια και έπειτα από ποια δόση. Εξηγούν επίσης τι πρέπει να κάνουν οι γονείς, καθώς και ποια συμπτώματα και πότε πρέπει να μας προβληματίσουν.

Όπως αναφέρουν, περισσότερα από 165 εκατομμύρια άνθρωποι στις ΗΠΑ έχουν λάβει τουλάχιστον μία δόση από τα εμβόλια έναντι της λοίμωξης Covid-19. Ωστόσο από τον Απρίλιο 2021 έως σήμερα, παρατηρούνται αυξανόμενες αναφορές για φλεγμονή στην καρδιά μετά από τα εμβόλια mRNA. Τα εμβόλια αυτά είναι εκείνα των εταιρειών Pfizer/BioNTech και Moderna.

Οι αναφορές αφορούν μυοκαρδίτιδα (φλεγμονή στον καρδιακό μυ) ή περικαρδίτιδα (φλεγμονή στον ινώδη σάκο που περιβάλλει τον καρδιακό μυ). Τα CDC τονίζουν ότι οι αναφορές αυτές είναι σπάνιες, δεδομένου του μεγάλου αριθμού εμβολιασμών που έχουν γίνει στη χώρα.

Επισημαίνουν ακόμα ότι οι περισσότεροι ασθενείς ανταποκρίνονται καλά στην απαιτούμενη αγωγή (φάρμακα και ανάπαυση). Έτσι, σύντομα αισθάνονται καλύτερα.

Εμβόλιο COVID-19: Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο με μυοκαρδίτιδα

Τα περισσότερα περιστατικά που έχουν αναφερθεί έως στιγμής στις ΗΠΑ αφορούν:

• Κυρίως αγόρια εφηβικής ηλικίας και νεαρούς άνδρες (ηλικίες 16 ετών και άνω)
• Κυρίως άτομα που έκαναν τη δεύτερη δόση από τα εμβόλια mRNA

Τυπικά τα περιστατικά μυοκαρδίτιδας και περικαρδίτιδας αναφέρθηκαν αρκετές ημέρες μετά τον εμβολιασμό. Ωστόσο οι ασθενείς συνήθως επιστρέφουν στις φυσιολογικές δραστηριότητές τους μετά τη βελτίωση των συμπτωμάτων τους. Πρέπει όμως να συμβουλεύονται τον γιατρό τους για την επιστροφή στην άσκηση ή στα σπορ.

Τα CDC αναφέρουν ακόμα πως η μυοκαρδίτιδα και η περικαρδίτιδα αναπτύσσονται, όταν το ανοσοποιητικό σύστημα προκαλέσει φλεγμονή σε αντίδραση σε μία λοίμωξη ή άλλο ερέθισμα.

Εμβόλιο COVID-19: Πρέπει να συνεχιστεί ο εμβολιασμός;

Τα CDC τονίζουν πως όλοι όσοι έχουν ηλικία 12 ετών και άνω πρέπει να εμβολιάζονται έναντι της λοίμωξης που προκαλεί ο κοροναϊός. Και αυτό διότι η Covid-19 ενέχει πολύ μεγαλύτερους κινδύνους, όπως:

• Σοβαρές επιπλοκές κατά την οξεία φάση
• Μακροχρόνια προβλήματα υγείας
• Νοσηλεία
• Ακόμα και θάνατος σε μερικές περιπτώσεις

Επιπλέον, αν κάποιος (ακόμα και παιδί) έχει κάνει την πρώτη δόση από εμβόλια Pfizer/BioNTech ή Moderna, πρέπει να προχωρήσει στη δεύτερη, εκτός κι αν του πει κάτι άλλο ο γιατρός ή το εμβολιαστικό κέντρο του.

«Τα γνωστά και τα δυνητικά οφέλη των εμβολίων υπερκαλύπτουν τους γνωστούς και τους δυνητικούς κινδύνους από αυτά», τονίζουν τα CDC. Οι περισσότεροι, εξ άλλου, απ’ όσους εκδηλώνουν μυοκαρδίτιδα και περικαρδίτιδα αναρρώνουν γρήγορα, με την κατάλληλη φροντίδα.

Σε περίπτωση ανησυχίας, όμως, τα CDC συνιστούν να μιλήσετε με τον θεράποντα ιατρό σας (ή με τον παιδίατρο, αν έχετε παιδί ηλικίας 12 ετών και άνω).

Εμβόλιο COVID-19: Ποια είναι τα ύποπτα συμπτώματα για μυοκαρδίτιδα

Μετά τη λήψη ενός από τα εμβόλια mRNA για τη λοίμωξη Covid-19, τα CDC συνιστούν να έχετε το νου σας για τα εξής συμπτώματα:

• Πόνος στο στήθος
• Δύσπνοια
• Αίσθημα ότι η καρδιά σας κτυπά γρήγορα, «φτερουγίζει» ή κτυπάει πολύ δυνατά

Συμβουλευθείτε τον γιατρό σας, εάν εσείς ή το παιδί σας παρουσιάσετε οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα μέσα σε μία εβδομάδα από τον εμβολιασμό, καταλήγουν τα CDC.

Πόσο συχνή και πόσο σοβαρή είναι η μυοκαρδίτιδα μετά από εμβόλιο mRNA

Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Αλέξανδρος Μπριασούλης (Επίκουρος. Καθηγητής Καρδιολογίας) και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα δεδομένα αυτά σχετικά με τις σπάνιες περιπτώσεις μυοκαρδίτιδας που έχουν καταγραφεί μετά τον εμβολιασμό με τα εμβόλια mRNA έναντι του SARS-CoV-2.

Η πρώτη μελέτη (DOI: 10.1056/NEJMoa2110737) ανέλυσε δεδομένα από τη μεγαλύτερη βάση δεδομένων εμβολιασμού του Ισραήλ, η οποία συγκεκριμένα καλύπτει το 52% του πληθυσμού της χώρας. Η αναζήτηση και ανεύρεση περιστατικών μυοκαρδίτιδας πραγματοποιήθηκε με τη χρήση ICD-9 διαγνωστικών κωδικών και η διάγνωση επιβεβαιώθηκε με περαιτέρω ανάλυση των ηλεκτρονικών φακέλων και την εφαρμογή των κριτηρίων του CDC.

Μεταξύ εμβολιασμένων ατόμων 16 ετών και άνω, εντοπίστηκαν 54 περιστατικά μυοκαρδίτιδας με υπολογιζόμενη επίπτωση 2.13 περιστατικά ανά 100.000 εμβολιασμένα άτομα. Ωστόσο η επίπτωση ήταν περίπου πενταπλάσια (10.69 περιστατικά ανά 100.000 εμβολιασμένα άτομα) μεταξύ νεαρών ανδρών ηλικίας 16 έως 29 ετών.

Καρδιακή δυσλειτουργία διαγνώστηκε στο 29% των περιπτώσεων ενώ στη πλειοψηφία των ασθενών αυτών η καρδιακή λειτουργία επανήλθε πλήρως όπως επιβεβαιώθηκε μετά από επαναληπτικές εξετάσεις. Σοβαρά συμβάματα όπως επανεισαγωγή στο νοσοκομείο ή θάνατος καταγράφηκαν σε δύο άτομα. Υπάρχουν διαφορές ως προς την επίπτωση της μυοκαρδίτιδας μεταξύ αυτής της μελέτης και προηγούμενων αναλύσεων με βάση πληθυσμούς από τις Η.Π.Α, ωστόσο το συμπέρασμα από όλα τα υπάρχοντα δεδομένα είναι οτι η επιπλοκή αυτή είναι υπαρκτή, αλλά ήπια και σπάνια, ειδικά σε άνδρες κάτω των 30 ετών.

Η δεύτερη προσφάτως δημοσιευμένη μελέτη (DOI: 10.1056/NEJMoa2109730) ανέλυσε δεδομένα 136 ασθενών με μυοκαρδίτιδα μετά από το εμβόλιο BNT162b2 mRNA που εντοπίστηκαν στη καταγραφική βάση του Ισραηλινού Υπουργείου Υγείας και επιβεβαιώθηκαν με χρήση αναγνωρισμένων διαγνωστικών κριτηρίων. Η μυοκαρδίτιδα ήταν δύο φορές συχνότερη σε εμβολιασμένους ασθενείς σε σχέση με τους μη εμβολιασμένους, ενώ η υψηλότερη επίπτωση καταγράφηκε σε νεαρούς άνδρες εντός μίας εβδομάδας από τη δεύτερη δόση. Ειδικά μεταξύ εμβολιασμένων ηλικίας 16 έως 19 ετών η επίπτωση ήταν 1 στους 6637 άνδρες και 1 στις 99.853 γυναίκες.

Από τα δεδομένα αυτά συμπεραίνουμε ότι δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας για τον συνολικό πληθυσμό εμβολιασμένων. Ο κίνδυνος αν και υπαρκτός είναι σπάνιος και αφορά κυρίως σε παιδιά, εφήβους και νεαρούς ενήλικες. Η διάγνωση βασίζεται στο συνδυασμό συμπτωμάτων (πόνος στο στήθος, αίσθημα παλμών, δύσπνοια, εύκολη κόπωση στην ελάχιστη δραστηριότητα) με χαρακτηριστικές ηλεκτροκαρδιογραφικές αλλοιώσεις (κατάσπαση ή ανάσπαση του διαστήματος ST, αναστροφή κυμάτων Τ, ταχυαρρυθμίες), σημαντική αύξηση της τροπονίνης στο αίμα (αξιόπιστος δείκτης μυοκαρδιακής βλάβης) συχνά σε επίπεδα πολλές φορές πάνω από τα φυσιολογικά, καρδιακή δυσλειτουργία στον υπέρηχο καρδιάς, επιβεβαίωση της υπάρξης φλεγμονής, οιδήματος και μυοκαρδιακής βλάβης στη μαγνητική καρδιάς όπου αυτή είναι διαθέσιμη με σύγχρονο αποκλεισμό οξείας λοίμωξης με COVID-19 ή πολυσυστηματικού φλεγμονώδους συνδρόμου.

Στις περισσότερες των περιπτώσεων η μυοκαρδίτιδα/περικαρδίτιδα είτε είναι ασυμπτωματική είτε χαρακτηρίζεται από ήπια συμπτώματα τα οποία αποδράμουν αυτόματα χωρίς θεραπεία. Η καρδιακή λειτουργία παραμένει συνήθως φυσιολογική ενώ ακόμη και σε αυτούς τους ασθενείς με επηρρεασμένη λειτουργία η κατάσταση βελτιώνεται στα φυσιολογικά επίπεδα εντός μερικών εβδομάδων.

Συμπερασματικά, η λοίμωξη COVID-19 μπορεί να προκαλέσει πολύ συχνότερες και βαρύτερες επιπλοκές ειδικά σε νοσηλευόμενους ασθενείς συγκριτικά με τις σπάνιες επιπλοκές του εμβολίου, ενώ το όφελος του εμβολίου υπερβαίνει κατά πολύ τον κίνδυνο σπάνιων ανεπιθύμητων παρενεργειών. Ωστόσο η επαγρύπνηση για τον εντοπισμό πιθανής ήπιας βαρύτητος μυοκαρδίτιδας ειδικά σε παιδιά και νεαρούς άνδρες λίγες μέρες μετά τη χορήγηση της δεύτερης δόσης κρίνεται απαραίτητη.