Οδηγός ΕΟΔΥ για την ευλογιά των πιθήκων. Τα συμπτώματα

medlabnews.gr iatrikanea

Κήρυξη κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την δημόσια υγεία σε παγκόσμια κλίμακα ανακοίνωσε ο Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους, για την Ευλογιά των Πιθήκων. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε ανώτατο επίπεδο συναγερμού για την αντιμετώπιση της ευλογιάς των πιθήκων, που έχει πλήξει 17.000 ανθρώπους σε 74 χώρες στον κόσμο, ανακοίνωσε ο γενικός διευθυντής του Οργανισμού.

«Αποφάσισα να κηρύξω κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την δημόσια υγεία σε παγκόσμια κλίμακα», δήλωσε ο Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους κατά την διάρκεια συνέντευξης Τύπου, διευκρινίζοντας ότι ο κίνδυνος για τον κόσμο είναι σχετικά χαμηλός, εκτός της Ευρώπης, όπου είναι αυξημένος.

Ο γενικός διευθυντής του ΠΟΥ διευκρίνισε ότι η επιτροπή των ειδικών δεν κατόρθωσε να συμφωνήσει και παρέμεινε διχασμένη σχετικά με την αναγκαιότητα κήρυξης του ανώτατου επιπέδου συναγερμού και για τον λόγο αυτόν ο Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους έλαβε την απόφαση.

Έναν αναλυτικό οδηγό, που μεταξύ άλλων αναφέρεται και στα συμπτώματα της ευλογίας των πιθήκων, δημοσιοποίησε ο ΕΟΔΥ.

Ο ΕΟΔΥ, στον οδηγό του για την ευλογιά των πιθήκων, επισημαίνει αρχικά ότι το πρώτο κρούσμα που σχετίζεται με την τρέχουσα επιδημία της ευλογιάς των πιθήκων αναφέρθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο στις 7 Μαΐου σε ένα άτομο που είχε πρόσφατα ταξιδέψει στη Νιγηρία, όπου πιστεύεται ότι είχε προσβληθεί από την ασθένεια. 

Έκτοτε ο κατάλογος των εθνών που πλήττονται από τη σπάνια τροπική ασθένεια μεγαλώνει, καθώς κρούσματα ευλογιάς έχουν αναφέρει η Γαλλία, η Ιταλία, η Σουηδία, η Ισπανία, η Πορτογαλία, οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και η Αυστραλία. 

Τα 8 συμπτώματα

Η ευλογιά των πιθήκων είναι σπάνια ιογενής λοίμωξη, η οποία μεταδίδεται κυρίως από άγρια ζώα που απαντώνται σε περιοχές της Δυτικής και Κεντρικής Αφρικής. Η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο γίνεται μέσω της επαφής με δερματικές βλάβες/σωματικά υγρά του πάσχοντος ή/και μολυσμένα αντικείμενα, καθώς και μέσω αναπνευστικών σταγονιδίων κατόπιν παρατεταμένης στενής επαφής σε μικρή απόσταση.

Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, τα συμπτώματα της ευλογιάς των πιθήκων περιλαμβάνουν:

πυρετό,

πονοκέφαλο,

μυαλγίες,

οσφυαλγία,

λεμφαδενοπάθεια,

ρίγος,

εξάντληση,

ενώ συνήθως εμφανίζεται χαρακτηριστικό εξάνθημα 1 με 5 ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων.

Προσοχή στα εξανθήματα και τις ασυνήθιστες δερματικές βλάβες

Ο ΕΟΔΥ συστήνει στους πολίτες να ακολουθούν τις οδηγίες των ιατρών τους σε περίπτωση εμφάνισης κάποιου εξανθήματος ή ασυνήθιστης δερματικής βλάβης. «Στη χώρα μας δεν έχει καταγραφεί μέχρι στιγμής κάποιο ύποπτο κρούσμα ευλογιάς των πιθήκων. Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας είναι σε εγρήγορση και παρακολουθεί στενά την εξέλιξη της εμφάνισης των κρουσμάτων σε συνεργασία με τους ευρωπαϊκούς φορείς Δημόσιας Υγείας, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO)» καταλήγει η ανακοίνωση.

Πόσο θανατηφόρα είναι;

Η νόσος είναι συνήθως ήπια και οι περισσότεροι ασθενείς αναρρώνουν σε λίγες εβδομάδες χωρίς θεραπεία. Στην Αφρική μπορεί να σκοτώσει έως το 10% των ανθρώπων που μολύνονται, όμως αυτό αφορά, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, το ένα από τα δύο στελέχη, εκείνο του Κονγκό, που είναι πιο επικίνδυνο, ενώ το άλλο στέλεχος, της Δυτικής Αφρικής, σκοτώνει έναν στους 100 ασθενείς. Μέχρι στιγμής, η γενετική ανάλυση έχει εντοπίσει στη Βρετανία μόνο το δεύτερο δυτικοαφρικανικό στέλεχος, αλλά δεν υπάρχουν αντίστοιχα στοιχεία αλληλούχισης από άλλες χώρες.

Τα ανωτέρω ποσοστά θανάτων αφορούν την αναλογία σε σχέση με τα επιβεβαιωμένα κρούσματα, όμως δεδομένου ότι υπάρχουν πιθανώς αρκετά ακόμη κρούσματα πιο ήπια που περνάνε απαρατήρητα, η πραγματική θνητότητα της νόσου εκτιμάται ότι είναι σημαντικά μικρότερη. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, τα παιδιά κινδυνεύουν περισσότερο από τους ενήλικες να αρρωστήσουν σοβαρά. Επίσης η μόλυνση μιας εγκύου μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές κύησης, ακόμη και θνησιγένεια.

Υπάρχουν θεραπείες ή εμβόλια;

Ναι. Το αντιικό φάρμακο tecovirimat (Tpoxx) έχει εγκριθεί σε ΗΠΑ και Ευρώπη κατά της συγκεκριμένης νόσου και της δαμαλίτιδας στα ζώα. Το φάρμακο μειώνει σημαντικά την πιθανότητα θανάτου. Υπάρχει επίσης το εμβόλιο Jynneos (γνωστό επίσης ως Imvanex και Imvamune), επίσης εγκεκριμένο σε ΗΠΑ και Ευρώπη, που αποτρέπει τη λοίμωξη σε ενήλικες. Επιπλέον, όσοι είναι αρκετά μεγάλοι για να έχουν εμβολιαστεί ως παιδιά κατά της ευλογιάς, έχουν ακόμη κάποια προστασία.

Έχουν υπάρξει στο παρελθόν εξάρσεις κρουσμάτων εκτός Αφρικής;

Είχαν συμβεί αρκετά τέτοια ξεσπάσματα, αλλά συνήθως αφορούσαν κάθε φορά λίγα μόνο κρούσματα και με πολύ περιορισμένη γεωγραφική εξάπλωση.

Άρα η τωρινή έξαρση είναι η μεγαλύτερη που έχει ποτέ συμβεί;

Όχι. Είχαν υπάρξει μεγαλύτερες στην Αφρική, όπως το 2001 και 2002, όταν είχαν καταγραφεί 485 κρούσματα και 25 θάνατοι στη Δημοκρατία του Κονγκό. Το 2017 και 2018 είχαν αναφερθεί 122 επιβεβαιωμένα ή πιθανά κρούσματα και επτά θάνατοι στη Νιγηρία.

Μπορεί η τρέχουσα έξαρση να προκαλείται από νέο στέλεχος του ιού;

Παραμένει άγνωστο. Το γεγονός πάντως ότι τόσες πολλές περιπτώσεις ανιχνεύονται σε διάφορες χώρες, δείχνει ότι πρόκειται για πιο μεταδοτικό στέλεχος από άλλα στο παρελθόν. Αν και υπάρχει πιθανότητα ότι απλώς τυχαία γεγονότα, όπως η παρουσία υπερ-μεταδοτών, να έχει βοηθήσει ένα παλαιότερο στέλεχος του ιού να εξαπλωθεί ευρύτερα. Είναι νωρίς για να εξαχθεί οριστικό συμπέρασμα. Η γενετική ανάλυση περισσότερων δειγμάτων από κρούσματα θα αποκαλύψει αν πρόκειται για διαφορετικό στέλεχος.

Είναι πιθανό να προκύψει μια νέα πανδημία;

Η εκτίμηση των επιστημόνων είναι ότι το νέο ξέσπασμα μπορεί να ελεγχθεί με ιχνηλάτηση επαφών και εμβολιασμό όσων θεωρούνται ότι κινδυνεύουν με μόλυνση. Αν και δεν αποκλείουν τελείως μια πανδημία, δεν τη θεωρούν πιθανή και δεν θεωρούν ότι πρόκειται για κάτι στο ίδιο επίπεδο με τον κορονοϊό.