Πτώσεις στους ηλικιωμένους: Κοινωνική ευαισθησία από έναν δοκιμαζόμενο κλάδο

Άρης Σισσούρας, Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών, επιστημονικά υπεύθυνος του Βαρόμετρου Επαγγελματιών Υγείας, Βασιλική Σακελλάρη, Καθηγήτρια Φυσικοθεραπείας στο ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδος, υπεύθυνη προγράμματος ProFouND (Prevention of Falls Network for Dissemination), Πέτρος Λυμπερίδης, Πρόεδρος ΠΣΦ, Ελευθέριος Μπουρνουσούζης, Γενικός Ταμίας ΠΣΦ, και ο Γεώργιος Κούτρας, Υπεύθυνος Δημοσίων Σχέσεων ΠΣΦ. 

Απειλή για χιλιάδες ηλικιωμένους είναι οι πτώσεις. Καταλαμβάνουν την πρώτη αιτία θανάτου από ατυχήματα και υπολογίζεται ότι είναι υπεύθυνες για το 40% των θανάτων από κακώσεις στους άνω των 65 ετών.

Έρευνες έχουν δείξει ότι 1 στους 3 ηλικιωμένους άνω των 65 ετών πέφτει, τουλάχιστον, µία φορά κάθε χρόνο, ενώ το ποσοστό αυτό φθάνει στο 50% για άτομα άνω των 80 ετών Οι κακώσεις από πτώσεις αποτελούν σήμερα ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα Δημόσιας Υγείας, από άποψη νοσηρότητας, θνησιμότητας αλλά και κόστους αντιμετώπισης.

Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα σοβαρό στην Ελλάδα, εάν αναλογιστεί κανείς ότι το ποσοστό του πληθυσμού στην Ελλάδα, άνω των 65 ετών ανέρχεται στο 21,3% ενώ δυσοίωνες είναι οι προοπτικές για το μέλλον (27,1% το 2030 και 36,5% το 2050).

Τα παραπάνω ανέφερε, μεταξύ άλλων, ο Πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Φυσικοθεραπευτών κ. Πέτρος Λυμπερίδης, με αφορμή την καθιέρωση της ΗμέραςΜυοσκελετικής Υγείας, που είναι η 30ή Σεπτεμβρίου. Στο πλαίσιο αυτό, ο Π.Σ.Φ. κάθε έτος θα διοργανώνει παρεμβάσεις και προγράμματα σε πανελλαδικό επίπεδο, οι οποίες θα έχουν αποκλειστικό στόχο την προαγωγή και αγωγή υγείας του πληθυσμού.

Σύμφωνα με τον κ. Λυμπερίδη, φέτος διοργανώνονται από τις 25 έως τις 29 Σεπτεμβρίου δωρεάν δοκιμασίες για την πρόληψη των πτώσεων σε ηλικιωμένους, σε όλα τα ιδιωτικά και δημόσια φυσικοθεραπευτήρια. 

Στο πλαίσιο αυτό, οι ενδιαφερόμενοι θα υποβληθούν σε διάφορες δοκιμασίες (δύναμης των κάτω άκρων, ισορροπίας και κινητικότητας), προκειμένου να αξιολογηθεί το επίπεδο κινδύνου πτώσεων. Σε όσους εντοπιστεί πρόβλημα, θα γίνει επίδειξη ενός σετ βασικών ασκήσεων που μπορούν να ακολουθούν για την ενδυνάμωση και βελτίωση της κινητικότητάς τους. 

Παράλληλα, στον ιστότοπο του Συλλόγου (www.psf.org.gr) υπάρχουν διαθέσιμα φυλλάδια ασκήσεων για σταθερότητα στάσης, δύναμη και αποσυμπίεση, ενδυνάμωση και ισορροπία. Τις ασκήσεις μπορούν να “κατεβάσουν” οι ενδιαφερόμενοι εντελώς δωρεάν.

Ο κ. Λυμπερίδης διευκρίνισε πως όλο το υλικό των ασκήσεων έχει δημιουργηθεί στο πλαίσιο του θεματικού δικτύου ProFouND (Prevention of Falls Network for Dissemination). Πρόκειται για μία χρηματοδοτούμενη από την Ευρωπαϊκή Ένωση πρωτοβουλία, η οποία είναι αφιερωμένη στη διάδοση και εφαρμογή των βέλτιστων πρακτικών πρόληψης των πτώσεων σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Μετά την ολοκλήρωση των δράσεων, ο ΠΣΦ θα υποβάλει στο υπουργείο Υγείας έκθεση, στην οποία θα περιλαμβάνονται χρήσιμα στατιστικά στοιχεία. Μεταξύ αυτών, θα περιλαμβάνονται ο συνολικός αριθμός των ηλικιωμένων που συμμετείχαν στα τεστ και όσων αξιολογήθηκαν με προβλήματα.

Θα αποτυπώνεται, επίσης, ο αριθμός όσων έλαβαν πρόγραμμα ασκήσεων και τα συγκριτικά αποτελέσματα των καταγεγραμμένων περιπτώσεων που παρουσίασαν βελτίωση έπειτα από την εκτέλεση των ασκήσεων για διάστημα 30 ημερών.

Ευαισθησία

Με την πρωτοβουλία αυτή – εξήγησε – οι φυσικοθεραπευτές επιδεικνύουν μία σημαντική κοινωνική ευαισθησία. Παρέχουν δωρεάν τη γνώση και τον χρόνο τους, παρότι τα επαγγελματικά και οικονομικά προβλήματα μαστίζουν τον κλάδο.

Πρόσφατη έρευνα που έγινε σε πανελλαδικό δείγμα 733 φυσικοθεραπευτών (οι 520 ελεύθεροι επαγγελματίες), στο πλαίσιο του Βαρόμετρου Επαγγελματιών Υγείας, έδειξε πως ένας στους τέσσερις φυσικοθεραπευτές πλήττονται από την ανεργία, ενώ οι μισοί επαγγελματίες είναι απαισιόδοξοι για το μέλλον τους. 

Η υπεύθυνη του τμήματος ερευνών της εταιρείας CMT Prooptiki, που διεξήγαγε την έρευνα, κα Αρετή Λιούπα τόνισε πως, ο τζίρος του κλάδου μειώθηκε κατά 9% μεταξύ 2015 και 2014, ως απόρροια των συνεπειών της οικονομικής κρίσης. 

Αρνητικά κυμάνθηκε και το 2016, με το 56% των φυσικοθεραπευτών να δηλώνουν πτώση των κερδών τους, το 42% πτώση του κύκλου εργασιών, ενώ το 75% αναγκάστηκε να μειώσει το ύψος των αμοιβών του κατά 25% κατά μέσο όρο. Ως σημαντικότερα προβλήματα καταγράφονται ηυψηλή φορολογία, οι καθυστερήσεις των πληρωμών από τον ΕΟΠΥΥ, το clawback και το rebate, καθώς και οι υψηλές ασφαλιστικές εισφορές, αποτελώντας τροχοπέδη για την ανάπτυξη του κλάδου.

Χαρακτηριστικό του αρνητικού κλίματος που επικρατεί στον κλάδο είναι το γεγονός ότι, πάνω από το 50% των επαγγελματιών δυσκολεύονται την τελευταία διετία να καταβάλλουν τις ασφαλιστικές τους εισφορές και να ανταποκριθούν στις φορολογικές τους υποχρεώσεις. Αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό εάν αναλογιστεί κανείς ότι ο κύκλος εργασιών για την πλειοψηφία των φυσικοθεραπευτών κυμαίνεται γύρω στις 20.000 ευρώ.

Ως απόρροια αυτών των προβλημάτων, το 20% εξετάζει το ενδεχόμενο συνεργασίας με άλλους επαγγελματίες υγείας, προκειμένου να δημιουργήσει μεγαλύτερα επιχειρηματικά σχήματα, ενώ αντίστοιχο είναι και το ποσοστό, όσων σκέφτονται να αναζητήσουν εργασία στο εξωτερικό. 

Όσον αφορά στους νέους φυσικοθεραπευτές, το 4 στους 10 σκέφτονται να ασκήσουν ελεύθερα το επάγγελμα, ενώ 1 στους 3 θεωρεί πολύ έως αρκετά πιθανό να αναζητήσει εργασία στο εξωτερικό, επιτείνοντας το πρόβλημα της διαρροής Ελλήνων επιστημόνων στο εξωτερικό που καταγράφεται έντονα τα τελευταία χρόνια.

'Εκκληση του Πανελλήνιου Συλλόγου Φυσικοθεραπευτών (ΠΣΦ) προς τους Βουλευτές όλων των Κομμάτων

Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Φυσικοθεραπευτών (ΠΣΦ) καλεί τους Βουλευτές όλων των Κομμάτων να καταψηφίσουν το άρθρο 80 του σχεδίου Νόμου για την οργάνωση και λειτουργία της Ανώτατης Εκπαίδευσης, το οποίο επιδιώκει την πλήρη «κατεδάφιση» της Δημόσιας Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και την πλήρη ισοπέδωση των εννοιών και των αρχών, με την παραβίαση στην πράξη του άρθρου 16 του Συντάγματος, ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΤΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΑΡΧΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ 

Το Υπουργείο Παιδείας, εν ονόματι της Κοινοτικής οδηγίας 2005/36/ΕΚ, η οποία εκδόθηκε για να διευκολύνει την μετακίνηση εργαζομένων από χώρα σε χώρα, εξομοιώνει τους αποφοίτους των Δημόσιων Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων με τους αποφοίτους Κερδοσκοπικών Ιδιωτικών Επιχειρήσεων παροχής μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (κολλέγια), καταστρατηγώντας στη πράξη το άρθρο 16 του Συντάγματος.

Όλα αυτά, μάλιστα, με συνοπτικές διαδικασίες!

Είναι, εξάλλου, οξύμωρο να χρησιμοποιείται μία Οδηγία, η οποία εκδόθηκε για να διευκολύνει την μετακίνηση ευρωπαίων πολιτών εντός της Ε.Ε., προκειμένου να εξυπηρετούνται όσοι αποφάσισαν να προάγουν το εντελώς αντίθετο: να απονέμουν σε σπουδαστές τίτλους δίχως την μετακίνησή τους στα Ευρωπαϊκά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα.

- Η Ευρωπαϊκή οδηγία χρησιμοποιείται στην Ελλάδα σαν ‘’Δούρειος Ίππος’’ για να εξισώσει τους αποφοίτους μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (Κολλέγια) με τους αποφοίτους των Δημόσιων Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων της χώρας.

- Με την καταγγελλόμενη προωθούμενη Νομοθετική ρύθμιση του υπουργείου Παιδείας επιχειρείται η με συνοπτικές διαδικασίες «ομαδική αναγνώριση» επαγγελματικών προσόντων ή επαγγελματικής ισοδυναμίας τίτλου σπουδών. 

- Ένα ακόμη βήμα για την υποβάθμιση των ημεδαπών πτυχίων,εξισώνοντάς τα με τίτλους σπουδών, η ποιότητα των οποίων, δυστυχώς, δεν διασφαλίζεται.

Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Φυσικοθεραπευτών καταθέτει τις απαντήσεις του επιμελητηρίου Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου (HCPC), όπου αναφέρεται επίλέξη: 

- ‘’Κανένα από τα προγράμματα φυσικοθεραπείας με δικαιόχρηση στο ΗΒ, τα οποία παρέχονται από ιδιωτικά κολλέγια στην Ελλάδα δεν έχει εγκριθεί ή αναγνωριστεί, ή οδηγούν σε αυτόματη καταχώρηση από το HCPC’’

- ‘’Είναι θεμελιώδης αρχή της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι πρέπει να υπάρχει ένα πραγματικό διασυνοριακό στοιχείο σε οποιαδήποτε περίπτωση κατά την οποία ένα άτομο επιδιώκει να διεκδικήσει δικαιώματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό το πραγματικό διασυνοριακό στοιχείο δεν θα προέκυπτε σε καμία περίπτωση όπου ένας Έλληνας αιτών διεκδικούσε αναγνώριση από το HCPC χωρίς να μετακινηθεί ή να σκοπεύει να μετακινηθεί στο ΗΒ, απλώς για να παρακάμψει το ρυθμιστικό καθεστώς στην Ελλάδα’’.

Όπως, άλλωστε, καθιστά ξεκάθαρο  η ρήτρα 12 της Οδηγίας 2005/36/ΕΚ:

- «Η παρούσα Οδηγία αφορά την αναγνώριση από τα Κράτη Μέλη, των επαγγελματικών προσόντων που αποκτήθηκαν σε άλλα Κράτη Μέλη. Ωστόσο, δεν αφορά την αναγνώριση από τα Κράτη μέλη, των αποφάσεων αναγνώρισης που έχουν εκδοθεί από άλλα Κράτη Μέλη δυνάμει της παρούσας Οδηγίας. Συνεπώς, τα άτομα που κατέχουν επαγγελματικά προσόντα τα οποία έχουν αναγνωριστεί δυνάμει της παρούσας Οδηγίας δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν την εν λόγω αναγνώριση για να αποκτήσουν στο Κράτος Μέλος καταγωγής τους διαφορετικά δικαιώματα από εκείνα που παρέχονται από τον επαγγελματικό τίτλο που αποκτάται σε αυτό το Κράτος Μέλος, εκτός εάν προσκομίσουν αποδεικτικά στοιχεία ότι έχουν αποκτήσει πρόσθετα επαγγελματικά προσόντα στο Κράτος Μέλος υποδοχής».

Ως εκπρόσωποι επαγγελματιών υγείας, που ασκούν νομοθετικά ρυθμιζόμενα επαγγέλματα και εξυπηρετούν ιδιαίτερα ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες, δεν μπορούμε παρά να εκφράσουμε την πλήρη αντίθεσή μας στην εν λόγω τροπολογία. 

Καταγγέλλουμε στην Ελληνική Κοινωνία την εξυπηρέτηση των συμφερόντων του Κεφαλαίου σε βάρος του απλού Έλληνα Φοιτητή που μοχθεί (με στερήσεις των γονιών του), μετά την επίπονη προσπάθειά του για αξιοκρατική εισαγωγή στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, την απαιτητική φοίτηση και την αντικειμενική αξιολόγησή του, από το αξιολογημένο από διεθνείς αξιολογητές επιστημονικό προσωπικό, να καταστεί πτυχιούχος Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης για να προσφέρει στην Υγεία των συνανθρώπων του.

• Ζητάμε την απόσυρση της ανεπίτρεπτης και επικίνδυνης προτεινόμενης Νομοθετική ρύθμιση του Υπουργείου Παιδείας για την απευθείας εξίσωση των πτυχίων των Κολλεγίων με τα πτυχία των Δημόσιων Ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων (άρθρο 80).

• Ζητάμε επίσης την εξαίρεση αναγνώρισης επαγγελματικής ισοδυναμίας για τα νομοθετικώς ρυθμιζόμενα επαγγέλματα.