Γιατί θέλουμε να κοιμηθούμε μετά από το φαγητό; Γιατί μετά από γεύμα μας πιάνει υπνηλία;

της Μαρίας Χιόνη, MSc φυσιολογίας Ιατρικής Σχολής Αθηνών, καθηγήτρια ιατρικής ορολογίας, medlabnews.gr iatrikanea

Σε όλους μας συμβαίνει να θέλουμε έναν υπνάκο, αμέσως μόλις τελειώσουμε το φαγητό. Αυτό συμβαίνει γιατί γίνονται διάφορες διεργασίες στον οργανισμό μας, με αποτέλεσμα να νιώθουμε την γνωστή υπνηλία.

Το πρώτο πράγμα, καθώς τρώμε, που συμβαίνει στον οργανισμό μας όταν τρώμε και κατά την διαδικασία της χώνευσης είναι  το αίμα  να πηγαίνει στο στομάχι και καταναλώνεται ενέργεια για τη διάσπαση του φαγητού με αποτέλεσμα να μειώνεται λίγο η πίεση μας και η ενέργεια που χρησιμοποιεί ο εγκέφαλος.  Μια διαδικασία που χρησιμοποιείται για να ρίξουμε την πίεση, σε περίπτωση απότομης αύξησης της πίεσης.

Μια άλλη φυσιολογική διαδικασία είναι ότι μετά την κατανάλωση τροφών με ζάχαρη, λιπαρά και υδατάνθρακες, το πάγκρεας παράγει ινσουλίνη, ουσία που αυξάνει την παραγωγή τρυπτοφάνης στον εγκέφαλο. Η τρυπτοφάνη με τη σειρά της  μετατρέπεται στο νευροδιαβιβαστή σεροτονίνη και σε μελατονίνη, επηρεάζοντας τον κύκλο του ύπνου σας, αφού οδηγούν το μυαλό κατευθείαν προς… το λήθαργο!.

‘Αλλη μια σημαντική διαδικασία που συμβαίνει στον οργανισμό μας όταν τρώμε είναι λόγω της αύξησης της γλυκόζης του αίματος μπλοκάρεται η παραγωγή ορεξίνης από τα εγκεφαλικά κύτταρα.

Η ορεξίνη είναι μία ουσία που είναι υπεύθυνη για τη διέγερση και την εγρήγορση και όταν τα επίπεδά της πέφτουν γινόμαστε ληθαργικοί. Πρόκειται για μία πρωτεΐνη που λειτουργεί στον εγκέφαλο σαν ορμόνη. Εκκρίνεται από ένα είδος εγκεφαλικών κυττάρων που ονομάζονται νευρώνες ορεξίνης και βρίσκονται στην υπόφυση.

Τι κάνει η ορεξίνη: Όταν οι νευρώνες είναι ενεργοί και παράγουν ορεξίνη, είμαστε ενεργητικοί γεμάτοι ζωντάνια. Όταν καταστέλλεται η λειτουργία των νευρώνων αυτών τότε είμαστε ληθαργικοί και νιώθουμε υπνηλία.

Μετά το φαγητό: Έχει διαπιστωθεί ότι μετά το φαγητό, δηλαδή όταν υπάρχει γλυκόζη στο αίμα, αναχαιτίζεται η παραγωγή ορεξίνης γι αυτό και νιώθουμε νυσταγμένοι και βαρείς. Θυμηθείτε: Ορεξίνη = Ενεργητικότητα και επαγρύπνηση! Σε όλη τη διάρκεια της νύχτας οι νευρώνες ορεξίνης έχουν μειωμένη δραστηριότητα. Επίσης πρέπει να προσθέσουμε ότι η Ορεξίνη δημιουργεί όρεξη για φαγητό και βρίσκεται σε ανταγωνισμό με την ορμόνη Λεπτίνη.

Αν και δεν υπάρχει κάποιος τρόπος για να αποφευχθεί η υπνηλία ύστερα από ένα μεγάλο γεύμα (εκτός από τη μείωση της ποσότητας, των λιπαρών, των υδατανθράκων και της ζάχαρης), δεν αποτελεί κίνδυνο για την υγεία. Μπορεί όμως να προκαλέσει προβλήματα στον βραδινό ύπνο. Αν φάτε ένα μεγάλο γεύμα με επιδόρπιο αργά το βράδυ, ενεργοποιείται η ινσουλίνη κατά τη διάρκεια της νύχτας με αποτέλεσμα να προκαλεί άνοδο ή πτώση του σακχάρου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη διακοπή του ύπνου ή τη μη ομαλή λειτουργία του

Τέλος πρέπει να ξέρουμε ότι  όταν ξαπλώνουμε μετά από ένα γεύμα, κάποια ποσότητα πεπτικών υγρών από το στομάχι γυρνάει πίσω στον οισοφάγο και λόγω της όξινης φύσης τους, «καίνε» το εσωτερικό τοίχωμα του οισοφάγου, γι’ αυτό και νιώθουμε ένα κάψιμο στο στόμα και το λαιμό.  Επίσης, όταν κοιμόμαστε αμέσως μετά το φαγητό, ασκείται υπερβολική πίεση στο διάφραγμα, κάτι που προκαλεί ροχαλητό ή και άπνοια κατά τον ύπνο. Επιπλέον, ο ύπνος αμέσως μετά το φαγητό σχετίζεται και με την παχυσαρκία.

Γι’ αυτό κάνουμε πρώτα τον περίπατό μας ή απασχολούμαστε με ξεκούραστα κι ευχάριστα πράγματα και μετά από 2 ώρες μπορούμε κυριολεκτικά να ξεραθούμε στον ύπνο!

ΠΡΟΣΟΧΗ

Αν χρειαστεί να ταξιδέψετε μετά το φαγητό προτιμήστε να ξεκουραστείτε πρώτα και αντικαταστήστε το αλκοόλ με αναψυκτικά.

Διαβάστε επίσης

10 απλές συμβουλές για να ρυθμίσετε ξανά τον κύκλο του ύπνου σας (το βιολογικό σας ρολόι)Τι πρέπει να κάνετε αν πάσχετε από αϋπνία και έλλειψη ύπνου;

Από τι εξαρτάται η διατροφική συμπεριφορά και πως το στρες επιδρά στην ανθρώπινη φυσιολογία; Ποια πρέπει να είναι η διατροφική απάντηση στο άγχος;