Η συσχέτιση του θυμού με σωματικά προβλήματα και νέες θεραπευτικές επεμβάσεις

της Στυλιανής Φύσσα, ψυχολόγου, medlabnews.gr

Ο θυμός, είναι το πιο συχνό από τα αρνητικά εκφραζόμενα συναισθήματα, ενώ τα αμέσως επόμενα είναι το άγχος και η λύπη. Ο θυμός είναι ένα κύριο και πρωταρχικό συναίσθημα που είναι δύσκολο να ελεγχθεί, αλλά εμπερικλείει σωρεία αρνητικών συναισθήματων με βιολογικές κοινωνικές και σωματικές συνιστώσες .
Ο θυμός μπορεί να λειτουργήσει ευεργετικά στο να κινητοποιήσει κάποιον, να του δώσει την απαραίτητη ορμή για να αποκαταστήσει κάτι λαθεμένο επομένως αυτή είναι η επιβιοτική του αξία.
Στην παθολογική του εκφορά ωστόσο σχετίζεται με την ανικανότητα του ατόμου να τον εκφράσει. Έτσι τα συναισθήματα συσσωρεύονται δεν εκφράζονται με υγιή τρόπο και το άτομο ελαχιστοποιεί την ικανότητα του να σκέφτεται λογικά με αποτέλεσμα να βλάπτει τους άλλους.
Αυτό μπορεί να οδηγήσει το άτομο σε απογοήτευση, φόβο, στεναχώρια, απόγνωση, έλλειψη αυτοπεποίθησης, ένταση, ζήλια και απόρριψη. Ο θυμός άλλωστε είναι ένα συναίσθημα που δεν επηρεάζει μόνο το άτομο αλλά επειδή σχετίζεται με την επιθετικότητα επηρεάζει άμεσα τις κοινωνικές του σχέσεις.
Ο θυμός προκαλεί βιολογικές αντιδράσεις. Πιο συγκεκριμένα ο θυμός πυροδοτεί εντυπωσιακές αλλαγές στο σώμα, στον εγκέφαλο, στα διάφορα όργανα-συστήματα ( κυρίως το ορμονικό και το καρδιαγγειακό).
Ο θυμός είναι ένας πολύ δυνατός μηχανισμός που πυροδοτεί βλάβες περισσότερο από την κατάθλιψη, και το χρόνιο άγχος, διότι εκλύονται ουσίες από τον οργανισμό που δρουν µε περισσότερη ταχύτητα και προκαλούν μεγαλύτερη ζημία στην καρδιά, απ' ότι σε άλλες ψυχικές καταστάσεις, στις οποίες παράγεται μόνον η αδρεναλίνη. Ο θυμός έχει ενοχοποιηθεί για διάφορα προβλήματα υγείας όπως προβλήματα πέψης (έλκος, κολίτιδα, γαστρίτιδα, ερεθισμένο έντερο) αρρυθμίες δερματικά προβλήματα, καρδιακή προσβολή, χαμηλό ανοσοποιητικό . Ο θυμός προκαλεί τόση ένταση στον οργανισμό, που οδηγεί σε αύξηση της αρτηριακής πίεσης.
Από τις επιπτώσεις του κατανοούμε πόσο σημαντική είναι η διαχείριση του θυμού στην ζωή μας.
Καταρχάς πρέπει να συνειδητοποιήσουμε κατά πόσο ο θυμός επηρεάζει την ζωή μας. Αν καταλάβουμε οτι ο θυμός βρίσκεται συνεχώς ενώπιον μας τότε η βοήθεια από έναν εξειδικευμένο ψυχολόγο σε θέματα αντιμετώπισης θυμού θα ήταν ευεργετική.
Οι κυριότερες από τις πιο σύγχρονες ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις με τις οποίες αντιμετωπίζεται ο θυμός είναι οι εξης, καταρχάς η εκπαίδευση του ατόμου στην λεγόμενη "Διεκδικητική συμπεριφορά” . Διεκδικητική συμπεριφορά σημαίνει την απευθείας και ειλικρινής έκφραση συναισθημάτων (τόσο θετικών όσο και αρνητικών), χωρίς αγωνία και άγχος μήπως και θυμώσουν κάποια άλλα άτομα. Μαθαίνει δηλαδή ο ενδιαφερόμενος να υποστηρίζει το εαυτό του με τρόπο που δεν παραβιάζει τα δικαιώματα κάποιου άλλου ατόμου. Έτσι αντιμετωπίζει τη ζωή με μια προσέγγιση που του επιτρέπει να διατηρήσει ή να ξαναποκτήσει τον έλεγχο στην ζωή του, κάτι που θα οδηγήσει σε ψηλότερο επίπεδο αυτοπεποίθησης και στην αίσθηση ότι μπορεί να αποφασίζει ο ίδιος για την πορεία του χωρίς να θυμώνει επειδή δεν μπορεί να διεκδικήσει με σωστό τρόπο όσα τον κάνουν ευτυχισμένο.
Η “συγχωρετηκότητα” ως παραδοσιακός όρος που ολοι γνωρίζουμε εντάσσεται ως χρήσιμο εργαλείο στα χέρια ενός ενημερωμένου θεραπευτή. Η συγχώρεση 'Σύμφωνα λοιπον με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Journal of Health Psychology το 2014 με την οποία οι ερευνητές πρότειναν ότι η διδασκαλία της συγχώρεσης μπορεί να είναι πολύτιμη για την ψυχική υγεία και να αποτελέσει μια πρώιμη στρατηγική παρέμβασης.
Η ομάδα των ψυχολόγων της Καλιφόρνιας εξέτασε 148 νεαρούς ενήλικες από το κολέγιο τεχνών του Midwest , που συμπλήρωσαν ερευνητικά δεδομένα σχετικά με το ιστορικό της σωματικού και συναισθηματικού στρες και την ευημερία και τις τάσεις τους ως προς το να "συγχωρούν” είτε τον εαυτό τους ή τους άλλους.
Οι ερευνητές έγραψαν ότι τα ευρήματά τους "δείχνουν για πρώτη φορά ότι η αμνησικακία αποτελεί ένα ισχυρό, ανεξάρτητο προγνωστικό παράγοντα της ψυχικής και σωματικής υγείας ..." Συγκεκριμένα, στους συμμετέχοντες ανεξάρτητα από τα είδη και τα επίπεδα του stress που παρουσίαζαν, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι υψηλότερες συγχωρητικές τάσεις συνδέονταν με λιγότερα αρνητικά συμπτώματα της ψυχικής τους υγείας.
Επίσης η CBT γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία μπορεί να καταστήσει το άτομο υπεύθυνο να ανακαλύψει τα προειδοποιητικά σημάδια πριν από μια κρίση θυμού όπως π.χ η αύξηση παλμών, η εφίδρωση και αφού τα αναγνωρίσει να κάνει σταμάτημα αντίδρασης, δηλαδή να φύγει από το λεωφορείο που είναι γεμάτο και να πάρει το επόμενο ή να κανει μια μικρή βόλτα και αφού νιώσει ότι του περνούν τα συμπτώματα να ξαναμπεί πιο ήρεμος στο γεγονός. Η συναισθηματική εκπαίδευση που αποκτάει όποιος ασχολείται με την συμπεριφορική θεραπεία αυξάνει την ικανότητα του για να κατανοεί τις αντιδράσεις του, μαθαίνει πώς να ανταποκριθεί στο συναίσθημα του.
Η συνεργασία μας με έναν εξειδικευμένο ψυχολόγο θα μας βοηθήσει να απεμπλακούμε από το αίσθημα του θυμού και τις δυσμενείς επιπτώσεις του.

Στυλιανή Φύσσα
Ζαννή 53, Πειραιάς
eupsyxia@gmail.com