Νέα αντικαρκινικά όπλα

Με νέα όπλα κατά του καρκίνου εξοπλίζουν τη φαρέτρα τους οι επιστήμονες. Αυτή τη φορά χρησιμοποίησαν επαναπρογραμματισμένα βακτήρια προκειμένου να καταστρέψουν καρκινικούς όγκους σε ποντίκια.

Η πρωτοποριακή μέθοδος μπορεί κάποια μέρα να οδηγήσει σε νέες, πιο στοχευμένες αντικαρκινικές θεραπείες που δεν θα έχουν τις παρενέργειες των συμβατικών φαρμάκων.

Φυσικά, η επιτυχία στα ποντίκια δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι η μέθοδος θα είναι αποτελεσματική και στον άνθρωπο. Ωστόσο, η νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Nature Medicine, ενδέχεται να αποτελέσει προάγγελο των όσων έπονται, επισήμανε ο δρ Μάικλ Ντούγκαν, ανοσολόγος στο Γενικό Νοσοκομείο Μασαχουσέτης, στη Βοστώνη. «Μελλοντικά θα χρησιμοποιούμε προγραμματιζόμενα βακτήρια για θεραπείες», τόνισε ο δρ Ντούγκαν, η έρευνα του οποίου αποτέλεσε το θεμέλιο για τη νέα μελέτη. «Πιστεύω ότι αυτές οι μέθοδοι έχουν μεγάλη δυναμική», κατέληξε.

Τα ανοσοκύτταρα κάποιες φορές μπορούν να αναγνωρίσουν και να καταστρέψουν καρκινικά κύτταρα, χωρίς βοήθεια. Ωστόσο, οι καρκινικοί όγκοι μπορούν να κρυφτούν από το ανοσοποιητικό σύστημα, εκμεταλλευόμενοι το γονίδιο CD47. Φυσιολογικά, το γονίδιο δημιουργεί μια πρωτεΐνη που προσκολλάται στην επιφάνεια των ερυθροκυττάρων, υποδεικνύοντας στο ανοσοποιητικό σύστημα να μην τα καταστρέψει. Καθώς τα ερυθροκύτταρα γερνούν, χάνουν την πρωτεΐνη CD47. Τότε τα ανοσοκύτταρα τα καταστρέφουν δημιουργώντας χώρο για τα νέα. Κάποιες φορές, μεταλλάξεις στα καρκινικά κύτταρα τους επιτρέπουν να θέσουν σε λειτουργία το γονίδιο CD47. Ετσι, το ανοσοποιητικό σύστημα δεν τα πειράζει, επιτρέποντάς τους να δημιουργήσουν καρκινικούς όγκους. Ο Νίκολας Αρπάια, ανοσολόγος στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, και ο Ταλ Νταμίνο, βιολόγος, αναρωτήθηκαν αν θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν βακτήρια, οδηγώντας το ανοσοποιητικό σύστημα στο να επιτεθεί κατά των καρκινικών κυττάρων, αλλά από το εσωτερικό των καρκινικών όγκων. Κανονικά τα βακτήρια αποικούν τους όγκους, καθώς εκεί είναι προστατευμένα από το ανοσοποιητικό σύστημα. Το 2016, ο δρ Νταμίνο δημιούργησε βακτήρια που παράγουν αντικαρκινικά φάρμακα αφού εισβάλουν στο όγκους, δεν μπορούν όμως να δημιουργήσουν αντισώματα για το CD47.

Οι επιστήμονες δημιούργησαν μια απειροελάχιστη εκδοχή του αντισώματος, την οποία ονόμασαν νανοσώμα. Οι ερευνητές τοποθέτησαν το γονίδιο του νανοσώματος στα βακτήρια, μεταβάλλοντάς τα σε εργοστάσια αντισωμάτων CD47. Στη συνέχεια ενέχυσαν πέντε εκατομμύρια μεταλλαγμένα βακτήρια στους καρκινικούς όγκους ποντικών. Τα βακτήρια είχαν επίσης προγραμματιστεί να αυτοκτονήσουν μαζικά. Αφού εγκαταστάθηκαν στους όγκους και πολλαπλασιάστηκαν, τα βακτήρια κατακερματίστηκαν απελευθερώνοντας τα απειροελάχιστα αντισώματα. Αυτά συνδέθηκαν στις πρωτεΐνες CD47 στα καρκινικά κύτταρα, απογυμνώνοντάς τα από το καμουφλάζ τους. Επίσης, τεμάχια των νεκρών βακτηρίων απελευθερώθηκαν από τους όγκους πυροδοτώντας επίθεση των ανοσοκυττάρων στα καρκινικά κύτταρα. Η ίδια διαδικασία συνεχίστηκε πολλές φορές μέχρι την πλήρη εξαφάνιση του όγκου.
kathimerini.gr