Διαβήτης Τύπου 2: Πρόληψη των επιπλοκών στην καρδιά και στο νεφρό

medlabnews.gr iatrikanea

του Άγγελου Κλείτσα, Ειδικός Παθολόγος-Διαβητολόγος

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι ένα χρόνιο μεταβολικό νόσημα που χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα.

Αυτό συμβαίνει διότι το πάγκρεας παράγει λιγότερη ή και καθόλου ινσουλίνη –η ορμόνη που διαδραματίζει κύριο ρόλο στο μεταβολισμό των υδατανθράκων (σακχάρων)– ή χρησιμοποιεί την ινσουλίνη με μη αποτελεσματικό τρόπο. Έτσι, προκαλείται αύξηση της συγκέντρωσης του σακχάρου στο αίμα (υπεργλυκαιμία) και διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης.

Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 είναι ο πιο κοινός τύπος, καθώς αντιπροσωπεύει περίπου το 90% όλων των περιπτώσεων διαβήτη.

Διαγιγνώσκεται συχνότερα σε ηλικιωμένους ενήλικες, αλλά παρατηρείται όλο και περισσότερο σε παιδιά, εφήβους και νεότερους ενήλικες λόγω του δυτικού τρόπου ζωής (αυξανόμενα επίπεδα παχυσαρκίας, σωματική αδράνεια και κακή διατροφή).

«Σιωπηλή» νόσος

Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι περίπου 1.000.000 ασθενείς έχουν σακχαρώδη διαβήτη και 1 στους 2 ενήλικες είναι αδιάγνωστοι. Ένας από τους βασικότερους λόγους που συμβαίνει αυτό είναι ότι ο διαβήτης δεν εκδηλώνεται πάντα με κάποια συγκεκριμένα συμπτώματα στα πρώτα στάδιά του.

Αντίθετα, όταν τα επίπεδα σακχάρου παραμένουν υψηλά για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, τότε εμφανίζονται συμπτώματα που προκύπτουν από κάποιες από τις σοβαρές επιπλοκές του.

Υπολογίζεται ότι 3 στις 5 πρώιμες επιπλοκές των ασθενών με διαβήτη τύπου 2 αφορούν στην Καρδιακή Ανεπάρκεια και στη Χρόνια Νεφρική Νόσο. Ειδικότερα, έχει διαπιστωθεί ότι το 50% των ανθρώπων με διαβήτη τύπου 2 θα εκδηλώσουν καρδιακή ανεπάρκεια, ενώ το 30% θα εκδηλώσει νεφρική νόσο.

Η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να αποτρέψει την έλευση σοβαρών επιπλοκών, γι’ αυτό και είναι σημαντικό να έχουμε υπόψη μας τον έγκαιρο προληπτικό έλεγχο σε συνεννόηση με τον ιατρό μας.

Ποια είναι τα συμπτώματα του Διαβήτη Τύπου 2

Κάποιες φορές ο διαβήτης τύπου 2 εκδηλώνεται με ορισμένα συμπτώματα, εκ των οποίων συχνότερα είναι τα εξής:

• Συχνοουρία

• Δίψα

• Πείνα

• Έντονη κόπωση

• Θολή όραση

• Πληγές / μώλωπες που αργούν να επουλωθούν

• Απώλεια βάρους - ακόμα κι αν τρώτε περισσότερο

• Μυρμήγκιασμα, πόνος ή μούδιασμα στα χέρια/πόδια

Πολλά από αυτά είναι αρκετά γενικά ώστε να μπορέσει ο ασθενής να διακρίνει τη νόσο, γι’ αυτό όταν επιμένουν είναι σημαντικό να επιζητούμε ιατρική συμβουλή.

Επιπλοκές του διαβήτη τύπου 2 στην καρδιά

Οι άνθρωποι με σακχαρώδη διαβήτη έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιακών παθήσεων. Οι πιθανότητες να εκδηλώσουν καρδιακή νόσο ή να υποστούν εγκεφαλικό επεισόδιο είναι διπλάσιες συγκριτικά με τα άτομα χωρίς διαβήτη.

Με σωστή όμως άσκηση, διατροφή και διαχείριση του διαβήτη, μπορεί να μειωθεί ο κίνδυνος εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου, η οποία αποτελεί την 1η αιτία θανάτου.

Μία από τις μορφές καρδιαγγειακής νόσου είναι η Καρδιακή Ανεπάρκεια. Αυτή εμφανίζεται όταν οι μύες στην καρδιά γίνονται πολύ αδύναμοι για να αντλήσουν σωστά το αίμα και η καρδιά αδυνατεί να προμηθεύσει αρκετό αίμα σε όλα τα μέρη του σώματος.

Ο σακχαρώδης διαβήτης διπλασιάζει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρδιακής ανεπάρκειας. Η πρώιμη διάγνωση όμως μπορεί να συμβάλει στην αποτροπή του κινδύνου, γι’ αυτό και ο ασθενής είναι σημαντικό να συμβουλευτεί έγκαιρα τον ιατρό του.

Τα συμπτώματα της καρδιακής ανεπάρκειας είναι:

• ξηρός βήχας

• αύξηση σωματικού βάρους λόγω κατακράτησης υγρών

• απώλεια όρεξης

• κράμπες

• ναυτία

• δύσπνοια

• κόπωση/δυσκολία στην άσκηση

• δυσκολία στην αναπνοή όταν είναι ξαπλωμένος

• πρήξιμο στα πόδια και στους αστραγάλους

• καρδιακό φύσημα

• πάρα πολλά ή πολύ λίγα ούρα

Επιπλοκές του διαβήτη τύπου 2 στους νεφρούς

Η νεφρική νόσος είναι πολύ πιο συχνή σε άτομα με διαβήτη παρά σε άτομα χωρίς διαβήτη. Προκαλείται από βλάβη στα μικρά αιμοφόρα αγγεία των νεφρών, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε δυσλειτουργία των νεφρών ή ανεπάρκεια.

Ο διαβήτης είναι μία από τις κύριες αιτίες ανάπτυξης χρόνιας νεφρικής νόσου. Υπολογίζεται ότι το 45% των ασθενών με διαβήτη τύπου 2 πάσχουν από χρόνια νεφρική νόσο. Μάλιστα, 9 στους 10 με χρόνια νεφρική νόσο δεν γνωρίζουν ότι έχουν, ενώ μόνο 1 στους 10 με χρόνια νεφρική νόσο έχει διαγνωστεί.

Αυτό πολύ πιθανώς αποδίδεται στο ότι η νεφρική νόσος δεν προκαλεί συμπτώματα όταν βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο. Εάν όμως η νόσος των νεφρών δε διαγνωστεί νωρίς ή επιδεινωθεί παρά τη θεραπεία τότε μπορεί να έχει «θορυβώδη» συμπτώματα:

• απώλεια βάρους & κακή όρεξη

• πρήξιμο στα πόδια και τους αστραγάλους

• δύσπνοια

• κούραση

• αίμα στα ούρα

• αυξημένη ανάγκη ούρησης ειδικά τη νύχτα

• δυσκολία στον ύπνο

• κνησμός

• κράμπες στους μύες

• αδιαθεσία

• πονοκέφαλος

• στυτική δυσλειτουργία στους άνδρες

Η διάγνωση είναι μια απλή διαδικασία και μπορεί να πραγματοποιηθεί με μια εξέταση αίματος και ούρων. Σε κάθε περίπτωση λοιπόν ο ασθενής είναι απαραίτητο να ακολουθεί το πλάνο των προληπτικών εξετάσεων που θα του συστήσει ο ιατρός του.

Πώς μπορούν να προληφθούν οι επιπλοκές του διαβήτη σε καρδιά και νεφρούς;

Η πρώιμη και έγκαιρη διάγνωση είναι πολύ σημαντική γιατί μπορεί να σώζει ζωές.

Σε γενικές γραμμές όμως τα μέτρα που μπορούν να βελτιώσουν τη ζωή των ασθενών είναι η σωστή ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου, αρτηριακής πίεσης και χοληστερόλης σε συνδυασμό με τη σωματική άσκηση και την υιοθέτηση υγιεινών διατροφικών επιλογών.

Αξίζει τέλος να σημειωθεί πως πλέον υπάρχουν νεότερες θεραπείες για το σακχαρώδη διαβήτη που έχουν αποδείξει ότι παρέχουν προστασία σε καρδιά και νεφρούς.

Άγγελος Κλείτσας, Ειδικός Παθολόγος-Διαβητολόγος