Σημαντικά ορόσημα στη μεταμόσχευση οργάνων στην πάροδο των ετών. Τι επιφυλάσσει το μέλλον;

Επιμέλεια: medlabnews.gr iatrikanea

Όπως ανακοινώθηκε, χειρουργοί πραγματοποίησαν την πρώτη μεταμόσχευση μήτρας στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η 34χρονη λήπτρια έλαβε τη μήτρα της αδελφής της σε μια επέμβαση που διήρκεσε εννέα ώρες και 20 λεπτά, τον περασμένο Φεβρουάριο στο νοσοκομείο Churchill της Οξφόρδης.

Η εξέλιξη στη μεταμόσχευση οργάνων έχει σώσει εκατομμύρια ζωές μέχρι σήμερα. Ακολουθεί μία ανασκόπηση μερικών σημαντικών ορόσημων στη μεταμόσχευση οργάνων κατά τη διάρκεια των ετών, εξετάζοντας το τι μπορεί να επιφυλάσσει το μέλλον.

Καρδιά και πνεύμονες

Η πρώτη επιτυχής μεταμόσχευση ανθρώπινης καρδιάς πραγματοποιήθηκε στο Κέιπ Τάουν της Νότιας Αφρικής το 1967. Πραγματοποιήθηκε από τον χειρουργό Christiaan Barnard στον ασθενή Louis Washkansky, ο οποίος πέθανε από πνευμονία 18 ημέρες αργότερα.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η πρώτη επιτυχημένη μεταμόσχευση καρδιάς πραγματοποιήθηκε το 1979 στο Βασιλικό Νοσοκομείο Papworth στο Κέιμπριτζ. Η επέμβαση πραγματοποιήθηκε από τον Sir Terence English στον 52χρονο Keith Castle. Ο Castle, ο οποίος τη στιγμή της επέμβασης ήταν σοβαρά άρρωστος, συνέχισε να ζει άλλα πέντε χρόνια.

Η μεταμοσχευτική χειρουργική εξελισσόταν ολοένα και πιο γρήγορα και το 1983 πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνδυασμένη μεταμόσχευση καρδιάς και πνευμόνων από τον Sir Magdi Yacoub στο νοσοκομείο Harefield. Ο Σουηδός δημοσιογράφος Lars Ljungberg υποβλήθηκε στη μεταμόσχευση, λαμβάνοντας τα όργανα μιας γυναίκας από τη νότια Αγγλία που είχε πεθάνει την προηγούμενη ημέρα.

Ο Ljungberg επέζησε για 13 ημέρες μετά την επέμβαση. Το νοσοκομείο δήλωσε ότι η καρδιά και οι πνεύμονες που του είχαν χορηγηθεί είχαν λειτουργήσει καλά και δεν είχαν απορριφθεί, αλλά ότι πέθανε ως αποτέλεσμα της κατάστασης που επικρατούσε πριν από την επέμβαση.

Πρόσωπο

Το 2005, η Isabelle Dinoire υποβλήθηκε στην πρώτη μερική μεταμόσχευση προσώπου στον κόσμο, αφού ο σκύλος της κατασπάραξε το πρόσωπό της ενώ εκείνη είχε λιποθυμήσει έχοντας πάρει υπερβολική δόση υπνωτικών χαπιών. Η επέμβαση πραγματοποιήθηκε από τον καθηγητή Bernard Devauchelle σε νοσοκομείο της Γαλλίας χρησιμοποιώντας ιστό από μια εγκεφαλικά νεκρή γυναίκα, σε μια 15ωρη επέμβαση στο νοσοκομείο Amiens Picardie.

Για μήνες πριν από τη μεταμόσχευση, η Dinoire είχε πει ότι είχε "το πρόσωπο ενός τέρατος". Δεν είχε στόμα και τα δόντια και τα ούλα της ήταν εκτεθειμένα, σαν κρανίο, σε μια "υπενθύμιση του θανάτου". Το μεγαλύτερο μέρος της μύτης της έλειπε. Είπε όμως ότι δεν είχε κανένα μίσος για τη σκυλίτσα της, την Τάνια, η οποία ένιωθε ότι προσπαθούσε να τη σώσει.

Μετά τη μερική μεταμόσχευση προσώπου της Dinoire, περισσότεροι από 40 άνθρωποι παγκοσμίως έχουν υποβληθεί σε παρόμοια χειρουργική επέμβαση.

Χέρια

Η πρώτη μεταμόσχευση χεριών πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο του 1998 στη Λυών της Γαλλίας. Μια ομάδα χειρουργών με επικεφαλής τον Jean-Michel Dubernard μεταμόσχευσε το δεξί χέρι ενός εγκεφαλικά νεκρού δότη στον Clint Hallam.

Αν και η 13ωρη χειρουργική επέμβαση ήταν επιτυχής, ο Hallam δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει ψυχολογικά το νέο χέρι και σταμάτησε να παίρνει τα απαραίτητα φάρμακα για να μην το απορρίψει ο οργανισμός του. Το 2001 το χέρι ακρωτηριάστηκε. Έκτοτε, περισσότερες από 150 μεταμοσχεύσεις χεριών ή άνω άκρων έχουν πραγματοποιηθεί σε όλο τον κόσμο.

Το NHS πραγματοποίησε την πρώτη στον κόσμο διπλή μεταμόσχευση χεριού στον Steven Gallagher, αφού έμεινε ανίκανος να χρησιμοποιήσει τα χέρια του λόγω σκληροδερμίας. Ο Gallagher πέρασε περίπου τέσσερις εβδομάδες στο γενικό νοσοκομείο του Leeds μετά την επέμβαση τον Δεκέμβριο του 2021.

Στέρνο

Το 2021 πραγματοποιήθηκε η πρώτη μεταμόσχευση στέρνου στο Ηνωμένο Βασίλειο στο νοσοκομείο John Radcliffe της Οξφόρδης. Η επέμβαση αντικατέστησε το καρκινικό στέρνο της 34χρονης Nathalie Brett, η οποία είχε διαγνωστεί με καρκίνο του μαστού τετάρτου σταδίου όταν ήταν 24 ετών, με ένα υγιές στέρνο από αποβιώσαντα δότη.

Σύμφωνα με το NHS Blood and Transplant, πιστεύεται ότι ήταν η πρώτη φορά που μια τέτοια χειρουργική επέμβαση πραγματοποιήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς αποτελεί εκδοχή μιας επέμβασης που είχε πραγματοποιηθεί στην Ιταλία.

Πιθανές μελλοντικές καινοτομίες

Το 2019 ο Bruce Mathew, πρώην κλινικός υπεύθυνος Νευροχειρουργικής στο Hull University teaching hospitals NHS trust, δήλωσε ότι η πρώτη στον κόσμο μεταμόσχευση ανθρώπινου κεφαλιού θα μπορούσε να επιτευχθεί έως το 2030.

Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Telegraph, ο Mathew δήλωσε: "Ο ασθενής θα μπορούσε να κάνει μια τέτοια επέμβαση: "Θα χρειαστούν αρκετές εξελίξεις και σταδιακά βήματα, αλλά πιθανότατα θα συμβεί μέσα στα επόμενα 10 χρόνια".

Οι ερευνητές εξετάζουν επίσης τη δυνατότητα συνθετικών μεταμοσχεύσεων οργάνων, χρησιμοποιώντας όργανα που παράγονται με τρισδιάστατη βιοεκτύπωση. Το 2011, μια συνθετική τραχεία κατασκευασμένη από νανοσυνθετικά υλικά μεταμοσχεύθηκε σε έναν ασθενή του οποίου η τραχεία είχε υποστεί βλάβη από καρκίνο.

Το 2021, χειρουργοί στη Νέα Υόρκη ανακοίνωσαν ότι είχαν μεταμοσχεύσει με επιτυχία ένα νεφρό που είχε αναπτυχθεί σε γενετικά τροποποιημένο χοίρο σε έναν εγκεφαλικά νεκρό ανθρώπινο ασθενή και διαπίστωσαν ότι το όργανο λειτουργούσε κανονικά. Η εγχείρηση θεωρήθηκε ως μια σημαντική καινοτομία στον τομέα των μεταμοσχεύσεων οργάνων μεταξύ διαφορετικών ειδών, η οποία θα μπορούσε τελικά να βοηθήσει στη διάσωση ζωών.

Πηγή: theguardian.com

Διαβάστε επίσης:

H 23χρονη Αναστασία με κυστική ίνωση. Ζω χάρις στη δότριά μου. Η δωρεά οργάνων, Δίνει ελπίδα, Σώζει ζωές

Drone μετέφερε ανθρώπινο πνεύμονα σε πέντε λεπτά για μεταμόσχευση