Κινδυνεύουμε από το απεμπλουτισμένο ουράνιο, που φαίνεται να έχει χρησιμοποιηθεί στην Λιβύη;

π

Συντάκτης: Αλέξανδρος Γιατζίδης, Μ.D., medlabnews.gr


Η ραδιενέργεια επιδρά στον οργανισμό μας αθροιστικά. Δεν μας φτάνει η Φουκουσίμα που επιβαρύνει την βιόσφαιρα με ραδιενεργό σκόνη, έχουμε και στην γειτονιά μας και την Λιβύη. Είναι γνωστό πόσο συχνά έρχεται σκόνη από την Λιβύη και πώς βρέχει όπως πρόσφατα λάσπη που έχει μεταφερθεί από την Αφρική με τον αέρα.


Θα προσπαθήσω εδώ να παραθέσω μερικά στοιχεία έτσι για να γίνει κατανοητό πόσο επικίνδυνη είναι η έκθεση σε απεμπλουτισμένο ουράνιο και τι κινδύνους ενέχει αυτό. 


Στις 30 Μαρτίου η πρόεδρος της ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΒΙΟΧΗΜΙΚΗΣ ΑΠΕΙΛΗΣ Μαρία Αρβανίτη – Σωτηροπούλου εξέδωσε ένα δελτίο τύπου όπου εξέφραζε την άποψη, βασιζόμενη σε  συγκεκριμένες αξιόπιστες πληροφορίες ότι τα αμερικανικά βομβαρδιστικά τύπου Α-10 και Harrier AV-8B τα οποία χρησιμοποιούνται στη ρίψη βομβών Απεμπλουτισμένου Ουρανίου επιχειρούν στη Λιβύη από 26-27 Μαρτίου.


Έχουν ακολουθήσει διάφορες αναλύσεις πλέον και απ ότι φαίνεται όπως προκύπτει από τις αναλύσεις οπτικού υλικού από τους βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ πρέπει να έχουν χρησιμοποιηθεί βόμβες απεμπλουτισμένου ουρανίου και στην Λιβύη

Τι είναι το απεμπλουτισμένο ουράνιο;

Με σκοπό την παραγωγή πυρηνικού καυσίμου για συγκεκριμένους τύπους αντιδραστήρων και πυρηνικών όπλων, το φυσικό ουράνιο πρέπει να εμπλουτιστεί στο ισότοπο U-235, το οποίο χρησιμοποιείται για την πυρηνική σχάση. Κατά τη διεργασία του εμπλουτισμού η συγκέντρωση του U-235 αυξάνεται από τη συγκέντρωση του στο φυσικό ουράνιο (0,72% κατά βάρος) σε μεγαλύτερες συγκεντρώσεις 2-94% κατά βάρος. Στο παραπροϊόν της διεργασίας εμπλουτισμού (μετά την απομάκρυνση του εμπλουτισμένου ουρανίου) παραμένουν μικρές συγκεντρώσεις U-235 και U-234.

Το απεμπλουτισμένο ουράνιο είναι σημαντικά λιγότερο ραδιενεργό από το φυσικό ουράνιο όχι μόνο γιατί περιέχει λιγότερο U-235 και U-234 ανά μονάδα μάζας απ ́ότι περιέχει το φυσικό ουράνιο, αλλά και γιατί όλα τα προϊόντα διάσπασης πέρα από το U-234 και Th-231 απομακρύνονται κατά την εκχύλιση και τη χημική επεξεργασία του ουρανίου πριν τον εμπλουτισμό του. Η ειδική ραδιενέργεια του ουρανίου στο απεμπλουτισμένο ουράνιο είναι 14,8 Bq/mg σε σύγκριση με 25,4 Bq/mg στο φυσικό ουράνιο.

Εκτίθεται ο άνθρωπος σε φυσικό ουράνιο;

Κάθε άνθρωπος καταπίνει ή εισπνέει κάθε μέρα μικρές ποσότητες φυσικού ουρανίου. Υπολογίζεται (UNSCEAR 2000) ότι ο μέσος άνθρωπος καταπίνει 1,3 μg (0,033 Βq) ουρανίου την ημέρα, που αντιστοιχεί σε ετήσια κατάποση 11,6 Bq/yr. Έχει επίσης υπολογιστεί ότι ο μέσος άνθρωπος εισπνέει 0,6 μg/yr (15 μΒ/yr). Τυπικά ο μέσος άνθρωπος λαμβάνει δόση 120 μSv/yr από την κατάποση και εισπνοή προϊόντων διάσπασης του ουρανίου, όπως Ra-226, και τα προϊόντα της διάσπασης του στο νερό, Rn-222 στις κατοικίες και Ρο-210 στον καπνό των τσιγάρων.

Λόγω των διαφορών στη διατροφή, υπάρχει μεγάλη διακύμανση των επιπέδων ουρανίου που καταπίνει ο πληθυσμός διεθνώς. Tο ουράνιο εισέρχεται στον ανθρώπινο οργανισμό κυρίως από το πόσιμο νερό. Σε ορισμένα μέρη οι συγκεντρώσεις ουρανίου στο πόσιμο νερό είναι πολύ ψηλές και αυτό έχει ως συνέπεια η πρόσληψη ουρανίου από τον άνθρωπο να οφείλεται κυρίως στο πόσιμο νερό παρά στα τρόφιμα, π.χ. σε ορισμένα μέρη της Φιλανδίας η πρόσληψη ουρανίου φθάνει τα μερικά δέκατα mg/day.

Έχουν γίνει μελέτες σε ανθρώπους που έχουν εκτεθεί σε ουράνιο ή απεμπλουτισμένο ουράνιο;

Αναφορικά με την έκθεση σε απεμπλουτισμένο ουράνιο, έχουν γίνει μελέτες για την υγεία στρατιωτικού προσωπικού που πήρε μέρος στον πόλεμο του Κόλπου (1990 – 1991) και κατά τη διάρκεια των πολεμικών επιχειρήσεων στα Βαλκάνια (1994 – 1999). Μικρός αριθμός βετεράνων του πολέμου στον Κόλπο έχει θραύσματα απεμπλουτισμένου ουρανίου στο σώμα, τα οποία δεν μπορούν να χειρουργηθούν και αποτέλεσαν αντικείμενο εκτεταμένης μελέτης τα αποτελέσματα της οποίας έχουν δημοσιευτεί.

Πώς μπορεί το ουράνιο ή το απεμπλουτισμένο ουράνιο να βλάψει την υγεία μας; Συνδέεται άμεσα το ουράνιο ή το απεμπλουτισμένο ουράνιο με τον καρκίνο στον άνθρωπο;

Όπως συμβαίνει με όλα τα ραδιενεργά υλικά, η έκθεση σε ακτινοβολία που εκπέμπεται από φυσικό ή απεμπλουτισμένο ουράνιο εγκυμονεί κινδύνους ανάπτυξης καρκίνου. Η Διεθνής Επιτροπή Ακτινοπροστασίας (ICRP) έχει προτείνει όρια έκθεσης σε ιονίζουσα ακτινοβολία τα οποία έχουν υιοθετηθεί στα πρότυπα ακτινοπροστασίας του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) (και στις σχετικές Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στην ισχύουσα νομοθεσία της Κύπρου). Η ετήσια ενεργός δόση για το κοινό δεν πρέπει να υπερβαίνει το 1 mSv, ενώ για τους εργαζομένους η μέση επιτρεπόμενη δόση είναι 20 mSv (100 mSv συνολικά για πέντε συνεχόμενα χρόνια, 50 mSv μέγιστη ενεργός δόση μέσα σε ένα χρόνο). Ο πρόσθετος κίνδυνος (πιθανότητα) ανάπτυξης θανατηφόρου καρκίνου λόγω έκθεσης σε 1 mSv υπολογίζεται σε 1 στις 20000. Η αύξηση αυτή του κινδύνου θεωρείται ασήμαντη συγκρινόμενη με τον κίνδυνο να αναπτύξει θανατηφόρο καρκίνο όλος ο πληθυσμός που υπολογίζεται σε 1 στους 5.

Πρέπει να σημειωθεί ότι ο καρκίνος μπορεί να εκδηλωθεί αρκετά χρόνια μετά την έκθεση σε ακτινοβολία.

Άλλος κίνδυνος για βλαβερές επιδράσεις στην υγεία είναι η εξωτερική έκθεση σε ακτινοβολία που εκπέμπουν τα ισότοπα του ουρανίου. 

Στην περίπτωση του απεμπλουτισμένου ουρανίου, τα μόνα ισότοπα που είναι παρόντα και εκπέμπουν κυρίως ακτινοβολία-β είναι το Th-234, το Pα-234 m και το Th-231, τα οποία εκπέμπουν πολύ ελάχιστη ακτινοβολία-γ, και συνεπώς ο κίνδυνος έκθεσης από 

απεμπλουτισμένο ουράνιο είναι πολύ μικρότερος παρά στην περίπτωση του φυσικού ουρανίου.

Υπάρχουν μελέτες εργαζομένων που εκτέθηκαν σε ουράνιο και παρόλο που μερικοί από αυτούς εκτέθηκαν σε μεγάλες ποσότητες ουρανίου, δεν υπάρχει ένδειξη για καρκινογενέσεις από φυσικό ή απεμπλουτισμένο ουράνιο. Ακόμη, τέτοιες ενδείξεις δεν υπάρχουν ούτε για καρκίνο των πνευμόνων μετά από εισπνοή ουρανίου

Πώς μπορεί το ουράνιο να επηρεάσει τα παιδιά;

Πειραματικά έχει διαπιστωθεί ότι νεαρά πειραματόζωα απορροφούν περισσότερο ουράνιο στο αίμα τους σε σύγκριση με γηραιότερα πειραματόζωα όταν τους δίδεται τροφή ή νερό με ουράνιο. 

Δεν είναι γνωστό κατά πόσο το ουράνιο έχει επιδράσεις στην ανάπτυξη του ανθρώπινου εμβρύου. Υπάρχουν ερευνητικές μελέτες για γενετικές επιδράσεις και αυξημένους θανάτους εμβρύων σε ζώα στα οποία δίδονταν με το νερό ψηλές δόσεις ουρανίου. Σε πειράματα με έγκυα πειραματόζωα, μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό (0,03%) του ουρανίου που δόθηκε έφθασε στο έμβρυο. 

Ποιοι είναι οι πιθανοί τρόποι έκθεσης από βλήματα απεμπλουτισμένου ουρανίου;

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος που συνδέεται με τα βλήματα απεμπλουτισμένου ουρανίου είναι η εισπνοή σκόνης (αεροζόλς) που δημιουργείται όταν το βλήμα απεμπλουτισμένου ουρανίου προσκρούει στο θωρακισμένο στόχο. Το μέγεθος, η κατανομή και η χημική σύσταση των σωματιδίων που απελευθερώνονται με την πρόσκρουση κυμαίνονται κατά περίπτωση, όμως το ποσοστό των μικρών σωματιδίων (αεροζόλς), τα οποία μπορούν να εισέλθουν εύκολα στους πνεύμονες, είναι πιθανό σε ορισμένες περιπτώσεις να φθάσει μέχρι και 96%.

Με την πάροδο του χρόνου, λόγω των συνθηκών τα μεταλλικά βλήματα/θραύσματα απεμπλουτισμένου ουρανίου οξειδώνονται και τα οξείδια διασπείρονται στο έδαφος. Το απεμπλουτισμένο ουράνιο στο έδαφος βρίσκεται σε οξειδωμένη μορφή, είναι διαλυτό χημικά και διαχέεται στα επιφανειακά και υπόγεια νερά, από όπου μπορεί να μπαίνει στην τροφική αλυσίδα, και να καταναλώνεται στη συνέχεια από τον άνθρωπο. Είναι δύσκολο να προβλεφθεί ο χρόνος που χρειάζεται μέχρι να εκτεθεί ο πληθυσμός σε απεμπλουτισμένο ουράνιο με τον τρόπο αυτό, όμως είναι λογικό να γίνει η παραδοχή ότι χρειάζονται μερικά χρόνια προτού ανιχνευθούν σημαντικά επίπεδα απεμπλουτισμένου ουρανίου στο νερό και στα τρόφιμα.

ΠΗΓΗ: DEPLETED URANIUM\Depleted Uranium.doc

Απειλούμαστε από την ραδιενέργεια της Fukushima; Πόσο επικίνδυνο είναι το ραδιενεργό νέφος;

Συντάκτης: Aλέξανδρος Γιατζίδης, Μ.D., medlabnews.gr

Δυστυχώς γίνομαι προάγγελος κακών  ειδήσεων. Οι μέρες περνάνε και ο πυρηνικός αντιδραστήρας στην Fukushima πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο. Μέχρι και ο πρωθυπουργός της Ιαπωνίας χθες (29/3/) είπε ότι οι εξελίξεις είναι απρόβλεπτες.

Τι μπορεί να φοβόμαστε αν συμβεί τελικά το χειρότερο; Τι μπορεί να περιμένουμε ως χειρότερο; Tι μπορεί να πάθουμε εμείς;

Aς δούμε λοιπόν πώς έχει καταρχάς η κατάσταση.

Ένα πολύ αναλυτικό φιλμάκι περιγράφει τι γίνεται με τον αντιδραστήρα και τι θα συμβεί αν σκάσει το περίβλημά του αν τελικά δεν καταφέρουν να τον ψύξουν.

Tι μπορεί να συμβεί λοιπόν στην χειρότερη περίπτωση; Θα διευκολυνθούμε στην κατανόηση του θέματος αν δούμε τι έγινε στο TΤσερνομπίλ.  Στο επόμενο λοιπόν φιλμάκι βλέπουμε το ραδιενεργό νέφος πως εξαπλώθηκε και έφτασε στην Ελλάδα.

Έτσι και με την Ιαπωνία. Απλά είναι αρκετά μακρυά από εμάς. Πόσο σημαντικό είναι το θέμα της απόστασης;

Απόσταση

Η αύξηση της απόστασης από την πηγή ακτινοβολίας μειώνει τη δόση σύμφωνα με τον νόμο του αντίστροφου τετραγώνου για ένα σημείο από την πηγή.

Άρα η δόση της ακτινοβολίας που φτάνει στην χώρα μας είναι υποπολλαπλάσια αυτής που εκλύεται από τον πυρηνικό αντιδραστήρα της Fukushima.

Πρώτα από την Fukushima μας ήρθε το ραδιενεργό ιώδιο. Το ιώδιο-131, η ραδιενεργός μορφή του ιωδίου που είναι ένα υποπροϊόν τoυ ουρανίου από τον αντιδραστήρα της Fukushiima, αποσυντίθεται σε μια ασταθή μορφή του ξένου που γίνεται στη συνέχεια σταθερό xenon, η οποία δεν είναι επιβλαβής. Το Ιώδιο-131 έχει χρόνο ημιζωής οκτώ ημερών, πράγμα που σημαίνει ότι σε οκτώ ημέρες, η μισή δόση ακτινοβολίας, από ένα δεδομένο δείγμα του θα φύγει. Έτσι, σε διάστημα λίγων μηνών, το ποσό του ραδιενεργού ιωδίου θα μειωθεί σε αμελητέα επίπεδα. Στην χώρα μας το ραδιενεργό ιώδιο για να φτάσει από την Ιαπωνία κάνει περίπου 12 με 16 μέρες. Αρα έχει αδυνατίσει κατά δύο φορές η δόση του.

Το ιώδιο είναι απαραίτητο για τον θυρεοειδή αδένα προκειμένου να λειτουργήσει και να παράγει τις τόσο πολύτιμες ορμόνες που παράγει. Έτσι όταν έρχεται σε επαφή με τον οργανισμό πηγαίνει και εγκαθίσταται στον θυρεοειδή. Στην περίπτωση που είναι ραδιενεργό τότε μπορεί να επιφέρει ζημιά στον αδένα. Το ραδιενεργό ιώδιο χρησιμοποιείται από την ιατρική για διάγνωση και θεραπεία του θυρεοειδούς. Αυτό δεν σημαίνει ότι σε ένα φυσιολογικό άτομο κάνει καλό. Εφόσον ο θυρεοειδής προσλάβει το ιώδιο που έχει ανάγκη για την λειτουργία του το επιπλέον δεν το χρειάζεται και αποβάλλεται. Έτσι για τον λόγο αυτό αν πάρει κανείς ιώδιο υπό οποιαδήποτε μορφή πχ. Χάπια ιωδίου τότε προφυλάσσεται από το ραδιενεργό ιώδιο. Εξυπακούεται ότι οι άνθρωποι που έχουν αφαιρέσει τον θυρεοειδή τους αλλά και αυτοί που έχουν πρόβλημα με τον θυρεοειδή τους και παίρνουν θεραπευτική αγωγή με υποκατάστατα ορμονών, ΔΕΝ κινδυνεύουν από το ραδιενεργό ιώδιο.

Τι άλλο μας έρχεται από την Ιαπωνία; Μας έρχεται καίσιο. Για πρώτη φορά ανιχνεύτηκε  απειροελάχιστα και πάνω από την Αθήνα στις 26 Μαρτίου. Το ραδιενεργό καίσιο, καίσιο-137, που είναι πιο επικίνδυνο, μπορεί να μολύνει την τροφή και το νερό, και συσσωρεύεται στους μαλακούς ιστούς του οργανισμού, όπως τους μυς. Έχει ημι-ζωή περίπου 30 ετών και αποβάλλεται σταδιακά μέσω των ούρων.

Τέλος ένα άλλο στοιχείο που εκλύεται από τον αντιδραστήρα και μπορεί να φτάσει με το ραδιενεργό νέφος σε εμάς είναι το στρόντιο. Οι ενώσεις στρόντιου που είναι αδιάλυτες στο νερό μπορούν να γίνουν υδατοδιαλυτές, ως αποτέλεσμα χημικών αντιδράσεων. Οι υδατοδιαλυτές ενώσεις αποτελούν μεγαλύτερη απειλή στην ανθρώπινη υγεία από τις αδιάλυτες στο νερό. O ι υδατοδιαλυτές μορφές στρόντιου μπορούν να μολύνουν το πόσιμο νερό, ευτυχώς όμως οι συγκεντρώσεις στο πόσιμο νερό είναι συνήθως αρκετά χαμηλές. Οι άνθρωποι μπορούν να εκτεθούν σε μικρά επίπεδα (ραδιενεργού) στροντίου με την αναπνοή του αέρα ή της σκόνης, καταναλώνοντας τρόφιμα, πόσιμο νερό, ή από την επαφή με το χώμα που περιέχει στρόντιο. Είναι πιο πιθανό να έρθει ο άνθρωπος σε επαφή με το στρόντιο μέσω της κατανάλωσης τροφίμων και νερού. Οι συγκεντρώσεις του στρόντιου στα τρόφιμα συμβάλλουν στις συγκεντρώσεις στρόντιου στο ανθρώπινο σώμα. Τα τρόφιμα που περιέχουν σημαντικά υψηλές συγκεντρώσεις στροντίου είναι τα σιτηρά, τα φυλλώδη λαχανικά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Το στρόντιο στον οργανισμό εγκαθίσταται στα οστά. Μάλιστα υπάρχουν και φάρμακα για ορισμένες παθήσεις των οστών πχ οστεοπόρωση που περιέχουν στρόντιο.

Συμπέρασμα.

Ο οργανισμός μας αν έρθει σε επαφή με κάποιο ραδιενεργό στοιχείο κινδυνεύει να αναπτύξει καρκινικές βλάβες. Επίσης κινδυνεύει να μεταλλαγή το DNA του άρα να δημιουργηθούν προβλήματα στις επόμενες γενιές. Είτε είναι θυρεοειδής, είτε πνεύμονες, μυς και οστά, από την στιγμή που έρχεται σε επαφή με κάποιο ραδιενεργό υλικό, αποτελεί κίνδυνο για τον οργανισμό. Όσο πιο εξασθενημένο είναι αυτό το υλικό τόσο λιγότερο κινδυνεύουμε, αλλά εκείνο που πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι ο οργανισμός μας δεν έχει καμία ανάγκη να έρθει σε επαφή με κάποιο ραδιενεργό υλικό. Είτε είναι ίχνος σκόνης είτε μια τεράστια ποσότητα είναι επικίνδυνο. Το τι προκαλεί η ραδιενέργεια στον άνθρωπο το έγραψα σε προηγούμενο άρθρο μου. Το σίγουρο είναι ότι δεν θα είναι ποτέ ο οργανισμός μας όπως ήταν πριν το ατύχημα της Ιαπωνίας και πριν από το Τσερνομπίλ. Απλά οι άνθρωποι που ζουν κοντά στον πυρηνικό αντιδραστήρα θα εκδηλώσουν συμπτώματα άμεσα, λόγο της ισχυρής δόσης ακτινοβολίας που δέχονται και εμείς σε τόσο μεγάλη απόσταση από το ατύχημα με τις απειροελάχιστες ποσότητες που ερχόμαστε σε επαφή και εισπνέουμε ή τρώμε δεν γνωρίζουμε πότε και πώς θα δημιουργήσουν πρόβλημα σε μας.  Τέλος μην μπερδεύουμε την ακτινοβολία που δεχόμαστε με μια ιατρική εξέταση που είναι στιγμιαία και παροδική με αυτήν που μπαίνει μέσω σκόνης στον οργανισμό μας και εγκαθίσταται κάπου και εκπέμπει από εκεί για πάντα.

ΠΗΓΕΣ: Radiological Protection Institute of Ireland, 

DPA, U.S. Environmental Protection Agency, 

Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ), 

CNN

ΜΕDLABNEWS.GR

Η ραδιενέργεια από την Ιαπωνία στην Ευρώπη. Πόσο επικίνδυνη είναι για εμάς;

Συντάκτης: Aλέξανδρος Γιατζίδης, Μ.D., medlabnews.gr

Τα ραδιενεργά υλικά μεταφέρονται χάρη στα σταγονίδια της υγρασίας στον αέρα. Ο άνθρωπος μπορεί να μολυνθεί εισπνέοντας την ραδιενεργό σκόνη, στους πνεύμονες, ή μέσω των τροφών και του πόσιμου νερού. Το αγελαδινό γάλα θεωρείται από τους ειδικούς ιδιαίτερα επικίνδυνο, ιδιαίτερα εάν οι αγελάδες τρέφονται από μολυσμένα χορτάρια. Οι ειδικοί προβαίνουν σε ελέγχους των υδάτων γύρω από τη Fukushima, εκτιμώντας ότι η ραδιενέργεια επιστρέφει στο νερό με τη βροχή, επηρεάζοντας τη θαλάσσια πανίδα και στο πόσιμο νερό. 

Το ραδιενεργό νέφος  από το κατεστραμμένο ιαπωνικό πυρηνικό εργοστάσιο της Fukushima, έφτασε μέχρι την Ευρώπη. 

Χθες μετρήθηκε στην Γαλλία, την Γερμανία και την Τσεχία. Στο βίντεο καταγράφεται πώς από την Φουκουσίμα ο αέρας διέσπειρε την ραδιενεργό σκόνη μέχρι την Ευρώπη.

Πόσο επικίνδυνο όμως είναι για εμάς;

To επίπεδο της ακτινοβολίας είναι πολύ χαμηλό και δεν θέτει σε κίνδυνο τους κατοίκους της Ευρώπης, αναφέρει η Γερμανική Υπηρεσία για το Περιβάλλον DPA. 

Η ραδιενέργεια είναι τόσο χαμηλή ώστε να μπορεί να μετρηθεί μόνο με τη χρήση πολύ δαπανηρών τεχνικών. Η μέτρηση της ραδιενεργού σκόνης στην Γερμανία είναι γύρω στο 70 nanosievertů ανά ώρα.  Μια τόσο χαμηλή δόση πρακτικά δεν επηρεάζει τον οργανισμό μας. 

Σε μακροπρόθεσμη βάση, τα επίπεδα ακτινοβολίας παραμένουν πολύ χαμηλά. Αυτό οφείλεται γιατί σχετίζεται με την απόσταση (από την Ιαπωνία) που είναι πολύ μεγάλη.

Επιπλέον είναι πολύ ψηλά που δεν ευνοείται η κάθετη κίνηση του αέρα οπότε να υπάρχει κίνδυνος επιμόλυνσης του γάλακτος.

Τα επίπεδα ραδιενέργειας στη χώρα μας ελέγχονται σε συνεχή και συστηματική βάση μέσω του εθνικού τηλεμετρικού δικτύου, το οποίο λειτουργεί από το 2000. Τα αποτελέσματα των μετρήσεων είναι διαθέσιμα στον διαδικτυακό τόπο της ΕΕΑΕ (http://www.eeae.gr), όπου επίσης υπάρχει η δυνατότητα σύνδεσης με το Ευρωπαϊκό δίκτυο EURDEP για τον έλεγχο των επιπέδων ραδιενέργειας στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι χθεσινές μετρήσεις ενδεικτικά ήταν στην Pόδο 51 nSv/h και στην Κομοτινή 75 nSv/h.

Για να καταλάβουμε τι σημαίνουν αυτές οι τιμές σας παραθέτω ενδεικτικά τα εξής: 

Η αποτελεσματική δόση εκφράζεται σε μια μονάδα που ονομάζεται sievert, το οποίο είναι συντομογραφία με το σύμβολο Sv.

Το ζίβερτ (και όχι σίβερτ) είναι η μονάδα μέτρησης της ποσότητας ενέργειας που μεταβιβάζει η ακτινοβολία στους ιστούς του σώματος. 

Ο επόμενος πίνακας παρέχει τις δόσεις ακτινοβολίας που συνήθως λαμβάνονται κάθε χρόνο κατά μέσο όρο από ένα άτομο στην Ιρλανδία. Επίσης φαίνεται σε ποιές δόσεις  υπάρχει κίνδυνος της ζωής και ανάπτυξης ενός θανατηφόρου καρκίνου.


1 microsievert (μSv) - η μέση ετήσια δόση από την "βαριά" κατανάλωση των θαλασσινών από τη Θάλασσα της Ιρλανδίας


8 μSv - η δόση που λαμβάνεται σε πτήση επιστροφής από το Δουβλίνο στο Λονδίνο

20 μSv - η δόση από μία ακτινογραφία θώρακος

20 μSv - 1 στο 1.000.000 διά βίου κίνδυνος θανατηφόρου καρκίνου

45 μSv - η μέση ετήσια δόση από αεροπορικά ταξίδια

240 μSv - η μέση ετήσια δόση από ραδιενέργεια στα τρόφιμα

300 μSv - η μέση ετήσια δόση από την ακτινοβολία γάμμα από το έδαφος

350 μSv - η μέση ετήσια δόση από την κοσμική ακτινοβολία

540 μSv - η μέση ετήσια δόση από ιατρικές εξετάσεις 

1000 μSv (1 mSv) - 1 προς 20.000 πιθανότητα ανάπτυξης θανατηφόρου καρκίνου στη διάρκεια της ζώης μας

2230 μSv (2.23 mSv) - η μέση ετήσια δόση από το ραδόνιο στο σπίτι και στο χώρο εργασίας

3950 μSv (3,95 mSv) - η μέση συνολική ετήσια δόση από όλες τις πηγές ιονίζουσας ακτινοβολίας

10.000 μSv (10 mSv) - 1 προς 2000 


πιθανότητα ανάπτυξης θανατηφόρου καρκίνου στη διάρκεια της ζώης μας

Δόσεις για πάνω από 1.000.000 μSv (1Sv) στον άνθρωπο κατά τη διάρκεια μιας σύντομης χρονικής περιόδου και η άμεση βλάβη που επιφέρει στο σώμα.

1.000.000 μSv (1 Sv) - Η έναρξη των πρόωρων επιπτώσεων της ραδιενέργειας

2.000.000 μSv (2 Sv) - Κατώφλι για πρόωρο θάνατο

4.000.000 μSv (4Sv) - 50 % πιθανότητες επιβίωσης

6.000.000 μSv (6Sv) - πρόωρος θάνατος.

Αρα η μέτρηση που ανιχνεύτηκε στην ατμόσφαιρα της Ευρώπης ήταν 75 nSv/h.  1nano=10^-9

Στην διεύθυση αυτή μπορείτε να δείτε την αντιστοιχία του sievert με άλλες μονάδες.

Tέλος πρέπει να γνωρίζουμε ότι το ραδιενεργό νέφος από πυρηνικό αντιδραστήρα στο Τσερνομπίλ της Ουκρανίας (26 Απριλίου 1986)  ταξίδεψε έξι φορές πάνω από τη Γη και μόλυνε -μεταξύ άλλων- και τη χώρα μας.

ΠΗΓΕΣ: Radiological Protection Institute of Ireland, 

DPA, U.S. Environmental Protection Agency, 

Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ)

Ραδιενέργεια: Λίγα λόγια για να καταλαβαίνουμε τι ακούμε. Η μονάδα μέτρησης sievert (ζίβερτ)

Συντάκτης: Aλέξανδρος Γιατζίδης, medlabnews.gr


Τι είναι, η ραδιενέργεια; 
Ένα Ισχυρό Φαινόμενο.
Κάθε μορφή ύλης αποτελείται από άτομα, και τα περισσότερα άτομα είναι σταθερά. Οι εξαιρέσεις, δηλαδή τα άτομα που έχουν ασταθείς πυρήνες, λέγονται «ραδιενεργά». Το πιο γνωστό από αυτά είναι το ουράνιο. Προκειμένου να γίνει σταθερός, ο ασταθής πυρήνας μεταβάλλεται και, στη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, εκπέμπει ακτινοβολία με τη μορφή μικρών σωματιδίων και ακτίνων. Με αυτόν τον τρόπο, το ουράνιο μετασχηματίζεται σε μια διαδοχή άλλων στοιχείων και τελικά γίνεται το σταθερό στοιχείο μόλυβδος.

Πώς μπορεί να σας απειλήσει; 
Κάθε είδους ακτινοβολία είναι διεισδυτική, αλλά σε διαφορετικό βαθμό η καθεμιά. Τα βαρύτερα σωματίδια (άλφα) κατά μέσο όρο διαπερνούν τον αέρα σε βάθος μικρότερο των πέντε εκατοστών. Τα ρούχα σας ή η επιδερμίδα σας τα σταματούν. Τα μικροσκοπικά ηλεκτρόνια που σχηματίζουν την ακτινοβολία βήτα διαπερνούν τον αέρα σε βάθος λίγων μέτρων, αλλά ένα λεπτό φύλλο αλουμινίου ή ένα λεπτό τζάμι θέτει τέρμα στην κίνησή τους. Πολύ πιο διεισδυτικό είναι ένα τρίτο είδος ακτίνων, οι ακτίνες γάμα. Βαριά μολύβδινα ή τσιμεντένια φράγματα μπορούν να μας προστατέψουν από αυτό το είδος ακτινοβολίας. Όταν, όμως, είμαστε απροστάτευτοι, απειλούμαστε. Πώς;
Πώς Προκαλεί Βλάβη η Ακτινοβολία
Όταν ακτινοβολία των παραπάνω τύπων διαπερνά το ανθρώπινο σώμα, στο πέρασμά της προκαλεί αλλαγές σε μερικά άτομα των κυττάρων. Αυτό μπορεί να προκαλέσει χημικές αλλαγές οι οποίες ίσως να βλάψουν ή ακόμη και να σκοτώσουν τα κύτταρα. Το συνολικό αποτέλεσμα στο σώμα εξαρτάται από το βαθμό της βλάβης και τον αριθμό των κυττάρων που θανατώθηκαν. Αν η βλάβη συμβεί στα μόρια του DNA, τα οποία βρίσκονται στα χρωμοσώματα, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι ιδιαίτερα σοβαρό επειδή αυτά κατευθύνουν την ομαλή ανάπτυξη και λειτουργία των κυττάρων. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτή η βλάβη συνδέεται με τον καρκίνο. 

Μεγάλες ποσότητες ακτινοβολίας που εκπέμπονται σε μικρό χρονικό διάστημα καταστρέφουν τόσο τους ιστούς των οστών όσο και τα αιμοσφαίρια, προκαλώντας ακτινοπάθεια και θάνατο. Το Σεπτέμβριο του 1987, η πόλη Γκοϊάνια της Βραζιλίας έγινε μάρτυρας μιας τραγωδίας, την οποία ο Δρ Τζέραλντ Χάνσεν του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας λέγεται ότι περιέγραψε ως «το χειρότερο [πυρηνικό] ατύχημα του Δυτικού ημισφαιρίου, δεύτερο μόνο σε σύγκριση με αυτό του Τσερνόμπιλ». Κάποιος που εμπορευόταν παλιοσίδερα ήρθε σε επαφή με υψηλά ραδιενεργή σκόνη καισίου από ένα πεταμένο μηχάνημα ακτινοθεραπείας. Αυτός και άλλοι στη γειτονιά απορρόφησαν μαζική δόση ακτινοβολίας. Ο φόβος απλώθηκε καθώς τα πτώματα των πρώτων θυμάτων τοποθετήθηκαν σε μολύβδινα φέρετρα και θάφτηκαν σε τάφους που είχαν επενδυθεί με μπετόν. Σύμφωνα με την εφημερίδα Δε Τάιμς (The Times) του Λονδίνου, οι επιζώντες που απορρόφησαν μεγάλες δόσεις ακτινοβολίας αντιμετώπιζαν «σχεδόν βέβαιο καρκίνο ή στειρότητα».

Επίσης, οι μικρότερες δόσεις ραδιενέργειας που λαβαίνονται σε μια περίοδο χρόνου επαυξάνουν ελαφρώς τον κίνδυνο προσβολής από καρκίνο. Το ανθρώπινο σώμα μπορεί μερικές φορές να επανορθώσει με επιτυχία τα κύτταρα που πλήγηκαν από την ακτινοβολία. Ωστόσο, όταν η επανόρθωση είναι ελαττωματική, μπορεί να αναπτυχθεί καρκίνος. Κατά παράδοξο τρόπο, η ραδιενέργεια χρησιμοποιείται στην ακτινοθεραπεία για τη σκόπευση και την καταστροφή καρκινικών κυττάρων.

Ποια είναι η μονάδα μέτρησης των δόσεων;

Η αποτελεσματική δόση (ή δόσεις) εκφράζεται σε μια μονάδα που ονομάζεται sievert, το οποίο είναι συντομογραφία με το σύμβολο Sv.

Το ζίβερτ είναι μονάδα μέτρησης της ποσότητας ενέργειας που μεταβιβάζει η ακτινοβολία στους ιστούς του σώματος. 

Η ονομασία προήλθε από τον Σουηδό γιατρό Sievert, ενώ η μονάδα μέτρησης πριν το 1985 ήταν για όσους θυμούνται το Τσερνομπίλ τα Rem και τα mRem (τότε όλοι ήξεραν τα Becquerel και mRe), όπου 1 Rem = 0,01 Sv ή 100mSv.

 Ένα μιλιζίβερτ (mSv) είναι ένα χιλιοστό του ζίβερτ. Η μέση ετήσια δόση στη Eλλαδα είναι περίπου 2 mSv, και μια ακτινογραφία θώρακα δίνει περίπου 0,1 mSv.

1 sievert	= 1000 millisievert (mSv)
	= 1.000.000 microsievert (μSv)
	= 1.000.000.000 nanosievert (nSv)

Φάση	Σύμπτωμα	Έκθεση ( Sv )
		1-2Sv	2-6Sv	6-8Sv	8-30Sv	> 30Sv
Άμεση	Ναυτία και έμετος	5-50%	50-100%	75-100%	90-100%	100%
	Ώρα έναρξης	2-6h	1-2h	10-60m	<10m	άμεσης
	Διάρκεια	> 24h	24-48η	<48η	<48η	48η-θάνατος
	Διάρροια	Κανένας	Ελαφρά (10%)	Βαρύ (10%)	Βαρύ (90%)	Βαρύ (100%)
	Ώρα έναρξης	-	3-8h	1-2h	> 1h	<30m
	Πονοκέφαλος	Ελαφρά	Ήπια (50%)	Μέτρια (80%)	Σοβαρή (80-90%)	Σοβαρή (100%)
	Ώρα έναρξης	-	4-24h	3-4h	1-2h	<1 ώρα
	Πυρετός	Ελαφρά-Δεν υφίσταται	Μέτρια (50%)	Υψηλή (100%)	Σοβαρή (100%)	Σοβαρή (100%)
	Ώρα έναρξης	-	1-3h	> 1h	> 1h	> 30m
	ΚΝΣ λειτουργία	Δεν δυσλειτουργία	Γνωστική έκπτωση 6-20 h	Γνωστική δυσλειτουργία <20 ώρες	Ταχεία αδιαθεσίας	Κατασχέσεις , Τρόμος, αταξία
Λανθάνουσα περίοδος		28-31 ημέρες	7-28 ημέρες	> 7 ημέρες	κανένας	κανένας
Προφανής ασθένεια		Ήπια Λευκοπενία  Κόπωση  Αδυναμία	Λευκοπενία Πορφύρα Αιμορραγία  Λοιμώξεις  Αποτρίχωση	Σοβαρή λευκοπενία Υψηλός πυρετός Διάρροια Έμετος Ζάλη και αποπροσα-νατολισμός Υπόταση Ηλεκτρολυτικές διαταραχές	Ναυτία Έμετος Σοβαρή διάρροια Υψηλός πυρετός Ηλεκτρολυτικές διαταραχέs Σοκ	Θάνατος
	Θνησιμότητα χωρίς ιατρική περίθαλψη	0-5%	5-100%	95-100%	100%	100%
	Θνησιμότητα με ιατρική περίθαλψη	0-5%	5-50%	50-100%	100%	100%

Tροποι προστασίας

Τα χάπια ιωδίου, που μοιράζουν οι αρμόδιες Αρχές, όταν κρίνουν ότι πρέπει, πλημμυρίζουν με ιώδιο τον θυρεοειδή, ώστε να μην μπορεί να απορροφήσει πια το ραδιενεργό ιώδιο. Έτσι, εμποδίζουν τον καρκίνο του θυρεοειδούς, ένα κίνδυνο που αφορά πρωτίστως τα μωρά, τα παιδιά, τους εφήβους, τις έγκυες και τις μητέρες που θηλάζουν. Κατά προτίμηση, το ιώδιο λαμβάνεται μια ώρα πριν την έκλυση της ραδιενέργειας, ενώ μπορεί να ληφθεί και 24 ώρες μετά το πυρηνικό ατύχημα, αλλά η προστασία του που παρέχει τότε, είναι μειωμένη πια κατά 25%, σύμφωνα με τον διευθυντή του IRSN Πατρίκ Γκουρμελόν.

    Η ιαπωνική κρίση, σύμφωνα με τα ξένα πρακτορεία, έχει πυροδοτήσει ένα πανικό στην Ιαπωνία και σε γύρω χώρες για την αγορά χαπιών ιωδίου, κυρίως μέσω Ίντερνετ, όπου πουλιούνται πλέον πάνω και από 500 δολάρια το κουτί των 14 χαπιών. Τα αποθέματα αμερικανικών εταιριών που πουλάνε ιωδιούχο κάλιο, έχουν ήδη εξαντληθεί.

Το ιωδιούχο κάλιο είναι ένα άλας που μπλοκάρει την είσοδο στον οργανισμό του καρκινογόνου ραδιενεργού ιωδίου. Σε περιοχές της Ασίας πολλοί άνθρωποι έχουν αδειάσει τα φαρμακεία ακόμα και από τα μπουκαλάκια του αντισηπτικού υγρού ιωδίου, για να το αλείψουν γύρω από το λαιμό τους, μια πρακτική όμως που δεν έχει αποτέλεσμα. 


    Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι είναι περιττή αυτή η υστερία και ότι τα χάπια ιωδίου έχουν περιορισμένη χρησιμότητα, ενώ ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, με ανακοίνωσή του, ζητά από τους ανθρώπους να συμβουλεύονται το γιατρό τους και να μην παίρνουν μόνοι τους χάπια, καθώς δεν αποτελούν "αντίδοτο κατά της ραδιενέργειας" και δεν προσφέρουν προστασία από ισχυρότερα ραδιενεργά στοιχεία όπως το καίσιο, ενώ μπορεί να έχουν παρενέργειες σε μερικούς ανθρώπους, ειδικά σε εγκύους. 

References

1. ^ ^{a b c d e f g h i j k l m n o p} Donnelly EH, Nemhauser JB, Smith JM, et al. (June 2010). "Acute radiation syndrome: assessment and management". South. Med. J.103 (6): 541–6. doi : 10.1097/SMJ.0b013e3181ddd571 . PMID 20710137 .
2. ^ Xiao M, Whitnall MH (January 2009). "Pharmacological countermeasures for the acute radiation syndrome". Curr Mol Pharmacol 2 (1): 122–33. PMID 20021452 .
3. ^ "Acute Radiation Syndrome" . Centers for Disease Control and Prevention.2005-05-20 .
4. ^ (PDF) Acute Radiation Syndrome . National Center for Environmental Health/Radiation Studies Branch. 2002-04-09 . Retrieved 2009-06-22
5. ^ ^a b c "Acute Radiation Syndrome: A Fact Sheet for Physicians" . Centers for Disease Control and Prevention. 2005-03-18 .
6. ^ ^a b Reeves GI, Ainsworth EJ (May 1995). "Description of the chronic radiation syndrome in humans irradiated in the former Soviet Union". Radiat. Res. 142 (2): 242–3. doi : 10.2307/3579035 . PMID 7724741 .
7. ^ The Effects of Nuclear Weapons , Revised ed., US DOD 1962, p. 579
8. ^ NRC: Glossary - Annual limit on intake (ALI)
9. ^ K. Bhushan; G. Katyal (2002). Nuclear, biological and chemical warfare . New Delhi: APH Pub. Corp.. p. 122. ISBN 8176483125 . Retrieved 11 February 2011 .
10. ^ http://www.merck.com/mmpe/sec21/ch317/ch317a.html
11. ^ "Radiation sickness-overview" . Retrieved April 16, 2009 .
12. ^ Mayo Clinic Staff (May 9, 2008). "Radiation sickness: symptoms" . Retrieved April 16, 2009 .
13. ^ "Superflares could kill unprotected astronauts" . New Scientist. 21 March 2005 .
14. ^ National Research Council (US). Ad Hoc Committee on the Solar System Radiation Environment and NASA's Vision for Space Exploration (2006). Space Radiation Hazards and the Vision for Space Exploration . National Academies Press. ISBN 9780309102643 .
15. ^ Wynn, Volkert; Hoffman, Timothy (1999). "Therapeutic Radiopharmaceuticals"(PDF). Chemical Reviews 99 (9): 2269–92. doi : 10.1021/cr9804386 . PMID11749482 .
16. ^ Brook I, Ledney GD (1994). "Effect of antimicrobial therapy on the gastrointestinal bacterial flora, infection and mortality in mice exposed to different doses of irradiation". Journal of Antimicrobial Chemotherapy 33 : 63–74. doi :10.1093/jac/33.1.63 . ISSN 1460-2091 .